آنالیز ریسک چیست ؟

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک مفهومی جز پیش‌گیری و کاهش خطر نیست. وظیفه مدیر ریسک در رسیدن به هدف‌های مؤسسه، مکمل وظایف اصلی مدیریت است تا آن موسسه بتواند با ظرفیت و توانائی‌های کامل فعالیت کند. به مفهوم دیگر، مدیریت ریسک هماهنگی و فعالیت امر تولید را در زمینه پتانسیل ریسک‌هائی که سازمان با آن روبه‌رو است مورد توجه قرار می‌دهد.

مدیر ریسک وظایف خود را در چهار مرحله به شرح زیر انجام می‌دهد:
الف‌ـ شناسائی ریسک؛ ب‌ـ ارزیابی ریسک؛ پ‌ـ کنترل ریسک؛ و ت‌ـ تأمین منبع مالی برای برخورد با ریسک.

گروه های چهارگانه ریسک کدامند؟

گروه‌های چهارگانه ریسک عبارتند از:
الف‌ـ ریسک‌های خالص یا ایستا که ممکن است نتیجه زیان یا عدم زیان داشته باشند، مانند داشتن اتومبیل در مقابل خطرهائی که برای دارنده آن ممکن است داشته باشد.
ب‌ـ ریسک‌های سوداگرانه‌ که ممکن است نتیجه زیان، عدم زیان و سود داشته باشند، نظیر فعالیت‌های تجاری یعنی خرید به نیت فروش با قیمت بالاتر.
پ‌ـ ریسک‌های خاص که در صورت تحقق، آثار زیانبار آن‌ها دامن‌گیر گروه کوچکی می‌شود؛ برای مثال، افراد یک خانواده که با اتومبیل خود مسافرت می‌کنند و در راه تصادف می‌کنند یا اعضاء تیم کوهنوردی که مسیر را گم می‌کنند و در طوفان و سرما گرفتار می‌شوند و صدمه می‌بینند.
ت‌ـ ریسک‌های عام که در صورت وقوع، تعداد زیادی از مردم دچار خسارت جانی و مالی می‌شوند، مانند سیل، طوفان و زلزله.
از میان این چهارگروه، ریسک‌های خالص و خاص بیمه‌پذیرند و مطلوب بیمه‌گران. زیرا که بیمه‌گر، هم قادر به ارزیابی عوامل مؤثر در ریسک و تعیین حق بیمه است و هم، خسارت وارده در حدی است که بیمه‌گر با مدیریت مالی مناسب توان پرداخت آنها را دارد.

از دو گروه باقی‌مانده، ریسک‌های سوداگرانه به‌هیچ‌وجه بیمه‌پذیر نیست، زیرا که عوامل مؤثر در ریسک‌های سواگرانه به‌قدری زیاد است که بیمه‌گر نمی‌تواند همه این عوامل را شناسائی کند، در نتیجه نمی‌‌تواند حق بیمه را تعیین کند.

گروه ریسک‌های عام از نظر فنی، بیمه‌پذیرند، زیرا که با تواتر و شدت متغیر، در گذشته اتفاق افتاده و احتمال وقوع آنها در آینده نیز وجود دارد. از آن‌جا که دامنه خسارت‌ها در صورت تحقق ریسک عام بسیار وسیع و توان مالی بیمه‌گر نیز برای پرداخت خسارت، محدود است، مطلوبیت چندانی برای بیمه‌گر ندارد. افزون بر این، تأمین پوشش بیمه اتکائی برای ریسک‌های عام نیز به سادگی امکان‌پذیر نیست و حق بیمه سنگینی هم نیاز دارد. با این همه، بیمه‌گر تحت شرایطی خاص، برای بیمه‌گذاران متقاضی در مقابل دریافت حق بیمه مناسب آنها را بیمه می‌کند.

ریسک و انواع آن

بانک ها و موسسات مالی در سراسر دنیا و در اقتصاد های گوناگون کشور ها، به عنوان ارکان مهم و اثر گذار در انواع فعالیت های اقتصادی و بازرگانی شناخته می شوند.

اکثر اشخاص برای سپرده گذاری یا استقراض وجه نقد، با این نوع از نهاد ها سر و کار دارند و همچنین در کنار آن، دولت و مراجع نظارتی مالی، با ایجاد رابطه نزدیک با این موسسات، در صدد تثبیت سیاست های پولی و مالی و کسب اعتماد از توانایی و اثر بخشی مقرراتی که برای تامین سلامت اقتصادی و مالی جامعه وضع شده، می باشند.

در آنالیز ریسک چیست ؟ این بین، شناسایی انواع ریسک و خطراتی که عملیات گوناگون بانک ها و موسسات اعتباری را تحت شعاع خود قرار می دهد، یکی از ابزار هایی است که مدیریت ارشد می تواند با استفاده از آن، از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری نموده و یا دامنه آسیب رسانی آنها را تا میزان قابل قبولی کاهش دهد که تحت عنوان مدیریت ریسک مورد استفاده قرار می گیرد.

مفهوم ریسک:

در واقع می توان گفت که ریسک ها حاصل از قرار گرفتن نهاد های مالی در برابر عدم قطعیت ها و عدم اطمینان از نتیجه رخداد ها می باشند. برخی مواقع می توان به کمک تحلیل های آماری، احتمال وقوع هر یک از نتایج محتمل را برآورد نموده و پیامد های آن را تا حدی پیش بینی کرد.

کاملا واضح و مشخص است که هر اندازه این بررسی ها جزئی و دقیق تر باشند و جنبه های مختلف را در نظر گرفته بگیرند، نتایج به دست آمده از فضای عدم اطمینان مطلق به سمت عدم اطمینان های نسبی حرکت خواهد نمود.

ماهیت و اثر ریسک:

اثر ریسک دارای سه نوع ماهیت متفاوت زیر می باشد:

1. ریسک کوتاه مدت: این نوع ریسک به ریسک ناشی از عملیات و فعالیت ها مرتبط است.
2. ریسک میان مدت: این نوع ریسک به تاکتیک های شرکت مرتبط است.
3. ریسک بلند مدت: این نوع ریسک به استراتژی های کلی شرکت مرتبط است.

مدیریت ریسک:

اصطلاح مدیریت ریسک در تمامی کسب و کار ها شامل روش ها و فرآیند هایی می باشد که سازمان ها به منظور مدیریت انواع ریسک و استفاده از فرصت هایی که منجر به دست یابی به اهداف خاص بیزینس خاص خود استفاده می کنند.

بنابراین می توان گفت که مدیریت ریسک سرمایه گذاری به عنوان یکی از اصلی ترین زیر شاخه های مدیریت ریسک هم در سطح جزئی و هم در سطح کلی قابل استفاده است.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله ارزیابی ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

مدیریت ریسک و انواع آن

انواع ریسک:

در حالت کلی دسته بندی های مختلفی برای انواع ریسک در منابع گوناگون ارائه شده است که یکی از آنها، ریسک های تجاری (Business Risk) و ریسک های غیر تجاری (Non-Business Risk) می باشد.

ریسک ‌های تجاری، به ریسک‌ هایی گفته می شود که یک بنگاه یا کسب و کار، کاملا به آن واقف است و از آن برای ایجاد مزیت رقابتی و ایجاد ارزش برای سهامداران استفاده می نماید، در حالی که ریسک هایی که کسب و کار کنترلی روی آنها ندارد، ریسک های غیر تجاری نامیده می شود.

ریسک‌ های مالی (Financial Risks) در گروه ریسک ‌های تجاری قرار دارند که از زیان‌ های احتمالی در بازار های مالی ناشی می شوند.

ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک:

دسته بندی دیگری از انواع ریسک که به طور خاص روی ریسک های مالی تعریف می شود، عبارت است از ریسک های سیستماتیک (Systematic Risks) و ریسک های غیر سیستماتیک (Nonsystematic Risks).

ریسک های سیستماتیک یا تنوع ناپذیر (Nondiversifiable Risks) عبارتند از ریسک هایی که تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر خود قرار می دهند.

انواع ریسک سیستماتیک:

• ریسک نرخ بهره
• ریسک تورم
• ریسک نرخ ارز
• ریسک سیاسی
• ریسک بازار

ریسک های غیر سیستماتیک یا اصطلاحا تنوع پذیر (Diversifiable Risks) آنهایی هستند که بر یک یا چند نوع اوراق بهادار اثر گذار می باشند.

انواع ریسک غیر سیستماتیک:

• ریسک های اعتباری
• ریسک های تجاری
• ریسک های مالی
• ریسک های نقدینگی
• ریسک های عملیاتی

درواقع مطابق دسته بندی فوق، ریسک کلی یک دارایی یا یک کسب و کار به صورت زیر در نظر گرفته می شود:

ریسک های قابل اجتناب (غیر سیستماتیک) + ریسک های غیر قابل اجتناب (سیستماتیک) = ریسک کلی

و از آنجایی که عوامل سیستماتیک از شرایط کلی بازار و عوامل غیر سیستماتیک از شرایط خاص یک کسب و کار ناشی می شوند، می توان گفت:

ریسک کلی یک دارایی = ریسک های مختص شرکت + ریسک های بازار

همان گونه که پیش تر بیان شد، ریسک های مختلفی در دل ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک وجود دارد که شرح آنها در منابع مختلف ارزیابی و مدیریت ریسک گنجانده شده است.

در این میان چهار ریسک اصلی موجود هستند که تاثیر گذاری بیشتری نسبت به بقیه دارند و در بحث اندازه گیری و مدیریت ریسک نقش پررنگ تری را ایفا می کنند که در ادامه مطلب به آنها پرداخته شده است.

ریسک های بازار:

ریسک بازار، به ریسک های زیان ناشی از حرکات یا نوسانات غیر منتظره در قیمت ها یا نرخ های بازار گفته می شود.

در حالت کلی نمی توان ریسک بازار را از ریسک هایی هم چون ریسک اعتباری و عملیاتی تفکیک نمود زیرا گاهی اوقات این ریسک ها، خودشان منشا ایجاد ریسک بازار هستند.

ریسک های اعتباری:

این نوع، ماحصل این رویداد هستند که طرف قرارداد، نخواهد یا نتواند به مواردی که در قرارداد به آنها متعهد شده است، عمل نماید.

تاثیر ریسک های اعتباری با هزینه جایگزینی وجه نقد ناشی از نکول (Default) طرف قرارداد سنجیده می شود.

این ضرر شامل احتمال نکول (Probability of Default)، مبلغ تحت نکول (Exposure at Default) و نرخ بازیافت (Recovery Rate) می شود.

به بیان دیگر می توان گفت که ریسک های اعتباری، ضرر های محتملی هستند که در اثر یک رخداد اعتباری اتفاق افتاده باشند، که رخداد اعتباری نیز زمانی که توانایی طرف قرارداد در انجام تعهداتش تغییر کند، اتفاق می افتد.

علاوه بر این، ریسک اعتباری شامل ریسک دولت ها زمانی که روی نرخ های برابری ارز اعمال نظر می کنند نیز می گردد.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله ریسک شرکت های حسابداری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ریسک های اعتباری

ریسک های نقدینگی:

ریسک های نقدینگی در حالت کلی دو صورت دارند:

ریسک نقدینگی دارایی یا Asset Liquidity Risk:

ریسک نقدینگی دارایی که گاه با عنوان ریسک نقدینگی بازار-محصول نیز نامیده می شود زمانی که معامله با قیمت رایج بازار قابل انجام نباشد، ظاهر شده و بین طبقات دارایی های مختلف در زمان های متفاوت، نسبت به شرایط بازار می تواند تغییر کند.

ریسک های نقدینگی تامین مالی یا Funding Liquidity Risk:

که ریسک‌ جریان وجه نقد (Cash Flow Risk) نیز نامیده می شود، به ناتوانی پرداخت تعهدات بر می گردد، که می تواند به نقد کردن سریع و تبدیل ضرر روی کاغذ به ضرر واقعی، منجر شود.

ریسک های عملیاتی:

ریسک عملیاتی همان گونه که از نامش مشخص است، ناشی از اشتباهات و خطا های فنی حین عملیات کسب و کار است.

اشتباهات مدیریتی، فقدان تجربه و دانش کافی از حوزه کسب و کار، نقص در اطلاعات، مشکل در پردازش داده ها و معاملات و غیره، همگی می توانند سر منشا ریسک های عملیاتی تلقی شوند.

باید توجه داشت که عواقب ریسک عملیاتی اما تنها مختص فرآیند های عملیاتی کسب و کار نخواهد بود و گاه منجر به ریسک های اعتباری و بازار نیز می تواند گردد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله کشف تقلب را به شما پیشنهاد می کنیم.

ارزیابی ریسک JSA چیست؟

آنالیز کیفی ایمنی یک شغل،‌ روش و نوع انجام کار، تشخیص خطرات و پتانسیل حوادث که ممکن است در طول انجام کار اتفاق بیا فتد. تعیین و اختصاص دادن ابزار و سیستمهایی برای کاهش و کنترل ریسک ها شامل شرح و نتیجه حوادث و آنالیز ایمنی شغلی یک ریسک رنکینگ از برخی خطرات شناسایی شده و پتانسیل حوادث می باشد.

نامهای دیگر JSA
Job Hazard Analysis : JHA
Safe Job Analysis : SJA

Task Hazard Analysis : THA

JSAبرای کدام شغل ها انجام می شود؟

شغل هایی که در آنها حوادث و یا شبه حوادث رخ داده است.شغل ها یی که در آنها موارد خطر کاملا عمومی و شناخته شده نیست و راههای مقابله با این خطرات شناخته شده نیست.شغل هایی که در آنها یکسری کارگر جدید با یکدیگر کار می کنند .شغل هایی که در آنها نیاز است چندین نفر با هم به صورت مشارکتی کار کنند ونیاز به هماهنگی بین آنها دارد .ابزار یا روشهای جدید کاری که در حال معرفی هستند.

Purpose of JSA
مقصود ازJSA چیست ؟

مقصود ازJSA تشخیص وارزیابی خطراتی است که ممکن است در طول طراحی- روش اجرایی و ابزار آلات یک شغل دیده نشود .تغییر پرسنل یا روش.توسعه از اولین باری که کار انجام شده است .اولین هدف از انجام آنایز ایمنی شغلی پیدا کردن راه ایمن برای انجام کار یا پیدا کردن راه جایگزین است.

JSA Execution

اجرای JSA
JSA توسط تیمی شامل کارگران (کسانی که واقعا این کار را انجام می دهند) یا در آینده انجام خواهند داد . سوپر وایزرها ،‌کارکنان ایمنی و تخصصهای مختلف اگر نیاز باشد .نتایج بدست آمده در یک جدول ویا فرم کامپیوتری ثبت می شود.

JSA Procedure

روش کار JSA
JSA به صورت نرمال و عمومی شامل موارد زیر می شود :

-پیش نیاز آنالیز ایمنی شغلی

– تفکیک یک شغل به مراحل مختلف

– تشخیص خطرات ، موقعیت های خطرناک ، کارهای خطرناک انجام شده در هر مرحله از کار

– تعیین ابزار و کنترل های لازم برای قسمتهای که خطر آن شناسایی شده است

– خلاصه کردن و پیگیری نتایج حاصل شده

– دو مورد اخیر در همه انجام نمی شود

JSA Prerequisites

پیش نیاز JSA
– تشکیل تیم JSA

-انتخاب یک شغل برای آنالیز

-جمع آوری پیش زمینه های لازم و ضروری

– انتخاب یک جدول مناسب برای ثبتJSA TEAM

– یک سرپرست تیم که صلاحیت و تجربه در این روش را داشته باشد

– یک منشی که موارد را ثبت نماید ( این کار میتواند توسط سرپرست گروه نیز انجام شود .

اعضای تیم شامل ۲ تا ۱۰ نفر برای جمع آوری تجربه و علم مورد نیازبرای شغلی که آنالیز می شود تهیه نمایند و روش اجرایی و ابزار مرتبط

(TEM – (JSA 2
تیم باید حداقل شامل دو نفر از کارگرانی باشد که با این شغل آشنا هستندو متوجه باشند که کمک آنها در این فعالیت باعث شناسایی خطرات و به حداقل رساندن آنها می شوداعضای تیم JSA باید وظیفه کا ریشان را قبل از حضور در جلسه آنالیز ایمنی بداننداعضای تیم JSA
باید روش اجرایی و ابزار مرتبط برای شغلی که آنالیز می شود تهیه نمایندپرسنل با آگاهی و تخصص باید به این جلسه دعوت شود

Selecting the Job

انتخاب شغل
شغلهایی با بدترین آمار حوادث ، دارای اولویت هستند و در مرحله اول باید آنالیز شوندضریب تکرار حوادث : شغلهایی که ضریب تکرار حوادث بالایی دارند. و حادثه مرتب تکرار می شود دارای اولویت هستند .ضریب شدت : شغلهایی که حوادث در آنها ضریب شدت بالایی دارد یعنی باعث بروزLTI
و درمان پزشکی می شوند باید آنالیز شود.پتانسیل حوادث : شغلهایی با پتانسیل خطر شدید مثل کارهایی نظیر بلند کردن تجهیزات سنگینشغلهای جدید : شغلهایی که همیشه انجام نمی شود و یا تغییر پیدا کردهدارای اولویت برای آنالیز هستندشغلی همیشگی : شغل هایی با خطرات ذاتی که کارگران در معرض آن قرار دارند

Job Description

تشریح شغل
اطلاعات زیر برای انجام آنالیز یک شغل باید تهیه شودخلاصه ای از شغل و هدف از انجام آنبازدید مقدماتی از شغل و محل توسط سرپرست گروه و این گزارش میتواندبا عکس و فیلم تکمیل شود .یک لیستی از آموزشهای مورد نیاز ، دستیابی به محل ، کار با ابزار ، خودروها ، کار در بلندی و..یک لیستی از نیازمندیها و وسایل استحفا ظی توصیه شده

Background Information

اطلاعات پیش زمینه

قبل از انجام آنالیز ایمنی شغلی ، جمع آوری این اطلاعات ضروری استمصاحبه ، مذکرهنوشتن پروسه و روش اجراییکتاب و مرجع بازدید از مراحل مختلف کاربازبینی حوادث و اتفاقات گذشته

Separate the Job into Basic Steps

۱-تفکیک کار به مراحل پایه

شغل باید به قسمتهای پشت سر هم با رعایت توالی تقسیم شود .در ارزیابی باید از موارد نارسا یا بیش از اندازه پرهیز کرد ( برای بیشتر شغلها ۱۰STEP) کفایت می نماید

مراحل باید شامل ابتد تا انتها باشد.هر قسمت باید شامل کارهایی که انجام می شود باشد نه کارهایی که باید انجام شودتعریف مراحل با فعلهایی مانند نصب ، ، بلند کردن، باز کردن ، پرکردن مکان و جدا کردباز بینی مراحل کار با چند کارگر تا اطمینان از درستی مراحل حاصل شود

Separate the Job Into Basic Steps

۲-تفکیک کار به مراحل پایه

برای تفکیک کار به مراحل گوناگون ، روش سودمند مشاهده چگونگی انجام کار استانتخاب کارگرا ن توانا ، حرفه ای ، و کسانی که مایل به همکاری در این فعالیت هستند برای مشاهدهمشاهده کار دیگر کارگران برای مقایسه اختلافها به خصوص اگر در شیفتهای دیگر باشندJSAچه سودهایی داردتوزیع اینکه مشاهده کارگران در حال کارثبت تصویرتعیین مراحل پایه با استفاده از سوالهای زیربا کدام مرحله کار شروع می شودمرحله پایه بعدی چیست

Separate the Job into Basic Steps

۳-تفکیک کار به مراحل پایه

همچنین ما کارهای زیر را علاوه بر مشاهده انجام دهیمگفتگو در مورد شیوه انجام کارچندین نفر از کسانی این شغل را انجام در مشاهده وارد شوندبه یاد آوری و چک کردن روشکسانی که آنالیز کار خود را انجام میدهند کار خود را بیاد بیاورند

Hazard Identification

شناسایی خطر

همچنین ما کارهای زیر را علاوه بر مشاهده انجام دهیمتیم JSA باید این سووالها را در طول شناسایی خطرات بپرسدچه چیزی میتواند به سمت خطا برودنتیجه این خطاها چیستآن چگونه اتفاق می افتدممکن است عوامل دیگری در این بخش وارد شودچگونه این خطرات اتفاق می افتدسطح ایمنی چفدر استباید چک شود تا اندازه گیری ها JSA اجرایی باشد طرح ایمنی شناسایی شد ،و آنها متوجه بشوند با درگیر شدن در کاربرای شناسایی خطر ها، سودمند است تا از یکسری چک لیست ها بهره بگیریم

Hazard Identification

۲- شناسایی خطر
در شناسایی خطر حداقل به موارد زیر باید رسیدگی شودآیا چیزهایی برای ضربه زدن متقابل یا آسیب رساندن وجود داردآیا چیزهایی برای گیر افتادن کسی بین آنها وجود داردآیا پتانسیل خطر لیز خوردن و افتادن وجود داردآیا خطر سقوط از سطحی به سطح دیگر و یا در همان سطح وجود دارد .ممکن است عوامل دیگری در این بخش وارد شودچگونه این خطرات اتفاق می افتدآیا خطر کشیدن ، هل دادن ویا خمش ، چرخش وجود دارد .آیا خطر محیطی برای ایمنی و سلامتی افراد وجود داردآیا خطر تجمع موادی نظیر گازهای سمی ، بخار و یا بخار فلزی ویا گرد وغبار وجود داردآیا خطر وجود مواد آتش زا ، انفجاری و یا برق وجود دارد

Develop Solutions
ایجاد یا توسعه راه حل ها

روشهای پیشنهاد شده برای کنترل خطرات باید لیست شود .روشهای مهندسی و مدیریتی برای ایزوله کردن خطرات به استفاده از وسایلحفاظت فردی ترجیح داده می شود.پیدا کردن راههای جدید برای انجام شغلتغییر موقعیت های فیزیکی که خطر ایجاد می کندبازبینی روش اجرایی و روش کاربالا بردن آموزش قبل از انجام کارافزایش نظارت و سرپرستی در حین کاراجرای کنترل های اداری زمانی که نمیتوان عامل خطر را با روشهای مهندسی حذف کرداختصاص امکانات تجهیزات فردی

Conclusions

نتیجه

منافع انجامJSA

شناسایی واقعی و پتانسیل خطراتی که در شغل وجود دارد و کمک برای اینکه چگونه این خطر را مدیریت کنیم
دادن آموزش های فردی به افراد در مورد حفاظت ایمنی موثرآماده کردن پلانهایی برای سرپرستی ایمنیدادن اطلاعات ایمنی به کارگران جدیددادن دستورالعمل برای کارهای غیر معمولبررسی روش اجرایی شغل بعد از رخ دادن حادثهمطالعه روش کار برای بهبود های امکان پذیرشناسایی حفاظهای مورد نیاز برای محلهای مورد نیازآموزش سرپرستان برای سرپرستی ایمنیافزایش ارتباط و درگیری کارگران با مسائل و روشهای ایمنیمشارکت کارگران در ایجاد روش های اجرایی ایمنگرایش مثبت در مورد ایمنی

Repeating the JSA

تکرار آنالیز ایمنی شغلی

اگر هرگونه تغییری در مواد اولیه ، ابزار روش ها بوجود آمد آنالیز ایمنی شغلی باید تکرار شود .اگر حادثه مهمی در یک شغل بوجود آمد .آنالیز ایمنی شغلی آنالیز ریسک چیست ؟ کمک میکند برای پیدا کردن علت حادثه و راههای جلوگیری از حوادث آینده آنالیز ایمنی شغلی باید به صورت دوره ای انجام شود. این راه ما را مطمئن می سازد که کارگران از روشهای درست انجام کار پیروی می کنند
وابزار در شرایط ایمن قرار دارند.

منبع : وب سایت رسمی دانشجویان ایمنی صنعتی دانشکده HSE دانشگاه شهید بهشتی

✍دوست عزیزم شما فقط قسمتی از مقاله ی ما را مشاهده نموده اید . برای دریافت کامل این مقاله، نسبت به دانلود مقاله اقدام نمایید:

نقش هیئت مدیره در مدیریت ریسک شرکت چیست؟

وقتی صحبت از مدیریت و مدیریت ریسک شرکتی می‌شود، هیئت مدیره شرکت نقش اساسی و مهم را برای مدیریت موثر مجموعه خود ایفا می‌کنند. اما مساله این است که درک این موضوع همیشه و برای همه آسان نیست. نقش هیئت مدیره در مدیریت ریسک شرکت و مدیریت شرکت می‌تواند شبکه‌ای درهم و پیچیده باشد. اعضای پیشرو شرکت می‌توانند سوالاتی از قبیل این که چه کسی در هیئت مدیره پاسخگو است؟ یا اهداف هیئت مدیره به هر چیست؟ را بپرسند.

در حالی که هیئت مدیره هر شرکت نقش مهمی در مدیریت دارند اما باید دقیقا شرح وظایف مدیریت آنها مشخص شده باشد و این مساله که آنها چه مسئولیت‌هایی دارند و هر کدام از اعضا در زمان مدیریت باید پاسخگو باشند و فرایند مدیریتی آنها و نقش هیئت مدیره باید مشخص شود.

در این مقاله قصد داریم به بسیاری از سوالاتی که ممکن است در مورد نقش های اصلی هیئت مدیره در مدیریت ریسک شرکت‌ها داشته باشند را پاسخ دهیم. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر و برای پاسخ به هر سوالی توصیه می‌کنیم ادامه مطلب را بخوانید.

هیئت مدیره در مقابل چه کسانی باید پاسخگو باشند؟

اول باید از مسئولیت‌پذیری صحبت کنیم. وقتی نوبت به هیئت مدیره می‌رسد، باید مشخص شود دقیقا چه کسی در میان آنها مسئولیت اصلی را دارد؟ آیا آنها در سیستم خود تعادل دارند یا اینکه همه آنها نقش حاکمیتی را دارند؟

یک پاسخ بسیار پیچیده‌تر برای تعیین سطح پاسخگویی هیئت مدیره حول ماهیت هیئت مدیره می‌چرخد. اگرچه معمولا سیستم سلسله مراتبی در صدر تفکری مدیریت قرار دارد اما این سیستم سلسه مراتبی سیستم مناسب نیست. هیئت مدیره باید در یک سیستم متعادل کار کنند و هیئت مدیره باید به گروه‌های مختلف مانند سهامداران، تنظیم‌کننده‌ها و ذی‌نفعان شرکت پاسخگو باشند.

نقش هیئت مدیره چیست؟

به عبارت ساده تر، نقش هیئت مدیره در اداره هر شرکت بسیار متفاوت از دیدگاه مدیریتی یا نقش مدیریتی است. آنها باید مسئول کلیه امور باشند. در عوض، هیئت مدیره باید مسئولیت نظارت را بر عهده بگیرد، اما در مورد رسیدگی به کارکردهای روزانه و مدبریتی نباید نگران باشد.

برخی از مسئولیت‌های و نقش‌های اصلی هیئت را در اینجا بیان خواهیم کرد:

• مدیریت نظارت
• ارائه روش‌ها و مثال‌های رهبری سازمانی
• تعیین ارزش‌های اصلی شرکت
• ایجاد یک چارچوب اخلاقی برای ساختار سازمانی
• تسهیل تعیین خط مشی استراتژیک
• ایجاد چارچوبی برای کنترل مدیریت ریسک
• نظارت بر مدیریت استعدادها و مدیران ارشد، از جمله بخش‌هایی از استخدام، برنامه ریزی و جبران خسارت آنها.

همانطور که مشاهده می‌کنید هیئت مدیره جنبه‌های مختلفی از مسئولیت را در اداره یک شرکت از جمله بانک دارند که شامل مسئولیت پاسخگویی بخ خصوص در شرایط ریسک را برعهده دارند. صرف نظر از مسئولیت یا وظیفه خاصی که هیئت مدیره بر عهده دارد باید در جهت اطمینان از عملکرد ایمن، سالم و مطابق با قوانین و مقررات و سایر شرایط هم دقت کافی را داشته باشند.

شرایط صلاحیت هیئت مدیره چیست؟

نه تنها باید برای هر کدام از اعضای هیئت مدیره بلکه باید برای کل هیئت مدیره نیز صلاحیت‌های عمومی و خاص در نظر گرفته شود. هیئت مدیره ایده آل با ترکیبی از افراد متنوع ساخته می‌شود، به عنوان مثال افرادی که دارای دانش ترکیبی هستند به طور معمول می‌خواهند بهترین و ایده‌آل‌ترین هیئت مدیره را تشکیل دهند. تنوع یک اصل مهم در زمان تعیین هیئت مدیره ایده آل است. به عنوان مثال یک هیئت مدیره خوب باید دارای افرادی با سابقه خوب باشد و همچنین باید دارای امکان افشای هرگونه روابط و تعارضات احتمالی در منافعی که باعث می‌شود آنها برای جلوگیری از رسیدگی به موضوعات خاص خودداری کنند باشد. هیئت مدیره باید به طور فعال به دنبال جمع کردن کاندیداهای متنوعی باشد، این شامل انتخاب افراد از همه قومیت‌ها، جنس‌ها و تخصص‌های متنوع می‌شود.

نقش هیئت مدیره در مدیریت ریسک چیست؟

در هنگام اضافه کردن اعضا به هیئت مدیره باید مدیرانی با مهارت کافی برای مدیریت ریسک نیز در نظر گرفته شود. تنوع تجربه در زمینه‌های مختلف ریسک و کنترل و همچنین اهمیت به جستجوی مشاوران خارجی مستقل از مدیریت یکی از بهترین راه‌ها برای اطمینان از تنوع در یک هیئت مدیره است. به این ترتیب، داشتن یک رویکرد از بالا به پایین در مدیریت ریسک با درگیر کردن هیئت مدیره و ارتباطی همیشگیی برای اقدامات و رویکردها پیشگیرانه بسیار مهم است تا شرکت در یک روش واکنشی یا واپس‌گرایانه گیر نیفتد.

در حالی که داشتن مدارک و صلاحیت‌های خاص همیشه برای اعضای هیئت مدیره لازم است اما داشتن هیئت مدیره‌ای متشکل از افرادی با زمینه‌های تخصصی مختلف از جمله آشنایی با مدیریت ریسک، آشنایی با پیچیدگی‌ها، استراتژی و توانایی پیچیدگی‌های هر سازمان و خطراتی که هر شرکت را تهدید می‌کند بسیار لازم است.

مدیریت سرمایه گذاری و ریسک چیست ؟

مدیریت سرمایه به صورت مدیریت حرفه‌ای انواع دارایی‌ها به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذار تعریف می‌شود.

مدیریت سرمایه امری کاملا شخصی است. با توجه به شخصیت، روحیات و اهداف شما می‌تواند متفاوت باشد.

سن شما، میزان سرمایه شما، تعیین اهداف و زمان رسیدن به اهدافی که برای خود مشخص می‌کنید، همگی در تعیین استراتژی مدیریت سرمایه نقش دارد.

استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاریِ هر فرد با دیگری متفاوت است. عواملی مثل میزان تحصیلات و سواد مالی، سن، میزان درآمد، میزان سرمایه اولیه، ریسک‌پذیری و… باعث پیدایش استراتژی‌های متفاوت سرمایه‌گذاری می‌شود.

ریسک چیست؟

کلمه ریسک بیشتر افراد را به یاد خطر و ضرر می‌اندازد. اما ریسک موقعیتی است که از ترکیب خطر و فرصت به دست می‌آید. وقتی شما ریسک می‌کنید، خطری را به‌جان می‌خرید، به امید آن‌که فرصتی به آنالیز ریسک چیست ؟ دست بیاورید. شما با توجه به میزان توانایی‌های فردی خود در کنار شناخت کامل از تهدیدهای احتمالی، می‌توانید از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به اهداف خود برسید.

بیشتر روش‌های سرمایه‌گذاری با درصدی از ریسک همراه هستند. تنها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی چون سپرده‌گذاری در بانک یا مواردی چون سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه است که ریسک بسیار پایینی دارند.

این موارد (که می‌توان آن‌ها را سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز نامید) یک بازدهی مشخص، قطعی ولی محدود دارند.

فرآیند مدیریت سبد سهام

یکی از راه‌های کم کردن ریسک یک پرتفوی تنوع‌بخشی به آن است. تنوع‌بخشی با هدف کاهش ریسک پرتفوی تا حداقل مقدارِ ریسک و افزایش بازده پرتفوی تا بالاترین اندازه ممکن انجام می‌شود.

با تقسیم کردن مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع، می‌توان بخشی از ریسک پرتفوی را حذف کرد. برای انجام این کار بهتر است که سهم‌ها، از صنایع و گروه‌های متفاوت از هم انتخاب شوند تا اگر یک صنعتی دچار مشکل شد تنها بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری شما به‌خطر بیفتد.

نقل قولی معروف در رابطه با تنوع‌بخشی وجود دارد که بیان می‌کند: تمامی تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید، تا در صورت افتادن سبد همه تخم مرغ‌هایتان از بین نروند.

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

ریسک کل

ریسک کل از دو بخش ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تشکیل شده است.

ریسک غیرسیستماتیک منحصر به یک دارایی نظیر سهم یک شرکت است، که این ریسک با تنوع‌بخشی قابل کاهش است.

اما بخش دیگری از ریسک کل، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار است، که به آن ریسک حذف‌نشدنی هم می‌گویند. این ریسک از طریق تنوع‌بخشی کاهش پیدا نمی‌کند.

انواع سرمایه گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک

سرمایه گذاران به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. سرمایه‌گذاران ریسک خنثی افرادی هستند که به میزان ریسک سرمایه‌گذاری توجهی نمی‌کنند و تنها به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود هستند و میزان مطلوبیت آن‌ها توسط بازدهی سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود.

2. تعدادی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایرین ریسک‌پذیر‌تر هستند؛ در نتیجه می‌توانند نسبت به دیگران بهتر با این نوسانات کنار بیایند و آن را تحمل کنند.

3. سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. این افراد بیشتر به سرمایه‌گذاری در مواردی که بازدهی مطمئن داشته‌ باشند علاقه‌مند هستند و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرریسک دوری می‌کنند. بیشتر این افراد به سپرده‌گذاری در بانک روی می‌آورند و معتقدند که سپرده‌گذاری در بانک نوعی سرمایه‌گذاری ایمن است.

خلاصه مقاله

در نهایت به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود که ابتدا با توجه به شرایط خود، میزان ریسک‌پذیری، سواد مالی، سرمایه اولیه و درآمد، استراتژی خود را مشخص کنند و سپس یک سبد سرمایه‌گذاری مناسب تشکیل دهند.

این سهم‌ها می‌توانند با توجه به دیدگاه سرمایه‌گذار و اهداف آن‌ها متفاوت از هم باشند.