تعریف بورس و فرابورس

در واقع فرابورس شکل تسهیل شده‌ای از بورس است

فرابورس چیست و تفاوت های آن با بازار بورس

چند سالی است که اغلب مردم بنا به شرایط اقتصادی، جهت حفظ ارزش سرمایه خود دست به فعالیت‌های اقتصادی و شبه اقتصادی می‌زنند که در این بین یکی از بهترین روش‌ها، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند.

همین اول بطور خلاصه می‌توان گفت شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند، در بازار فرابورس به معامله سهام خود می‌پردازند. برای ورود به بحثِ تفاوت این دو بازار سرمایه، ابتدا بهتر است هر یک از این دو را بشناسیم.

بازار بورس چیست؟

اقتصاددانان، در تعریف بورس، آن را بازاری می‌دانند که قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود. در ایران سه نوع بازار بورس داریم: بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی.

به بورسی که در آن دارایی ‌های مالی یا به عبارتی دارایی‌های کاغذی (اسنادی مثل سهام و اوراق مشارکت) معامله می‌شود، بورس اوراق بهادار؛ و به بورسی که در آن ثروت‌های واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش می‌شود، بورس کالا اطلاق می‌شود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.

البته مدل دیگری از بورس نیز به اسم بورس ارز رایج است که اگرچه در ایران این بورس راه نیافتاده است، اما باید بدانید که در آن‌جا، ارز رایج سرزمین‌ها معامله می‌‌شود.

تعریف بازار فرابورس چیست؟

دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) در ابتدای آبان‌ماه سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت.

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای در فرابورس رقم خورده است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.

وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کاهش یابد.

قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟

خرید و فروش در بورس به واسطه کارگزاران (نقش نماینده خریدار و یا فروشنده) که متولی اصلی انجام خرید و فروش در این بازار محسوب می شوند انجام می‌گردد،

در فرابورس نیز کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام می‌شود. البته از ساعت 8.30 تا 9 صبح، زمان پیش‌گشایش بازار است و امکان سفارش‌گذاری وجود دارد.

تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟

تفاوت های اصلی بازار بورس و فرابورس به شرح زیر است:

1. در واقع تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت‌ گیرانه‌تر از فرابورس است.
2. قوانین سخت‌گیرانه بورس سبب شده که نمادهای پذیرفته شده در آن ریسک کمتری را نسبت به فرابورس متحمل شوند. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
3. تقسیم بندی‌ بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکت‌های کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
4. کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
5. دوره ثبت شرکت‌ها در فرابورس به علت ساده‌تر بودن شرایط پذیرش نسبت به بورس، کمتر است.

تا اواخر سال 98 یکی از تفاوت‌های بازار فرابورس با بورس نبود حجم مبنا در فرابورس بود. به تازگی قانون جدیدی تصویب شد که طبق آن به نمادهای فرابورسی هم حجم مبنا تعلق خواهد گرفت و دیگر نمی‌شود حجم مبنا را به عنوان تفاوت این دو بازار در نظر گرفت.

انواع بازارهای بورس و فرابورس

مهم‌ترین تفاوت میان بورس و فرابورس شرایط و فرآیند ثبت شرکت‌ها در این دو بازار است. بر این اساس بورس و فرابورس همانطور که گفته شد هریک به بازارهای مختلفی تقسیم می‌شوند، که این تقسیم‌بندی بصورت زیر است:

• بورس (بازار اول و دوم)
• فرابورس (بازار اول – بازار دوم – بازار سوم – بازار پایه – بازار ابزارهای نوین مالی، بازار مشتقه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط)

آشنایی با بازارهای فرابورس

بر اساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، 7 بازار مجزا با کارکردهای متنوع برای پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی در فرابورس ایجاد شده است.

متداول‌ترین بازاها در فرابورس ایران بازار اول، دوم و پایه هستند. که به همین ترتیب و براساس شرایط و قوانینی که دارند، ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. یعنی نمادهایی که در بازار تعریف بورس و فرابورس اول فرابورس درج شده‌اند کم ریسک‌تر از نمادهای بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند. در ادامه هریک از این بازارها را شرح می‌دهیم.

• در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط، پذیرش و معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت می‌گیرد.
• در بازار سوم عرضه اوراق بهادار مانند سهام شرکت های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و
  سایر اوراق بهادار انجام می گیرد.
• در بازار ابزارهای نوین مالی کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است از جمله این ابزارها می‌توان به انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک اشاره کرد.
• بازار مشتقه نیز برای معاملات اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش ایجاد شده است.
• بازار پایه نیز در جهت برنامه های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور است، که می‌گوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود.

لازم به ذکر است بازار پایه که قبلا شامل بیش از 100 سهم در بازارهای پایه‌ الف، ب و ج بود، بر اساس تقسیم‌بندی جدید بیشتر تحت کنترل قرار می‌گیرد و به سه دسته تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز تقسیم شود.

تفاوت فرآیند پذیرش شرکت‌ها در بازارهای بورس و فرابورس

همانطور که گفتیم، شرایط ثبت شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر از بورس است تا شرکت‌هایی که امکان ثبت در بورس را ندارند، هم بتوانند در فرابورس درج نماد بشوند. قوانین و شرایط ثبت شرکت‌ها در بازارهای بورس و فرابورس به شرح جدول زیر است:

مزایای ثبت شرکت‌ها در بازار فرابورس چیست؟

طبق قوانین، همه مزایای موجود برای سازمان‌های پذیرفته‌ شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند، اما می‌توان به چند مورد به عنوان مزایای ثبت یک شرکت در فرابورس اشاره کرد:

تامین مالی:

مهم ترین کارکرد بورس هـای اوراق بهـادار، امکـان تـامین مـالی ارزان قیمـت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه گذاران است. شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تامین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.

معافیت مالیاتی:

شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.(شرکت های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.)

تخفیف مالیات نقل و انتقال:

مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، 1.0 درصد ارزش معامله اسـت؛ این نرخ از مالیات 4 درصدی ارزش اسمی شرکت های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتـر بـوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه گذاران شرکت ها فراهم می‌آورد.

معرفـی شرکت بـه بـازار:

با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسـانه هـا و سایر پایگاه های اطالع رسانی ، نام و برند شرکت های حاضر در فرابورس به صـورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می شود.

شفافیت اطلاعاتـی:

با توجه به انعکاس اطالعات مالی شرکت های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرابورس ایران و دسترسی عموم عالقه مندان به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شـده، مخاطبـان شرکت افزایش یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه گذاری در شرکت ترغیب می شوند.

کشف عادلانـه قیمت سهـام:

قیمت شناسایی شده در مبادالت سهام در بورس ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست می‌آید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می شود.

وثیقه گذاری سهـام:

شبکه بانکی کشور، سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به عنـوان دارایـی قابل قبول به منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت ها می توانند از طریق توثیق سهام شرکت مورد نظر خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.

امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین مالی:

شرکت‌‌های فعال در فرابورس این امکان را دارند تا منابع مالی طرح‌های دلخواه خود را تا سقف ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه، توسط توزیع اوراق تامین کنند.

علاوه بر موارد مذکور، با توجه به دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، اسناد و مدارک مورد نیاز برای پذیرش در فرابورس نسبت به مدارک الزم برای پذیرش در بورس کمتر بوده و این مهم به طرز محسوسی دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها را کاهش می‌دهد.

مزایای بازار فرابورس برای سرمایه گذاران چیست؟

فرابورس سرمایه گذاران خود را از بسیاری از مزایای بورس مانند: شفافیت و اعتبار قیمت سهام، نظارت دقیق توسط سازمان بورس، شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا در قیمت سهام، سرمایه‌گذاری امن و مطمئن، امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم و نقدشوندگی خوب بهره‌مند می‌کند.

از دیگر مزایای سرمایه گذاری در فرابورس می‌توان به کمتر بودن کارمزد خرید و فروش سهم فرابورسی نسبت به سهام بورسی اشاره کرد.

مزیت مهم دیگر آن کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها می باشد. در حقیقت در معامله یک سهم در نرخ ۱۰۰۰ ریال از ۴۰ ریال برای هر سهم در خارج از بورس به ۵ ریال برای هر سهم در بازار فرابورس منجر خواهد شد. همچنین نقل و انتقال سهام به صورت آسان، سریع و کم هزینه انجام خواهد شد.

نتیجه‌گیری

با توجه به تمامی مطالب گفته شده تا به اینجا، سرمایه گذاری در سهام بورسی ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.

از طرفی سهولت پذیرش شرکت‌ها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و همچنین کامزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس است. تمامی این عوامل فرابورس را همانند بورس به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.

آشنایی با بورس و انواع بازار بورس

برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از “بازار” و تعریف آن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت که:

✓بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد.

✓ساده تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است.

✓ این شرایط می تواند مکان خاصی یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد.

✓ در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار می گیرند.

◯ دارایی های واقعی همان دارایی های فیزیکی هستند (مثل زمین، ساختمان و انواع کالا مانند ماشین، لوازم خانگی و …)

◯ دارایی های مالی و دارایی های کاغذی و بهتر بگوییم اسنادی هستند، مثل سهام و اوراق مشارکت.

بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف مورد معامله قرار می گیرد.

فرابورس چیست؟

در کنار بورس سهام، بازار مجزایی وجود دارد موسوم به فرابورس (OTC) یا خارج از بورس.

در تعریف جهانی فرابورس، سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند به صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند.

در فرابورس سازمان بورس نظارت محدودتری بر معاملات دارد و صرفا برای جلوگیری از کلاه‌برداری‌ها معامله شرکت‌هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند در این بازار انجام می‌دهند.

البته باید در نظر داشت که فرابورس ایران از شکل فرابورس در دنیا متمایز شده و خود در حد یک بورس فعالیت می‌کند. یعنی فرابورس ایران صرفا جایی برای معاملات توافقی سهام نیست و بسیاری از شرکت‌ها در این بازار حضور دارند و مشابه معاملات سهام با مکانیزم عرضه و تقاضا و به صورت برخط معامله می‌شوند.

همچنین تعداد قابل توجهی اوراق بدهی در فرابورس ایران معامله می‌شوند و در نتیجه این شرکت را به یک بورس کامل تبدیل کرده است. دامنه نوسان شرکت‌های فرابورسی همانند شرکت‌های بورس اوراق بهادار 5 درصد است.

بازاری به نام بورس کالا

بورس کالا نیز نوع دیگری از انواع بورس محسوب می‌شود. در بورس‌های کالایی معاملات روی یک کالای فیزیکی انجام می‌شود. بنابراین، بورس کالا مکانی است که طلا، فلزات، محصولات کشاورزی و … مورد معامله قرار می‌گیرند.

عموما بورس کالا مورد توجه فعالان واقعی اقتصاد در بخش تولید و تجارت است. یعنی کسانی که مستقیما در فعالیت خود نیاز به یک کالای مشخص دارند از طریق بورس در قیمت‌هایی شفاف‌تر و در فضایی رقابتی احتیاج خود را رفع می‌کنند.

این معاملات به بازار موسوم به معاملات فیزیکی مربوط می‌شود. در کشورمان بورس کالا به صورت بسیار محدود دارای بازار آتی و آپشن است و در نتیجه عموما بازیگران حقوقی در معاملات بازار فیزیکی بورس کالا فعالیت دارند. معاملات بورس آتی سکه یا اختیار سکه جزو معدود ابزارهایی است که در بورس کالایی کشورمان وجود دارد که در آن تعداد زیادی از فعالان حقیقی نیز حضور دارند.

بازار فیوچرز یا آتی چیست؟

در عمل بازارهایی برای معاملات غیرفیزیکی کالاها تعریف شده است که به بازار فیوچرز یا آتی (futures) و آپشن یا اختیار (options) شهرت دارند. در این بازارها کالاها برای تحویل در آینده معامله می‌شوند.

در این بازارها دو گروه فعالیت می‌کنند؛ مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان واقعی در کنار سفته‌بازان. هدف حضور بخش واقعی در بازار آتی و آپشن آن است که درآمد یا هزینه‌های خود را از ریسک‌های احتمالی مبری کنند. به این عملیات پوشش ریسک (hedge) گفته می‌شود که خریدار یا فروشنده یک کالا قیمت معامله یک محصول در آینده را تثبیت می‌کند.

اما گروه دوم موسوم به سفته‌بازان از نوسان قیمت‌ها در قراردادهای آتی یا اختیار کسب سود می‌کنند. بنابراین، بر خلاف بورس کالای فیزیکی، حضور افراد خُرد در بازارهای آتی و آپشن مرسوم است.

بازاری به نام بورس انرژی

یکی دیگر از انواع بورس که از سال 91 به بورس‌های ایران اضافه شد، بورس انرژی است. این بورس یه نوع بورس کالایی است که در آن معاملات حامل‏های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن انجام می‌شود. حامل های انرژی شامل نفت، گاز، برق و … است.

بورس انرژی عنوان چهارمین بورس کشور است که به منظور عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و سایر حامل‌های انرژی شکل گرفته است.

فرابورس

برای این که بدانیم فرابورس چیست ابتدا باید درک درست و جامعی از بازارهای مالی داشته باشیم. یکی از موضوعات و اهداف مهم شرکت‌ ها تأمین سرمایه است. همچنین یکی از بهترین راه‌ های جذب سرمایه، عرضه سهام در بورس است که اغلب شرکت ‌ها از آن استقبال می‌کنند. هر شرکتی در بازار بورس به دلیل قوانین و ساختارهایی که وجود دارد قادر به ورود نیست. فرابورس همانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای داد و ستد سهام است. شرایط و قوانین معاملاتی آن برای پذیرش شرکت ‌ها و داد و ستد سهام ساده‌ تر می باشد. شاید این سوال ابهامات زیادی برای شما ایجاد کرده باشد که چه تفاوتی با بازار بورس ایران دارد؟ آیا این تفاوت تنها به نحوه پذیرش شرکت ها محدود می شود؟ در این مقاله از سایت کاوش جواب این سوالات را دریافت خواهید کرد.

مقدمه

فرابورس اصطلاح انگلیسی آن Over-the-counter یا به اختصار OTC به معنای «خارج از بورس» می باشد. یکی از مهم‌ ترین وظایف OTC، سازمان‌ دهی بخشی از شرکت ‌های متمایل به حضور در بازار سرمایه است که این شرکت ها هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. سطح نظارت در OTC، کمتر از بورس است و در طول یک سال مالی از دیدگاه گزارش‌گیری، شرکت‌ های بورس ملزم به انتشار تعداد بیشتری گزارش هستند و به همین دلیل شفافیت بیشتری خواهند داشت. همین امر موجب می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری در OTC بیشتر از بورس باشد.

فرابورس چیست؟

فرابورس برخلاف تصور عموم، بازاری مجزا از بازار بورس است، که فعالیت خود را از سال ۱۳۸۷ در ایران تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرده است. دلیل اصلی این که بیشتر افراد آن را شبیه به هم می دانند شباهت ساختار و نحوه خرید و فروش سهام در این دو بازار است. در بازار OTC همانند بازار بورس می‌ توان به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار پرداخت.

همان طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم در بازار بورس شرکت ‌هایی که عضو آن هستند با شرایطی بسیار سخت‌تر پذیرفته‌شده ‌اند و نظارت بیشتری بر آن‌ ها حاکم است و به‌ منظور شفافیت عملکرد شرکت گزارش‌ های سالیانه بیشتری را ارائه می‌ دهند اما در بازار فرابورس برای شرکت ‌هایی راه‌اندازی شده که مایل به شرکت در بازار سرمایه و افزایش نقد شوندگی دارند، اما هنوز شرایط لازم برای حضور به بازار بورس را ندارند. بازار OTC به شرکت‌ های متقاضی اجازه می ‌دهد که با شرایط پذیرش آسان‌ تری رو به ‌رو شوند و با ورود آن ها، از تمام مزایای شرکت ‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار بهره‌مند می شوند.

نکته قابل توجه در این مبحث این است که نرم افزارهای مربوط به تحلیل و معامله در بازار بورس ایران بسیار مهم و حیاتی هستند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، نرم افزارهای متنوعی برای بازار بورس طراحی شده‌اند و به کار بردن آن ها سرمایه‌گذاری و معامله در این بازار بزرگ را راحت‌تر و مطمئن‌تر می‌کند. همچنین استفاده از این نرم افزار سهام، موجب می‌شود تا تحلیل بازار با حساسیت بیشتر و کاملا حرفه‌ای تر انجام شود و ریسک معاملات تقریباً به صفر می رسد. سرمایه گذارانی که از نرم ‌افزارهای سهام استفاده می‌کنند، زمان خرید تعریف بورس و فرابورس و فروش سهام را بهتر پیدا کرده و در نتیجه سود بیشتری کسب کنند.

ساختار فرابورس

بازار بورس اوراق بهادار از دو بازار (بازار اول و بازار دوم) تشکیل می شود در حالیکه فرابورس از ۴ بازار تشکیل شده است.

ویژگی های انواع بازار فرابورس

فرابورس از ۴ بازار اول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز) و بازار سوم تشکیل می ‌شود:

• بازار اول: این بازار سخت‌ ترین شرایط را در بین دیگر بازارها دارد. ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت‌ های عضو آن کمتر از سایرین است.
• بازار دوم: در این بازار مانند بازار اول اوراق بهادار شرکت‌ های سهامی عام خرید و فروش می‌شود. این بازار شرایط سخت‌گیرانه آن کمتر است و شرکت‌ هایی که شرایط کافی برای عضو شدن در بازار اول را ندارند، در بازار دوم پذیرفته می ‌شوند.نقدشوندگی بالا در بورس
• بازار پایه: در این بازار شرایط تسهیل تعریف بورس و فرابورس پیدا کرده و نیازی به گذراندن پروسه پذیرش نیست. این بازار از سه بخش زرد، نارنجی و قرمز تشکیل شده که ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها به‌ مراتب افزایش می‌ یابد.انتشار مداوم اطلاعات و اخبار
• بازار سوم: شرکت ‌هایی که شرایط پذیرش در فرابورس را ندارند می توانند در این بازار عضو شوند و به پذیره‌نویسی انواع مختلفی از اوراق بهادار از جمله اوراق مشارکت رهنی، گواهی سپرده بانکی، اوراق مشارکت، سهام شرکت های سهامی و. بپردازند.چشم انداز مثبت برای صنعتی که سهم در آن قرار دارد

مزایای ورود و سرمایه‌گذاری در فرابورس



مهم ترین مزیت های فرابورس برای معامله گران و سرمایه گذاران در ذیل به آن اشاره شده است.

• شرایط پذیرش آسان: دز این بازار با صرف ‌نظر از برخی شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار، مسیر را برای بسیاری از شرکت ‌ها آسان می ‌کند.
• تأمین مالی ارزان: کسانی که در این بازار سرمایه‌گذاری می کنند معمولاً سرمایه خود را پخش کرده و از هر شرکت، تنها چند سهام خریداری می‌کنند. این افراد مجموع این سرمایه‌ های کوچک را در طرح ‌ها و پروژه‌ های بزرگ خود به کار می ‌برند و از مزایای تأمین مالی ارزان‌ قیمت بهره می برند.برنامه‌ های آینده شرکت، از جمله قراردادها، گسترش مجموعه و.
• معافیت مالیاتی: معافیت مالی ۱۰ درصد درآمد برای تمام تعریف بورس و فرابورس تعریف بورس و فرابورس شرکت ‌های عضو فرابورس، به‌ جز شرکت ‌های بازار پایه در نظر گرفته‌ شده است.روند افزایشی نرخ فروش محصولات، خدمات و.
• وثیقه گذاری سهام: شرکت هایی که در این بازار عضو هستند می ‌توانند سهام خود را به‌ صورت وثیقه نیز استفاده کنند و از تسهیلات آن بهره بگیرند. با وثیقه گذاری سهام، آن بخش از سهام شرکت دیگر قابل معامله نخواهد بود و ارزش‌گذاری آن به دست فرابورس انجام می ‌شود.
• امکان خروج از فرابورس یا تغییر بازار: از جمله مزایای OTC می توان به امکان تغییر بازار و منتقل شدن از یک بازار به بازار دیگر اشاره کرد. به عنوان مثال اگر شرکتی بخواهد به‌ طور کلی از فرابورس خارج شود فرآیندی برای آن در نظر گرفته‌ شده است که خروج از بازار را برای آن شرکت آسان می کند.
• نبود حجم‌ مبنا: سهامی که در بازار OTC خرید و فروش می‌شوند، حجم‌ مبنا نداشته و سرعت نقد شوندگی آن‌ها بالا است. بدین معنا که عرضه و تقاضا خیلی سریع به تعادل می رسد و همواره می‌توان سهام خود را فروخته و در کمترین مدت لازم سهام دیگری را خریداری کرد.

برای اینکه بتوان از این بازار بیشترین بهره را برد پیشنهاد ما به شما تحلیل با استفاده از نرم افزارهای سهام است. تحلیلگران مالی و سرمایه‌گذاران به کمک نرم افزار سهام یا نرم افزارهای تحلیل بنیادی می توانند گزارش های مالی شرکت ها را در کوتاه ترین مدت ممکن و با دقیق ترین شکل ارزیابی کنند. یکی از ویژگی های مثبت این نوع نرم افزارها این است که می توان به کمک آن ها ساختارها یکپارچه شوند و همه داده ها را به صورت لحظه ای و به صورت همزمان در اختیار تحلیلگران قرار دهند.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس



با وجود اینکه سرمایه‌گذاری در OTC ریسک بیشتری دارد، هنوز هم سرمایه ‌گذارانی هستند که در سبد خود سهام تعداد زیادی از شرکت ‌های عضو این بازار قرار داده و به سود بالایی دست پیدا می‌ کنند. مزیت دیگری که فرابورس برای شرکت ‌ها دارد این است که گاهی می تواند موجب جان گرفتن و منتقل شدن شرکت ها به بازار بورس شود.

اهمیت نرم افزار سهام



یکی از مهم‌ترین مشکلات شرکت ‌های سهامی، تعریف بورس و فرابورس خریداران سهام، کارگزاری‌ ها و مدیران بورسی مواردی مثل مدیریت سبد سهام، بررسی وضعیت سهام اعضای یک شرکت، به ‌روز نگهداری اطلاعات و روندهای بازدهی سهم است. تحلیلگران برای حل مشکلات، نرم افزار امور سهام، به عنوان یک نرم افزار مدیریتی که می‌تواند مشکلات پیشروی دنیای بورس را حل کند پیشنهاد می دهند.

نرم افزار سهام از دسته نرم افزارهای حسابداری و مدیریتی کاوش، نرم افزاری است که با توجه به نیازمندی ها و دغدغه های مدیریت شرکت های سهامی، سرمایه گذاری و تعاونی طراحی شده است. با استفاده از این نرم افزار شما امور مدیریتی خود را با سرعت و دقتی بالا انجام خواهید داد و این دقت عمل باعث اعتماد سهامداران بیشتری به شرکت شما خواهد شد. نکته نرم افزارهای شرکت کاوش آن است که شما بدون نیاز به دانش خاصی و با استفاده از خدمات پشتیبانی این مجموعه به راحتی می توانید از نرم افزار استفاده کنید.

سخن پایانی

به طور کلی می توان نتیجه گرفت که سرمایه گذاری در سهام بورسی، ریسک پذیری کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. در بازار فرابورس به علت کامزد پایین معاملات و راحتی و سرعت در پذیرش سازمان ها و شرکت ‌ها بازار مطلوبی برای مخاطبین و سرمایه گذاران می باشد. اما این بازار به دلیل شرایط آسان در پذیرش، ریسک بیشتری دارد. اگر به هر دلیلی قصد فعالیت در این بازار مالی را دارید، باید این ریسک را بپذیرید. در نهایت امیدواریم این مقاله و اطلاعاتی که در آن ارائه شد، دریچه روشن آگاهی و برداشتن قدم های مثبت هر چند کوچک برای آن دسته از مخاطبینی باشد که قصد سرمایه گذاری را دارند.

تعریف بورس و فرابورس

بازارهای مالی از انواعی برخوردارند که در مطلب انواع بازارهای مالی کدام‌اند؟؛ آشنایی با بازار سهام و بدهی به آن‌ها پرداخته شد. در این مطلب بازار بورس را به طور جداگانه بررسی می‌کنیم. ابتدا به تاریخچه بورس در جهان و ایران اشاره می‌کنیم و پس ‌از آن گام‌به‌گام به چگونگی ورود به این بازار و شناخت انواع موجود آن می‌پردازیم.

تاریخچه

واژه بورس، از شخصی به نام «واندر بورس» گرفته ‌شده است که در کشور بلژیک در قرن 15 میلادی زندگی می‌کرد. صرافان و کسانی که قصد دادوستد پول، کالا و اوراق بهادار خود را داشتند مقابل منزل او جمع شده و معاملات خود را انجام می‌دادند و به همین دلیل برای چنین مکانی واژه بورس را برگزیدند.

در سال 1460 میلادی، اولین مرکز بورس اوراق بهادار در شهر انورس بلژیک بنیان شد. اما زمانی این بازار به رسمیت شناخته شد که سهام کمپانی هلند شرقی در قرن 17 در بورس آمستردام منتشر شد.

بورس‌ در بازارهای جهانی

در بازارهای جهانی امروزه چهار نوع بازار بورس وجود دارد:

• بازار کالاها یا (commodity): شامل بورس‌هایی که قیمت کالاها به‌صورت جهانی یا منطقه‌ای بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. این بازار متشکل از سه دسته عمده می‌باشد:
1. Hard: طلا و نقره و فلزات سخت
2. Soft: آب و اقلام خوراکی
3. Energy: گاز و برق و زغال‌سنگ و نفت
• بازار ارز (forex): در این بازار جفت ‌ارزهای مختلف معامله می‌شوند. یعنی ارزهای مختلف در مقابل یکدیگر تعیین قیمت می‌شوند و مورد معامله قرار می‌گیرند.
• بازار سهام (exchange): در این بازار، سهام کارخانجات تولیدی، شرکت­‌های خدماتی و. خریدوفروش می‌شوند.
• بازار اوراق قرضه (Bond market): این بازار برای ارائه اوراق قرضه از طرف دولت‌ها است که برای مشارکت مردم و جذب سرمایه آن‌ها برای طرح‌های سودآور عرضه می‌شوند.

بورس در ایران

در سال 1341 موافقت‌نامه‌ای مبنی بر تأسیس سهام در وزارت بازرگانی تنظیم شد، اما با توجه به شرایط آن زمان، نهایتاً در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس ایران تصویب شد و برای اجرا به بانک مرکزی ابلاغ گردید. در نهایت بورس اوراق بهادار ایران در سال 1346 شکل گرفت و با انجام معاملاتی روی سهام بانک توسعه‌ی صنعت و معدن، به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

بورس اوراق بهادار تهران، قبل از انقلاب اسلامی رونق چندانی نداشت. پس از سال‌های انقلاب و تا قبل از برنامه پنج‌ساله توسعه اقتصادی، تغییرات زیادی در اقتصاد کشور بروز داد که این بازار هم از آن تغییرات اثر گرفت، البته می‌توان این دوره را به‌عنوان دوره تعطیلی بازار سرمایه در نظر گرفت.

برنامه پنج‌ساله اقتصادی پس از جنگ، به‌عنوان بستری برای گسترش اقتصاد، پایه بورس اوراق بهادار بود و همچنین اجرای سیاست­‌های خصوصی‌­سازی، موجب افزایش گرایش به بازار سرمایه شد. به خصوص از سال‌های 76 تا 83 بورس رونق بسیاری یافت.

به موجب تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال 1384 سازمان بورس به‌عنوان ناظر بازار سرمایه اختیارات بیشتری به دست ­آورد و بازار سرمایه بیش‌ازپیش گسترش یافت.

به مرور بورس کالا هم به عنوان بخشی از بازار سرمایه، رشد خوبی را تجربه کرد و به‌جز محصولات کشاورزی، محصولات پتروشیمی و فلزی را زیرمجموعه خود قرارداد.

در حال ­حاضر بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی، از بورس‌های بزرگی هستند که زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار، فعالیت می‌کنند.

بازار بورس نسبت به دیگر بازارهای منطقه‌­ای این مزیت را دارد که 37 صنعت به‌طور مستقیم در آن مشارکت دارند. همچنین اکثریت بنگاه‌های دولتی طبق قانون اساسی، خصوصی‌­سازی می‌شوند که افراد را مجاز به خرید سهم شرکت­‌های تازه خصوصی شده می‌کنند. آخرین بنگاه دولتی عرضه شده در بورس سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی است که با استقبال بالایی نیز مواجه گردید.

اگر تمایل دارید درباره عرضه اولیه‌ها بیشتر مطالعه کنید، پیشنهاد می‌شود که به مقاله عرضه اولیه چیست؟ چگونه عرضه اولیه بخریم؟ مراجعه کنید.

ورود به بازار بورس

برای انجام معاملات بازار بورس و فرابورس، داشتن کد بورسی شخص از ملزومات این کار است. کد بورسی در واقع کد شناسایی سرمایه­‌گذار است که برای هر شخص منحصربه‌فرد است.

برای ورود به بورس و دریافت کد بورسی، باید ابتدا اطلاعات خود را به طور تعریف بورس و فرابورس کامل در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) ثبت کنید. این کار باعث سهولت در انجام کارهایی مانند مراجعه به کارگزاری و پر کردن تعداد زیادی پرسش‌نامه برای احراز هویت است.

در اصل سامانه سجام برای این وجود دارد که برای ورود به بازارهای سرمایه نیاز به تکرار احراز هویت نداشته باشید. پس از تکمیل اطلاعات سامانه سجام و دریافت کد رهگیری، باید به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید تا اطلاعات شما تائید شود.

زمانی که اطلاعات شما به‌عنوان سرمایه‌­گذار ثبت شد، می‌توانید به کارگزاری موردنظر خود مراجعه کنید و با دریافت نام کاربری و رمز عبور مربوط به خودتان از کارگزاری، وارد بازار بورس ‌شوید و معاملات خود را انجام دهید. درگاه‌های کارگزاری، واسطه‌­هایی بین سرمایه­‌گذاران و دنیای بورس برای خریدوفروش سهام هستند.

نخستین کارگزار

نخستین کارگزار خصوصی بورس در ایران «محمود کریشچی» یک تاجر تبریزی بود که با عنوان معامله‌­گر اوراق اصلاحات ارضی، به عنوان نماینده بخش خصوصی بازار سرمایه از سال 1348 وارد بازار سهام شد.

ایشان قبل از ورود به این بازار در زمینه خرید­و­فروش اوراق اصلاحات ارضی در بانک کشاورزی فعالیت می‌کرد که به پیشنهاد یکی از مدیران بانک ملی، وارد بازار بورس شد.

انواع بورس

حال به تشریح هرکدام از سه بازار ایران یعنی بورس ارز، کالا و اوراق بهادار می‌پردازیم.

بازار خرید­و­فروش دائمی و منظمی است که در آن کالاهای مشخصی مانند گندم، شکر، مواد شیمیایی و. معامله می‌شود.

بازاری است رسمی و دائمی که در محلی معین تشکیل می‌شود و در آن اوراق بهادار، مثل سهام شرکت­‌ها و واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی معامله می‌شود.

بازاری که ارزها متقابلاً مبادله می‌شوند و میزان ارزش آن‌ها نسبت به هم در بازار، موجب پویا شدن بازار می‌شود. میزان نقد شوندگی در این بازار جزو ویژگی­‌های مثبت این بازار محسوب می‌شود.

بورس ایران از چهار بخش اداری تشکیل‌شده است که عبارت‌اند ­از: شورای عالی بورس، هیئت پذیرش بورس اوراق بهادار، سازمان کارگزاری بورس و هیئت داوری بورس.

این شرکت­‌ها، تعداد سهامی که در بازار اعلام می‌شود را به صورتی ارزش‌گذاری می‌کنند که ارزش شرکت تقسیم‌ بر تعداد سهام آن به‌گونه‌ای باشد که میل به خرید در بازار بالا باشد.

جاذبه بازار بورس برای مردم

اصلی‌­ترین جذابیت این بازار برای مردم، سوددهی نسبتاً خوب آن است که می‌توان گفت حداقل بیشتر از بهره بانکی است. همچنین وجود گزینه‌های مختلف برای سرمایه‌گذاری از دیگر ویژگی‌های این بازار به شمار می‌رود به طوری که برای مثال طلا، اسناد خزانه اسلامی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز از گزینه‌های سرمایه‌گذاری به شمار می‌روند. (برای مطالعه بیشتر درباره اخزا می‌توانید به مقاله آشنایی با بازار و انواع اوراق مراجعه کنید؛ همچنین برای آشنایی بیشتر با صندوق‌های سرمایه‌گذاری پیشنهاد می‌شود که به مقاله صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟ مراجعه کنید و برای کسب اطلاع بیشتر درباره نحوه خریداری طلا در بورس می‌توانید به مقاله خرید طلا در بورس؛ دلیل و نحوه معامله طلا در بورس اوراق بهادار مراجعه کنید.)

سرمایه­‌گذاری در بازار بورس، هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم، بر اقتصاد کشور تأثیرگذار است. از نکات مثبت آن برای اقتصاد کشور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد احساس مشارکت عمومی در فعالیت­های تولیدی و تجاری
• عملکرد به‌عنوان یک بازار کامل (بازاری رقابتی، یکسان بودن کالا، ورود و خروج آزاد و. )
• امکان تنبیه و تشویق مدیران، با استفاده از سازوکار طبیعی تغییر قیمت­‌ها
• تجهیز منابع مالی برای دولت از طریق واگذاری سهام شرکت‌های دولتی و فروش اوراق خزانه

فرابورس ایران

فرابورس اولین و تنها بازار خارج از بورس کشور است که از سال 88 فعال‌شده و تحت نظر سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کند.

فرابورس متشکل از 7 بازار است:

1. بازار اول
2. بازار دوم
3. بازار سوم (عرضه)
4. بازار پایه
5. بازار شرکت­‌های کوچک و متوسط
6. بازار ابزار مشتقه
7. بازار ابزار نوین مالی
• در بازار اول، دوم و شرکت­‌های کوچک و متوسط، معاملات و پذیرش سهام شرکت­‌های سهامی عام انجام می‌شود.
• در بازار سوم، عرضه اوراق بهادار انجام می‌شود.
• بازار پایه جهت برنامه­‌های توسعه کشوری، ایجادشده است.
• در بازار ابزار نوین مالی، کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس برسد، تعریف بورس و فرابورس در این بازار قابل معامله است (مانند انواع صکوک، گواهی سرمایه­‌گذاری و. )
• بازار ابزار مشتقه (برای توضیح کامل این بازار به مطلب انواع بازارهای مالی کدام‌اند؟؛ آشنایی با بازار سهام و بدهی مراجعه کنید.)

در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؛ بورس یا فرابورس؟

شرکت‌هایی که شرایط لازم برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند می‌توانند به‌آسانی در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس هم تعریف ‌شده‌اند و این دو بازار از لحاظ کارایی و عملکرد، فرق چندانی باهم ندارند.

تنها تفاوت در کیفیت شرکت‌ها و در پی آن شفافیت بیشتر در مورد فعالیت و اهمیت آن‌ها است؛ اما بعضاً سهامی در فرابورس یافت می‌شوند که از برخی سهام بازار بورس ارزشمندتر هستند. لذا بیش از اهمیت دادن به بازار باید شرکت مربوطه را بهتر شناخت و طبق آن اقدام به سرمایه‌گذاری نمود.

در مجموع می‌توان گفت مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است كه شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا میل به ورود سریع‌تر به بازار سرمایه را دارند. همچنین این شرکت‌ها می‌توانند پس از گذراندن مدت مشخصی با پیدا کردن شرایط خاصی وارد بورس شوند.

برای آشنایی بیشتر با تمام بازارهای مالی کشور تعریف بورس و فرابورس می‌توانید دوره آموزشی رایگان آموزش همگانی سرمایه‌گذاری و برای آشنایی بیشتر با بازار بورس می‌توانید دوره آموزشی رایگان آشنایی با بازار بورس را مشاهده کنید.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟



فرابورس دارای پنج بازار با نام‌های بازار اول، بازار دوم و . میباشد

بازار فرابورس ایران، از نظر ساختار و مزایا به بازار سرمایه بورس شباهت دارد. کسب سود مناسب به عنوان نخستین و بزرگ ترین مزیت سرمایه گذاری در فرابورس محسوب میشود. در این مطلب از سرپوش با بازار فرابورس آشنا می شوید.

فرابورس

یکی از بازارهای مالی ایران به نام بازار فرابورس میباشد که می توان سهام های مختلف را در آن خرید و فروش کرد. امکانات فرابورس و شیوه خرید و فروش سهام به بورس، شبیه است. تالار بورس و فرابورس ایران به مردم گوشزد می کند که لازمه ی ورود به چنین بازاری، داشتن دانش درباره مفهوم فرابورس است. درواقع شما نیازمند ارزیابی موقعیت های مربوطه و عمل کردن طبق اصولی پایدار برای موفقیت در فرابورس هستید.

هدف از راه اندازی بازار فرابورس، برای شرکتهای علاقه مند به حضور در بازار سرمایه و افزایش نقد شوندگی میباشد درحالیکه این شرکت ها هنوز نتوانسته اند در بازار بورس، حاضر شوند. نام چنین بازاری برگرفته ازOver the Counter Market‪( OTC)‬ به معنی« خارج از بورس» می باشد. شرکتهای متقاضی براساس مجوز بازار OTC می توانند با شرایط پذیرش اسان تری روبرو شوند و از تمام مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار، پس از ورود سریعتر به بازار سرمایه برخوردار شوند.

تاریخچه فرابورس در ایران

بازار فرابورس ایران، فعالیت خود را در آبان سال ۱۳۸۷ تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرد. ساختار و جایگاه قانونی این بازار به بورس، شباهت دارد اما از شرایط پذیرش و معامله ساده تري برخوردارست تا از این طریق به تامین مالی اقتصاد کشور ، کمک کند.

ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه، یکی از مهم ترین وظایف بازار فرابورس محسوب میشود که فاقد شرایط ورود به بورس اوراق بهادار است و یا تمایلی ندارد که سریعا به بازار وارد شود. علاوه‌براین که در بازار فرابورس، انواع متنوعی از اوراق بهادار، معامله میشود؛ شرایط و الزامات کمتری برای ورود به آن نیاز است.

بنگاه های اقتصادی براساس تنوع در شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس ایران می توانند به این بازار مالی با کسب حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، وارد شوند و در بازار مبادلات اوراق بهادار، از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده بهره مند شوند.

انواع فرابورس

تقسیم بندی های بازار فرابو رس، متفاوت از بازار مالی بورس است. فرابورس، متشکل از ۷ بخش بازار مالی می باشد ولی بازار مالی بورس متشکل از دو بازار اول و دوم است. بخش های بازار مالی شامل بازارهای اول، دوم، سوم یا عرضه، شرکتهای کوچک یا متوسط، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه و ابزار مشتقه می باشد. فرابورس ایران عبارتست از:

۱. بازار اول:

بیشترین سهام پذیرفته شده در فرابورس، متعلق به بازار اول است. شرایط پذیرش این بازار نسبت به بورس، از لحاظ حداقل سرمایه ثبت شده ، سهام شناور، تعداد سهامدارن و شفافیت اطلاعاتی، آسان تر است. این تعریف بورس و فرابورس بازار نسبت به بازار های دیگر فرابورس، ریسک کمتری دارد اما ریسک بیشتری نسبت به معاملات در بازار بورس دارد.

۲. بازار دوم:

اوراق بهادار شرکتهای سهامی عام در بازار دوم، خرید و فروش می شوند؛ همانگونه که در بازار اول، اینکار نیز انجام میشود ولی میزان سخت گیری شرایط در بازار دوم، کم تر است و شرکت هایی که برای عضو شدن در بازار اول از شرایط کافی برخوردار نیستند، تعریف بورس و فرابورس در بازار دوم پذیرفته می شوند. گاهی اوقات این عضوها شامل شرکتهای کوچک، نوپا، زیان ده و یا شرکت هایی هستند که به منظور افزایش سرمایه میخواهند به سهامی عام از سهامی خاص، تبدیل شوند. شرایط پذیرش این شرکت ها در بازار دوم عبارتند از:

* از زمان تاسیس این شرکت، حداقل ۱۲ ماه بگذرد.

* در رابطه با شرکت، هیچگونه پرونده یا شکایت مالی وجود نداشته باشد.

* میزان سهام شناور شرکت، شامل حداقل ۵ درصد از سهام ثبت شده باشد.

* آخرین سرمایه ای که در شرکت، ثبت شده باید ۱۰۰ میلیون تومان باشد.

* اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت، نباید سابقه محکومیت قطعی کیفری داشته باشند.



یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع بورس ایران، فرابورس است

۳. بازار سوم:

بازار عرضه، نام دیگر بازار سوم است. اوراق بهادار مختلفی در این بازار، عرضه می شود که شرایط پذیرش در بورس و فرابورس را ندارند. از موارد قابل معامله در این بازار می توان به بلوک سهام شرکتهای سهامی، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری پذیرفته نشده در فرابورس، حق تقدم خرید این سهم ها ، رهن و اجاره، اوراقی مثل اوراق مشارکت، سهام بی نام شرکتهای سهامی عام و حتی سهام شرکتهای در حال تاسیس اشاره کرد. میزان ریسک معاملات در این بازار، بالاست و تنها افراد جسور می توانند در آن شرکت کنند.

سهام شرکتهای سهامی عامی ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار که در هیچ یک از بازارهای بورس یا فرابورس، پذیرش نمیشوند؛ در بازار پایه، منتشر می شود.

۴. بازار پایه:

بهتر است بدانید که در بازار پایه، شروط مذکور در بازار اول و دوم وجود ندارد چون نیازی نیست که شرکت ها در این بازار، پذیرش شوند. این بازار، متشکل از سه رنگ زرد ، نارنجی و قرمز میباشد به این صورت که از شرکتهای کم ریسک به پرریسک دسته بندی شده اند. در ادامه با ویژگی های شرکت های بازار پایه اشنا شوید:

> نوسان قیمتی در بازار به این صورت تعيين شده که زرد ۳ درصد، نارنجی ۲ درصد و قرمز ۱درصد است.

> شرکتهای بازار زرد، از مجوز درخواست پذیرش برخوردار نیستند و در این بازار باید، صرفا به دلیل الزام قانونی ثبت شوند.

> به شرکتهای ثبت شده در سازمان بورس که شرایط لازم برای پذیرش را ندارند؛ شرکتهای بازار نارنجی می گویند.

> در نهایت شرکت هایی در بازار قرمز قرار می گیرند که پذیرششان در بازار بورس و فرابورس به دلیل از دست دادن شرایط لازم لغو می شود.

۵. بازار ابزارهای نوین مالی:

کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم سهام ها مجوز پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی را دارند؛ به شرطی که توسط شورای عالی بورس، تائید شده باشند و مشمول ثبت یا معاف از ثبت سازمان، بنا بر اعلام این شورا باشند. اوراق معامله شده در این بازار عبارتند از:

- گواهی سرمایه گذاری

- صکوک که ویژگی های مشخص دارند

- اوراق مشارکت رهنی

- صندوق های زمین و ساختمان

- گواهی های سپرده بانکی

۶. بازار شرکت های کوچک( SME):

بازار سرمایه شرکتهای کوچک، توسط شرکت فرابورس ایران راه اندازی شده است تا شرکتهای دانش بنیان برای بهره برداری از مزایای مالی بتوانند در آن حاضر شوند. بیشتر عملکرد آتی آنها در این شرکت ها بررسی میشود و هیچ توجهی به عملیات مالی حال حاضر آنها نمی شود. حضور شرکتهای کوچک و تامین مالی آنها از بازارهای شرکتهای SME باعث رشد و پیشرفت آنها می شود.



در واقع فرابورس شکل تسهیل شده‌ای از بورس است

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران اینست که برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه، طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی را ساماندهی و هدایت کند. به همین دلیل شرایط پذیرش شرکت ها به این صورت است که شرکت ها باید در سریع ترین زمان ممکن با احراز حداقل شرایط به بازار، وارد شوند و بتوانند در بازار اوراق بهادار، از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده استفاده کنند.

در واقع میزان نظارت سازمان بورس بر معاملات در فرابورس، محدود تر است و صرفا معامله شرکت هایی در این بازار انجام می شود که برای جلوگیری از کلاه برداری ها شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند.

بهتر است بدانید که سازمان بورس اوراق بهادار، نظارت کاملی بر فعالیت های مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا دارد.

تفاوت بازار بورس و فرابورس

>> شرایط پذیرش شرکت ها در بورس نسبت به فرابورس، سخت تر است.

>> به دلیل این که شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس، آسان است؛ از این رو دوره ی آن نسبت به بورس، کم تر است.

>> قوانین بورس نسبت به فرابورس، سختتر است؛ به همین خاطر، ریسک نمادهای پذیرفته شده در بورس، کم تر از فرابورس است.

>> کارمزد خرید و فروش در بورس نسبت به فرابورس، بیشتر است.

مزایای سرمایه گذاری در فرابورس

بازار فرابورس ایران، از نظر ساختار و مزایا به بازار سرمایه بورس شباهت دارد. کسب سود مناسب به عنوان نخستین و بزرگ ترین مزیت سرمایه گذاری در فرابورس به شمار می رود. شما باتوجه به سرمایه ی اکانت فرابورسی خود، می توانید سودی دریافت کنید که مناسب با آن است. مزایای دیگر ورود به فرابورس عبارتست از:

> حمایت و شفافیت قانونی

> حفظ سرمایه مردم در مقابل تورم

> آسانی نقد شوندگی

> عدم وجود محدودیت برای سرمایه گذاری در فرابورس

> مشارکت در اداره شرکت

> معافیت مالیاتی در فرابورس



تعریف بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکت ها در بورس سخت گیرانه تر و در فرابورس ساده تر است

نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس

نحوه ی خرید و فروش سهام در فرابورس به بازار بورس اوراق بهادار، شباهت دارد و نیازی به اخذ کد بورسی جدا برای معامله کردن نیست. شما درصورت فعالیت در بازار بورس میتوانید از کد بورسی خود برای خرید و فروش سهام در فرابورس استفاده کنید وگرنه باید حتماً کد بورسی بگیرید.