تراکتور در دل کاروانسرای معروف عهد صفوی چه میکند؟ | كاروانسرای «مهیار» ؛ در معرض تخریب و منتظر سرمایه‌گذار
چمدان: كاروانسرای مهیار از جمله كاروانسراهای معروف عهد صفوی است. روستای مهیار در 52 کیلومتری جنوب اصفهان و از توابع شهررضا واقع شده است. این روستا در دوره صفویه یکی از آبادی‌های مهم محسوب می‌شده است. بسیاری از جهانگردان خارجی مانند دیولافوا و فلاندر طرح‌های زیبایی از این کاروانسرا همراه با توصیف آن ارائه دادهاند. جلوی کاروانسرای مزبور بازار، مسجد، قهوه‌خانه و نانوایی ساخته شده است. این مشخصات در کمتر کاروانسرایی دیده میشود.
این در حالی است که سه سال پیش سرمایهگذاری در این کاروانسرای فاخر دست به اقداماتی زد که ظاهراً چندان هم با اصول مرمتی سنخیت ندارد. گفته میشود این سرمایه‌گذار این بنا را به مدت 40 سال از اوقاف اجاره کرده است. این در حالی است که این کاروانسرا بخشی از چهارباغ مهیار است و بر اساس عکس‌های تاریخی هنوز کاوش‌های باستان شناسی برای پیدا کردن برج و سردر چهار باغ مهیار صورت نگرفته است. اساسا هنوز مطالعاتی در خصوص چهارباغ مهیار صورت نگرفته است اما در حال حاضر اتوبان اصفهان - شهررضا در وسط آن افتاده است. هرچند بر روی گوگل میتوان هنوز آثاری از چهارباغ مهیار را یافت و بخشی از دیواره‌های منازل هنوز بقایای این چهارباغ را گواهی می‌دهند حتی در اسناد ملکی هم نام چهارباغ مهیار هست اما پژوهشی در مورد آن نشده است.
در سفرنامه تاورنیه جهانگرد و بازرگان فرانسوی عصر صفوی آمده است که این کاروانسرا در دوره شاه اسماعیل ساخته شده است. شاه اسماعیل پیش از شاه سلیمان پادشاه دوره صفوی بوده است. در دوره شاه سلیمان بازارچه نیز به کاروانسرا افزده میشود. نکته قابل تأمل آن که برخی کارشناسان معتقدند ساخت بازارچه و سردر کاروانسرای مهیار شبیه کاخ هشت بهشت است و با توجه به فنون استادکاری به کار رفته در بنا و نحوه چیدن آجرها حتی گمان می‌رود استادکار هر دو بنا یک نفر است.
کاروانسرای مهیار درچند دوره مرمت شده است از جمله در دوره پهلوی مرمت شده بعد تبدیل به مرکز بازپروری معتادین شده تا این که چندین سال پیش آن را تخلیه میکنند و میراث مرمتی انجام می‌دهد. اما اکنون سرمایه‌گذار بدون نظارت میراث دست به اقداماتی در طول سه سال گذشته زده است. به عنوان مثال بدون هیچ نوع کاوش باستان شناسی و نظارت مرمتی اداره کل میراث با تراکتور دنبال راه آبی تاریخی می‌گشته است؟!
از سویی به نظر میرسد سرمایه‌گذار قرار بوده این مکان را به محلی اقامتی تبدیل کند اما سرمایه‌گذار دنبال آن نرفته و خودش مشغول مرمت شده است. در حال حاضر سمت چپ بازارچه به شیوه سرمایه‌گذار مرمت شده و دیگر قسمت‌ها خوشبختانه دست نخورده باقی مانده است اما در همین قسمت سمت چپ، حدود 60 سانتیمتر کف زمین بالا آورده و درهای رنگی نصب شده است و چایخانه احداث کرده است اما کسی نمی‌داند این کف بالا آوردن و درهای رنگی موافق اصول مرمت است یا نه و باید جز به جز آن به تایید میراث برسد.
حال پرسش این است که آیا کف کاروانسرا احتیاج به کاوش دارد یا خیر و چگونه کف آن سیمان شده است؟! از سویی چگونه بنایی این چنین فاخر 40 ساله به سرمایه‌گذار واگذار شده است و در این بین سهم نظارتی میراث فرهنگی بر مرمت، حفظ و احیا آن چقدر است؟ به عنوان مثال وقتی 60 سانتیمتر کف را بالا آوردیم آن هم در جایی که کل ارتفاع حدود 4 الی 5 متر است به طور تقریبی در 15 درصد ارتفاع اختلال ایجاد شده و نظم هندسی آن به هم ریخته است. این در حالی است که به لحاظ هندسی تناسب طلایی و ریاضی در جز به جز و کل این بنا برقرار است. اکنون هم سرمایه‌گذار احتمالاً به دلیل کاغذ بازی و هزار پیچ و خم دیگر کل طرح اقامتی را متوقف کرده و صرفا چایخانه‌ای احداث کرده است.
از سویی روستای مهیار خود تاریخی است و بافت آن با توجه به اهمیت این روستا قابلیت ثبت ملی دارد اما حتی در طرح هادی روستاها، این روستا و بافت تاریخی آن گنجانده نشده است. همچنین مهیار قلعه‌ای تاریخی و چند خانه اعیان نشین دارد.
به گزارش چمدان، مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان در 30 آبان ماه سال 96 اعلام کرد که کاروانسرای مهیار شهرضا پس از طرح دعوا در محکمه برای تعیین تکلیف تولیت به طرفیت اوقاف و اداره میراث فرهنگی در نهایت با صدور حکم به نفع اداره اوقاف در شمار موقوفات شهرستان قرار گرفت و به دنبال سرمایه‌گذار برای اداره آن هستیم.
حال با توجه به عکسی که به دست خبرنگار چمدان رسیده و نشان از کندن ورودی کاروانسرا با تراکتور برای پیدا کردن راه آبه تاریخی دارد که البته زمان دقیق عکس مشخص سرمایه‌گذار معروف نیست. موضوع از مسوولان میراثی پیگیری می شود. ناصر طاهری معاون میراث فرهنگی اصفهان در گفت و گو با خبرنگار چمدان توضیح می‌دهد که این ملک موقوفه خاص است و دارای متولی است. مرمت این کاروانسرا هم در دهه 80 انجام شده و اکنون در انتظار پیدا شدن یک سرمایه گذار است که این سرمایه‌گذار هم باید سرمایه‌گذار معروف با متولی و میراث فرهنگی به توافق برسد و هرگونه اقدامی در این بنای صفوی باید زیر نظر میراث فرهنگی باشد. در حال حاضر هم هیچ‌گونه اقدامی در این کاروانسرا انجام نمیشود.
همچنین رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اول مهر ماه 97 درنامه‌ای به استاندار اصفهان، نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری کاروانسرای مهیار و آرامگاه شیخ امیرعبدالله (منارجنبان) را ابلاغ کرد. در نامه علی‌اصغر مونسان معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به مهرعلیزاده استاندار اصفهان آمده است: «در اجرای بند 12 از ماده 3 قانون اساسنامه سازمان میراث‌فرهنگی کشور مصوب 1367 و مواد مربوطه از قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب سال 1309 و نظام‌نامه اجرایی قانون آن، نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری مربوط به اثر ملی فرهنگی، تاریخی کاروانسرای مهیار واقع در شهرستان شهرضا، روستای مهیار که به شماره 354 مورخ 20/03/1321 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، ابلاغ میشود. محدوده حریم اثر مذکور تحت حفاظت و نظارت این سازمان است و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی مقرر، برابر مواد 558 لغایت 569 از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، "تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده"، جرم محسوب میشود و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی خواهد شد. خواهشمند است دستور فرمایید مراتب جهت اطلاع و اجرا به مقامات و مسئولین ذی‌ربط در استان ابلاغ شود و از نتیجه این سازمان را مطلع نمایند.»
همچنین در نامه‌ای جداگانه نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری آرامگاه شیخ امیرعبدالله (منارجنبان) واقع در شهر اصفهان به شماره ثبت 349 نیز به استاندار اصفهان ابلاغ شد.
کاروانسرا مستطیل شکل به ابعاد 82 در 89 متر و به شکل چهار ایوانی بنا شده است. حیاط مرکزی بنا نیز به شکل مستطیل با ابعاد حدود 70/38 در 30/48 متر است. جمعاً سی اتاق در اطراف حیاط بنا شده که هر یک از اتاق‌ها دارای ایوانی در قسمت ورودی است. اتاق‌ها مساوی است و هر یک 5 متر طول و 4 متر عرض دارد. بناهای آسیاب، نانوایی، قهوه‌خانه و بازار این كاروانسرا نیز اهمیت تاریخی دارد.
چهار اصطبل سراسری که ورودی آنها در چهار گوشه کاروانسرا بوده، برای چهارپایان ساخته شده است. مصالح ساختمانی کاروانسرا سنگ و آجر است و کف حیاط نیز با آجر مفروش است (که البته اکنون به دلیل مرمت غیر اصولی سرمایه گذار کف بنا سیمان است.). قسمت ورودی بنا و طاق‌نماهای اطراف دارای تزیینات کاشی بوده که متأسفانه اغلب آنها از بین رفته است. در سفرنامه های جهانگردان آمده است که زمانی در قسمت شاه نشین کاروانسرا، هنگامی که شاه سلیمان برای شکار راهی کلاه قاضی می شد در این کاروانسرا رحل اقامت می افکند.
در وسط کاروانسرا هم آب انباری برای استفاده کاروانیان ساخته‌اند. کاروانسرای مهیار در شمار بهترین کاروانسراهای دوره صفوی است و از جمله قدیمی‌ترین بناهای عهد شاه اسماعیل اول صفوی است اما كتیبه‌ای كه تاریخ 907 تا 930 هجری قمری بر آن مانده معلوم نمی‌كند در چه سالی از سلطنت این پادشاه، اقدام به ساخت آن شده است. بعدها به سبب خرابی‌های فراوان در سال 1085 هجری در زمان شاه سلیمان صفوی تعمیر و تکمیل شده است.
به گزارش چمدان، اوژن فلاندر فرانسوی می‌نویسد: «کاروانسرای مهیار راه اصفهان به شیراز یکی از معتبرترین کاروانسراهای ایران است. سیاحان ساختمانش را به مادر شاه عباس نسبت می‌دهند. نه فقط خوش آمد ساکنین ایران است که در حین سفر بدان استراحت کنند بلکه طرز ساختمان و نقاشی که دارد مورد توجه می‌باشد.»
در كنار این كاروانسرا، روستایی سرمایه‌گذار معروف قرار دارد كه به منظور رفع نیازهای مسافران از راه رسیده احداث شده و اكنون خرابه‌های آن در كنار بازار موجود در روستا دیده میشود. بازار مزبور با مهارت خاصی با سردر كاروانسرا ارتباط پیدا می‌كرده و بر عظمت سردر می‌افزوده است. در داخل این بازار رواق‌هایی ساخته شده بود که در عقب آن دکان‌ها قرار داشتند سرمایه‌گذار معروف و در یک طرف به دکان نانوایی و یک قهوه‌خانه و در طرف دیگر به مسجد منتهی می‌شدند. در این مسجد حوض و فواره‌ای هم وجود داشت. این كاروانسرا فاقد حمام بود اما بعدها یك حمام عمومی خارج از كاروانسرا به وسیله مردم محل ساخته شد.
سردر کاروانسرا در عقب رفتگی وسیعی نسبت به حصار بنا ساخته شده است. در نمای سردر زینت‌هایی از کاشی تراشیده دیده می شود. در چهار طرف حیاط مركزی این بنا، ایوان‌های كوچكی در جلوی اتاق مسافران قرار گرفته و ایوان‌های اصلی كه در میان ایوان كوچك قرار گرفته‌اند، از دو طرف به وسیله طاق‌نماهایی محدود می‌شوند. کاروانسرای مهیار همچنین مسافرانی را كه از راه‌های دور با قافله‌ها به اصفهان می‌رسیدند پذیرا می‌شده است.
حاج سیاح ضمن سفر خود در ماه شعبان 1294 هجری قمری (1256 شمسی) در این کاروانسرا اقامت کرده است و خاطرات خود را درباره این کاروانسرا و بازار چنین نوشته است: «این کاروانسرا بسیار خوب و محکم از سنگ و آجر بنا شده و از زمان صفویه تا حال با اینکه سرمایه‌گذار معروف تعمیری ندیده پا برجا و محکم است.»
[caption align="aligncenter" width="717"] کاروانسرای مهیار مربوط به دوره صفوی - جاده شهرضا اثر فلاندن|این کاروانسرا آب انبار، بازارچه،نانوایی و مسجد داشته است.این عکس بخشی از یک مجموعه بزرگتر را نشان می دهد که باید کاوش شود. به عنوان مثال برج سمت چپ چه بوده است و یا سمت راست آن سردر حدسزده می شود متعلق به چهارباغ مهیار باشد. این کاروانسرا تاریخچه عجیبی دارد که متأسفانه در این زمینه کارهای پژوهشی چندان نجام نشده است.[/caption]
محمد کریم متقی، پیشکسوت مرمت بناهای تاریخی که اکنون در ویرجینا زندگی میکند و مسئول اندیشکده مرمتگران آثار و ابنیه ایران، در مورد کاروانسراها موضوعات زیر را حائز اهمیت می‌داند:
۱- از سر در کاروانسراها که وارد می‌شوید. اکثرا به سمت قبله قرار خواهید گرفت که برای جهت یابی قبله مهم بوده است.
۲- در وسط محوطه حیاط کاروانسرا نیاز به بارانداز است.
۳- نزدیک در ورودی حتماً دو اتاق بوده است. ابتدا اتاق سرایدار است و نگهبان. اتاق بعدی مختص علوفه فروش و مایحتاج کاروانان است.
۴- در چهار ضلع پشت غرفه‌های رو به حیاط، اصطبل شتران و اسبان بوده است. گاهی هم ملازمان کاروان می‌توانستند در غرفه‌های داخل آن در صورت پر بودن اتاق‌ها و محافظت از اجناس و بار کاروان بخوابند.
۵- در مقابل هر غرفه ایوانچه‌ای قرار دارد و یک حفره در ازاره یا دیواره و یا سکوی زیر ایوان که محل بستن افسار اسب و غیره بوده است که معمولاً یک قطعه چوب گرد سی سانتی در داخل حفره تعبیه شده است.
۶- در بدنه طرفین البته یک طرف اجاقی هم هست که برای پخت و پز و در زمستان برای گرم کردن نگهبان گروه و روشنایی استفاده می‌شد.
۷- از پشت بام هم برای تفریح و دیدن مناظر استفاده می‌شده است و هم برای پهن کردن رخت‌ها و خشک کردن مواد غذایی.
۸- در جاهایی که پذیرای شتر و هم اسب بوده‌اند معمار خوش فکر ورودی به اصطبل‌ها را در چهار گوشه حیاط کمی بیشتر گرفته و دو ورودی ایجاد کرده است.
۹- پشت چهار ایوان اصطبل نیست. در واقع اتاق «VIP» است که به رئیس کاروان و خانواده‌اش تعلق داشته با متراژ بالا و تزیینات. مانند کاروانسرای جلوگیر.
۱۰- معمولا دو ورودی و مسیر دسترسی به پشت بام از کنار اتاق نگهبان و علاقه فروش به بالا می‌رفته که بیشتر برای مطمئن شدن از شیفت‌های کاری و نزدیکی به سر در و صرفه جویی در زمان بوده است.
به‌طور کلی میتوان کاروانسراها را به دو دستهٔ اصلی تقسیم کرد: کاروانسراهای درون‌شهری - کاروانسراهای برون‌شهری
[caption align="aligncenter" width="898"] عکس‌ها: بابک رستمی[/caption]
[caption align="aligncenter" width="904"] تصویر فوق نشان می دهد که پی کاروانسرا آسیب دیده است و گویی تراکتور به آنجا هم سر زده و زیربنا را هم زیر و رو کرده است و احتمال دارد سقف پایین پایین بیاید. پی بنا با سنگ و ساروج است.[/caption]
تائید رسمی خروج سرمایه گذار معروف از کیش/معامله حدود ١٠٠٠ میلیاردی «ثابت» در جزیره
در حالی شایعه واگذاری دارایی های حسین ثابت در کیش رسما تایید می شود که سرمایه‌گذار معروف کیش در پسا تحریم به عنوان دروازه ورود سرمایه گذاران خارجی انتخاب شده و مشخص نیست که چرا این سرمایه گذار ایرانی مقیم خارج از کشور زیباترین جزیره ایرانی را به مقصدی نامعلوم ترک کرده است. ؟
نخستین همایش اقتصاد ایران در پسا تحریم با شعار کیش دروازه ورود و دومین نمایشگاه بورس در حالی آخر هفته گذشته در جزیره کیش برپا شد که در این دو رویداد مهم اقتصادی خبرهایی از خروج سرمایه گذار معروف از کیش شنیده شد. بومی های کیش از خروج حسین ثابت بکتاش مالک هتل بزرگ داریوش و مجموعه پارک دلفین ها از کیش و معامله حدود 1000 میلیارد تومانی او با مالک هواپیمایی زاگرس خبر می دهند.
حسین ثابت که بود؟
او کارآفرین ایرانی و مالک هتل بزرگ داریوش بود که در سال‌های گذشته در جزایر قناری ۹ هتل داشته و در کیش نیز هتل بزرگ داریوش را به سبک تخت جمشید ساخته است و علاوه بر این هتل، چهار هتل دیگر نیز در کیش داشت (هتل‌های هلیا، لاله، تماشا و پانیذ) که از سال ۱۳۸۸ طی دو تا سه مرحله فروخته شدند.
شرکت تجارت بین‌المللی ثابت و مجموعۀ پارک دلفین‌های کیش (دلفیناریوم و باغ پرندگان با مساحت بیش از ۶۵ هکتار) نیز متعلق به او بوده است.
درباره داریوش.
هتل بزرگ داریوش هتل ۵ ستاره‌ای در جزیره کیش است که با سرمایهگذاری حسین ثابت ساخته شد. "داریوش" ، با الهام از تخت جمشید، به‌صورت سمبلی از افتخار و عزت ایران باستان در دوران هخامنشیان ساخته شده‌است. هتل دارای ۱۶۸ اتاق است و با سرمایه‌ای معادل ۱۲۵ میلیون دلار ساخته شده‌است. همچنین، حدود 10 سال پیش در جزیره زیبای کیش، پارک دلفین ها شروع بکار کرد، مجموعه عظیم تفریحی و توریستی با مساحت 100 هکتار در جنوب شرقی جزیره کیش شامل فضای سبز با انواع مختلف گونه های گیاهی، باغ پرندگان، استخر دلفین ها و . پارک دلفین های جزیره کیش با توسعه روز افزون، امروزه یکی از بزرگترین جاذبه های گردشگری کیش است. مجموعه ای شامل دلفیناریوم یا پارک دلفین ها، باغ پرندگان، سالن آمفی تئاتر، سفره خانه سنتی و . .
خروج سرمایه گذار معروف، در بدو ورود خارجی ها.
اما پس از طرح شایعات مزمنی که از سال گذشته در خصوص معامله 1000 میلیارد تومانی حسین ثابت با مالک هواپیمایی زاگرس در کیش شنیده می شد،محمد محب خدایی، معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش در خصوص این ماجرا به خبرنگار بورس24 گفت: هتل داریوش، پارک دلفین ها و چند هتل دیگر سال گذشته از سوی مالک اصلی به شخصی دیگر واگذار شده است.
اشاره این مقام رسمی در جزیره کیش احتمالا به عبدالرضا موسوی( رییس هیات مدیره هواپیمایی زاگرس) است،فردی که حالا مالک مجموعه های مشهور متعلق به حسین ثابت را اداره می کند.
اما در حالی شایعه واگذاری دارایی های حسین ثابت در کیش رسما تایید می شود که کیش در پسا تحریم به عنوان دروازه ورود سرمایه گذاران خارجی انتخاب شده و مشخص نیست که چرا این سرمایه گذار ایرانی مقیم خارج از کشور زیباترین جزیره ایرانی را به مقصدی نامعلوم ترک کرده است!؟
شاید خروج ثابت از کیش این پیام مهم را داشته باشد؛جزیره ای که در دهه 80 یکی از جذاب ترین نقاط گردشگری ایران بود،حالا مجبور است با آنتالیا،استانبول و کوش آداسی ترکیه یا دبی امارات با قیمت های اقامتی نزدیک به هم رقابت کند.شاید زمان آن رسیده که بازارهای کیش از اجناس فاقد کیفیت چینی خالی شده و کالاهای ایرانی و خارجی مرغوب جای آن ها را بگیرد و کاری اساسی برای جذاب سازی دوباره این جزیره مرجانی برای ورود گردشگر و سرمایه گذار انجام شود،کاری که در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 با سرعت بالایی از کیش یک برند گردشگری مشهور ساخت.
مزیت «ریت»ها برای بازار ملک
در ایران، املاک و مستغلات، همواره یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌‌‌ها بوده و در طول دهه‌‌‌ها، نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب کرده است.
-->
در ایران، املاک و مستغلات، همواره یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌‌‌ها بوده و در طول دهه‌‌‌ها، نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب کرده است؛ بر مبنای برخی تخمین‌‌‌ها بیش از ۸۰درصد ثروت ایرانیان را املاک تشکیل می‌دهد. شایان ذکر است که بخش قابل‌توجهی از تقاضای املاک در ایران، جنبه غیر‌مصرفی و سرمایهگذاری دارد.
در چنین بازاری با ایجاد انواع ریتز‌ها (Reits)، هزینه نگهداری و مسائل مربوط به جست‌وجو و تصمیم‌گیری از دوش سرمایه‌گذار برداشته شده و مشارکت در طرح‌‌‌ها و سرمایه‌گذاری‌‌‌های بزرگ با سرمایه‌‌‌های خرد میسر خواهد شد. با توجه به مزایای مذکور و نقش اساسی بخش خصوصی در حوزه املاک و مستغلات، به نظر میرسد با ایجاد بستر مناسب، از این نوع سرمایهگذاری استقبال خواهد شد. در دوره‌‌‌هایی از اقتصاد ایران، حجم زیادی از نقدینگی به بازار مسکن سرازیر شده است. به نظر میرسد، دلیل این پدیده، تورم و پایین‌بودن سود بانکی نسبت به تورم بود.
با در نظر گرفتن دوره‌‌‌های جهش قیمت در بازار املاک و مستغلات و مقایسه این دوره‌‌‌های زمانی با قیمت سهام شرکت‌های ساختمانی و صندوق‌های زمین و ساختمان میتوان دریافت که همبستگی کافی بین این دو وجود ندارد. بنابراین در بازار سرمایه، به دلیل مشکلاتی همچون عدم‌نظارت سهامداران خرد بر تصمیم‌گیری‌‌‌ها، عدم‌پرداخت سود متناسب با روند اجاره‌‌‌بها و قیمت املاک و اعمال کنترل بر داراییها از سوی سهامداران عمده، این نوع سرمایهگذاری نتوانسته است، به‌خوبی روندهای رونق و رکود و روندهای قیمتی در بازار املاک و مستغلات را دنبال کند. سرمایهگذاری در املاک و مستغلات به دو شکل سرمایهگذاری مستقیم (خرید مستقیم املاک) و سرمایهگذاری غیرمستقیم در املاک و مستغلات انجام میشود که در اینجا به چند روش آن اشاره می‌‌‌کنیم:
1. شرکت‌هایی که به توسعه و مدیریت املاک می‌‌‌پردازند؛ مانند شرکت‌های ساختمانی.
2. صندوق‌های املاک و مستغلات (REITs) که در املاک و مستغلات و اوراق بهادار مرتبط با آن سرمایهگذاری میکنند.
3. صندوق‌های املاک و مستغلات ترکیبی (CREFs) یا Commingled real estate funds، به این شکل که سرمایه‌‌‌هایی را که از طرفین مشخص و محدود گردآوری میشود، تحت مدیریت حرفه‌‌‌ای در املاک و مستغلات سرمایهگذاری میکنند.
4. صندوق‌های زیرساخت (Infrastructure funds) به خرید زیرساخت‌‌‌های عمومی همچون فرودگاه و راه‌آهن از شهرها، ایالت‌‌‌ها و شهرداری‌‌‌ها می‌‌‌پردازند و با اجاره دادن آنها درآمد کسب میکنند.
5. صندوق‌های املاک و مستغلات عملیاتی (REOCs) یا Real State Operating Companies دارای شرایط کسب مجوز ریتز (REITs) و معافیت از مالیات نیستند. این صندوق‌ها عمده درآمد خود را مجددا سرمایهگذاری میکنند و بیشتر از درآمد اجاره و بهره‌‌‌برداری به دنبال Capital Gain هستند.
6. سایر روش‌ها نیز شامل سرمایهگذاری از طریق تامین مالی جمعی، سهامدار حامی، سرمایهگذاری مشترک، بدهی غیررهنی، اوراق استصناع و رهنی و. است.
مزایای سرمایهگذاری در املاک و مستغلات، شامل همبستگی کم آن با سهام و اوراق بدهی، نوسان پایین بازده و پوشش ریسک تورم (در اغلب موارد) است. معایب سرمایهگذاری در این داراییها هم شامل نیاز به اطلاعات بسیار، هزینه بالای معاملات، ریسک‌‌‌های مرتبط با قوانین، هزینه بالای عملیاتی و میزان بالای ریسک‌‌‌های غیر‌سیستماتیک (مختص به هر بنای خاص) است. املاک به تغییر متغیرهای کلان اقتصادی واکنش متفاوتی نشان می‌دهند که این امر، امکان استفاده از این نوع سرمایهگذاری برای تنوع‌‌‌بخشی به سرمایه‌گذاری‌‌‌های سرمایه‌گذاران را فراهم خواهد کرد. درصورت پیاده‌سازی مناسب، این ابزار مالی کاربردهای بسیاری در زمینه پوشش ریسک در حوزه املاک و مستغلات خواهد داشت؛ به عنوان مثال، خانواده‌‌‌ها با خرید واحدهای این صندوق، ریسک افزایش قیمت مسکن را با افزایش قیمت واحدهای صندوق و ریسک افزایش اجاره‌‌‌بها را با افزایش سود تقسیمی واحدهای این صندوق‌ها پوشش خواهند داد.
شاخص‌‌‌های حوزه املاک و مستغلات نیز درصورتی که روی آنها قراردادهای آتی تعریف شود، می‌‌‌توانند به‌صورت گسترده در بازار املاک و مستغلات کشور، در پوشش ریسک معاملات مورد استفاده قرار گیرند. به‌منظور جلب‌نظر سرمایه‌گذاران به سرمایهگذاری در این صندوق‌ها نیاز است که مدیریت مستقل و کارآمد املاک، صندوق را مدیریت کند. علاوه بر آن، سرمایه‌گذار برای مقایسه بازدهی صندوق به شاخص املاک و مستغلات نیاز خواهد داشت که در حال حاضر، چنین شاخصی در کشور منتشر نمیشود. از طرفی تنوع فعالیت این صندوق‌ها مغفول مانده است. همچنین نیاز است که طیفی از عملیات این صندوق‌ها از مالیات معاف شوند و مقررات متناسب با این نوع سرمایه‌گذاری‌‌‌ها تدوین و تصویب شود.
وجود شاخص املاک و مستغلات، زمینه ارزیابی بازده صندوق املاک و مستغلات را فراهم میکند. وجود شاخص مبنا برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه به‌منظور مقایسه بازده صندوق با بازده بازار الزامی است. شاخص، این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم میکند که روند حرکت بازار را رصد کرده و بر این مبنا در مورد سرمایهگذاری تصمیم‌گیری کنند. نمونه‌ای از این شاخص‌‌‌ها که منتشر شده و همواره مورد رصد سرمایه‌گذاران بازار سرمایه و صندوق‌های ساختمانی و . هستند، عبارتند از: شاخص ملی املاک و مستغلات NCREIF، شاخص انجمن ملی سرمایهگذاری املاک و مستغلات NAREIT و شاخص مسکن کیس-شیلر در آمریکا.
اهمیت تنوع صندوق‌های املاک و مستغلات
در خصوص ریتز یا صندوق املاک و مستغلات، غالب تصورات بر اجاره‌داری حرفه‌‌‌ای مجتمع‌های مسکونی یا هتل‌‌‌ها و مراکز خرید است؛ در حالی که انواع مختلفی از این صندوق‌ها مانند ریتزهای تفریحی، صنعتی، بیمارستانی، دیتاسنتر و ریتز دفاتر اداری و تجاری وجود دارند. به‌عنوان مثال، صندوق Al-‘Aqar Healthcare REIT اولین ریت اسلامی در جهان اسلام است که در سال 2006 و با سبدی شامل 6بیمارستان تاسیس شده است. جامعه هدف این صندوق بخش درمان است. در حال حاضر، سبد سرمایهگذاری این صندوق شامل 21دارایی ملکی در مالزی از نوع انواع مراکز درمانی، بیمارستان‌‌‌ها و دانشگاه‌‌‌های علوم‌پزشکی است. البته اخیرا یک‌واحد آسایشگاه سالمندگان نیز در کشور استرالیا به مجموعه سبد این صندوق اضافه شده است.
ارزش داراییهای این صندوق، در حال حاضر بالغ بر 5/ 1میلیارد رینگیت، معادل 360میلیون دلار برآورد میشود. مثال دیگر صندوق KLCC REITاست. این صندوق از نوع Stapled REIT است و در واقع اولین صندوق از نوع stapled در جهان اسلام است. ساختار این نوع صندوق، خاص و جالب است که ارائه توضیح بیشتری را می‌‌‌طلبد. Staple در لغت به معنای منگنه است. اوراق stapled هم از همین وجه تشبیه بهره برده‌‌‌اند؛ به این معنی که هر سهم در اوراق stapled شامل 1) مالکیت یک واحد صندوق و 2) یک‌سهم از شرکت مدیریت صندوق میشود. این دو ویژگی به هم منگنه شده‌‌‌اند و امکان معامله جداگانه وجود ندارد (به بیان ساده‌‌‌تر دو سهام به هم منگنه شده و تشکیل یک‌سهام واحد را دادهاند). گاهی شرکت‌های مدیریت املاک و مستغلات علاقه دارند داراییهای خود را به دو سبد مجزا افراز کنند. سبد اول شرایط سختگیرانه و محدودکننده ریتز را برآورد میکند و سبد دیگر بدون این محدودیت‌ها و با آزادی عمل بیشتری مدیریت میشود.
اهمیت معافیت مالیاتی
این نوع صندوق‌ها بدون معافیت مالیاتی از جذابیت کافی برای سرمایه‌گذاران برخوردار نخواهند بود؛ چراکه در این صندوق‌ها هزینه مدیریت به دیگر هزینه‌‌‌های معمول در سرمایهگذاری مستقیم در املاک افزوده میشود و با کسر کردن هزینه‌‌‌های مالیاتی از بازده این صندوق‌ها بازدهی آنها از بازدهی بازار املاک کمتر خواهد شد. در تمام کشورها، میتوان با معافیتهای مالیاتی بیشتر همچون معافیت مالیاتی بر نقل و انتقال املاک و مالیات بر اجاره، سرمایهگذاری در این نوع صندوق‌ها را جذاب‌‌‌تر کرد. چند نمونه از معافیتهای مالیاتی (بر سود و نقل و انتقال) این صندوق‌ها در کشور‌‌‌های مختلف در جدول فوق مشاهده میشود.
تدوین قوانین و مقررات متناسب
به‌منظور پیشگیری از سفته‌‌‌بازی لازم است، مانند اغلب کشورها محدودیت سه تا چهارساله برای فروش املاک و محدودیت در تجمیع اجاره‌‌‌بها و درآمدهای عملیاتی لحاظ شود تا این درآمدها به دارندگان سهام صندوق پرداخت شوند. همچنین باید حداقل‌‌‌هایی برای سرمایهگذاری مستقیم و غیرمستقیم در املاک و مستغلات در نظر گرفته شود تا این صندوق‌ها از ماهیت خود فاصله نگیرند. مواردی مانند حداقل تعداد املاک و پروژه‌‌‌ها و حق رأی دارندگان واحدهای خرد صندوق برای تنوع‌‌‌دهی و حمایت از حقوق دارندگان یونیت‌‌‌های خرد لازم به‌نظر میرسد. افشای معاملات بزرگ و محدودیت معامله با اشخاص وابسته به‌منظور پیشگیری از ایجاد رانت و شفافیت نیز بسیار اساسی است. همچنین توسعه نقش بازار در تعیین قیمت و افزایش شفافیت میتواند به کشف قیمت بهینه‌‌‌تر صندوق‌ها و به تبع آن، قیمت‌گذاری متناسب‌‌‌تر املاک کمک شایانی کند. الزام به پرداخت حداکثری درآمدها به صورت سود تقسیمی به سهامداران و سرمایه‌گذار معروف قدرت اعمال نفوذ سهامدار خرد و همچنین عدم‌امکان مالکیت عمده برای افراد و گرو‌‌‌ه‌‌‌هایی که می‌‌‌توانند با داراییهای صندوق تضاد منافع داشته باشند، نیز از مهم‌ترین مواردی هستند که باید در مقررات و دستورالعمل‌‌‌های مربوطه گنجانده شوند.
پنج فرد معروف که در بازار بیت کوین سرمایهگذاری کردند
بانک و بیمه
رمزارزها، پول‌های نوظهور و جوانی هستند که برخلاف تمام پول‌هایی که در طول تاریخ تا به امروز وجود داشته‌اند، اعتبارشان را از نهادهای رسمی و دولتی نمی‌گیرند. حتی در مورد بیت کوین مشاهده کردیم که یک فرد ناشناس یک رمزارز تولید کرد و امروز ارزش یک سکه‌ی آن ده‌ها هزار برابر دلار آمریکاست. پس از آن نیز افراد و گروه‌های مختلف دست به ساخت و انتشار صدها رمزارز زدند که برخی از آنها امروز بسیار معتبر و گران قیمت هستند.
چرا دیدگاه افراد مشهور مهم است؟
با توجه به این، اعتبار و قیمت رمزارزها بیش از هرچیز دیگر، متکی به اقبال عمومی است. رمزارزی که خریدار بیشتری داشته باشد، شاهد رشد قیمت خواهد بود و رمزارزی که مورد بی‌اعتنایی جامعه قرار گیرد سقوط خواهد کرد. البته این منطق کم یا زیاد در مورد همه‌ی انواع کالا و خدمات صدق میکند اما رمزارزها که فقط و فقط ارزش اعتباری دارند بیش از هرچیز دیگر متکی به دیدگاه مردم هستند.
اینجاست که فهرست خریداران یک رمزارز ممکن است سرنوشت آن را تغییر دهد. این که یک فرد معروف یا تاجر سرمایه‌گذار معروف بزرگ تعداد زیادی از یک سکه‌ی دیجیتال را خریده باشد میتواند به جهش قیمت آن منجر شود. در این مطلب به برخی افراد معروف می‌پردازیم که به معامله بیت کوین و سایر رمزارزها پرداخته‌اند و احتمالا بر افزایش یا کاهش قیمت آنها اثر گذاشته‌اند.
ایلان ماسک، عاشق رمزارز یا نوسان‌گیر؟
از معروف‌ترین افرادی که با خرید و فروش رمزارز و توییت‌هایش در مورد آن بر بازار تأثیر ملموس گذاشت ایلان ماسک، مدیر عامل شرکت تسلا است. او که در شبکه‌های اجتماعی (و خصوصا توییتر) بیش از 55 میلیون فالور دارد، نشان داده است که با هر توییت میتواند بازار رمزارزها را تکان دهد. یکی از اولین بارهایی که او بر بازار بیت کوین تأثیر گذاشت سرمایه‌گذار معروف حدود هشت ماه پیش در فوریه‌ی امسال بود که اعلام کرد شرکت تسلا 1.5 میلیارد دلار بیت کوین خریده است و اجازه خواهد داد که خریدارانِ خودروهای تسلا، قیمت آن را با بیت کوین بپردازند. این خبر موجب جهش قابل توجه قیمت بیت کوین شد.
پس از آن، توییت‌های ماسک در مواقع مختلف آثار مثبت و منفی بر بازار رمزارزها گذاشت. چندی بعد او با ابراز نگرانی نسبت به آثار منفی محیط زیستی بیت کوین منجر به ریزش قیمت آن شد. برخی معتقدند که توییت‌های متعدد و ضد و نقیض ایلان ماسک، از اثر توییت‌های او بر بازار رمزارزها کاسته است. اما او پس از سقوط بزرگ که قیمت بیت کوین را از بیش از 60 هزار دلار به حدود 30 هزار دلار رساند، با توییت کردن شکلک‌هایی در مورد بیت کوین به بازگشت قیمت بیت کوین به کانال 40 هزار دلار کمک کرد. این رفتارهای ایلان ماسک موجب شده است که برخی او را متهم سازند که با سوءاستفاده از تعداد قابل توجه فالورهایش بر بازار رمزارزها اثر می‌گذارد سرمایه‌گذار معروف و به اصطلاح نوسان‌گیری میکند.
سنوپ داگ، رپری با ذهن اقتصادی
سنوپ داگ یکی از معروف‌ترین رپرهای آمریکا است. او در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد که آلبوم جدیدش را به بیت‌کوین هم می‌فروشد. قیمت هر آلبوم هم حدود ۰.۳ بیت کوین تعیین شد. اگر قیمت بیت کوین را امروز حدود ۵۵ هزار دلار حساب کنیم، به قیمت امروز، سنوپ داگ بابت هر آلبوم که به بیت کوین فروخت نزدیک ۴۵۰ میلیون تومان پول گرفت. البته مشخص نیست که چند نفر از خریداران آلبوم‌های او پولش را به بیت کوین دادند اما دو مسئله روشن است، یکی این که این رپر در آن سال‌ها هوش تجاری یا مشاور خوبی داشته است و دوم این که کسانی که آلبوم او را به بیت کوین خریدند احتمالا اکنون از این که بابت یک آلبوم رپ آنقدر پول دادند، خیلی خوشحال نیستند.
جک دورسی و خرید هفتگی بیت کوین
جک دورسی، مدیر عامل شبکه‌ی اجتماعی عظیم توییتر از سال ۲۰۱۷ عاشق بیت کوین شد. او در سال ۲۰۱۸، به رغم این که قیمت بیت کوین سقوط کرده بود، گفت که این رمزارز آینده‌ی ارزهای جهان است. به گفته‌ی خودش او هر هفته هزاران دلار صرف خرید بیت کوین می‌کرده است. دورسی یک شرکت پرداخت به نام سکویر هم دارد. این شرکت، پارسال یعنی در سال ۲۰۲۰، حدود ۴۷۰۰ بیت کوین خرید. ارزش این تعداد بیت کوین امروز بیش از ۲۵۰ میلیون دلار است.
مارک کوبان و رابطه‌ی عشق و نفرت با بیت کوین
مارک کوبان سرمایه‌گذار و کارآفرین آمریکایی که امروز بیش از چهار میلیارد دلار ثروت دارد، گویا رابطه‌ای پر فراز و نشیب با بیت کوین داشته است. او در مقطعی به سرمایه‌گذاران پیشنهاد کرد که حداقل ۱۰ درصد از پول خود را در ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری کنند اما بعدا گفت که ترجیح می‌دهد موز داشته باشد تا بیت کوین. در آوریل ۲۰۲۰ یعنی حدود ۱۸ ماه پیش، کوبان اعلام کرد که حدود ۱۳۰ میلیون دلار بیت کوین دارد که این رقم امروز بیش از ۶۳۰ میلیون دلار می‌ارزد.
بازیگر عاقلی که به فالورهایش گوش نکرد
میسی ویلیامز، بازیگر سریال معروف بازی تاج و تخت، حدود یک سال پیش از فالورهایش پرسید که آیا سرمایهگذاری روی بیت‌کوین را به او توصیه میکنند یا نه. توییت او نظر بیش از ۹۰۰ هزار نفر را جلب کرد و بیش از نیمی از کسانی که به او پاسخ دادند، به او توصیه کردند که این کار را انجام ندهد. در نهایت او از علاقه‌مندانش تشکر کرد و گفت که به هر حال مقداری بیت کوین خریده است. به نظر می‌آید که او تصمیم عاقلانه‌ای گرفت چون از آن زمان قیمت بیت کوین بیش از چهار برابر شده است.
فهرست افراد معروف که بیت کوین خریدند یا از طریقی مقداری از آن را به دست آوردند، طولانی است. برخی از آنان عبارتند از: بیل گیتس، سرمایه‌گذار معروف و خالق ویندوز، سِرِنا ویلیامز، بازیگر تنیس، مایک تایسون، بوکسور آمریکایی، پاریس هیلتون، شخصیت تلویزیونی و بسیاری دیگر. در مورد بسیاری از این افراد دقیقا مشخص نیست که چه مقدار رمزارز را به چه قیمتی به دست آوردند اما تقریبا شکی وجود ندارد که کم یا زیاد سود کردند. شما نیز چنانچه به خرید انواع رمز ارزها مثل بیت کوین، دوج کوین یا خرید اتریوم دارید اینجا کلیک کنید.
سرمایه‌گذار مشهور: خرید بیت کوین مانند خرید سهام اپل در زمان تأسیس این شرکت است
پل تودور جونز (Paul Tudor Jones)، سرمایه‌گذار پرآوازه و چهره سرشناس حوزه مدیریت صندوق‌های پوششی سرانجام لب به تحسین بیت کوین گشوده است. اگرچه او هیچ‌گاه مروج و مبلغ بیت کوین نبوده، اما بر این باور است که ارزهای دیجیتال راه درازی را برای تحقق رؤیای خود پیش رو دارند.
به گزارش دیکریپت، پل تودور جونز نیز با مشاهده بازار در حال رشد بیت کوین به جمع طرفداران این ارز دیجیتال پیشتاز پیوسته است.
وی به‌تازگی در مصاحبه‌ای با شبکه CNBC اذعان کرده است که داراییهای رمزینه و ارزهای دیجیتال، سپرهایی مستحکم برای در امان ماندن از خطر تورم هستند. وی در ادامه به رشد چشم‌گیر اعضای جامعه سرمایه‌گذاران حوزه ارزهای دیجیتال اشاره و از آن به‌عنوان اتفاقی خوش‌یمن یاد کرده است.
جونز که سابقه تأسیس شرکت تودور اینوستمنت کرپ (Tudor Investment Corp) را در کارنامه دارد، در مصاحبه با شبکه CNBC افزوده است که ما هنوز در مراحل آغازین تکامل بیت کوین به سر می‌بریم. وی در ادامه اذعان کرده که وقتی در روزهای نخست سال جاری میلادی بالاخره تن به دریای ارزهای دیجیتال زده، اعتمادش به این بازار بیشتر شده است. او می‌گوید:
بیت کوین، درست همان ویژگی‌هایی را دارد که شرکت‌های حوزه فناوری در دوران آغازین جذب سرمایه، از آنها برخوردار بودند. من زیاد از بیت کوین و مفاهیم آن سر در نمی‌آوردم تا اینکه برنامه‌های شما را دیدم و ناباورانه فهمدیم که تا چه اندازه از هر قشری به بیت کوین روی آورده‌اند.
جونز در ادامه افزوده است که سرمایهگذاری او در بیت کوین، بسیار ناچیز است و تصریح کرده که هیچ‌گاه سرمایه‌گذار معروف مبلغ بیت کوین نبوده و نیست. با این حال، اذعان کرده که از شمار چشم‌گیر کاربران هوشمند و خبره‌ای که به سوی بیت کوین روی آورده‌اند، انگشت به دهان مانده است.
او در ادامه اظهاراتش، بیت کوین و قابلیت‌های نهفته در بازار آن را با اپل و گوگل در روزهای ابتدایی تأسیس آنها مقایسه کرده است. جونز می‌گوید:
من هیچ‌گاه یک سپر تورمی، مشابه آنچه شما این روز‌ها دارید و سرمایه فکری عظیمی در ورای آن نهفته است، نداشته‌ام.
پیش‌تر شاهد بودیم که قیمت بیت کوین برای اولین بار در سال جاری میلادی از مرز ۱۳ هزار دلار نیز فراتر رفت. این اتفاق، یک روز پس از آن رخ داد که پی‌پل، غول صنعت پرداخت اعلام کرد که به کاربران خود اجازه می‌دهد روی اپلیکیشن‌هایشان، ارزهای دیجیتال را خرید و فروش کنند.
اکنون بهای بیت کوین در مقایسه با سقوط ناباورانه ماه مارس، بیش از ۲۷۰ درصد رشد داشته است؛ سقوطی که با شروع همه‌گیری ویروس کرونا باعث بی‌ثباتی گسترده بازارهای جهانی شد.
جونز در خاتمه اظهاراتش گفته است:
من اکنون بیت کوین را بیش از هر زمان دیگری دوست دارم. فکر می‌کنم که هنوز در آغاز عصر بیت کوین به سر می‌بریم و راه طول و درازی را برای تحقق رؤیای خالقان آن پیش رو داریم.
The post سرمایه‌گذار مشهور: خرید بیت کوین مانند خرید سهام اپل در زمان تأسیس این شرکت است appeared first on ارزدیجیتال.
دیدگاه شما