اوراق ارزی و بازار سرمایه
با درج نماد اوراق گواهی صادراتی دو ارز دلار و یورو در سامانه پس از معاملات ، زمینه معاملات این ابزار نوین آماده عرضه در بورس تهران شد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،شرکت سپرده گذاری مرکزی با اعلام درج نماد گواهی صادراتی ارز در سامانه پس از معاملات اعلام کرد اوراق گواهی صادراتی دلار و یورو با نماد " گواهی2 و یصیورو" در سامانه پس از معاملات درج شد تا شرایط برای آغاز معاملات در بورس تهران مهیا شود.
شاپور محمدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره نحوه مدیریت عرضه و تقاضا در بورس برای معاملات گواهی ارزی گفته است: در گام اول صادر کننده و وارد کننده کالاها میتوانند در بازار گواهی ارزی بورس فعالیت کنند. مزیت این موضوع در وهله نخست رفع هر گونه مشکل برای خرید و فروش ارز و در یک چارچوب شفاف خواهد بود.
بازار سرمایه اوراق ارزی و بازار سرمایه ظرفیت حضور سایر گروهها و فعالان سرمایهگذاری در کشور را نیز دارد، اما تنظیم سیاست ارزی بر عهده بانک مرکزی است.بخشی از قوانین و دستورالعمل حاکم بر بازار گواهی ارزی در بورس تهران، قواعد بازار سرمایه بوده که در قانون بازار اوراق بهادار وضع شده و شورای عالی بورس و سازمان بورس آن را مشخص و تبیین میکنند. بخشی نیز از سوی بانک مرکزی در حوزه ارزی تعیین می شود.
معاملات حوالههای ارزی یا به تعبیری گواهیهای صادراتی به معنای پوشش تمام بازار ارز نیست و بخش محدودی از این بازار را در بر میگیرد. بطور طبیعی این گواهیها هر چه منصفانه تر و منطقی معامله شوند، مقصود نظر تمام سیاستگذاران کشور خواهد بود، تا مردم از جمله صادر کننده و وارد کننده بتوانند در این بازار وارد شوند.
ساز و کار معاملات و پریمیوم مورد رقابت در این فرایند در تابلو معاملات بورس تهران و متناسب با سیاستهای ارزی بانک مرکزی تنظیم خواهد شد. در مورد پریمیوم و دامنه نوسان معاملات نیز قابلیت انعطاف در بازار سرمایه وجود دارد.
دستور العمل اجرایی بازار گواهیهای ارزی با تعامل و برگزاری جلسات روزانه میان بانک مرکزی، سازمان توسعه تجارت و صمت در حال تنظیم و تبیین بوده و برای سازمان بورس ظرف یک هفته ارائه زیر ساختهای لازم برای بازار ارز عملیاتی خواهد بود. ریز ساختارهای این بازار بر اساس زمان شروع معاملات،زمان حراج اولیه، دامنه نوسان و اینکه چه کسانی مجاز به حضور در بازار و با چه حجمی هستند، از قبل تعیین و اعلام میشود.
انتشار اوراق ارزی، سودآور یا غیرقابل کنترل
انتشار اوراق ارزی، سودآور یا غیرقابل کنترل
نوسانات بازار ارز و سفتهبازیهای معاملاتی سالهایی است که مسئولین و کارشناسان بانکی و مالی را بر آن داشته تا به انتشار اوراق ارزی در بازار سرمایۀ کشور، به جهت جذب سرمایهگذار خارجی یا پوشش ریسک، به عنوان یک راهکار بیاندیشند. اما اینکه به چه میزان تاثیر در معاملات بازار ارز و ارزآوری خواهد داشت، موضوع گزارش امروز ما است.
به گزارش توسعه پویا از رصد بورس، رئیس بانک مرکزی در مراسم افتتاحیه بیست و نهمین همایش سیاستهای پولی و بانکی خبر از انتشار اوراق ارزی در روزهای آتی به عنوان نوآوری جدید در صنعت بانکداری، خبر داد .اوراقی که هم ارز جمع می کند و هم بازپرداخت آن به شکل ارز خواهد بود. اینکه از چه مدلی برای انتشار این اوراق استفاده میشود و در چه موقعی سودآور و در چه مواردی غیرقابل کنترل و فزاینده نوسانات خواهد بود موضوعی است که به آن میپردازیم.
بازارهای مالی برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز و تأمین مالی ارزی، راهکارهای مختلفی را برای جذب سرمایه گذاران و سرمایه پذیران و حفظ سرمایه های آنان بررسی میکنند. استفاده از قراردادهای مشتقه ارزی (مانند آتی نرخ ارز یا سوآپ ارزی) از راهکارهای متداول در حوزه مدیریت ریسک نوسانات نرخ ارز محسوب میشود. اما از آنجایی که در بازار سرمایۀ کشور، هنوز این قراردادهای مشتقه عملیاتی نشدهاند، یافتن راهکار دیگری برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز حائز اهمیت بالایی است.
اوراق ارزی و سود حاصله از انتشار آن ها
اوراق ارزی توسط نهاد ناشر منتشر میشود که طبق آن میتواند منابع ریالی یا ارزی را جمعآوری کرده و متناسب با نرخ تغییرات ارز و نرخ سود تعیینشده اصل و سود این اوراق را به صورت ریالی یا ارزی در زمان سررسید بپردازد. بنابراین در اوراق ارزی منابع ارزی یا عبارت دیگر اسکناس خارجی جابهجا نشده و تغییرات ارزی تنها مبنای محاسبات بازپرداخت این اوراق در سررسید قرار میگیرد.
اوراق میتواند دارای کوپن یا بدون کوپن باشد، تا ناشر متناسب با نیاز خود و فضای بازار نحوه اوراق ارزی را مشخص کند.
در گام اول بانک مرکزی اقدام به انتشار این اوراق ارزی کرده و پس از آن سایر نهادها و شرکتها نیز میتوانند متناسب با پشتوانه ارزی خود اقدام به انتشار این اوراق کنند.
منفعت اصلی انتشار اوراق ارزی برای نهاد منتشرکننده این است که میتواند از این طریق تامین مالی کند. شرکت با انتشار اوراق ارزی منابع موردنیاز خود را از بازار جمعآوری کرده و پس از وصول منابع ارزی خود، میتواند نسبت به پرداخت اصل و سود اوراق در تاریخ سررسید اقدام کند.
یکی دیگر از منافع انتشار این اوراق این است که فشار برای تامین ارز در بازار نیز کاهش مییابد و شرکتها برای نیاز ضروری و نه انگیزه حفظ سرمایه، به بازار مراجعه میکنند. انتشار اوراق ارزی برای خریدار نیز دربردارنده منافعی است.
اولین منفعت آن وجود یک منبع مطمئن برای سرمایهگذاری است. از طرفی اگر تحلیل فرد مبنی بر آن باشد که دارایی ارزی دارای سود بیشتری از دارایی ریالی است، میتواند در این بستر سرمایهگذاری کند.
یکی از منافع سیاستگذار در انتشار این اوراق این است که یک ابزار جدید برای مدیریت بازار ارز ایجاد میکند، دولت میتواند حتی بخشی از سیاستگذاری ارزی خود را با استفاده از عرضه این اوراق تنظیم کند.
در صورت شیفت تقاضای سرمایهگذاری از اسکناس به اوراق، سیاستگذار منابع ارزی لازم برای مدیریت اوراق ارزی و بازار سرمایه بازار ارز را در اختیار خواهد داشت.
انتشار اوراق صرفا به شیوه ارزی
کمیتۀ تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار به پیشنهاد مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی در سال ۱۳۹۶، به بررسی مدلهای انتشار اوراق ارزی جهت پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز و همچنین تأمین مالی ارزی پرداخت. بدین منظور انتشار اوراق ارزی به ۳ شیوه را در دستور کار قرار داد و به تصویب رساند.
۱ -گردآوری منابع صرفاً ارزی، پرداخت سودهای دورهای ارزی و تسویۀ ارزی، ۲ -انتشار ارزی اوراق و گردآوری منابع به صورت ریالی، محاسبۀ ارزی سود اوراق و پرداخت آن به ریال، محاسبه سود و زیان نهایی اوراق به صورت ارزی اما با تسویۀ ریالی (اوراق ارز پیوند)، ۳ -اختیار بر پرداخت و تسویۀ ریالی یا ارزی. هر سه مدل ذکر شده، متفاوت از یکدیگرند به طوری که صرفاً مدل اول را میتوان انتشار ارزی نامید؛ در حالی که مدل دوم، مدل ارز پیوند و مدل سوم، مدل ترکیبی است.
گفتهها و اعلام دکتر صالحآبادی بیشتر شبیه به انتشار اوراق صرفاً به شیوۀ ارزی است تا مدلهای دیگر. در این روش انتشار اوراق، پرداخت سودهای دورهای و همچنین تسویه به شیوۀ ارزی صورت میگیرد. در این روش معمولا سرمایهگذاران خارجی یا سرمایهگذارانی که ارز در اختیار دارند، هدف هستند. به عنوان مثال در انتشار ۱ میلیون یورویی اوراق اجاره برای خرید هواپیما، بانی خرید هواپیما یورو از سرمایهگذاران تحویل میگیرد، سودهای حاصل را به یورو پرداخت میکند و تسویه نیز یورویی است.
مدل انتشار اوراق به شیوۀ ارزی، با مدل ریالی تفاوتی ندارد و صرفاً وجه پرداختی از سوی سرمایـهگـذاران در سررسیـدهـای معین، در آن تفـاوت میکنـد. لذا دیگر موارد انتشار اوراق نیز تفاوتی ماهوی با انتشار ارزی نخواهند داشت. انتشار اوراق ارزی میتواند در مورد انواع الگوهای انتشار اوراق بهادار اسلامی صدق کند که شامل اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق مرابحه و مانند آنها می شود. وجه مشترک اوراق ارزی و بازار سرمایه در میان انواع اوراق ارزی تجهیز منابع به صورت ارزی و تخصیص آن با همان ارز مرجع است. در این شرایط، در صورتی که انجام هزینهها در طول دوره و قبل از سررسید اوراق بر مبنای ارزی متفاوت از ارز مرجع صورت گیرد، تبدیل ارزها رخ میدهد و محاسبه بر مبنای نرخ روز بازاری همان ارز مرجع انجام میشود.
در مطالعات و پژوهش این گروه انتشار اوراق سلف ارزی به عنوان بهترین راهکار یاد میشود چرا که سرمایه گذاران از محل تنزیل ارزش آتی کالای خود، مقدار ارزش فعلی آن را حساب می نمایند و سود دریافتی آنها از محل این مابه التفاوت حاصل می شود. در این حالت بانک مرکزی میتواند با این ابزار برای جلوگیری از هجوم سرمایهگذاران خرد به بازار ارز به دلیل تقاضاهای سفته بازانه را مدیریت کند و مقدار تقاضای ارز معینی از محل نیاز واقعی را برای تحویل در تاریخ سررسید مشخصی را برآورد نماید.
لزوم ایجاد زیرساختهای نظارتی
نکته قابلتوجه این است که بانک مرکزی باید نحوه تامین مالی این اوراق را نیز مشخص کند، زیرا استفاده از منابع پایه پولی برای پوشش سود این اوراق میتواند اثر تورمی داشته باشد. اقتصاددانان تاکید میکنند که این اوراق ارزی برای جذابیت بیشتر بهتر است سررسید کوتاهمدت داشته باشد.
ضرورت دارد که بانک مرکزی به عنوان نهاد متولی این امر زیرساختهای نظارتی و راهکارهای کارشناسی شده را بررسی و اجرا نماید تا این اوراق در بازار آزاد (به مانند ارز۴۲۰۰ تومانی) به فروش نرسیده و اگر امکان فروش داشته باشد راهکارهای جلوگیری از تغییر قیمتی، نوسانات ارزی و منتفعشدن گروهی خاص را جلوگیری نماید. مبنای اوراق ارزی با ارز رایج در فضای کنونی کشورمان و کنترل بانک مرکزی و نهادهای نظارتی از جمله موضوعات نگران کننده ای است که لزوم ایجاد نظارتها و بررسیهای پیش از اعلام و اجرا را طلب می کند.
توسعه بازار سرمایه در عرصه بینالملل
قائم مقام مدیرعامل شرکت تامین سرمایه تمدن، تامین مالی پروژههایی که نیاز ارزی دارند را از جمله مزیتهای بورس بینالملل دانست و در ادامه تاکید کرد: فعالان بینالمللی و شرکتهای داخلی در خارج از کشور که قصد سرمایهگذاری دارند، میتوانند با خرید اوراق، منابع مالی پروژههاي ارزي داخل كشور را تامین نمايند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو به نقل از روابط عمومی شرکت تامین سرمایه تمدن ، علی بیگزاده، قائم مقام مدیرعامل شرکت تامین سرمایه تمدن با بیان اینکه گسترش بازار سرمایه در عرصه بینالملل از جمله رسالت بورس بینالملل است، به هفتهنامه اطلاعات بورس گفت: با راهاندازی بورس بینالملل نه تنها بازار سرمایه امكان گسترش كمي و كيفي خواهد داشت بلکه مناسبات بازار سرمایه نیز جنبه بینالمللی پیدا خواهد کرد.
او تامین مالی را یکی از رسالتهای بازار سرمایه ذکر کرد و افزود: تامین مالی ارزی برای پروژههایی قابل استفاده است که نیاز ارزی داشته و بعدها درآمد ارزی خواهند داشت. اما ناگفته نماند که فروش اوراق در عرصه بینالمللی نیازمند مقررات و بستر مناسب و بازاری است که امکان مشارکت فعالان بازار سرمایه کشورهای دیگر نیز مهیا باشد.
بیگزاده تامین مالی پروژههایی که نیاز ارزی دارند را از جمله مزیتهای بورس بینالملل دانست و تاکید کرد: فعالان بینالمللی و شرکتهای داخلی در خارج از کشور که قصد سرمایهگذاری دارند، میتوانند با خرید اوراق، منابع مالی پروژههاي ارزي داخل كشور را تامین نمايند.
او اضافه کرد: در حال حاضر مشتریان اوراق ارزی برای تامین مالی پروژهها، شرکتهای داخلی هستند اما با راهاندازی بورس بینالملل، سرمايهگذاران خارجی هم میتوانند اقدام به خريد سهام يا اوراق تامین مالی پروژههای ارزي ايراني نمايند.
بیگزاده با اشاره به اينكه رمزارزها یکي از روش پرداخت نوین و غیرمتمرکز است، گفت: با توجه به محدودیتهای ارزی در کشور امكان رمزارزها میتواند به عنوان روش پرداخت، دریافت ارز و سود اوراق مورد استفاده قرار گیرد.
او در پاسخ به سوالی مبنی بر امکان راهاندازی بورس بینالملل در شرایط فعلی توضیح داد: به نظر میرسد با سیاست مثبتی که دولت به کشورهای همسایه دارد، بورس بینالملل میتواند راهاندازی شود و کشورهای همسایهای که مناسبات خوبی با ایران دارند، در این مسیر فعالیت خود را توسعه و گسترش دهند.
او تاکید کرد: هرچند امضای هرگونه توافق بينالمللي اهمیت قابل توجهی دارد اما راهاندازی بورس بینالملل ميتواند چندان به داستان توافق گره نخورد.
بیگزاده در پایان تاکید کرد: از آنجا که يكي از كاركردهاي این بورس برای تامین مالی ارزی شرکتهای داخلی و خارجی است، حتما باید در ارتباط با پروژههایی باشد که نیاز ارزی داشته و برای پرداخت اصل اوراق درآمد ارزی داشته باشند تا محدودیتی برای شرکت بانی ایجاد نشود.
امکان رشد بورس با نزدیک شدن نرخ ارز نیمایی اوراق ارزی و بازار سرمایه و آزاد/ رشد نمادهای کوچک و فرابورس در بازار سرمایه
با کاهش نرخ ارز در بازار آزاد و نزدیک شدن به نرخ نیمایی، پیشبینی رشد بورس در روزهای آینده وجود دارد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بازار سرمایه در پایان معاملات امروز دو مسیر متفاوت را در پیش گرفتند. سهام بزرگ و شاخص ساز قرمزپوش بودند و نمادهای کوچک سبزپوش بودند و در دو جهت متناقض حرکت کردهاند.
افت قیمت دلار از عوامل ریزش بخشی از بازار در نیمه اول معاملات روز یکشنبه بوده است. در عین حال انتشار گزارش تحقیق و تفحص مجلس درباره شرکت فولاد مبارکه بر نااطمینانیها و بی اعتمادی سهامداران و معامله گران افزوده است.
با این حال کارشناسان بازار سرمایه معتقدند سهم های ریالی می توانند بازار را بالا بکشند. کاهش نرخ ارز در ابتدا می تواند باعث افت در بورس شود. اما با توجه به چند نرخی بودن نرخ ارز، در صورتی که این نرخ ها به یکدیگر نزدیک شوند، می توان امیدوار به رشد بورس بود.
* نزدیک شدن نرخ ارز نیما و آزاد عامل رشد بورس
رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گفت: احتمال کاهش نرخ ارز به همراه کاهش قیمت جهانی فلزات اساسی، بهای تمام شده برخی شرکت های بورسی کاهش خواهد داشت؛ اما در کل کاهش قیمت های جهانی اثر منفی روی کلیت بازار سرمایه خواهد داشت.
وی ادامه داد: درآمد شرکت های بورسی بر مبنای نرخ ارز در سامانه نیما شناسایی می شود و باید دید سیاست بانک مرکزی در بازار ارز چه خواهد بود و آیا نرخ ارز نیمایی در محدوده فعلی تثبیت خواهد شد یا بانک مرکزی سیاست دیگری در پیش خواهد گرفت.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: نزدیک شدن نرخ ارز در سامانه نیما به نرخ ارز توافقی و آزاد، ریسک کاهش نرخ ارز متوجه صنایع بورسی نخواهد بود و نرخ ارز به ثبات خواهد اوراق ارزی و بازار سرمایه رسید.
* افت شاخص کل و رشد شاخص کل هموزن
در پایان معاملات روز دوشنبه، شاخص کل بورس با ریزش 5 هزار و 409 واحدی نسبت به روز یکشنبه به رقم یک میلیون و 424 هزار و 496 واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی 38 صدم درصد بوده است.
اما شاخص کل هموزن نیز با رشد 774 واحدی در سطح 397 هزار و 299 واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص مثبت 2 دهم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس، 30 واحد بالا آمد و در سطح 18 هزار و 990 واحد باقی ماند.
* افزایش ارزش معاملات خرد بورس
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 149 هزار و 769 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 143 هزار و 568 میلیارد تومان بود که 95 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می دهد.
ارزش معاملات خرد سهام با افزایش 14 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 3 هزار و 199 میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس حدود 2 درصد بوده است.
* کاهش 27 درصدی خروج سرمایه حقیقی از بازار سهام
امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای هفتمین روز پی در پی منفی شد و 213 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. در میان صنایع، بانکیها و موسسات اعتباری و فرآورده های نفتی و کک و خودرو و ساخت قطعات بیشترین خروج سرمایه حقیقی را ثبت کردند.
در معاملات روز دوشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام های وب (شرکت داده گستر عصر نوین-های وب)، نمادهای فولاد (شرکت فولاد مبارکه) و خساپا (شرکت سایپا) اختصاص داشت و بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای فزر ( اوراق ارزی و بازار سرمایه شرکت پویا زرگان آق دره)، زاگرس (پتروشیمی زاگرس) و آسیاتک (انتقال داده های آسیاتک) تعلق داشت.
* رشد صفهای خرید بازار سهام
در جریان معاملات روز دوشنبه، 288 نماد با رشد قیمت و 338 سهم نیز با کاهش قیمت مواجه شدند. در پایان معاملات امروز ارزش صف های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل 10 کاهش یافت و به 111 میلیارد تومان رسید. ارزش صف های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته رشد 108 درصدی داشت و در رقم 353میلیارد تومان ایستاد.
امروز نمادهای بورس (شرکت بورس اوراق بهادار تهران)، فرابورس (شرکت فرابورس ایران) و کالا (شرکت بورس کالا) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد سهرمز (شرکت سیمان هرمزگان)، سکرد (سیمان کردستان) و مداران (داده پردازی ایران) تعلق داشت.
بورس چیست؟
در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که بورس چیست؟ مزایا و معایب بورس چه هست . بورس اوراق ارزی و بازار سرمایه چه کارکردی دارد.
قبل از آنکه به توضیح بورس بپردازیم، بهتر است ابتدا یادآوری کنیم که بازار چیست:
در مطلب بازار و انواع آن به توضیح مفصلی از بازار پرداختیم. اما در یک تعریف ساده، بازار مکانی هست که در آن خرید و فروش صورت میگیرد. هرگاه شرایطی برقرار شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معاملهای صورت بگیرد بازار تشکیل شده است. در بازار بهطور کلی ۲ نوع دارایی مورد معامله قرار میگیرد:
الف- دارایی فیزیکی: دارایی هایی مانند: زمین، ساختمان و انواع کالا.
ب-دارایی مالی: داراییهای اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت .
حالا با توجه به آنچه از بازار دانستیم، به تعریف بورس میپردازیم:
بورس نهاد سازمانیافتهای است که از جمله ارکان عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب میشود. کارکردهای اصلی آن به قرار زیر است:
مدیریت انتقال ریسک
شفافیت بازار
کشف قیمت
ایجاد بازار رقابتی
جمعآوری سرمایهها و پساندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیتهای اقتصادی
در بازار بورس، کالاهای مختلفی مورد معامله قرار میگیرد و بر همین اساس بازار بورس به ۳ دسته کلی تقسیم میشود:
بورس کالا: بورس کالا، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از فروشندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسیهای کارشناسی و قیمتگذاری توسط کارشناسان آن بازار، به خریداران ارائه میشود.در این بورس معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار میگیرد. هر بورس کالایی را با نام کالایی که درآن معامله میشود میشناسند. مثلا بورس نفت، بورس گندم و… بورس کالا خود به بازار فیزیکی و بازار ابزار مشتقه تقسیم میشود.
بورس ارز: خرید و فروش پولهای خارجی در این بورس انجام میشود. البته این نوع بورس در ایران فعال نیست.
بورس اوراق بهادار: در این نوع بورس داراییهایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. مورد معامله قرار میگیرد.
در ایران به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که بطور رسمی و دائمی در محل معین تشکیل میشود، بورس اوراق بهادار گفته میشود. تاریخچه پیدایش بورس اوراق بهادار در دنیا و ایران نیز در مطلبی با همین نام در بآشگاه بلاگ وجود دارد.
دیدگاه شما