تعریف سود هر سهم چیست؟

نسبت P/E چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

آشنایی با اصطلاحات بازار بورس و نحوه محاسبه آنها در تصمیم‌گیری برای خرید هر سهم و چگونگی سرمایه گذاری کمک زیادی به ما خواهد کرد و به هر حال شناخت این اصطلاحات به ما کمک می‌کند نسبت به بازاری که در آن سرمایه گذاری می‌کنیم شناخت بهتری داشته باشیم.

نسبت P/E چیست؟

علاقه‌مندان بازار بورس به احتمال قوی بارها نام نسبت p/e را شنیده‌اند. p حرف اول کلمه price به معنی «قیمت» و e حرف اول کلمه earning per share به معنی «سود» است. نسبت p/e سهم خلاصه شده عبارت تقسیم قیمت بر سود است، که در اصطلاح به آن نسبت قیمت به درآمد هم می‌گویند. برای محاسبه p/e سهم، قیمت فعلی سهم را بر درآمد هر سهم تقسیم می‌کنیم.

به عنوان مثال فرض کنید؛ شرکتی در حال حاضر 1000 تومان قیمت دارد و سودی که برای سال جاری پیش‌بینی کرده است برابر با 100 تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت، قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می‌کنیم:

حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا محاسبه نسبت p/e سهام تا این اندازه مهم است؟ تا جایی‌که یکی از فاکتورهای اساسی انتخاب یک سهم محسوب می‌شود و همواره در بین سرمایه‌گذاران کاربرد دارد. شاید به عقیده عده‌ای از سرمایه‌گذاران که از این نسبت به درستی استفاده نمی‌کنند، نسبت p/e چندان مفید نباشد، اما در جایی که بحث ارزشگذاری سهام مطرح می‌شود، بالا یا پایین بودن p/e سهام می‌تواند یکی از معیارهای مهم باشد.

محاسبه p/e ساده است، اما تفسیر آن به سادگی محاسبه‌اش نیست. به همین منظور در ابتدا مفهوم این نسبت را شرح می‌دهیم و با کاربرد آن بیشتر آشنا می‌شویم.

نسبت P/E چه کاربردی دارد؟

محاسبه عدد p/e غالباً به دو منظور صورت می‌گیرد. در یک نگاه ساده، با محاسبه عدد p/e سهم، در اصل می‌خواهیم به این مطلب دست پیدا کنیم، که چند سال طول می‌کشد تا سرمایه ما برگردد. به عنوان مثال؛ اگر عدد p/e سود بانکی برابر با 10 باشد، به این معنی است که ده سال زمان می‌برد که به همان میزان پولی که برای خرید سهم گذاشته‌ایم، سود کنیم.

در تعبیر دوم و مهم‌تر، این نسبت به ما می‌گوید قیمت یک سهام چند برابر بیشتر از سود سالیانه آن است. هر سرمایه‌گذاری به امید بازدهی سرمایه خود معامله می‌کند و قبل از سرمایه‌گذاری حساب و کتاب میزان سود سرمایه خود را به دست می‌آورد. در واقع با محاسبه این نسبت سرمایه‌گذار انتظارات خود از بازدهی سهام را برای خود مشخص می‌کند اینکه برای یک ریال سهامی که خریداری کرده است قرار است در آینده چند درصد بازدهی دریافت کند.

به تعبیر ساده‌تر نسبت p/e به سرمایه‌گذار می‌گوید که، یک سهام چند درصد سوددهی دارد. نسبت p/e سهام تنها ابزار برای ارزش‌گذاری سهم نیست بلکه یکی از ابزارهایی است که برای ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های دیگری برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد.

برای فهم بهتر، در مثالی که در بالا ذکر شد فرض بر این گرفتیم که اگر p/e سود بانکی برابر با 10 باشد. به این معنی است که شما حاضرشده‌اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می‌کنید 10 ریال پرداخت بکنید و یا در تفسیر دیگر، همان‌طور که گفته شد، اگر p/e برابر 10 است به این معنی است که 10 سال زمان می‌برد تا سرمایه شما از طریق سود‌ی که دریافت می‌کنید، برگردد.

انواع P/E

p/e دنباله‌دار: این نوع p/e همان است که در مثال ابتدای مطلب برای شما توضیح دادیم و نحوه محاسبه آن از تقسیم قیمت روز سهم بر سود (eps) به دست می‌آید. گفتیم که این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حاضر هستند بایت هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر کند این نسبت به همان میزان تغییر خواهد کرد.

p/e برآوردی، تحلیلی یا پیشتاز: این نسبت با در نظر گرفتن عواملی مانند نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. و با استفاده از روش‌های خاص محاسبه می‌شود وهمانی است که برای ارزش‌گذاری مورد استفاده قرارمی گیرد. برای محاسبه ارزش شرکت نیز از این روش استفاده می‌شود به این صورت که بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می‌کنیم و ارزش شرکت را نیز به دست می‌آوریم. محاسبه سود شرکت توسط تحلیلی که خود انجام می‌دهیم به نوعی، کامل‌ترین نوع ارزش‌گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.

می‌توان گفت تفاوت بین p/e دنباله‌دار و p/e تحلیلی این است که p/e دنباله‌دار آن چیزی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد. درحالی‌که p/e تحلیلی یا پیشتاز آن p/e است که انتظار می‌رود در آینده سهم به آن برسد. به عنوان مثال p/e سهمی در بازار 4 باشد و ما با محاسبه p/e تحلیلی عدد 5 را به دست بیاوریم، در واقع انتظار داریم در آینده p/e سهم به عدد 5 برسد.

حال سؤال اینجاست که بالا و یا پایین بودن p/e یک سهام نشان دهنده چیست؟ آیا سهمی که p/e آن بالاست، ارزنده است و یا عکس این مطلب صادق است.

P/E بالا و P/E پایین نشان دهنده چه چیزی هستند؟

اگر مفهوم دو نوع p/e که در بالا به آن اشاره شد را درک کرده باشید، متوجه می‌شوید که برای چه p/e برای بعضی از سهم‌های بازار بالا و برای برخی دیگر پایین است. زمانی که p/e شرکتی بالا باشد، یعنی بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا بکند و هرگاه p/e سهم شرکتی پایین باشد، نشان‌دهنده این است که بازار تعریف سود هر سهم چیست؟ انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند.

نکته دیگر این که هر چه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا می‌کند و هر چه سهم قیمت آن نزولی شود p/e نیز کاهش می‌یابد.

در محاسبه ارزش سهم با روش محاسبه p/e، باید بدانید که هرگاه قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شما باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست و هرگاه قیمت سهم در بازار کمتر از آن عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و رشد خواهد کرد. البته این به شرطی است که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کرده باشید.

بالا یا پایین بودن نسبت p/e با در نظر گرفتن دو فاکتور زیر تشخیص داده می‌شود.

زمانی که یک شرکت نرخ رشد پایین داشته باشد، در حالی که هنوز یک p/e بسیار بالا دارد مشخص می‌شود که مشکل و اشتباهی وجود دارد. در واقع این احتمال وجود دارد که سهام بیش از ارزش خود قیمت‌گذاری شده باشد. در این شرایط لازم است نسبت p/e را بر اساس سود پیش بینی شده محاسبه کرد.

مقایسه p/e شرکت‌ها زمانی مفید است که هر دو شرکت در یک صنعت فعال باشند. برای مقایسه p/e شرکتی که در صنعت سیمان فعال است با شرکتی که در گروه پتروشیمی قرار دارد اشتباه است. چون چشم‌انداز، سود و رشد در صنعت‌های مختلف متفاوت است. حال اگر یکی از شرکت‌های صنعت سیمان p/e حدود 20 داشته باشد و شرکتی دیگر خیلی بیشتر از 20 باشد یعنی یا حباب قیمتی وجود دارد و یا به دلیلی انتظارات بازار از این شرکت بالا رفته و به زودی قیمت آن کاهش پیدا می‌کند و یا اینکه سهام شرکت سودآوری خواهد داشت.

نکاتی درباره P/E در بورس

• در بالا اشاره کردیم که، بالا یا پایین بودن p/e یعنی بازار چه توقعی از سودآوری سهم دارد. اما توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد بازار اشتباه می‌کند، شما نباید به انتظار بازار کفایت کنید. سعی کنید نحوه صحیح محاسبه p/e را یاد بگیرید وخودتان از آن استفاده کنید.
• همان‌طور که اشاره شد، محاسبه p/e سهام تنها یک ابزار برای ارزش‌گذاری شرکت است، بهتر است برای خرید سهام علاوه بر استفاده از این ابزار، از ابزارهای با نسبت کاربردی بیشتر نیز استفاد ه شود.
• برای شرکت‌های زیان ده، محاسبه p/e کاربردی ندارد. زیرا وقتی سود یک شرکت منفی است در واقع، درآمدی ندارد و عملا تقسیم قیمت به درآمد منتفی است.
• نکته قابل ذکر دیگر این است که متوسط نسبت p/e کل بازار بورس نیز قابل محاسبه است. این نسبت در کشورهایی چون آمریکا که تورم پایینی دارند، بین ۱۵-۲۵ در نوسان است ولی در ایران به علت تورم بالا و وضعیت اقتصادی بی‌ثبات، این نوسان بسیار پایین است و معمولاً بین ۱۰-۴ است. همچنین ممکن است نوسانات موجود p/e بین صنایع و حتی شرکت‌ها نیز اختلاف زیادی داشته باشد.
• از آنجا که قیمت سهام منعکس‌کننده طرز فکر سرمایه‌گذاران نسبت به ارزش آن سهم است و به تعبیری رشد آینده سهام به رشد قیمت آن بستگی دارد. شرکتی که نسبت به آینده سهام خود خوش‌بین است سعی در آن دارد که سودآوری چشم‌گیری داشته باشد.
• اگر یک شرکت نسبت p/e بالاتر از بازار یا متوسط صنعت داشته باشد، به این معنی است که بازار انتظار بزرگی از این شرکت در طی ماه‌ها و سال‌های آینده دارد و برای سرمایه‌گذاری مناسب است.
• اگر یک شرکت p/e پایینی داشته باشد ممکن است به آن معنا باشد که بازار آینده شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلات می‌بیند. به تعبیر دیگر دلیل افت p/e می‌تواند نشان دهنده این موضوع باشد که سود مورد انتظار به دست نیامده است و خرید سهم این شرکت مناسب نیست.

سخن آخر

یکی از اشتباهات متداول که سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای مرتکب آن می‌شوند این است که تنها به اتکای p/e سهم می‌خرند. هیچ تضمینی وجود ندارد که سهمی که هم اکنون p/e آن بالاست در آینده به سرعت پایین نیاید و از سوی دیگر، توجه داشته باشید که حتی اگر قیمت یک سهم زیر ارزش واقعی خود باشد، ممکن است ماه‌ها و حتی سال‌ها طول بکشد تا بازار بتواند ارزش آن را اصلاح کند. پس خرید سهام تنها با توجه به ابزار ساده p/e بسیار ساده‌انگارانه است.

سوالات رایج نسبت p به e

نسبت p به e یا (price to earning) به معنای نسبت قیمت بر درآمد است که در آن، قیمت هر سهم بر درآمد حاصل از آن تقسیم می‌شود. مثلا اگر قیمتی سهمی 200 تومان و eps اعلام شده توسط شرکت 20 درصد باشد. نسبت p به e برابر با 5 است (5=40/200)، که یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 5 تومان پرداخت شود. حال اگر در همین مثال eps اعلام شده 25 درصد باشد، نسبت نسبت p به e برابر با 4 می‌شود (4=50/200)، یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 4 تومان پرداخت شود. پس در هر دو حالت شما 1 تومان سود کسب کرده‌اید، اما در نسبت p به e پایین، مبلغ پرداختی شما کمتر بوده است. در نهایت می‌توان گفت که نسبت p به e پایین، وعده سود بالاتری را می‌دهد.

تعریف نسبت‌ های سودآوری

به ارتباط ریاضی بین اقلام موجود در صورت های مالی نسبت ‌مالی گفته می شود. در طبقه بندی نسبت‌های مالی چهار گروه وجود دارد که نسبت‌های سود آوری یکی از این چهار گروه می‌باشد. نسبت سود آوری در واقع منبع در آمد شرکت و کارآیی مدیریت شرکت را نشان می‌دهد.

میزان سودآوری تحت تأثیر درآمدها، فروش و نرخ بازگشت سرمایه‌ گذاری‌ ها و غیره می باشد که با بررسی این موارد نسبت سود آوری به دست می‌آید. نسبت سودآوری شامل 6 قسمت می باشد.

1- نسبت سود ناخالص به فروش:

درصد سود به دست آمده از هر یک ریال فروش شرکت را نشان می دهد، که این نسبت کسب درآمد شرکت و کنترل بهای تمام شده‌ی کالای فروش رفته و رابطه بین فروش و هزینه‌های تولید کالای فروخته شده را نشان می‌دهد.

100 × فروش/سود ناخالص (قبل از کسر مالیات) = نسبت سود ناخالص به فروش

سود ناخالص : بهای تمام شده‌ی کالاهای فروخته شده را از مبلغ فروش شرکت کسر می‌کنیم.

بالا بودن این نسبت نشانه خوبی برای شرکت می‌باشد. یعنی این که شرکت کالاهای خود را بالاتر از قیمت تمام شده به فروش رسانده است.

رشد این نسبت نشان دهنده موفقیت شرکت در فروش و تولید ارزان‌تر کالا می‌باشد.

پایین بودن این نسبت شرکت را در شرایط نامناسبی از نظر رقابتی قرار می‌دهد.

2- نسبت سود عملیاتی:

نشان دهنده تأثیر فروش در سود عملیاتی می‌باشد.

سود عملیاتی در واقع تفاوت درآمدهای عملیاتی از تمام هزینه‌ های مربوط به تولید محصول می‌باشد و نسبت آن نشان دهنده این است که هر یک ریال فروش محصولات چه مقدار در سود عملیاتی شرکت تأثیر دارد.

فروش/سود عملیاتی = نسبت سود عملیاتی

کاهش این نسبت به صورت مستمر می‌تواند برای شرکت پر ریسک باشد.

3- نسبت بازده فروش:

نشان دهنده سود خالص ایجاد شده از هر یک ریال فروش می‌باشد که این نسبت مقیاس سودآوری شرکت است و هزینه تأمین مالی شرکت در این نسبت تأثیر دارد.

فروش ناخالص/سود ناخالص(سود ویژه قبل از مالیات) = نسبت بازده فروش

بالا بودن آن نشان دهنده بهبود عملیات شرکت می‌باشد.

به مرور زمان، به دلیل ورود رقبای جدید به بازار و خروج شرکت از انحصار کامل، باعث کاهش نسبت بازده فروش می‌شود.

موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات حسابداری و مالی می باشد.

نسبت‌ های سودآوری

4- نسبت بازده ارزش ویژه:

نشان دهنده‌ی میزان سود خالص برای شرکت از هر یک ریال حقوق صاحبان سهام می‌باشد.

این نسبت بازدهی متعلق به صاحبان سهام است و از مهم‌ترین نسبت های مالی می‌باشد، زیرا نتایج سرمایه‌گذاری صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد.

در واقع بیان کننده میزان موفقیت شرکت در بالا بردن بازده سهامداران است.

حقوق صاحبان سهام مجموع سرمایه‌ای که در اختیار شرکت قرار دارد می‌باشد.

100 × حقوق صاحبان سهام/(سود خالص – سود سهام ممتاز) = نسبت بازده ارزش ویژه

بالا بودن نسبت بازده ارزش ویژه، برای سهام داران شرکت‌ها مطلوب می‌باشد.

5- بازده دارایی‌ ها:

نشان دهنده شاخص نهایی برای ارزیابی کفایت و کارایی مدیریت شرکت‌ ها می‌باشد، در واقع نحوه‌ سود کسب شده شرکت از منابع و دارایی‌های خود می‌باشد.

100 × متوسط دارایی/سود ناخالص = نسبت بازده دارایی

متوسط دارایی شرکت برابر با مجموع دارایی‌ ها در ابتدا و انتهای دوره مالی مورد بررسی تقسیم بر 2 می‌باشد.

این نسبت نشان دهنده بازدهی ایجاد شده به واسطه دارایی شرکت می‌باشد.

بالا بودن بازده دارایی، موفقیت شرکت را در استفاده مناسب از دارایی خود نشان می‌دهد.

6- نسبت بازده سرمایه درگردش:

نشان دهنده میزان سود خالص(قبل از کسر مالیات) شرکت از سرمایه در گردش آن می‌باشد.

سرمایه در گردش/سود خالص = نسبت بازده سرمایه درگردش

رشد سود خالص موجب افزایش بازده سرمایه درگردش می‌شود.

این نسبت در ارزیابی شرکت برای افزایش فروش استفاده می‌شود.

سرمایه درگردش ارتباط مستقیمی با فروش، موجودی‌ها، حساب‌های دریافتی و وجوه نقد دارد.

نسبت‌های سودآوری در ارزیابی‌های کسب و کار از جمله بانک‌ها، بورس، حسابداری مالی شرکت‌ها و غیره استفاده می‌شود.

نسبت های سودآوری و کاربردهای آن:

نسبت های سودآوری زیرمجموعه نسبت های مالی و در واقع جزئی از نسبت های مالی می باشد و میزان سود حاصل از یک شرکت را در فرمت های مختلف نشان می‌دهد.

اگر وضعیت یک شرکت سرمایه گذاری را به بدن انسان تشبیه کنیم، می توان به این نتیجه رسید. که همان طور که علائم حیاتی از جمله ضربان قلب و فشارخون و دمای بدن نشان دهنده حیات و زنده بودن انسان است، نسبت های مالی هم معیاری برای وضعیت اقتصادی شرکت ها می‌باشد.

بنابراین مدیران شرکت با استفاده از نسبت های مالی می توانند توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کنند و شرایط شرکت خود را از نظر سرمایه گذاری با استفاده از نسبت های مالی به درستي نشان دهند.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در جایی را دارند با استفاده از نسبت های مالی به درک خوبی برای انتخاب محل سرمایه گذاری خود خواهند رسید که آیا به طور مثال این شرکت ارزش سرمایه گذاری را دارد یا نه.

نسبت های مالی (Financial Ratios) وسیله ای خوب برای نشان دادن وضعیت شرکت ها می باشد، با تجزیه و تحلیل این نسبت ها می توان به درک درستی از وضعیت مالی شرکت ها رسید.

تجزیه و تحلیل فرایندی می باشد که طی آن به وضعیت مالی و اقتصادی شرکت‌ها می توان دست پیدا کرد، البته علاوه بر استفاده از اقلام و اعداد باید از ارتباط معنادار و مقایسه آن ها نیز استفاده کرد، تا به دیدگاه درستی از وضعیت مالی شرکت برسیم.

نسبت های مالی اقلام را مورد بررسی قرارداده و از قالب ریالی و عددی به قالبی که بتوان آن را مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار داد تبدیل می کنند تا استفاده کنندگان بتوانند گزارش مالی را تجزیه و تحلیل کرده و به

نتیجه ای که می خواهند برسند.

برای دست یابی به آسیب شناسی فعالیت های یک شرکت می توان نست های مالی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.

نسبت‌های مالی چهار گروه می باشد:

1. نسبت های سودآوری
2. نسبت‌ های نقدینگی: این نسبت‌ها قدرت شرکت را در پرداخت بدهی ها نشان می‌دهد.
3. نسبت‌ های فعالیت: جهت اندازه گیری کارآیی شرکت از نسبت های فعالیت استفاده می‌شود.
4. نسبت‌ های اهرمی: میزان بدهی و اهرم پرداخت آن را نشان می دهد. و تعیین می کند شرکت چه مقدار از نیازهای مالی خود را از منابع دیگران تأمین می‌کند.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله هزینه های مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.

همه چیز درباره EPS سهم و سود TTM در بورس

EPS یا همان سود هر سهم یکی از مواردی است که افراد زیادی درباره آن اشتباه فکر می‌کنند. EPS سود هر سهم بر اساس عملکرد گذشته است و نباید معیاری برای سود آینده‌ی شرکت باشد. این سوء تفاهم باعث شده است که مفهوم نسبت P/E نیز در بین اهالی بازار به درستی درک نشده باشد. در این مقاله سعی کرده‌ایم به طور جامع همه چیز را درباره EPS سهم و سود TTM در بورس بیان کنیم. اگر با این مفهوم آشنا هستید این مقاله را از دست ندهید چرا که احتمالا تصور شما بعد از مطالعه این مقاله به کلی تغییر خواهد کرد.

منظور از سود سهام چیست؟

همان طور که احتمالا میدانید چیزی وجود دارد به نام سود سهام. هر شرکتی بسته به فعالیتی که دارد به صورت مستمر سودی را شناسایی میکند. در انتهای سال مالی این سود بین سهامداران شرکت تقسیم میشود. تا اینجای کار هیچ نقطه ابهامی وجود ندارد. اما از کجا باید سود یک شرکت بورسی را بررسی کنیم؟ نکته ای که باعث سوء تفاهم در بین افراد شده است این مسئله است که گاها مفهوم سود سهام رو با پارامترهایی مثل EPS یا DPS اشتباه می‌گیرند. اینها هر کدام مفهوم جداگانه‌ای دارد. در این مقاله به طور کامل به زبان بسیار ساده همه این مفاهیم را اموزش خواهیم داد.

EPS سهم چیست؟

اگر به تابلوی هر نماد در سایت TSETMC مراجعه کنید پارامتری را مشاهده خواهید کرد با عنوان EPS سهم.
یکی از اشتباهات رایج افراد مبتدی این است که EPS را معادل سود سهم در نظر می‌گیرند. برای روشن شدن مفهوم EPS به مثال زیر توجه کنید.

مثالی برای روشن شدن مفهوم EPS در بورس

برای نمونه در تصویر زیر EPS سهم وخارزم را در تاریخ 15 بهمن ماه 1399 مشاهده می‌کنید. زیر آن نوشته‌ی قرمز رنگی درج شده است با عنوان “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر (TTM) محاسبه شده است. برای اطلاعات بیشتر به کدال مراجعه کنید“. منظور این عبارت چیست؟

قبل از هر چیز اجازه دهید ببینیم سود TTM چیست؟

سود TTM چیست؟

سود TTM یعنی سود محقق شده در 12 ماه اخیر. دقت کنید این سود در 12 ماه اخیر در شرکت محقق شده است. توجه کنید این پارامتر کاری به سال مالی شرکت ندارد که سال مالی شرکت چه تاریخی هست. آن مقدار سودی که در 12 ماه اخیر محقق شده است با عنوان سود TTM شناخته میشود که دقیقا همان EPS سهم است که روی تابلو می‌بینید. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی قبل است.

برای روشن شدن موضوع، تصویر زیر مربوط به اطلاعات تاریخ سال مالی و سود ساخته شده در دوره فعلی سهم وخارزم را مشاهده کنید.

همان طور که می‌بینید وخارزم در دوره 6 ماهه ابتدایی سال مالی خودش توانسته است 119 تومان سود محقق کند ولی سود TTM یا همون EPS سهم 153 تومان است که در تصویر اول نیز در تابلوی سهم درج شده است.

اگر 119 تومان را از 153 تومان کم کنید، به عدد 34 می‌رسید. آن 34 تومان اضافه مربوط به 6 ماهه‌ی انتهایی سال مالی قبل است که به این 119 تومان دوره 6 ماهه امسال اضافه شده است و EPS سهم (یا همان سود TTM یا همان سود 12 ماهه اخیر) 153 تومان شده است و در تابلوی سهم درج گردیده است.

با آمدن هر گزارش فصلی این EPS روی تابلو آپدیت میشود. بنابراین EPS سهم با هر گزارش فصلی که در سایت کدال منتشر می‌شود میتواند کم یا زیاد شود و در نهایت در پایان دوره 12 ماهه هر سال به میزانی میرسد که سود محقق شده در سال مالی اخیر است و سهم با آن مقدار سود به مجمع میرود تا در خصوص میزان تقسیم سود بین سهامداران تصمیم گیری شود.

DPS چیست؟

فرض کنید یک سهمی با 100 تومان سود به ازای هر سهم در پایان سال مالی خودش به مجمع می‌رود و در مجمع تصمیم گرفته میشود 20 تومان از این سود را در بین سهامداران تقسیم کنند و 80 تومان به عنوان سود انباشته در شرکت باقی بماند. آن 20 تومان سود به ازای هر سهم که به سهامداران تعلق می‌گیرد به عنوان سود نقدی یا DPS شناخته میشود.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

جمع بندی در خصوص سود TTM و EPS سهم

تا اینجا گفتیم EPS سهم که روی تابلوی هر نماد در سایت TSETMC درج شده است همان سود TTM است. یعنی سود محقق شده در شرکت به ازای هر سهم در 12 ماهه گذشته. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی گذشته است و این سودی نیست که امسال در پایان سال مالی شرکت شناسایی خواهد کرد.

نکته بسیار مهم: فریب EPS سهم و نسبت P/E را نخورید!

با توجه به آنچه گفته شد، EPS سهم و نسبت P/E سهم که روی تابلوی هر نماد درج شده است میتواند بسیار فریبنده باشد. اگر با نسبت P/E آشنا نیستید به مقاله نسبت P/E در بورس چیست مراجعه کنید.

اما چرا این پارامترها می‌تواند برای افراد مبتدی و تازه کار یک دام بزرگ باشد؟ فرض کنید سهمی در 3 ماهه آخر سال مالی گذشته 200 تومان سود ساخته و در 9 ماهه‌ی امسال صفر تومان سود ساخته است! با این اوصاف EPS سهم روی تابلو 200 تومان است ولی ممکن است قیمت سهم 300 تومان باشد و شما با کمال تعجب ببینید که سهم با P/E حدود 1.5 در حال معامله باشد!! از خودتان می‌پرسید مگر میشود، مگر داریم! بله میشود چراکه مثلا اگر گزارش 12 ماهه سهم در کدال منتشر شود و در 3 ماهه آخر امسال هم این سهم مثلا 10 تومان سود ساخته باشد، در آن صورت یک دفعه EPS روی تابلو آپدیت میشود و به عدد 10 تومان می‌رسد (در 12 ماهه اخیر سهم 10 تومان سود ساخته است) و P/E سهم با قیمت 300 تومان میشود عدد 30!!

بنابراین افراد غیر حرفه‌ای با دیدن P/E پایین یک سهم فورا نتیجه گیری می‌کنند که این سهم با این P/E پایین بسیار جذاب است و هیچ ریسکی ندارد و چشم بسته سهم را می‌خرند با این خیال که بازار در حال اشتباه کردن است! اما بعدها احتمالا متوجه اشتباهشان می‌شوند. این یکی از دام‌ها بزرگ بورس است. از سوی دیگر ممکن است سود یک سهم در سال‌های بعدی قابل تکرار نباشد. در حالت کلی بالا بودن P/E به منزله پر ریسک بودن یک سهم نیست و پایین بودن آن نیز به معنی کم ریسک بودن سهم نیست. در بورس آینده را می‌خرند نه حال را!

در این زمینه بد نیست نگاهی به مقاله فیلتر بورسی برای پیدا کردن سهام با کمترین P/E بیاندازید.

پیش بینی EPS قبل از آپدیت شدن آن

همان طور که گفتیم EPS سهم با آمدن هر گزارش فصلی روی تابلو آپدیت میشود. یک تحلیلگر بورس که در حوزه تحلیل بنیادی کار می‌کند باید بتواند قبل از آپدیت شدن EPS آن را پیش بینی کند که این کار تنها با تحلیل بنیادی اطلاعیه‌های مربوط به زیر مجموعه‌ها و اطلاعیه‌های فعالیت ماهانه شرکت که در کدال منتشر میشود امکان پذیر است.

همان طور که افراد ممکن است فریب P/E پایین یک سهم را بخورند، هستند بسیاری که فریب P/E بالای یک سهم را می‌خورند و سهم خود را در قیمت‌های پایین می‌فروشند و یا نمی‌توانند فرصت‌های طلایی بازار را شناسایی کنند چراکه نمی‌توانند سودآوری شرکت در آینده را پیش بینی کنند و درک تحلیلی درستی از این بابت ندارند. این افراد همان‌هایی هستند که اعتقاد دارند بازار تحلیل پذیر نیست!

در این زمینه پیشنهاد میکنیم مقاله یک نمونه تحلیل بنیادی سهام را مشاهده کنید.

نکات تکمیلی درباره دسترسی به اطلاعات سود TTM

اطلاعات مربوط به سود TTM و تاریخ سال مالی و مقدار سود محقق شده در دوره فعلی را می‌توانید در سایت رهاورد مشاده کنید و نیازی به مراجعه به کدال نیست. این سایت کار را برای شما راحت کرده است. نماد مورد نظر خود را سرچ کنید و در پایین صفحه این اطلاعات در دسترس است.

EPS منفی

در بعضی شرکت‌ها در تابلوی نماد، EPS منفی درج شده است که به معنی آن است که این شرکت در 12 ماهه اخیر به آن میزان ضرر شناسایی کرده است.

نحوه پرداخت سود قابل تقسیم در شرکت سهامی خاص

اصولا همه شرکتها به منظور بازرگانی و کسب سود بنیان گذاری می شوند و مشخصاً با نگرش به ماده 2 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت که شرکت سهامی را در هر صورت بازرگان به شمار می آورد، بایستی گفت که کسب سود در شرکت سهامی یک تکلیف و اصل بسیار مهم قلمداد می شود.

در این نوشتار به بررسی و تحلیل چگونگی پرداخت سود در شرکت سهامی می پردازم.

سود سهام

سود سهام یکی از حقوق ناشی از سهام به شمار می رود.

همه سهامداران شرکتهای سهامی حق دارند برابر مقررات قانون تجارت و اساسنامه شرکت، خواهان دریافت سود سهام خود شوند.

چه کسانی مسئول سود آوری شرکت به شمار می روند؟

از دیدگاه قانون تجارت و اساسنامه شرکت، کسب سود برای شرکت و مسئولیت ها و اختیارات لازم در این جهت، در وهله اول به هیئت مدیره شرکت سپرده شده است.

بنابراین هیات مدیره شرکت به همراه مدیرعامل، به عنوان رکن اجرایی شرکت، برای سودآور نمودن شرکت در قبال سهاماران و ذینفعان شرکت مسئول می باشند.

تعریف سود در شرکت سهامی

سود خالص شرکت برابر ماده 237 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، عبارت است از:

درآمدهای شرکت در یک سال مالی پس از کسر کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخیره ها.

تعریف سود قابل تقسیم

در بالا به تعریف سود خالص شرکت پرداختیم.

سود خالص شرکت لزوماً قابل تقسیم نیست، بنابراین قانونگذار در ماده 239 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، اقدام به تعریف سود قابل تقسیم در شرکتهای سهامی نموده است.

سود قابل تقسیم در شرکت سهامی، عبارت است از:

سود خالص سال مالی شرکت پس از کسر زیانهای سالهای مالی گذشته و پس از کسر اندوخته های قانونی و سایر اندوخته های اختیاری، به علاوه سود قابل تقسیم سالهای قبل که بین سهامداران تقسیم نشده است.

بنابراین از سود خالص شرکت، 3 مورد کسر و به آن 1 مورد اضافه می شود.

موارد و مبالغی که از سود خالص شرکت کسر می شوند عبارت اند از:

1- زیانهای سال های مالی قبل

2- اندوخته های قانونی (برابر ماده 140 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت)

3- اندوخته اختیاری

و به سود خالص شرکت همانطور که گفته شد، 1 مورد نیز اضافه می شود، که عبارت است از سود قابل تقسیم سال های مالی قبل که تقسیم نشده باشند.

تکلیف هیات مدیره به تقسیم سود قابل تقسیم بین سهامداران

هیئت مدیره شرکت مکلف است در دعوت مجمع عمومی سالیانه شرکت و به هنگام ارائه گزارش ها، صورتهای مالی و ترازنامه شرکت، وضعیت سود قابل تقسیم را نیز مشخص و به مجمع عمومی سالیانه ارائه نماید.

اگر مجمع عمومی عادی احراز کند که سود قابل تقسیمی وجود دارد، میزان سود و مبلغی از آن که باید بین سهامداران تقسیم شود را تعیین خواهد نمود.

هیات مدیره مکلف است ظرف 8 ماه پس از تصمیم مجمع عمومی عادی سالانه مبنی بر تقسیم سود اقدام به واریز سود معینه به حساب هر یک از سهامداران نماید.

نحوه پرداخت سود قابل تقسیم

مجمع عمومی صاحبان سهام می تواند در مورد نحوه پرداخت سود قابل تقسیم، روش یا ترتیباتی را تصویب نماید.

همانند پرداخت سود قابل تقسیم در یک یا چند مرحله یا به صورت دریافت نقدی از صندوق شرکت یا واریز نقدی به حساب سهامداران و… .

در این حالت هیئت مدیره شرکت سهامی مکلف است برابر ترتیب و روشی که مجمع عمومی عادی تصویب نموده است، اقدام به پرداخت سود قابل تقسیم نماید و نمی تواند خارج از ترتیبات و روش مصوب مجمع عمومی عادی شرکت اقدام کند.

اما اگر مجمع عمومی عادی درباره نحوه پرداخت سود قابل تقسیم، روش و ترتیبی را تعیین ننموده باشد، هیئت مدیره می تواند روش و ترتیبی را بنا به تشخیص خود در نظر بگیرد.

در هر صورت، حداکثر مدت مجاز برای تقسیم سود سالانه شرکت نمی تواند در هیچ صورتی بیش از 8 ماه از تاریخ تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود باشد.

علی ایحال تا زمانی که سود قابل تقسیم از طریق مجمع عمومی عادی سالانه به تصویب نرسیده و تعیین نشده باشد، هیئت مدیره شرکت با تکلیف قانونی برای پرداخت سود مواجه نخواهد شد.

قوانین تقسیم سود در شرکتها

با توضیحاتی که به شرح بالا دادم، قوانین تقسیم سود در شرکتها را می توان به شرح زیر برشمرد:

1- قانون تجارت ایران و مشخصاً مواد 90، 232، 238 و 240 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

2- اساسنامه شرکت

3- قانون مالیاتهای مستقیم، که ناظر به پرداخت مالیات شرکتها می باشد

4- قانون اصلاح ماده 241 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

حداکثر سود قابل تقسیم در شرکت سهامی خاص

محدودیتی در میزان سودی که شرکت می تواند به دست بیاورد وجود ندارد.

قوانین ایران اجازه می دهد که یک بنگاه یا فعال اقتصادی، با رعایت مقررات قانونی به هر میزان که توانایی و ظرفیت دارد، سود حاصل نماید تعریف سود هر سهم چیست؟ و از سود حاصله پس از اعمال مالیات و ذخایر قانونی و سایر مواردی که در بالا به آن اشاره شد، آن میزان را که قابل تقسم می باشد بین اشخاص صاحب سهم تقسیم نماید.

اگر به مشاوره حقوقی یا وکیل در زمینه‌های مرتبط با نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره‌های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یاد شده، علاقه‌مند، بودید می‌توانید درخواست خود را با تعریف سود هر سهم چیست؟ تعریف سود هر سهم چیست؟ شماره‌های ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ (گروه حقوقی برهان) در میان بگذارید.

سود انباشته و سود سهام

سود انباشته و سود سهام : همان طور که می دانید بخش حقوق مالکانة ترازنامه شرکت های سهامی ، حقوق صاحبان سهام یا حقوق سهام داران نامیده می شود.

سود انباشته :

حساب های سرمایة پرداخت شده و سود انباشته ، بخش حقوق صاحبان سهام را تشکیل می دهد.

ماندة حساب سود انباشته شرکت سهامی شامل سود ویژه منهای زیان ویژه و منهای مجموع سود سهام اعلام شده در طول عمر شرکت سهامی می باشد.

به خاطر داشته باشید که انباشته یعنی حفظ شده تا به حال ، سود انباشته ادعای سهامداران نسبت به کل دارایی ها است که از سودهای تقسیم نشدة شرکت ناشی می شود.

شرکت های موفق با سرمایه گذاری مجدد دارایی هایی که از طریق عملیات سود آور خود به دست آورده اند ، رشد می کنند.

کسری سود انباشته (در توضیح سود انباشته و سود سهام ) :

ماندة بدهکار سود انباشته ، کسری نام دارد. کسری زمانی ایجاد می شود که هزینه های یک شرکت سهامی بیش از درآمدهایش باشد.

این مبلغ در زمان تعیین جمع حقوق صاحبان سهام از مجموع مانده های بستانکار سایر حساب های حقوق صاحبان سهام ، کسر می شود.

نتیجه تحقیقات :

تحقیقاتی که اخیراً از ششصد شرکت سهامی به عمل آمده ، نشان می دهد که 71 شرکت با کسری سود انباشته مواجه هستند.( حدود 11.8 درصد ).

در پایان هر دوره حسابداری حسابداری ، حساب خلاصة سود و زیان که مانده سود ویژه دوره را در بر دارد ، مبلغی را به حساب سود انباشته بسته می شود.

یادآوری می کنیم که عنوان حساب سود انباشته ، کلمة سود را نیز شامل می شود.

توجه داشته باشید که فقط سود ویژه به بستانکار سود انباشته منتقل می شود.

افزایش سرمایه از سود انباشته (در توضیح سود انباشته و سود سهام):

وقتی صورت های مالی یک شرکت سهامی را بررسی می نماییم و می خواهیم بدانیم که شرکت چه میزان سود ویژه کسب و انباشته کرده است به سود انباشته مراجعه می نماییم.

همیشه این نکته را مدنظر داشته باشید که حساب سود انباشته ، هرگز به این معنی نیست که شرکت وجود نقدی اندوخته مرده تا به شکل سود سهام به سهام داران پرداخت نماید.

در عوض سود انباشته یکی از حساب های حقوق صاحبان سهام می باشد و حاکی از ادعای سهام داران نسبت به تمام دارایی های شرکت است و نه صرفاً دارایی خاص مانند وجوه نقد.

مانده این حساب شامل سود ویژه انباشته از ابتدای عمر شرکت منهای مجموع زیان ها و سودهای سهام در این مدت می باشد.

در حقیقت ممکن است ماندة حساب سود انباشتة شرکت سهامی فوق العاده چشم گیر باشد ، اما شرکت وجوه نقد کافی برای پرداخت آن در اختیار نداشته باشد.

سود سهمی (در توضیح سود انباشته و سود سهام) :

به این معناست که شرکت سهامی ، سهام خود را بین سهام داران توزیع می کند.

سود سهمی اساساً متفاوت از سود نقدی سهام است زیرا در سود سهمی ، دارایی های شرکت سهامی به سهام داران منتقل نمی شود.

سود نقدی سهام ، توزیع وجوه نقد می باشد حال آنکه سود سهمی فقط بر حساب های حقوق صاحبان سهام اثر می گذارد. سود سهمی تاثیری بر جمع حقوق صاحبان سهام ندارد.

اثر سود سهمی :

سود سهمی حساب سهام سرمایه را افزایش و سود انباشته را کاهش می دهد.

از آنجایی که هر دوی این حساب ها از عناصر حقوق صاحبان سهام می باشند ، جمع حقوق صاحبان سهام بدون تغییر می ماند ، این تنها انتقالی از یک حساب حقوق صاحبان سهام به حساب دیگر است و هیچ دارایی یا بدهی تحت تاثیر قرار نمی گیرد.

دلایل توزیع سود سهمی (در توضیح سود انباشته و سود سهام) :

در توزیع سود سهمی ، شرکت سهامی دارایی های خود را از دست نمی دهد بنابر این چرا شرکت ها به توزیع سود سهمی مبادرت می ورزند؟ یک شرکت سهامی ممکن است به دلایل زیر به توزیع سود سهمی اقدام نماید :

الف )

برای ادامة اعلام سود سهام ، اما در عین حال حفظ وجوه نقد ، ممکن است یک شرکت تعریف سود هر سهم چیست؟ بخواهد به منظور توسعه ، خرید کالا ، پرداخت بدهی ها و … وجوه نقد را حفظ نماید در عین حال ممکن است شرکت تمایل به ادامة سیاست اعلام و تقسیم سود خود به برخی اشکال دیگر داشته باشد.

برای نیل به این اهداف ، شرکت سهامی می تواند سود سهمی توزیع نماید. بدهکار کردن سود انباشته در رابطه با ثبت اعلام سود سهمی به طور غیر مستقیم وجوه نقد را حفظ می کند زیرا با انجام این کار ، سود انباشته ای که از آن در آینده برای اعلام سود نقدی سهام استفاده خواهد شد ، کاهش می یابد.

سهام داران مجبورند که مالیات سود نقدی سهام خود را بپردازند اما سود سهمی مشمول مالیات نمی باشد.

مثال (در توضیح سود انباشته و سود سهام) :

*شرکتی در تاریخ 19/12/1390 با 2.000 سهم عادی 2.000 ريالی و 1.000 برگ سهام ممتاز 3.000 ريالی تشکیل شده است.

فروش تعداد 1.000 سهم عادی به قیمت نقدی با شرایط 40% نقد و بقیه پذیره نویسی

تعهد صاحبان سهام عادی 1.200.000

. سهام عادی تعهد شده 2.000.000

خرید نسیه کالا به مبلغ 2.100.000 ريال

خرید کالا 2.100.000

. حساب های پرداختنی 2.100.000

3 ) (در توضیح سود انباشته و سود سهام)

وصول مطالبات سهام عادی پذیره نویسی شده ، موضوع بند یک و انتشار اوراق سهام

. تعهد صاحبان سهام تعریف سود هر سهم چیست؟ عادی 2.100.000

سهام عادی تعهد شده 2.000.000

. سهام عادی 2.000.000

فروش نسیه کالا به مبلغ 3.250.000 ريال

حساب های دریافتنی 3.250.000

. فروش کالا 3.250.000

فروش کلیه سهام ممتاز شرکت به مبلغ اسمی در مقابل خرید ملزومات به ارزش 1.900.000 ريال و دریافت الباقی به صورت نقدی

. سهام ممتاز 3.000.000

6 ) (در توضیح سود انباشته و سود سهام)

سود سهام پرداختی به طور نقد 15.500 ريال است.

سود سهام پرداختنی 15.500

بازخرید 450 برگ از سهام عادی فروخته شده شرکت به صورت نقد ، هر سهم 1.800 ريال

سهام خزانه 810.000

فروش سهام بازخریدی به مبلغ هر سهم 2.000 ريال

. سهام خزانه 810.0000

ب ) (در توضیح سود انباشته و سود سهام)

برای کاهش دادن قیمت بازار هر سهم شرکت ، اغلب شرکت ها سود نقدی ناچیزی را می پردازند و به منظور رشد و توسعه ، سود انباشته را مجدداً سرمایه گذاری می نمایند.

به مرور این رشد ، قیمت سهام شرکت را افزایش می یابد ، اگر قیمت سهام به میزان زیادی افزایش پیدا کند ممکن است بعضی از افراد مشتاق ، از خرید سهام عاجز بمانند. توزیع سود سهمی احتمالاً باعث کاهش قیمت بازار سهام شرکت خواهد شد زیرا با انجام این کار عرضة سهام افزایش می یابد.

فرض کنید که قیمت بازار یک سهم پنجاه ریال می باشد ، دو برابر کردن تعداد سهام در دست سهام داران از طریق سود سهمی ممکن است قیمت بازار هر سهم را تقریباً نصف کند و آن را به بیست و پنج ريال برساند.

هدف این است که قیمت بازار سهام ارزان تر شود تا به این ترتیب قشر وسیع تری توانایی خرید سهام شرکت را داشته باشند.

*چه اتفاقی برای جمع سرمایة پرداخت شده در هنگام اعلام سود نقدی سهام و اعلام سود سهمی می افتد؟ (در توضیح سود انباشته و سود سهام)

سود نقدی اثری بر سرمایة پرداخت شده ندارد ولی سود سهمی به همان میزان که از سود انباشته می کاهد بر سرمایة پرداخت شده می افزاید.

*سود نقدی و سود سهمی چه اثری بر جمع حقوق صاحبان سهام دارد؟

سود نقدی حقوق صاحبان سهام را کاهش می دهد ولی سود سهمی اثری بر آن ندارد.

*کدام نوع سود سهام برای سهام داران به عنوان سود مشمول مالیات تلقی می گردد؟

فقط سود نقدی مشمول مالیات است.

ثبت های لازم برای عملیات سود سهمی :

هیات مدیره ( در ایران پس از تصویب مجمع ) اطلاعیة سود سهمی را در تاریخ اعلام آگهی می کند ، تاریخ سابقة سهام داری و تاریخ پرداخت متعاقب این تاریخ می باشد ( این همان ترتیب تاریخ های مورد استفاده برای سود نقدی سهام است).

ثبت دفتر روزنامه سود سهمی به اندازة سود سهام بستگی دارد ، اصول پذیرفته شده تعریف سود هر سهم چیست؟ حسابداری بین سود سهمی کم و سود سهمی زیاد تمایز قائل شده است.

نکته (در توضیح سود انباشته و سود سهام) :

لازم به ذکر است که سود سهمی در اندازة بین 20 تا 25 درصد به ندرت صورت می گیرد.

فرض کنید که شرکت سهامی شهروند در تاریخ 17 بهمن ماه ، 10% سود سهمی ( سود سهمی کم ) اعلام می کند.

بنابر این شرکت 2.000 سهم (2.000*10%) به عنوان سود سهمی توزیع خواهد تعریف سود هر سهم چیست؟ نمود.

در 17 بهمن ارزش بازار هر سهم عادی شرکت 16 ريال است. با توجه به رهنمود اصول پذیرفته شدة حسابداری ، سود سهمی کم باید به ارزش بازار به حساب گرفته شود ، بنابر این حساب سود انباشته به میزان ارزش بازار 2.000 سهم توزیع شده بدهکار می شود و از طرفی حساب سود سهمی عادی قابل توزیع ( اندوخته برای سود سهمی ) به ارزش اسمی بستانکار و صرف سهام عادی نیز معادل باقیمانده این دو حساب بستانکار می گردد.

شرکت سهامی شهروند در تاریخ اعلام سود سهمی سرمایة پرداخت شدة خود را به شرح زیر در دفاتر نگهداری می کرد : سهام عادی 10.000 ريالی ( 50.000 سهم مجاز که 20.000 سهم آن منتشر شده ) 32.000=10%*320.000=16*20.000

سود انباشته 32.000

. سود سهام عادی قابل توزیع 20.000

. صرف سهام عادی 12.000

ثبت اعلام 10% سود سهمی عادی

سود سهمی عادی قابل توزیع 20.000

. سهام تعریف سود هر سهم چیست؟ عادی 20.000

ثبت انتشار سهام عادی بابت سود سهمی

نوع حساب سود سهام عادی (در توضیح سود انباشته و سود سهام) :

سود سهام عادی قابل توزیع یکی از حساب های حقوق صاحبان سهام است ، این حساب یک حساب بدهی نمی باشد ، زیرا شرکت تعهدی به پرداخت دارایی های خود ندارد ، اگر شرکت بعد از اعلام سود سهمی ولی قبل از توزیع سود سهمی صورت های مالی خود را تهیه نماید.

سود سهمی عادی قابل توزیع در بخش حقوق صاحبان سهام ترازنامه بلافاصله بعد از سهام عادی ، قبل از صرف سهام عادی گزارش می شود ، توجه داشته باشید که این حساب ارزش اسمی سهام قابل توزیع را فقط از تاریخ اعلام تا تاریخ توزیع در خود نگه می دارد ، حقوق صاحبان سهام را قبل و بعد از سود سهمی مقایسه نمایید ، افزایش در ماندة سهام عادی به صرف سهام عادی و کاهش در سود انباشته را محاسبه می کنیم.

مبلغ سود انباشته انتقال یافته در یک سود سهمی :

از سود سهمی به عنوان سود انباشته سرمایه شده یاد می شود زیرا باعث می گردد که مبلغی از سود انباشته به سرمایة پرداخت شده منتقل شود.

حساب های سرمایة پرداخت شده ، دائمی تر از سود انباشته هستند زیرا آنها مشمول کاهش از طریق سود سهام نمی باشند.

همان طور که در مثال قبلی ملاحظه کردید مبلغی که در یک سود سهمی کن از سود انباشته منتقل می شود ، معادل ارزش بازار سهام توزیع شده توزیع شده می باشد.

زیرا سود سهمی کم اثر ناچیزی بر قیمت بازار سهام دارد.

توضیح :

بنابر این بسیاری از سهام داران به سود سهمی کم مشابه توزیع سود نقدی سهام می نگرند اما در یک سود سهمی زیاد از آنجا که تعداد سهام موجود در بازار افزایش قابل ملاحظه ای می یابد.

بنابر این قیمت بازار سهام به شدت کاهش پیدا می کند به سبب کاهش قابل توجه در قیمت بازار هر سهم نمی توان به سود سهمی زیاد مشابة سود سهام نگریست.

اصول پذیرفته شدة حسابداری برای خود با سود سهمی زیاد با روش خاصی را مطرح نکرده است.

روش مرسوم استفاده از ارزش اسمی سهام می باشد.

تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی (در توضیح سود انباشته و سود سهام) :

ممکن است در عمل ایجاب نماید که یک موسسه از نظر احتیاج به سرمایة اضافی و موفق نشدن به جلب شرکای تضامنی مورد احتیاج و یا بنا به جهات دیگر شرکت تضامنی را به شرکت سهامی تبدیل نماید و این امر طبق مادة 145 قانون تجارت با رعایت شرایط زیر مجاز می باشد :

الف- تبدیل به شرکت سهامی با تصویب کلیه شرکای تضامنی

ب- رعایت تمام مقررات مربوط به شرکت سهامی

تبدیل شرکت تضامنی به سهامی نباید موجی زیان بستانکاران شده و یا به حقوق آنها لطمه وارد سازد ، در غیر این صورت ممکن است شرکای هر شرکت تضامنی برای پرداخت دیون و از بین بردن مسئولیت تضامنی خود ، اقدام به تبدیل شرکت کرده و موجبات تضعیف حقوق بستانکاران گردد.

عملیات حسابداری تبدیل (در توضیح سود انباشته و سود سهام) :

جهت آگاهی بیشتر ، عملیات تبدیل را در دو مرحله بررسی می کنیم :

1-تبدیل موسسه انفرادی به شرکت سهامی :

جهت تبدیل موسسه انفرادی به شرکت سهامی عملیات زیر در دفاتر موسسه انفرادی انجام می دهیم :

الف- ابتدا کلیه اقلام دارایی را به حساب تصفیه می بریم ( به جز دارایی های نقدی ، مگر توافق شود )

ب- تمام بدهی ها را به حساب تصفیه انتقال می دهیم.

ج- به مبلغ بهای خرید ، حساب شرکت سهامی بدهکار و حساب تصفیه بستانکار می شود.

چ- مانده حساب تصفیه را به سرمایة موسسه منتقل می نماییم.

د- سرمایة صاحب موسسه را با مبالغ دریافتی و حساب شرکت سهامی که در دفاتر موسسه انفرادی افتتاح شده است ، می بندیم.

2-تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی (در توضیح سود انباشته و سود سهام):

ممکن است یک شرکت سهامی دارایی ها و بدهی های یک شرکت تضامنی را به عهده بگیرد.

در این حالت عملیات زیر در دفاتر شرکت تضامنی انجام خواهد گرفت :

الف- کلیه دارایی ها را با حساب تصفیه می بندند ، به این صورت که دارایی های خریداری شده به وسیلة شرکت سهامی را تک تک بستانکار و حساب تصفیه را بدهکار می نماییم ( به جز دارایی های نقدی مگر بر طبق توافق ).

ب- کلیه بدهی های شرکت را نیز با حساب تصفیه می بندیم به این صورت که تک تک بدهی ها را بدهکار و حساب تصفیه را بستانکار می کنند. (در توضیح سود انباشته و سود سهام)

ج- حساب های جاری و سرمایه را یک کاسه می نماییم ، یعنی ماندة حساب جاری را به سرمایة شرکا انتقال می دهند.

د- حساب خرید شرکت تضامنی (شرکت سهامی) را در دفاتر به اندازة مبلغ خرید بدهکار و حساب تصفیه را معادل آن بستانکار می نمایند.

ذ- سود و زیان تصفیه را بین شرکاء به نسبت تقسیم سود ، قسمت می کنند.

ه- در خاتمه حساب شرکت سهامی خریدار را با صندوق ( اگر پول نقدی جهت خرید شرکت پرداخته باشد ) و سرمایة شرکا را می بندند.