ارزش خالص چیست؟

ترازنامه شرکت

ارزش فعلی خالص (NPV) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

ارزش فعلی خالص (NPV) مهمترین مفهوم در امور مالی شرکت ها است. براساس این مفهوم است که تصمیمات سرمایه گذاری اتخاذ می شوند. هم چنین ارزش سهام و اوراق بهادار نیز بر پایه همین مفهوم تعیین می گردد. بنابراین برای دانشجویان و شاغلین حاضر در ارزش خالص چیست؟ امور مالی شرکتها دانستن این مفهوم امری ضروری و حیاتی است. برای درک مفهوم ارزش فعلی خالص ، باید درک درستی از محاسبات ارزش آینده و حال داشته باشیم. NPV با کمک یک جدول زمانی گردش پول بهتر درک می شود که در این مقاله برای توضیح از همان استفاده می کنیم:

جدول زمانی گردش پول:

جدول زمانی گردش پول یا نقدینگی نمایانگر بازه زمانی مورد انتظار برای دریافت یا پرداخت وجه نقد در طول اجرای یک پروژه است. بنابراین تمام مقادیر ذکر شده در نقطه صفر بیانگر ارزش فعلی هستند. پس برای محاسبه ارزش فعلی خالص نیازی به جمع و تفریق این اعداد نداریم.
مقادیر ذکر شده در دوره زمانی ۱ مبلغی است ارزش خالص چیست؟ که در پایان این دوره دریافت و یا پرداخت می شود. مقادیر ذکر شده در دوره زمانی ۲ مبلغی است که در پایان دوره ۲ دریافت یا پرداخت می شود و به همین منوال ادامه می یابد.

ارزش های آتی در دوره های زمانی مختلفی رخ می دهند.

هنگامی که ما دو عدد را با یکدیگر مقایسه می کنیم، باید در ابتدا اطمینان حاصل کنیم که این دو عدد ماهیت مشابهی دارند. ازین رو هنگام مقایسه جریان های نقدی باید مطمئن شویم که همه آنها بیانگر ارزش فعلی و یا مقادیر متعلق به یک دوره زمانی آتی هستند. مقایسه یک مقدار فعلی با یک ارزش آتی و یا مقایسه یک ارزش آتی در دوره ۱ با دوره ۲ مثل مقایسه ی سیب با پرتقال است.
پس از آنجا که ارزش های آتی در دوره های زمانی متفاوتی اتفاق می افتند، نمی توانیم آنها را با هم مقایسه کنیم. تنها راه افزودن و یا تفریق این مقادیر این است که آنها را به نقطه ی صفر برگردانیم. به بیانی دیگر یعنی هر ارزش آتی را به ارزش فعلی معادل آن تبدیل کنیم.

ارزش های فعلی در یک دوره زمانی اتفاق می افتند یعنی در نقطه صفر.
از آنجا که مقادیر موجود همگی در یک دوره زمانی که همان نقطه صفر در جدول است، اتفاق می افتند لذا کلیه عملیات ریاضی مثل جمع یا تفریق را می توانیم بر روی این اعداد انجام دهیم. نکته اصلی و مهم برای دانستن این است که تمام مقادیر درگیر در محاسبه باید شامل مقادیر موجود یا ارزش فعلی باشند.

یک مثال از محاسبه ی ارزش فعلی خالص

جدول زمانی گردش وجوه نقدی ورودی و خروجی را این گونه در نظر می گیریم :
نقطه ۰: جریان نقدی خروجی ۱۰۰۰۰۰۰۰ تومان.
نقطه ۱: ۵۰۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
نقطه ۲: ۴۰۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
نقطه ۳: ۳۵۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
نقطه ۴: ۳۰۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
هزینه سرمایه ۱۰ درصد است.

سوال اینجاست که اگر مبلغ سرمایه گذاری ما در امروز ۱۰ میلیون تومان باشد و ما آن را در ۴ قسط ۵، ۴، ۳٫۵ و ۳ میلیون تومانی دریافت کنیم، با هزینه سرمایه ۱۰ درصدی آیا این کار از نظر مالی عقلانی است؟

فرمول محاسبه ارزش فعلی خالص

در این معادله: Rt= جریان نقدی خالص ورودی – جریان نقدی خروجی در یک دوره
i = نرخ نزول بانکی ‌یا سودی که می‌توانست در سرمایه گذاری جایگزین به دست بیاید.
t = تعداد دوره های زمانی

جریان نقدی ورودی فعلی = جریان نقدی ورودی سال اول + ورودی سال دوم + ورودی سال سوم + ورودی سال چهارم

= (۵,۰۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۱ + (۴,۰۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۲ + (۳,۵۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۳ + (۳,۰۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۴
= ۴,۵۴۵,۴۵۴٫۵۴۵۵ + ۳,۶۳۶,۳۶۳٫۶۳۶۴ + ۳,۱۸۱,۸۱۸٫۱۸۱۸ + ۲,۷۲۷,۲۷۲٫۷۲۷۳
۱۴,۹۰۹,۰۹۴٫۰۹۰۱

جریان نقدی خالص فعلی = جریان نقدی فعلی ورودی – جریان نقدی فعلی خروجی
۴,۹۰۹,۰۹۴ = ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۱۴,۹۰۹,۰۹۴٫۹۰۱

قانون ارزش فعلی خالص

قانون ارزش فعلی خالص بیان می کند که اگر ارزش فعلی خالص یک پیشنهاد بزرگتر از صفر بود، آن پیشنهاد باید پذیرفته شود. در صورتیکه این عدد کمتر یا مساوی با صفر باشد، پیشنهاد باید رد شود. در مورد بالا ارزش خالص فعلی به دست آمده ۴ میلیون و ۹۰۹ هزار و ۹۴ تومان است. بنا براین این پیشنهاد ارزش سرمایه گذاری دارد و در صورت قبول سود قابل قبولی به شرکت خواهد داد.

ارزش دفتری به چه معناست؟ و اهمیت ارزش دفتری چیست؟

معنای ارزش دفتری در زمینه‌های مختلف متفاوت است. در مورد دارایی‌ها، اصطلاح ارزش دفتری به معنای هزینه اصلی یک دارایی منهای استهلاک انباشته است. همچنین در مورد یک شرکت، این ارزش کل دارایی‌های شرکت منهای بدهی‌های مانده آن است. این مبلغ نمایانگر کل ارزش سهام است که پس از تصفیه کلیه دارایی‌های مشهود و پرداخت کلیه بدهی‌های آن برای سهامداران آن قابل ارزش است. این ارزش دفتر برای تعیین ارزش شرکت مفید است و معمولاً به عنوان ارزش هر سهم بیان می‌شود.

این ارزش برابر با هزینه حمل دارایی در ترازنامه یک شرکت است و شرکت‌ها با محاسبه دارایی در برابر استهلاک انباشته آن را محاسبه می‌کنند. در نتیجه، این ارزش را می‌توان به عنوان ارزش خالص دارایی (NAV) یک شرکت نیز در نظر گرفت که به عنوان کل دارایی‌های آن منهای دارایی‌های نامشهود (حق ثبت اختراع، سرقفلی) و بدهی‌ها محاسبه می‌شود. برای هزینه اولیه سرمایه‌گذاری، ارزش دفتری ممکن است خالص یا ناخالص هزینه‌هایی مانند هزینه‌های تجارت، مالیات فروش، هزینه خدمات و غیره باشد.

اهمیت ارزش دفتری چیست؟

ارزش دفتری برای سرمایه‌گذاران مهم است زیرا نمای کلی از ارزش کل شرکت را ارائه می‌دهد. این اطلاعات دارای تعدادی نکته مهم است:
• تعیین اینکه سهام مختلف کم ارزش یا بیش از حد ارزش‌گذاری شده‌اند (برای درک اینکه آیا آن‌ها باید خرید، فروش یا نگهداری شوند)
• انجام تجزیه و تحلیل بازار یا مقایسه چندین شرکت یا سهام
• درک سرمایه در گردش
• محاسبه نسبت‌های مالی برای تحلیل بنیادی مانند نسبت سرمایه در گردش، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی و …

در حالی که این ارزش یک دارایی با اندازه‌گیری‌های حسابداری ممکن است در طول زمان ثابت بماند، ارزش یک شرکت در مجموع می‌تواند از طریق انباشت سود حاصل از استفاده دارایی رشد کند. از آنجا که ارزش دفتری یک شرکت ارزش سهام را نشان می‌دهد، مقایسه ارزش دفتری و ارزش بازار سهام می‌تواند به عنوان یک روش ارزیابی مؤثر در هنگام تصمیم‌گیری در مورد قیمت مناسب سهام باشد.

ارزش دفتری به عنوان ارزش حسابداری یک شرکت، چند کاربرد اصلی دارد؟

دو کاربرد:
۱- به عنوان ارزش کل دارایی‌های شرکت است که سهامداران در صورت انحلال یک شرکت از نظر تئوری دریافت می‌کنند.
۲- ارزش دفتری هنگامی که با ارزش بازار شرکت مقایسه می‌شود، می‌تواند نشان دهد که سهام کم ارزش یا پر ارزش است.

ارزش هر سهم (BVPS) روشی برای محاسبه این ارزش هر سهم یک شرکت بر اساس حقوق صاحبان سهام مشترک در شرکت است. در صورت انحلال شرکت، BVPS هر سهم عادی نشان دهنده ارزش باقیمانده برای سهامداران عادی پس از انحلال کلیه دارایی‌ها و پرداخت تمام بدهی‌های شرکت است. اگر BVPS یک شرکت بالاتر از ارزش بازار آن برای هر سهم باشد، ممکن است سهام آن کم ارزش تلقی شود.
در امور مالی شخصی، BVPS یک سرمایه‌گذاری بهایی است که برای سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار یا بدهی پرداخت می‌شود. هنگامی که یک شرکت سهام می‌فروشد، قیمت فروش منهای ارزش دفتری میزان سود یا ضرر سرمایه از سرمایه‌گذاری است.
این ارزش از نظر ارزیابی مهم تلقی می‌شود زیرا نمایانگر تصویری منصفانه و دقیق از ارزش شرکت است. این رقم با استفاده از داده‌های تاریخی شرکت تعیین می‌شود و به طور معمول یک رقم ذهنی نیست، بدین صورت که سرمایه‌گذاران و تحلیل گران بازار ایده معقولی از ارزش شرکت دارند.

نحوه محاسبه ارزش دفتری

محاسبه ارزش دفتری کل سهام به صورت زیر است:
ارزش کل دارایی‌ها – کل بدهی‌ها = ارزش دفتری
ارزش دفتری هر سهم به صورت جداگانه نیز به صورت زیر محاسبه می‌شود:

مهم‌ترین نقص ارزش دفتری چیست؟

دو نقص غیرقابل اجتناب این نوع ارزش این است که

۱٫ کشورهای که به واسطه رشد نقدینگی و تولید ناخالص داخلی ضعیف و … بسیار تورمی هستند ارزش دفتری هر دارایی که به اقل بهای تمام شده یا ارزش بازاری دارایی ثبت می‌شود رقم واقعی از بازار نیست
۲٫ میزان دارایی‌های نامشهود با ارزش در یک شرکت را شامل نمی‌شود. این موارد شامل مواردی مانند حق ثبت اختراع و مالکیت معنوی است.
به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار ارزشی را در نظر بگیرید که در حال جستجوی سهام شرکتی است که نرم‌افزارها را طراحی و می‌فروشد. از آنجا که این یک شرکت فناوری است، بخش عمده‌ای از ارزش شرکت ریشه در ایده‌ها و حقوق ایجاد برنامه‌هایی دارد که به بازار عرضه می‌کند.
این شرکت می‌تواند بسیار بالاتر از ارزش دفتری خود معامله کند زیرا در ارزیابی بازار دارایی‌های نامشهود شرکت مانند مالکیت معنوی در نظر گرفته شده است و به طور دقیق تمام جنبه‌های ارزشی شرکت را در نظر نمی‌گیرد.

حرف آخر

روش‌های مختلفی برای ارزش‌گذاری سهام هر شرکت وجود دارد. ارزش دفتری معیار مالی پرکاربردی است (در کشورهای با ثبات اقتصادی) برای تعیین ارزش شرکت و برای اطمینان از اینکه قیمت سهام آن بیش از حد یا کمتر از حد ارزش‌گذاری شده است. عاقلانه است که سرمایه‌گذاران و بازرگانان به ماهیت شرکت و دارایی‌های دیگری که ممکن است به خوبی در این ارزش نشان داده نشوند، توجه زیادی داشته باشند.

ارزش خالص فعلی (NPV) چیست؟ تعیین ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی

ارزش پول نقدی که در دستان خود دارید، به دنبال تورم و با گذشت زمان، افت خواهد کرد. اگر این پول را در جای درستی به یک کسب و کار اختصاص دهید یا کالایی خریداری کنید، در آینده می‌توانید از سود آن بهره‌مند شوید. به این ترتیب توانسته‌اید ارزش پول خود را حفظ کنید و البته افزایش دهید. نکته مهم این است که بتوانیم ارزش پول را در شرایط کنونی با ارزش آن در زمان آینده قیاس کنیم تا مطمئن شویم ارزش پولمان حفظ شده است یا خیر. با محاسبه ارزش خالص فعلی می‌توان این کار را انجام داد؛ اما روش محاسبه ارزش خالص فعلی چیست و چه نکاتی را باید در آن مورد توجه قرار داد؟

منظور از ارزش خالص فعلی چیست؟

ارزش خالص فعلی (NPV یا Net Present Value) مفهومی است که میزان ارزش فعلی جریان‌های نقدی با نرخ بازدهی موردنظر را در مقایسه با میزان سرمایه‌گذاری اولیه نشان می‌دهد. در واقع ارزش خالص فعلی روشی است که به منظور محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) از آن استفاده می‌شود.

هر یک از ما انتظار داریم مبلغی را از سرمایه‌گذاری‌های خود به دست آوریم. زمانی که این مبلغ را با توجه به ارزش پول امروز محاسبه کنیم، می‌توانیم به ارزشمند بودن یا نبودن یک پروژه پی ببریم. به بیان دیگر می‌توان گفت NPV یا ارزش خالص فعلی به تفاوت میان مبلغی که باید در ابتدای سرمایه‌گذاری بپردازیم و ارزش فعلی تمام جریان‌های درآمدی که از آن سرمایه‌گذاری نصیب‌مان خواهد شد، اشاره دارد.

کاربردها

مدیران شرکت‌ها و سازمان‌ها برای سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های مختلف نیازمند مقایسه و تصمیم‌گیری در مورد آن‌ها هستند. به این منظور می‌توانند به روش‌های گوناگونی اقدام کنند که یکی از آن‌ها محاسبه ارزش خالص فعلی است. محاسبه نرخ بازده داخلی و بازگشت سرمایه نیز روش‌های مهم دیگری برای تخمین ارزش‌مندی سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌ها هستند.

هم‌چنین به منظور خرید تجیهزات نیز ارزش خالص فعلی آن را محاسبه می‌کنند. هر زمان شرکتی در نظر داشته باشد ارزش پول امروزش را برای توضیح بازدهی آن در آینده محاسبه کند، به مفهوم ارزش خالص فعلی متوسل می‌شود.

معمولا روش محاسبه ارزش خالص فعلی در مقایسه با سایر روش‌ها کارایی بهتری دارد ارزش خالص چیست؟ چرا که در این شیوه، به ارزش زمانی پول توجه می‌شود. هم‌چنین جریان‌های نقدی آینده با توجه به ارزش کنونی پول در نظر گرفته می‌شود. افزون بر این موارد، محاسبه ارزش خالص فعلی رقم دقیقی به دست می‌دهد که مدیران و صاحبان مشاغل می‌توانند با تکیه بر آن به مقایسه مبلغ سرمایه‌گذاری اولیه و ارزش فعلی بازگشت سرمایه بپردازند.

البته به دلیل آسان بودن محاسبه بازگشت سرمایه، معمولا این روش بیشتر از روش محاسبه ارزش خالص فعلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. درک بازگشت سرمایه نیز آسان‌تر است چرا که تنها باید محاسبه کنید که چه زمانی می‌توانید هزینه اولیه سرمایه‌گذاری را مجددا به دست آورید. اما مشکل این‌ جا است که در این روش از تفاوت میان ارزش فعلی پول و ارزش آن در آینده چشم‌پوشی می‌شود. البته با توجه به امکان محاسبه ارزش فعلی خالص در اکسل، دیگر برای به دست آوردن مقادیر مشکلی وجود ندارد و می‌توان به کمک این نرم‌افزار کاربردی محاسبات را به شکلی مطلوب انجام داد.

فرمول و روش محاسبه ارزش خالص فعلی (NPV)

NPV را می‌توان به شکل زیر محاسبه کرد:

NPV = PV – I

که در این فرمول PV برابر با ارزش فعلی و I مساوی است با هزینه سرمایه‌گذاری‌شده. اما فرمول PV نیز به شرح زیر است:

(PV = C1/(1 + r

دراین فرمول C1 برابر است با جریان نقدینگی یا همان درآمد پس از گذشت یک سال. هم‌چنین r به معنای نرخ درآمد یک‌ساله برای سرمایه‌گذاری‌های قابل مقایسه‌ای است که به صورت کسر یعنی ۰.۱۵ در نظر گرفته می‌شود. البته می‌توان محاسبات را به صورت مستقیم از این فرمول به دست آورد:

NPV = (C1/(1 + r)t) – I

در این فرمول t تعداد دوره‌ها را نشان می‌دهد. مثلا اگر قصد انجام محاسبات را برای چهار دوره دارید، باید این مسئله را در فرمول در نظر بگیرید.

اما اگر بخواهیم NPV را برای چندین سال محاسبه کنیم، لازم است که PV هر سال را محاسبه و سپس همه نتایج را جمع کنیم. در نهایت سرمایه اولیه را از این مبلغ کسر خواهیم کرد.

NPV = ∑ (Ct/(1 + r)^t ) ارزش خالص چیست؟ – C0

متغیرهای این فرمول به شرح زیر هستند:

به طور کلی، در شرایطی که NPV‌ مقداری بیش از صفر دارد، سرمایه‌گذاری سودده خواهد بود. اما اگر این عدد کمتر از صفر باشد، سودی از سرمایه حاصل نخواهد شد. در این فرمول‌ها فرض بر این است که پیش‌بینی جریان نقدی به صورت منطقی (و نه بر اساس داده‌های نادرست و احساسی) انجام شده است.

تفسیر نتایج NPV

پس از این‌ که از فرمول‌های بالا استفاده کردید، در نهایت آنچه به دست می‌آورید یک عدد است. اما معنای عدد فرمول ارزش خالص فعلی چیست؟

چنانچه عدد به‌دست‌آمده مقداری منفی داشته باشد، باید نتیجه گرفت که این پروژه، پروژه مطلوبی نیست. سرمایه‌گذاری در چنین پروژه‌ای موجب از دست دادن سرمایه نقدی شما خواهد شد. اما اگر حاصل محاسبات مثبت باشد، می‌توانید به سرمایه‌گذاری روی پروژه فکر کنید. بزرگ‌تر بودن میزان عدد مثبت حاصل به منزله بیشتر بودن عایدی خواهد بود.

در این جا بهتر است توضیح مختصری هم در خصوص نرخ تنزیل ارائه کنیم. نرخ تنزیل شرکت‌ها با هم فرق دارد. چرا که این مسئله به شیوه تامین بودجه آن‌ها مربوط است. این نرخ، بازگشت سرمایه مورد انتظار سرمایه‌گذاران یا هزینه استقراض پول را نشان می‌دهد. چنانچه سهام‌داران انتظار داشته باشند که بازگشت سرمایه‌شان به میزان ۱۲ درصد باشد، این رقم نشان می‌دهد که نرخ تنزیل در محاسبه ارزش خالص فعلی برابر است با ۱۲ درصد.

اما اگر شرکت بهره‌ای چهاردرصدی برای بدهی‌اش بپردازد، می‌تواند این رقم را به عنوان نرخ تنزیل در نظر بگیرد. مدیر ارشد مالی شخصی است که در شرکت‌ها تصمیم‌گیرنده برای انتخاب این نرخ است.

بیشتر بخوانید

دقت کنید که نرخ بازده به منظور انجام محاسبات مربوط به نرخ تنزیل، با عنوان هزینه فرصت سرمایه شناخته می‌شود. یعنی اگر در پروژه الف سرمایه‌گذاری کنید، دیگر به سراغ پروژه ب نخواهید رفت. در این شرایط هزینه فرصت تفاوت میان بازده واقعی از سرمایه‌گذاری الف و ب خواهد بود.

مثالی از محاسبه ارزش خالص فعلی

فرض کنید که انتظار درآمد ۱۵ میلیون تومانی در سال را دارید. اگر نرخ درآمد را ۱۵ درصد در نظر بگیریم، ارزش این ۱۵ میلیون تومان اکنون چقدر است؟ مطابق فرمول‌های بالا محاسبات به شکل زیر خواهد بود:

۱۳,۰۴۳,۴۷۸٫۲۶ = (۰.۱۵ + ۱) / ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ = PV

این عدد نشان می‌دهد که ارزش فعلی ۱۵ میلیون تومان اکنون برابر است با ۱۳,۰۴۳,۴۷۸٫۲۶ تومان. به بیان دیگر مبلغ ۱۵ میلیون تومان سال آینده، در زمان فعلی حدود ۱۳ میلیون تومان ارزش دارد. حال در نظر بگیرید که برای کسب این درآمد ۱۵ میلیون تومانی در سال، به تجهیزاتی نیاز داریم که قیمت آن ۱۳ میلیون تومان است. پس محاسبات به این صورت خواهد بود:

۴۳,۴۷۸.۲۶ = ۱۳,۰۰۰,۰۰۰ – ۱۳,۰۴۳,۴۷۸٫۲۶ = NPV

این عدد نشان می‌دهد که سرمایه ۱۳ میلیون تومانی منجر به افزایش خالص در ارزش به میزان حدودا ۴۳ هزار تومان خواهد شد.

در مثال‌های فوق چنین تصور شده است که نرخ بازده در طول زمان سرمایه‌گذاری عددی ثابت است و تغییر نمی‌کند. اما در شرایط واقعی، سرمایه‌گذاری‌ها نرخ بهره متغیر دارند.

مثالی از محاسبه ارزش خالص فعلی در طول چند سال

در نظر بگیرید که یک فرصت سرمایه‌گذاری برای شما ایجاد شده است. به این ترتیب می‌توانید در طی سه سال آینده، هر سال معادل یک میلیارد تومان درآمد داشته باشید. مبلغ اولیه برای سرمایه‌گذاری نیز دو میلیارد تومان است. نرخ بهره نیز برابر است با ۱۷.۵ درصد. آیا ارزش دارد در این سرمایه‌گذاری شرکت کنید یا آن را رد می‌کنید؟

برای پاسخ به این سوال لازم است که در گام نخست، جریان نقدی سالانه را با استفاده از فرمول PV محاسبه کنید:

سال اول = PV = ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰/۱.۱۷۵ = ۸۵۱,۰۶۳,۸۲۹.۷۹

سال دوم = PV = ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰/۱.۳۸۱ = ۷۲۴,۳۰۹,۶۴۲.۳۷

سال سوم = PV = ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ /۱.۶۲ = ۶۱۶,۴۳۳,۷۳۸.۱۹

پس از اتمام محاسبات لازم است که اعداد به دست‌آمده را با هم جمع کنید. عدد حاصل ارزش فعلی بازده‌های پیش‌بینی‌شده شما از این سه سال خواهد بود. در نهایت با کسر رقم سرمایه‌گذاری اولیه می‌توانید به ارزش خالص فعلی دست پیدا کنید.

NPV = ۱۹۱,۸۰۷,۲۱۰.۳۵

عدد به دست‌آمده بزرگ‌تر از صفر است و شاید شرکت در این سرمایه‌گذاری ارزش‌مند باشد. اما باید به این مسئله نیز توجه کنید که درآمدهای مورد انتظار و هم‌چنین نرخ بهره تا چه اندازه به واقعیت نزدیک است. حتی تغییرات کوچک هم می‌تواند به جای سود، موجب ضرر شما شود.

محاسبه NPV در اکسل

با استفاده از فرمول توابع NPV در اکسل می‌توان به آسانی ارزش خالص فعلی را محاسبه کرد. تنها کافی است جریان هزینه‌ها و مزایا را وارد اکسل کنید و باقی محاسبات را به این نرم‌افزار بسپارید. برای محاسبه NPV در اکسل از تابع زیر استفاده می‌شود:

(…,[NPV (rate,value1, [value2

در ادامه یک مثال را به صورت تصویری محاسبه می‌کنیم تا بهتر با محاسبه ارزش خالص فعلی در اکسل آشنا شوید.

فرض کنید برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌ای به ۱۰۰ دلار نیاز دارید. این عدد را در تصویر زیر در سلول B5 مشاهده می‌کنید. توقع دارید در پایان دوره اول سودی برابر یک دلار، در پایان دوره دوم برابر ۵۰ دلار و در دوره سوم ۱۵۰ دلار به دست آورید. نرخ بهره را برابر با ۱۵ درصد در نظر می‌گیریم و محاسبات را انجام می‌دهیم.

به کمک تابع NPV‌ می‌توانید ارزش فعلی خالص پروژه را محاسبه کنید.

دقت کنید در این تابع هم مانند سایر توابع مالی لازم است که به یک‌پارچگی نرخ تنزیل با دوره‌های زمانی دقت کنید. مثلا اگر نرخ دوره‌های خود را یک‌ساله در نظر می‌گیرید، نرخ تنزیل نیز باید یک‌ساله باشد. هم‌چنین ارزش خالص چیست؟ رعایت ترتیب زمانی جریان‌های نقدی هم ارزش‌مند است و لازم است که فاصله زمانی جریانات با هم برابر باشد. در ضمن لازم است که جریان‌های نقدی در انتهای دوره رخ دهد.

اشتباهاتی در هنگام استفاده از NPV

در هنگام استفاده از ارزش خالص فعلی لازم است که به دو مسئله توجه شود. نخست آن‌ که توضیح دادن مفهوم این ارزش به دیگران کار سختی است. مسئله دیگر آن است که احتمال خطا بالاست. چرا که در روش محاسبه ارزش خالص فعلی به فرض‌ها و برآوردها استناد می‌شود و همین امر خود منجر به بالا رفتن درصد خطا می‌شود.

اشتباه در برآوردها می‌تواند بر نتایج نهایی محاسبه ارزش فعلی خالص اثر بگذارد. این مسئله در وهله اول در سرمایه‌گذاری اولیه بروز پیدا می‌کند. فرض کنید که قصد خرید تجهیزاتی را دارید و قیمت آن‌ها مشخص نیست. همین مسئله موجب می‌شود که ارقام متفاوتی را تخمین بزنید و نتایج نهایی متفاوتی به دست آورید. هم‌چنین وقتی پای زمان و منابع کارمندان یا جدول زمانی پروژه‌ها در میان است، نمی‌توان با قطعیت سخن گفت. همین امر منجر به استفاده از داده‌های مخلتف خواهد شد. بررسی دوباره برآوردها و تحلیل‌ها بعد از انجام محاسبات اولیه، می‌تواند منجر به کاهش این ریسک شود.

مسئله بعدی به ریسک‌هایی مربوط است که با نرخ تنزیل ارتباط دارد. شما برای انجام محاسبات خود به نرخ امروز توجه می‌کنید تا بتوانید بازدهی آینده را به دست آورید. پس اگر در سال دوم پروژه‌، با افزایش نرخ بهره مواجه شوید، هزینه‌های شما هم افزایش پیدا می‌کند. این مسئله موجب می‌شود میان انتظارات شما و واقعیت، تفاوت‌هایی قابل توجه رخ دهد.

به علاوه باید به این مسئله توجه کنید که افراد معمولا در پیش‌بینی‌های خود نگرشی خوش‌بینانه دارند. چرا که قصد دارند پروژه‌های موردنظر را انجام دهند یا تجهیزاتی را که می‌خواهند بخرند. همین مسئله منجر به پیش‌بینی‌هایی می‌شود که واقعی نیستند. در نهایت باز هم محاسبات از واقعیت فاصله خواهد گرفت.

اولویت‌بندی پروژه‌ها بر اساس نتایج NPV

امکان دارد چندین گزینه برای سرمایه‌گذاری داشته باشید که ارزش خالص فعلی تمام آن‌ها مثبت باشد. به همین دلیل برای تصمیم‌گیری نیاز به رتبه‌بندی طرح‌ها دارید. به این منظور می‌توان از معیار نسبت خالص ارزش فعلی (NPV Ratio) کمک گرفت. این معیار به ما نشان می‌دهد که سود اقتصادی که به ازای هر ریال از هر طرح نصیب‌مان می‌شود، چقدر است. برای انجام این کار تنها کافی است NPV‌ به دست‌آمده را بر میزان سرمایه‌گذاری اولیه طرح‌ها تقسیم کنیم. سپس با مقایسه مقادیر حاصل شده، می‌توان در این خصوص تصمیم‌گیری کرد.

جمع‌بندی

به کمک محاسبه ارزش خالص فعلی، می‌توانید میزان ارزش فعلی جریان‌های نقدی را با توجه به نرخ بازدهی و هم‌چنین در نظر گرفتن مبلغ اولیه سرمایه‌گذاری محاسبه کنید. به بیان دیگر ارزش خالص فعلی مفهومی است که به شما کمک می‌کند چشم‌اندازی از ارزش فعلی دارایی‌های آینده خود داشته باشید. روش محاسبه ارزش خالص فعلی در اکسل ساده است. می‌توانید به کمک تابع NPV این میزان را محاسبه کنید. تنها کافی است جریان هزینه‌ها و مزایا را وارد اکسل کنید و باقی محاسبات را به این نرم‌افزار بسپارید. با این وجود باید توجه داشته باشید از آن جایی که محاسبه NPV بر پایه فرض‌ها و برآوردها است، درصد خطای آن ممکن است زیاد باشد و به همین جهت برآوردها و تحلیل‌ها باید به دقت انجام شود و حتی توصیه می‌شود که داده‌ها چندین بار مورد بررسی و محاسبه مجدد قرار گیرند.

چگونه فروش خالص را محاسبه کنیم

فروش خالص همان چیزی است که بعد از بازده، بازدهی و تخفیف فروش از فروش خالص کم می شود. در واقع فروش خالص کل مبلغ درآمد گزارش شده به وسیله یک شرکت در سود و زیان آن می باشد. این فروش قسمتی از درآمد یک واحد اقتصادی می باشد و بعد از کم کردن بازده، کمک هزینه محصولات معیوب و تخفیف های فروش به دست می آید. به این صورت که همه موارد فروش و کسورات مربوطه در یک مورد جمع می شوند. فروش ناخالص را باید در یک ردیف دیگر و جداگانه از خالص فروش نشان دهید، به دلیل اینکه کسر قابل توجهی از فروش ناخالص وجود دارد. اگر چنانچه این کسر در صورت مالی پنهان شده باشد، در صورت حساب اطلاعات اصلی برای کیفیت معاملات فروش از دست می رود.

بهترین روش برای انجام این کار، گزارش فروش ناخالص و همه تخفیفات فروش می باشد، بعد شماره خالص فروش را ذکر کنید. در این روش کاملا مشخص می شود که در چه زمانی تغییر در کسر فروش، تخفیف زیاد بیش از حد، بازاریابی و دیگر تغییرات در کیفیت فروش انجام شده است. توجه داشته باشید که، مستندات صورت مالی باید دارای استدلال و دلیل برای تخفیف های بزرگ در فروش باشد.

بیشتر سرمایه گذاران و تحلیل گران در زمان تحلیل سلامت یک واحد اقتصادی، فروش خالص را به صورت سود و زیان بررسی می کنند و مشخص می شود که می توانند در این واحد اقتصادی سرمایه گذاری داشته باشند و یا این سرمایه گذاری را انجام ارزش خالص چیست؟ ندهند. محاسبه فروش خالص برای آینده نگری و سودآوری کسب و کارها بسایر مهم می باشد و در صورت آشنا نبودن نسبت به این روش می توانید از حسابداران متخصص در این زمینه کمک و مشورت بگیرید.

یک حسابدار با تجربه می تواند در این زمینه برای کسب و کار شما بسیار مفید باشد و به شما ارزش خالص چیست؟ و آن واحد اقتصادی کمک فراوانی داشته باشد.

فرمول فروش خالص:

یکی از راه های مؤثر برای فروش، روش محاسبه فروش خالص در هر یک از شرکت ها می باشد. مقایسه‌ بین‌ ارزش تمام‌ شده‌ و خالص‌ ارزش‌ فروش‌ باید به‌ صورت جداگانه‌ برای هریک‌ از اقلام‌ موجودی‌ انجام‌ شود. اگر این‌ کار عملی‌ نباشد، باید گروههای‌ کالا و یا کالای‌ مشابه‌ را جمعاً در نظر بگیرید.

فروش خالص مجموع فروش ناخالص یک شرکت منهای بازده، کمک هزینه و تخفیف آن شرکت می باشد. به همین دلیل، فرمول فروش خالص به شرح ذیل می باشد:

فروش خالص = فروش ناخالص – بازده – کمک هزینه – تخفیف

زمانی که اختلاف بین فروش ناخالص و خالص یک واحد اقتصادی، بیشتر از متوسط ​​صنعت باشد، ممکن است که آن واحد تخفیف های بالاتری را ارائه دهد و یا بازدهی بیش از حد نسبت به رقبای صنعت خود تجربه کند.

فروش خالص شامل چه مواردی می شود:

فروش خالص برابر با فروش ناخالص منهای بازده فروش، کمک هزینه و تخفیف می باشد.

فروش ناخالص هم برابر با فروش های تنظیم نشده یک تجارت قبل از تخفیف، کمک هزینه و بازده مانند: پول نقد، کارت اعتباری، کارت نقدی و فروش اعتبار تجاری می باشد.

• بازده: بازگشت کالا برای بازپرداخت می باشد و فروش ناخالص با مبلغ استرداد کم می شود.
• کمک هزینه ها: کاهش قیمت کالاهای معیوب و آسیب دیده می باشد و فروش ناخالص با توجه به میزان کمک هزینه ها کم می شود.
• تخفیفات: این تخفیفات در صورت پرداخت تا زمان مشخص با توجه به شرایط تعیین شده برای تخفیف، با کم شدن موجودی فاکتور به عنوان مشتریان پاداش داده می شود.

فروش خالص و یا خالص ارزش فروش، در واقع یک روش محاسباتی می باشد که شرکت ها در دوره های مالی برای بررسی سوددهی کسب و کارشان از این روش استفاده می کنند. با شناخت روش محاسبه فروش خالص می توانید فروش خالص یا خالص ارزش فروش را برای کسب و کارها محاسبه کنید و به سوددهی بالا برسید.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، ارزش خالص چیست؟ مطالعه مقاله راهنمای ثبت نام کد اقتصادی را به شما پیشنهاد می کنیم.

نحوه محاسبه NAV شرکت (خالص ارزش دارایی ها)

در این مقاله از پارسیان بورس به نحوه محاسبه قدم به قدم NAV شرکت‌های بورسی ایران می‌پردازیم. محاسبه NAV از مباحث مهم تحلیل بنیادی بورس است. اولین قدم محاسبه NAV شرکت، باید جدیدترین گزارش شرکت در کدال که حاوی ترازنامه شرکت است را باز کنید. برای نمونه ما تصمیم داریم تا NAV شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه با نماد وتوشه را محاسبه کنیم. آخرین گزارش منتشر شده از شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه مربوط به دوره 9 ماهه منتهی به 1399/09/30 می‌باشد. پیش از شروع، در صورتی که قصد فعالیت جدی در بازار بورس را ارزش خالص چیست؟ دارید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتما در دوره آموزش تابلو خوانی پیشرفته و آموزش آنلاین بورس آکادمی پارسیان بورس شرکت کنید.

پس از باز کردن ترازنامه شرکت، عدد سرفصل “جمع حقوق صاحبان سهام” شرکت برای آخرین دوره را یادداشت نمایید.

ترازنامه شرکت

مشاهده می‌کنید که مبلغ جمع حقوق صاحبان سهام این شرکت برابر با حدود 696 میلیارد تومان است.

محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس

در قدم دوم باید دارایی‌های این شرکت را به روز کنید. اگر دارایی‌های این شرکت در ترازنامه را مشاهده نمایید، از مجموع 352 میلیارد تومان دارایی شرکت، مبلغ 640 میلیارد تومان را سرمایه‌گذاری‌های شرکت تشکیل داده است که باید تا حد امکان این عدد به روز شود. برای به روزکردن این عدد می‌توان از صورت وضعیت پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استفاده نمود.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری موظف هستند در گزارشی، ماهانه آخرین وضعیت پرتفوی خود را بر روی کدال منتشر کنند. در این گزارش شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سرمایه‌پذیر، تعداد سهام تحت تملک خود در آن‌ها، قیمت تمام شده خرید سهام آن‌ها و … را اطلاع‌رسانی می‌کنند.ارزش خالص چیست؟

یک شرکت سرمایه‌گذاری ممکن است در 50 ، 100 ، 200 یا هر تعداد دیگری از شرکت‌های متعدد سرمایه‌گذاری نماید. تصویر زیر که از صورت وضعیت پرتفوی منتشر شده شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه است را مشاهده کنید:

محاسبه ارزش پرتفوی سهام

توضیح

در تصویر بالا، در کادر شماره 1 شرکت پارس توشه توشه گفته است که در پرتفوی خود از سهام چه شرکت‌هایی خریداری کرده است و تحت تملک خود است. در کادر 2، شرکت درصد مالکیت خود از سهام خریداری شده، بهای تمام شده یا همان قیمت تمام شده هر سهم خریداری شده برای پارس توشه و همچنین ارزش روز سهام شرکت در تاریخ پایان دوره (ماه) را نشان می‌دهد. در ستون آخر نیز مبلغ کاهش یا افزایش ارزش سهام خریداری شده برای هر شرکت را نشان می‌دهد.

کاری که یک سرمایه‌گذار باید انجام دهد به‌روزرسانی ارزش این سرمایه‌گذاری‌ها است. همانطور که گفتیم شرکت سرمایه‌گذاری در صورت وضعیت ماهانه پرتفوی خود، ارزش روز سهام را می‌نویسد اما این ارزش ماهی یکبار گزارش می‌شود و شما اگر اواسط ماه نیاز به بروز کردن اطلاعات داشته باشید باید ارزش بازار سهام را مجدد بروز نمایید.

به عنوان مثال، در تصویر بالا یکی از شرکت‌های زیرمجموعه، پتروشیمی زاگرس است. پارس توشه تعداد 1.198.168 سهم این شرکت را در پرتفوی خود دارد. قیمت تمام شده خرید هر سهم این شرکت برای پارس توشه برابر 121.115 ریال است. اما ارزش روز هر سهم پتروشیمی زاگرس در سایت TSETMC برابر 180.854 ریال است. حال به جدول صفحه بعد توجه کنید:

برای سایر سهم‌های پرتفوی پارس توشه نیز باید به‌همین صورت محاسبه و جمع آن افزایش یا کاهش‌ها تحت عنوان “ارزش افزوده پرتفوی بورسی” به محاسبات NAV اضافه گردد. افزایش یا کاهش ارزش روز سهام حدود 63 شرکت زیر مجموعه پرتفوی بورسی شرکت پارس توشه در دی ماه 1399 برابر 55.490.663 میلیون ریال است.

تا اینجای کار، دو قدم از مراحل محاسبه NAV را گفتیم: جمع حقوق صاحبان سهام و ارزش افزوده پرتفوی بورسی.

محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکت‌های خارج از بورس

اما در مرحله بعد، در همان گزارش ماهیانه پرتفوی اگر به صفحات پایین‌تر رجوع کنید متوجه خواهید شد که شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه در سهام برخی شرکت‌های دیگر نیز سرمایه‌گذاری کرده است که سهامشان در بورس معامله نمی‌شود. اصطلاحاً به آنها “پورتفوی خارج از بورس” گفته می‌شود. حال باید ارزش افزوده پرتفوی خارج از بورس شرکت را نیز محاسبه نمایید. تصویر زیر سهام خارج از بورس شرکت نشان می‌دهد:

محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکت‌های خارج از بورس

در پرتفوی بورسی به‌روزرسانی ارزش سهام شرکت‌ها امری آسان بود.

اما در پرتفوی غیر بورسی به دلیل اینکه سهام شرکت های پرتفوی در بازار معامله نمی شوند، قیمت روز سهام به آسانی محاسبه نمی‌گردد. برای محاسبه قیمت روز سهام غیربورسی می‌توان از نسبت P/E استفاده نمود. برای محاسبه ارزش روز سهام با نسبت P/E نیاز به EPS پیش‌بینی زیرمجموعه‌ها دارید. این اعداد پیش‌بینی از EPS را می‌توانید در گزارش پیش‌بینی شرکت اصلی مشاهده کنید. اگر گزارش پیش‌بینی سود شرکت پارس توشه را مشاهده کنید، پیش‌بینی EPS هر یک از زیرمجموعه‌های غیربورسی در آن گزارش گنجانده‌شده‌است.

نحوه محاسبه ارزش روز سهام شرکت‌های خارج از بورس

حال برای محاسبه ارزش روز هر سهم با استفاده از نسبت P/E می‌توانیم عدد 5 به عنوان متوسط P/E بازار را در عدد EPS پیش‌بینی زیرمجموعه ضرب نماییم. به‌عنوان‌مثال، برای محاسبه ارزش روز سهام شرکت “بازرگانی پارس شید” به عنوان زیرمجموعه غیربورسی، می‌توان طبق جدول زیر پیش رویم:

همانطور که مشاهده می‌کنید شرکت بازرگانی پارس شید در گزارش 6 ماهه منتهی به 99/09/31 توانسته است 209 ریال EPS بدست آورد. اگر فرض کنیم در 6 ماهه دوم سال هم بتواند همین مقدار سودآوری داشته باشید بنابراین سود کل سال برابر با 418 ریال می‌شود.

ارزش روز هر سهم شرکت بازرگانی پارس شید	P/E × EPS = 5 × 418 = ریال 2090
ارزش روز سهام بازرگانی پارس شید در پرتفوی شرکت سرمایه گذاری پارس توشه	2090 × 29.994.375 = ریال 62.688.243.750
ارزش افزوده سهام بازرگانی پارس شید در پرتفوی شرکت سرمایه گذاری پارس توشه	37.285.243.750 ریال = 25.403.000.000 – 62.688.243.750

نحوه محاسبه ارزش روز سهام شرکت‌های خارج از بورس

کل سهام شرکت‌های خارج از بورس

بنابراین ارزش افزوده پرتفوی غیربورسی سرمایه‌گذاری پارس توشه براساس جدول زیر محاسبه می‌گردد:

بنابراین مجموع ارزش سهام پرتفوی خارج از بورس شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه برابر با عدد 9.243.001 میلیون ریال است.

محاسبه سود (زیان) ریزمعاملات سهام

در مرحله چهارم، مجدد به سراغ صورت وضعیت ماهانه پرتفوی می‌رویم. در صفحات انتهایی صورت وضعیت پرتفوی، جدولی تحت عنوان سهام واگذارشده قرار می‌گیرد. هر یک از سهام واگذارشده اغلب دارای سود (زیان) واگذاری سهام هستند. تصویری از این جدول در زیر آماده‌است:

در واقع، در این مرحله، در ابتدا باید جمع سود (زیان) حاصل از فروش (واگذاری) سهام شرکت‌های پرتفوی را در گزارش‌های ماهیانه شرکت اصلی که بعد از تاریخ ترازنامه تهیه‌شده‌است را جمع کنیم. به عنوان مثال ترازنامه مورد بررسی در مرحله نخست، برای تاریخ 31 آذرماه 1399 بود. ما باید گزارش‌های ماهیانه منتهی به 31 دی ماه به بعد را باز و عدد سود حاصل از واگذاری سهام پرتفوی را با یکدیگر جمع بزنیم:

سود حاصل از واگذاری سهام پرتفوی
سود حاصل از واگذاری سهام طی دی ماه 1399	33.160
جمع کل سود حاصل از واگذاری (میلیون ریال)	33.160

محاسبه ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها

در انتها، در آخرین گزارش ماهیانه پرتفوی شرکت باید به دنبال عددی تحت عنوان “ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها” باشید. این عدد در گزارش صورت وضعیت پرتفوی شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه برابر صفر است.

موارد ضروری که در محاسبه NAV نادیده می‌گیرند:

اگر شرکت مادر در تاریخ بعد از ترازنامه، مجمع عمومی عادی سالیانه (تقسیم سود) برگزار کرده‌باشد و سود تقسیم کرده‌باشد، میزان سود تقسیمی اثر منفی در محاسبات NAV شرکت دارد و یک آیتم کاهنده است.

ممکن است زیرمجموعه‌های اصلی شرکت مادر در تاریخ بعد از ترازنامه محاسباتی ما در NAV، مجمع تقسیم سود برگزار کرده‌باشد. از آن جهت که عدد تقسیم‌شده در صورت سود و زیان و به تبع آن ترازنامه شرکت مادر قرار نگرفته‌است، باید به محاسبات ما در NAV اضافه گردد.

افزایش سرمایه زیرمجموعه‌های اصلی و کاهش قیمت سهام آن‌ها بعد از تاریخ مجمع در محاسبه NAV بااهمیت است. لذا باید این کاهش قیمت با توجه به مطالب آموخته‌شده در بحث مجامع در محاسبات ما تعدیل گردد.

اگر درصد مالکیت شرکت سرمایه‌گذار در سرمایه‌پذیر بالا باشد (سهام مدیریتی)، براساس تشخیص تحلیلگر، قیمت روز سهام زیرمجموعه را می‌تواند چند درصدی (حدود 20 الی 30 درصد) بیش از قیمت تابلو در نظر بگیرد.