نحوه محاسبه شاخص کل بورس
شاخص کل بورس در حقیقت ابزاری برای سنجش بازار بورس تهران است. شاخص بازار بورس همانند دماسنجی برای اطلاع از شرایط کلی بازار بورس است و بر اساس فرمولی خاص، محاسبه می شود. تحلیل شاخص کل بورس به شما در اطلاع از روند کلی بازار و در نتیجه ورود یا خروج از بازار کمک میکند. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله قصد داریم شما را با نحوه محاسبه و جزییات فرمول این شاخص آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
شاخص کل بورس چیست؟
میتوان گفت که شاخص کل بورس، ابزاری است که با تجزیه و تحلیل آن، میتوانید شرایط حال و گذشته بازار را از ابعاد مختلف، مورد ارزیابی قرار دهید و حتی با کمک نمودارهای روند شاخص کل، شرایط و روند آینده بورس را تخمین بزنید و طبق آن، اقدام به خرید و فروش سهم کنید.
نحوه محاسبه شاخص کل بورس
با توجه به اهمیت شاخص کل بورس، حال لازم است بدانید این فاکتور بسیار مهم چگونه محاسبه میشود و تاثیر سهمهای کوچک بازار چگونه در شکلگیری و روند این شاخص تاثیر میگذارند. شاخص کل با نماد TEDPIX یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی از سال ۱۳۶۹ در اختیار اهالی بازار سرمایه قرار گرفت. عدد و تغییرات این شاخص بیانکننده بازده کل بورس میباشد و از بازدهی و تغییرات قیمت تمامی سهمهای بازار بورس تاثیر میپذیرد. این شاخص بهگونهای طراحی و فرمولسازی شده است که هر 800 شرکت پذیرفته شده در بازار سرمایه بر اساس وزن و میزان حجمی که دارند، بر روند شاخص تاثیر میگذارند.
100 × (ارزش جاری بازار سهام در زمان مبدا / ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه) = مقدار شاخص کل
به زبانی ساده شاخص کل بورس در هر روز کاری برابر است با نسبت ارزش جاری بازار سهام در همان روز به ارزش جاری بازار سهام در روز مبداء که در سال ۱۳۶۹، ارزش جاری بازار سهام در روز مبدا عدد ۱۰۰ تصویب شده است.
نحوه محاسبه ارزش جاری بازار سهام در فرمول شاخص کل
همانطور که متوجه شدید ارزش جاری همهی سهمهای بازار بورس در محاسبه شاخص کل تاثیرگذار است. اما سوال اینجاست که این ارزش جاری چگونه محاسبه میشود؟ ارزش جاری هر شرکت پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار، از ضرب تعداد سهام هر شرکت در قیمت سهام در لحظه و ارزش جاری بازار نیز طبیعتا از حاصل جمع ارزش جاری شرکتهای پذیرفته شده به دست میآید. بنابراین فرمول محاسبه شاخص کل بورس با جزییات بیشتر به شرح زیر است. گفتنی است که در این فرمول زمان t، همان روز و زمانی است که در حال محاسبه شاخص کل هستید.
همانگونه که از فرمول مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکتها معیار وزندهی در این شاخص است که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکتهای بزرگ در شاخص میشود و این دقیقا نکتهای است که پیش از این در محاسبه جزئیات فرمول شاخص کل اشاره کردیم که باید به آن دقت کرد.
مقایسه میزان تاثیرگذاری سهامهای بزرگ و کوچک در شاخص کل
همانطور که در فرمول مشاهده کردید نحوه محاسبه شاخص، یک میانگینگیری ساده نیست و شدت تاثیرگذاری آن شرکت در شاخص به تعداد سهامی که آن شرکت دارد، بستگی دارد. به عبارتی سادهتر، هر چه شرکت بزرگتر باشد تاثیرگذاری آن بر شاخص افزایش مییابد. در تاریخ 1400/9/20، سهم فولاد مبارکه اصفهان، قیمتی در حدود ۱۰۴۶۰ ریال دارد و دارای 293 میلیارد برگ سهم است. از حاصل ضرب این ۲ عدد ارزش جاری نماد فولاد معین میگردد. حال سهم کوچک ثزاگرس را در نظر بگیرید. قیمت و تعداد برگ سهم این نماد به ترتیب ۳۳۵۱۴ ریال و ۶۶ ملیون عدد است. با مقایسه ارزش جاری هر ۲ نماد با یکدیگر، متوجه خواهید شد که وزن و ارزش جاری فولاد ۱۳ برابر ارزش جاری نماد ثزاگرس است و در نتیجه مثبت و منفی بودن نماد فولاد و دیگر نمادهای بزرگ بازار در تعیین روند کلی شاخص به نسبت سهمهایی با بازار کوچک، بسیارتاثیرگذارتر است.
بهروز رسانی و تغییرات فرمول شاخص کل
در سال ۱۳۷۷ در فرمول شاخص کل شاهد تغییراتی بودیم اما اساس و پایه محاسبه شاخص بدون تغییر ماند. تنها تغییر اعمال شده در فرمول در شیوه تعدیل سهم است. بهزبانی ساده از سال ۱۳۷۷ شاخص کل بازار علاوه بر حالات تعدیل قیمت، درصورت پرداخت سود آموزش بورس و محاسبه بازده نقدی نیز تعدیل میشود تا تاثیری بر شاخص نگذارد.
مثال عینی از تغییرات محاسباتی شاخص کل
با توجه به نحوه محاسبه شاخص کل، سهمی که به مجمع رفته و سود تقسیم میکند، تعدیل میشود. برای مثال نماد شکلر که در تاریخ ۱۴ اردیبهشت مبلغ ۱۱۰۰ ریال را به صورت نقدی بین سهامداران خود تقسیم کرد، در روز بازگشایی تعدیل شد و به میزان تفاوت قیمت بازگشایی با قیمت بسته شدن سهم و بدون در نظر گرفتن میزان سود تقسیم شده، در شاخص کل تاثیر گذاشت.
جمعبندی
در جواب به سوال شاخص کل بورس چیست و چرا اهمیت دارد، باید گفت که شاخص کل بازار بورس تهران در حقیقت متر و ابزاری برای ارزیابی شرایط کلی بازار بورس میباشد و حاوی عددی است که آن عدد، برای شما سهامداران و سرمایهگذاران بازار بورس، اهمیت بسیار زیادی دارد. اهمیت شاخص بهگونهای است که در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، به چگونگی محاسبهی آن پرداختیم تا با این موضوع مهم آشنا شوید.
انواع شاخص های بورس و تحلیل آن ها
امروز در این مطلب از پارسیان بورس قصد داریم انواع شاخص های بورس و تحلیل آن ها را بررسی کنیم. برای انجام سرمایهگذاری موفق در بازار بورس نیازمند اطلاعات متعدد و مختلفی هستیم تا بتوانیم با بررسی و تحلیل آن دادهها به یک نتیجهگیری معقول و منطقی دست پیدا کنیم. یکی از دادههای مهم موجود در بازار که هر روزه در اثر معاملات بازار تغییر میکند شاخص بورس نام دارد که به مرور زمان و در نتیجه نیازهای موجود انواع مختلفی از آن تعریف شده است و در نتیجه هر کدام کارایی خاص خود را دارد. نوسانات شاخصها نیز برای سرمایهگذاران بسیار حائز اهمیت است. شاخصهای بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه خاصی نشان میدهد، بنابراین سرمایهگذاران در تحلیل شاخصهای بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند.
مطالبی که خدمت شما ارائه میشود، بخش کوچکی از دوره جامع آموزش آنلاین بورس آکادمی پارسیان بورس میباشد. ما بیش از 4 سال است که در زمینه آموزش بورس فعال هستیم و تاکنون بیشتر از 3000 دانشجو در زمینه بازارهای مالی مختلف تربیت کردهایم.
شاخص کل
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته میشود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانهها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت میشود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایهگذاران یکی از پرکاربردترین شاخصهاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است، به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در بورس است.
شیوه محاسبه شاخص:
روش محاسبۀ شاخص فارغ از ظرایف و دقایقش، ماهیتی ساده و روشن دارد و از تقسیم ارزش جاري بازار سهام در هر لحظه بر ارزش جاري بازار سهام در تاریخ مبداء ضرب در صد بدست میآید.
در ادامه این مطلب از مجموعه آموزش بورس، قصد داریم انواع شاخص بورس را معرفی کرده و آنها را تحلیل کنیم.
انواع شاخصهای بورس و تحلیل آنها
ارزش جاري هر شرکت از ضرب تعداد سهام هر شرکت در قیمت سهام آن بدست میآید و ارزش جاري بازار نیز از جمع ارزش جاري شرکتهاي پذیرفته شده حاصل میشود. بدیهی است در مورد شاخص قیمت صنایع، ارزش جاري هر صنعت در نظر گرفته خواهد شد. بنابراین با افزایش و کاهش ارزش جاري بازار سهام میزان شاخص نیز صعود یا نزول می کند. البته براي عدم تأثیر شاخص از تغییرات تعداد سهام منتشر شده شرکت ها در فرآیند افزایش سرمایه تعدیلاتی صورت می گیرد.
بازده چیست؟
سود یا پاداش حاصل از هر نوع سرمایهگذاری، بازده نامیده میشود. این مفهوم نیز همانند ریسک برحسب درصد بیان شده و کیفیت آن، معمولاً بر مبنای دوره زمانی حصول، عملکرد سایر داراییها در مدت مشابه و شاخصهای پولی، ارزیابی میگردد. بازدهی سرمایهگذاران بازار سهام، از دو طریق افزایش قیمت سهم و سود نقدی سالانه، حاصل میشود. به منظور تعیین درصد بازدهی بهینه، معیار مشخصی وجود ندارد زیرا، همانگونه که در بالا اشاره شد؛ محاسبه بازدهی مطلوب میتواند تابعی از افق سرمایهگذاری، ماهیت دارایی، ریسک، هزینههای معاملاتی، نرخ بهره، درصد تورم و… باشد.
به عبارت دیگر، نحوه ارزیابی بازدهی اوراق دارای درآمد ثابت با سهام موجود در بورس که سود مقرر شدهای برای آنها وجود ندارد؛ کاملاً متفاوت است.
برای مثال اگر نرخ تورم کشور را ۲۰ درصد فرض کنیم، کسانی که در اوراق مشارکت با سود ۲۵ درصد سرمایهگذاری کنند؛ علاوه بر حفظ ارزش پول خود در مقابل تورم، ۵ درصد نیز بازده واقعی داشتهاند. اما زمانی که کارشناسان مالی به ارزیابی عملکرد بازار سرمایه میپردازند، علاوه بر موارد فوق، معمولاً تمرکز اصلی آنها بر مقایسه عملکرد بورس، با سایر بازارهای سرمایهگذاری نظیر ارز و طلا در مدت مشابه میباشد.
بازده در طرف مقابل ریسک بوده و به گونهای، نتیجه تقبل ریسک است. در واقع سرمایه گذاران به منظور دستیابی به بازدهی معقول حاضر میشوند تا درصد ریسک احتمالی مشخصی را تحمل کنند. واژه بازده، الزاماً به کسب سود تعبیر نمیشود و این موضوع به اشتباه در ذهن برخی سرمایه گذاران نقش بسته است. مثبت یا منفی بودن بازدهی، طبیعت سرمایهگذاری است و سود و زیان هر دو، پاداش معاملاتی ما محسوب میشوند. در یک کلام میتوان گفت، کسب بازدهی انگیزه تمام افراد از ورود به دنیای سرمایهگذاری است.
انواع بازده در بازار سهام
در معاملات سهام و بازار مالی، بازده به دو دسته کلی مورد انتظار و واقعی تقسیم میشود.
بازده مورد انتظار؛ پیش از ورود به معامله تعیین شده و بیانگر انتظارات سوددهی، از موقعیت معاملاتی مذکور است. به منظور تعیین بازده مورد انتظار خود از هر موقعیت معاملاتی سهام، باید به متدهای تحلیلی مختلف مسلط باشیم. برحسب تحلیل شرایط بنیادی و گزارشات مالی منتشره از سوی شرکتها، در مورد سود تقسیمی پایان سال، سناریوهایی در نظر میگیریم. سپس وضعیت نموداری سهم را بر اساس اصول و روشهای تکنیکالی بررسی نموده و اهداف قیمتی آینده آن، مشخص خواهند شد. در نهایت بازدهی تقریبی مورد انتظار با توجه به ریسک و حجم معامله، از مجموع پتانسیل سوددهی آتی سهم محاسبه میشود.
بازده واقعی؛ پس از خروج و بر اساس سود قطعی کسب شده از موقعیت معاملاتی، قابل محاسبه میباشد. به بیان ساده، مجموع اختلاف قیمت خرید و فروش سهم، سود نقدی و بعضاً درآمد حاصل از حق تقدمهای سهام، نشان دهنده بازده واقعی شما است. تفاوت بازده واقعی و مورد انتظار، بیانگر سطح کیفی سرمایهگذاری طی دوره مذکور است.
بسیاری از کارشناسان سرمایهگذاری توصیه میکنند که حین انجام محاسبات تعیین بازده مورد انتظار، رویکرد محافظه کارانهای داشته باشید. زیرا موجب میشود که با داشتن دیدگاهی واقع بینانه، درصد خطا کاهش یافته و از شناسایی سودهای موهومی جلوگیری شود.
نحوه تعیین بازده یک موقعیت معاملاتی
همانگونه که توضیح داده شد؛ برای محاسبه بازده واقعی باید پس از فروش سهام، مجموع سود حاصل شده از این موقعیت معاملاتی را محاسبه نمایید؛ تا درصد بازده نسبت به سرمایه کل مشخص شود. در همین راستا و به منظور درک عمیق مطلب، توجه شما را به یک معامله فرضی جلب میکنیم:
سرمایه گذار الف با دارایی ۵۰ میلیون تومانی خود، در بازار سهام تهران مشغول فعالیت است. وی در ابتدای سال تصمیم میگیرد؛ با افق سرمایهگذاری یکساله، روی سهام شرکت ایران خودرو سرمایهگذاری نماید. طبق تحلیل نموداری، پیش بینی میشود این سهم تا پایان سال، حداقل یک رشد قیمت ۲۰ درصدی را تجربه کند. همچنین نتایج تحلیل بنیادی نشان دهنده این است که شرکت وضعیت سوددهی فوق العادهای داشته و بر اساس سیاستهای مدیریتی فعلی، تقسیم سود نقدی ۲۰۰ تومانی به ازای هر سهم در پایان سال مالی، بسیار محتمل است.
حداکثر ریسک قابل تحمل برای این سرمایه گذار در موقعیت معاملاتی مذکور، ۱۵ درصد نسبت به کل سرمایه میباشد. اگر نقطه ورود مد نظر، در ناحیه قیمتی ۱۰۰۰ تومانی بوده و طبق استراتژی معاملاتی در صورت افت قیمت تا محدوده ۸۰۰ تومان، سرمایه گذار با پذیرش زیان از معامله خارج شود؛ با انجام محاسبات مربوط به تعیین حجم بر اساس مدیریت سرمایه مشخص میشود که این شخص مجاز است حداکثر ۳۷۵۰۰ سهم از این شرکت را خریداری کند.
۵۰/۰۰۰/۰۰۰ × ۱۵% = ۷/۵۰۰/۰۰۰
۱۰۰۰ – ۸۰۰ = ۲۰۰
۷/۵۰۰/۰۰۰ ÷ ۲۰۰ = ۳۷۵۰۰
تفاوت بازده واقعی و مورد انتظار
طبق تحلیل فوق و با توجه به مقادیر سود مورد انتظار ناشی از رشد قیمت و تقسیم سود نقدی سهام، مجموع بازدهی احتمالی این موقعیت معاملاتی بر اساس حجم حدوداً ۳۰ درصد میباشد، که نشان دهنده شرایط ایدهآل معامله مذکور از لحاظ قوانین مدیریت سرمایه است.
۲۰۰ (سود نقدی احتمالی سهم) + ۲۰۰ (مقدار افزایش قیمت احتمالی سهم) = ۴۰۰ (مجموع بازده مورد انتظار به ازای هر سهم)
۳۷۵۰۰ × ۴۰۰ = ۱۵/۰۰۰/۰۰۰
اما پس از گذشت یک سال، قیمت سهم به ۱۱۰۰ تومان میرسد (افزایش قیمت ۱۰ درصدی). از طرف دیگر، گزارشات مالی شرکت در سامانه کدال نیز بیانگر این است، که سود نقدی شرکت ایران خودرو در پایان سال مالی مذکور، صرفاً ۵۰ تومان است! پس از انجام محاسبات سود و زیان مشخص میشود؛ این سرمایهگذار مجموعاً در این معامله، ۱۱.۱درصد بازدهی کسب کرده است.
۱۰۰ (سود نقدی سهم) + ۵۰ (مقدار افزایش قیمت سهم) = ۱۵۰ (مجموع بازده واقعی به ازای هر سهم)
۳۷۵۰۰ × ۱۵۰ = ۵/۶۲۵/۰۰۰
با توجه به اختلاف قابل ملاحظه بازده واقعی و مورد انتظار (حدوداً یک سوم)، افق زمانی و مقدار ریسک معامله، به این نتیجه میرسیم؛ که مثال فوق موقعیت معاملاتی چندان پرسودی نبوده است! اما در این قسمت ذکر دو مورد ضروری است.
همانطور که خودتان میدانید، خرید و فروش سهام در بازار بورس شامل کارمزد ۱.۵ درصدی میباشد، که جهت سهولت محاسبات، از در نظر گرفتن آن چشم پوشی کردیم. نکته بعدی این است، که معمولاً فرآیند پرداخت سود نقدی سهام شرکتها، به سرعت و عیناً در پایان سال انجام نمیشود و مسلماً طولانیتر شدن دوره پرداخت، تأثیر منفی بر بازدهی معاملات دارد. در نتیجه اگر موارد مذکور را نیز در نظر بگیریم؛ سرمایه گذار «الف» بازدهی واقعی کمتری خواهد داشت. چنین نتایج معاملاتی، میتواند ناشی از پیش بینیهای بسیار خوشبینانه، ضعف روش تحلیل یا استراتژی معاملاتی، ریسکهای سیستماتیک و… باشد. بسیاری از این عوامل، به مرور زمان و پس از کسب تجربه سرمایهگذاری در بازار، قابل اصلاح و اجتناب خواهند بود. در واقع کسب بازدهی مناسب تا حد زیادی، نتیجه مهارت شما در معاملهگری است، زیرا توانستهاید موقعیتهای معاملاتی خود را در تمام مراحل، از لحظه ورود تا خروج به گونهای مدیریت کنید، که بهترین نتیجه ممکن حاصل شود.
تا اینجا سعی شد، مفاهیم ریسک و بازده در بازار سهام و جزئیات مربوط به آنها شرح داده شوند. در مطالب آتی، رابطه ریسک و بازده و نسبتهای کاربردی در مدیریت سرمایه را توضیح خواهیم داد.
نرخ بازگشت سرمایه (ROI)
نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یک آموزش بورس و محاسبه بازده معیار مالی پرکاربرد برای اندازه گیری احتمال بازدهی از یک سرمایه گذاری است. این پارامتر سود یا زیان حاصل از سرمایه گذاری را نسبت به هزینه آن مقایسه می کند. این پارامتر، در ارزیابی بازده بالقوه یک سرمایه گذاری مستقل به همان اندازه مقایسه بازده چندین سرمایه گذاری، مفید می باشد.
در تجزیه و تحلیل کسب و کار، ROI و سایر معیارهای جریان نقدی - مانند نرخ بازده داخلی (IRR) و ارزش فعلی خالص (NPV) - معیارهای کلیدی هستند که جذابیت تعدادی از گزینه های مختلف سرمایه گذاری را ارزیابی و رتبه بندی آموزش بورس و محاسبه بازده می کنند. اگرچه ROI یک نسبت است، اما معمولاً به جای یک نسبت به صورت درصد بیان می شود.
درک بیشتر نرخ بازگشت سرمایه
ROI یا نرخ بازگشت سرمایه، به دلیل تطبیق پذیری و سادگی آن یک معیار محبوب است. اساساً، ROI می تواند به عنوان یک معیار ابتدایی سودآوری سرمایه گذاری استفاده شود. این می تواند بازگشت سرمایه در سرمایه گذاری سهام، بازگشت سرمایه مورد انتظار یک شرکت در گسترش یک کارخانه، یا نرخ بازگشت سرمایه در یک معامله املاک و مستغلات باشد.
محاسبه ROI به خودی خود خیلی پیچیده نیست و تفسیر آن برای طیف وسیعی از کاربردهای آن نسبتاً آسان است. اگر ROI یک سرمایه گذاری مثبت باشد، احتمالاً ارزشمند است. اما اگر فرصت های دیگری با نرخ بازگشت سرمایه بالاتر در دسترس باشد، این سیگنال ها می توانند به سرمایه گذاران کمک کنند تا بهترین گزینه ها را حذف یا انتخاب کنند. به همین ترتیب، سرمایه گذاران باید از ROI منفی که به معنای زیان خالص است، اجتناب کنند.
محاسبه ROI
ROI را می توان به دو روش محاسبه کرد.
روش اول:
نرخ بازگشت سرمایه = (سود خالص سرمایه گذاری/هزینه سرمایه گذاری)*100
روش دوم:
نرخ بازگشت سرمایه = ((ارزش نهایی سرمایه گذاری – ارزش اولیه سرمایه گذاری)/هزینه سرمایه گذاری)*100
تفسیر ROI
هنگام تفسیر محاسبات ROI، مهم است که چند نکته را در نظر داشته باشید. اولاً، نرخ بازگشت سرمایه معمولاً به صورت درصد بیان میشود، زیرا درک آن به طور مستقیم آسانتر است (بر خلاف زمانی که به صورت نسبت بیان میشود). دوم، محاسبه ROI شامل بازده خالص در صورت کسر است زیرا بازده سرمایه گذاری می تواند مثبت یا منفی باشد.
مثالی از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
فرض کنید یک سرمایه گذار 1000 سهم از یک شرکت فرضی را به قیمت 10 دلار برای هر سهم خریداری کرده است. یک سال بعد، سرمایه گذار سهام را به قیمت 12.50 دلار می فروشد. سرمایه گذار در طول دوره نگهداری یک ساله، یک سود نقدی 500 دلاری نیز دریافت کرده است. این سرمایه گذار همچنین در مجموع 125 دلار برای کارمزد معاملات به منظور خرید و فروش سهام هزینه کرده است. ROI برای این سرمایه گذار را می توان به صورت زیر محاسبه کرد:
در اینجا تجزیه و تحلیل گام به گام محاسبه آمده است:
- برای محاسبه بازده خالص، بازده کل و کل هزینه ها باید در نظر گرفته شود. کل بازده یک سهام ناشی از سود سرمایه و سود نقدی سهام است. مجموع هزینه ها شامل قیمت اولیه خرید و همچنین هرگونه کمیسیون پرداختی می شود.
- در محاسبه فوق، سود سرمایه ناخالص (قبل از کمیسیون) از این معامله (12.50 - 10) دلار در 1000 است. مبلغ 500 دلار هم به سود سهام تقسیمی شرکت اشاره دارد، در حالی که 125 دلار نیز کل کمیسیون پرداخت شده، می باشد.
راه حل دوم برای محاسبه ROI
برای مثال، اگر کارمزد ها تقسیم شوند، یک روش جایگزین برای محاسبه ROI سرمایه گذار فرضی ما وجود دارد. تقسیم زیر را در کل کارمزد ها فرض کنید: 50 دلار هنگام خرید سهام و 75 دلار در هنگام فروش سهام.
ارزش اولیه سرمایه گذاری = 10000 + 50 = 10050
ارزش نهایی سرمایه گذاری = 12500 + 500 – 75 = 12925
نرخ بازگشت سرمایه = ((12925 – 10050)/10050)*100 = 28.75%
ROI سالانه
محاسبه ROI سالانه راه حلی برای یکی از محدودیت های کلیدی محاسبه ROI به روش معمولی را ارائه می دهد. محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به شیوه معمولی مدت زمان نگهداری سرمایه گذاری را در نظر نمی گیرد که به آن دوره نگهداری نیز می گویند. فرمول محاسبه ROI سالانه به شرح زیر است:
که n تعداد سالهای نگهداری سرمایه گذاری می باشد.
فرض کنید یک سرمایه گذاری فرضی در طی پنج سال نرخ بازگشت سرمایه 50 درصدی ایجاد کرده است. میانگین نرخ بازگشت سرمایه سالانه ساده 10٪ که از تقسیم ROI بر دوره نگهداری پنج ساله به دست می آید، فقط یک تقریب از ROI سالانه است. این به این دلیل است که اثرات سود و زیان مرکب نادیده گرفته شده است که می تواند در طول زمان تفاوت قابل توجهی ایجاد کند. هر چه دوره زمانی طولانیتر باشد، تفاوت بین میانگین ROI سالانه تقریبی، که با تقسیم ROI بر دوره نگهداری در این سناریو محاسبه میشود، و نرخ بازگشت سرمایه سالانه بیشتر است.
با استفاده از فرمول آموزش بورس و محاسبه بازده نرخ بازگشت سرمایه سالانه:
این محاسبه را می توان برای دوره های نگهداری کمتر از یک سال نیز با تبدیل دوره نگهداری به کسری از یک سال انجام داد. مثلا فرض کنید یک سرمایه گذاری نرخ بازگشت سرمایه گذاری 10درصدی را طی شش ماه ایجاد کرده است:
در معادله بالا عدد 0.5 سال معادل شش ماه است.
مقایسه سرمایه گذاری ها و نرخ بازگشت سرمایه سالانه
ROI سالانه به ویژه هنگام مقایسه و ارزیابی بازده بین سرمایه گذاری های مختلف بسیار مفید است. فرض کنید سرمایه گذاری در سهام X در طی پنج سال بازدهی 50 درصدی ایجاد می کند، در حالی که سرمایه گذاری در سهام Y طی سه سال 30 درصد بازده دارد. با استفاده از معادله نرخ بازگشت سرمایه سالانه میتوانید تعیین کنید که سرمایهگذاری بهتر از نظر ROI سالانه چیست:
بر اساس این محاسبه، سهام Y نسبت به سهام X دارای ROI برتری بوده است.
تحولات در ROI
اخیراً، سرمایهگذاران و کسب و کار های خاصی به توسعه شکل جدیدی از معیار بازگشت سرمایه، به نام «بازده اجتماعی سرمایهگذاری» یا SROI علاقه نشان دادهاند. SROI ابتدا در اواخر دهه 1990 توسعه یافت و تأثیرات گستردهتر پروژهها را با استفاده از ارزش غیرمالی (به عنوان مثال، معیارهای اجتماعی و محیطی که در حال حاضر در حسابهای مالی متعارف منعکس نمیشوند) در نظر میگیرد.
SROI به درک ارزش پیشنهادی برخی معیارهای اجتماعی و حاکمیت محیطی مورد استفاده در شیوههای سرمایهگذاری مسئولیتپذیر اجتماعی (SRI) کمک میکند. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است تصمیم بگیرد آب را در کارخانه های خود بازیافت کند و روشنایی خود را با تمام لامپ های LED جایگزین کند. این تعهدات هزینه فوری دارند که ممکن است بر بازگشت سرمایه سنتی تأثیر منفی بگذارد. با این حال، سود خالص برای جامعه و محیط زیست می تواند منجر به SROI مثبت شود.
چندین نوع جدید دیگر از ROI وجود دارد که برای اهداف خاصی توسعه یافته اند. ROI آمار رسانههای اجتماعی، اثربخشی کمپینهای رسانههای اجتماعی را مشخص میکند - برای مثال، تعداد کلیکها یا لایکهایی که برای یک واحد ایجاد میشود. به طور مشابه، ROI آمار بازاریابی، تلاش می کند بازدهی را که به کمپین های تبلیغاتی یا بازاریابی نسبت داده می شود، شناسایی کند.
اصطلاح ROI یادگیری نیز به مقدار اطلاعات یادگیری شده که به عنوان بازده آموزش تلقی می شوند، مربوط می شود. با پیشرفت جهان و تغییر اقتصاد، مطمئناً چندین شکل خاص دیگر نیز از ROI در آینده توسعه خواهند یافت.
چه صنایعی در ایالات متحده بالاترین ROI را دارند؟
از لحاظ تاریخی، میانگین بازگشت سرمایه برای S&P 500 حدود 10 درصد در سال بوده است. با این حال، در داخل آن، بسته به صنعت، می تواند تغییرات قابل توجهی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، در طول سال 2020، بسیاری از شرکتهای فناوری بازده سالانه بسیار بالاتر از این آستانه 10 درصدی تولید کردند. در همین حال، شرکتهای صنایع دیگر، مانند شرکتهای انرژی و شرکتهای آب و برق، بازدهی بسیار پایینتری تولید کردند و در برخی موارد نسبت به سال گذشته با زیان مواجه شدند. با گذشت زمان، طبیعی است که میانگین بازگشت سرمایه (ROI) یک صنعت به دلیل عواملی مانند افزایش رقابت، تغییرات تکنولوژیکی و تغییر در ترجیحات مصرف کننده تغییر کند.
مزایای ROI
بزرگترین مزیت ROI این است که یک معیار نسبتاً بدون عارضه است. محاسبه آن آسان است و به طور شهودی قابل درک است. سادگی ROI به این معنی است که اغلب به عنوان یک معیار استاندارد و جهانی برای سودآوری استفاده می شود. به عنوان یک اندازه گیری، احتمالاً سوء تفاهم یا سوء تعبیر نمی شود زیرا در هر زمینه مفاهیم یکسانی دارد.
معایب ROI
همچنین برخی از معایب نیز در اندازه گیری نرخ بازگشت سرمایه وجود دارد. اولاً، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به شیوه معمولی، دوره نگهداری یک سرمایه گذاری را در نظر نمی گیرد که می تواند هنگام مقایسه گزینه های سرمایه گذاری مشکل ساز باشد. به عنوان مثال، فرض کنید سرمایه گذاری X بازدهی 25 درصدی ایجاد می کند، در حالی که سرمایه گذاریY، نرخ بازگشت سرمایه 15 درصدی ایجاد می کند. نمی توان فرض کرد که X سرمایه گذاری برتر است مگر اینکه چارچوب زمانی هر سرمایه گذاری نیز مشخص باشد. این امکان وجود دارد که نرخ بازگشت سرمایه 25٪ از سرمایه گذاری X در یک دوره پنج ساله ایجاد شده باشد، اما باگشت سرمایه 15٪ از سرمایه گذاری Y تنها در یک سال ایجاد شده است. محاسبه ROI سالانه می تواند بر این مانع در هنگام مقایسه گزینه های سرمایه گذاری غلبه کند.
دوم، ROI برای ریسک تنظیم نمی شود. این دانش عمومی است که بازده سرمایه گذاری رابطه مستقیمی با ریسک دارد: هر چه بازده بالقوه بیشتر باشد، ریسک احتمالی بیشتر است. این را می توان به طور مستقیم در دنیای سرمایه گذاری مشاهده کرد، جایی که سهام با ارزش بازار کم معمولاً بازدهی بالاتری نسبت به سهام با ارزش بازار بالا دارند (اما با ریسک بسیار بیشتری همراه هستند). برای مثال، سرمایهگذاریهایی که بازده پورتفوی 30 درصدی را هدف قرار میدهند، باید نسبت به سرمایهگذاریهایی که هدفشان بازدهی تنها 15 درصد است، ریسک بسیار بالاتری را متقبل شوند. اگر یک سرمایهگذار، فقط عدد ROI را بدون ارزیابی ریسک مد نظر قرار دهد، نتیجه نهایی تصمیم سرمایهگذاری ممکن است بسیار متفاوت از نتیجه مورد انتظار باشد.
سوم، ارقام ROI را می توان اغراق آمیز کرد اگر تمام هزینه های مورد انتظار در محاسبه لحاظ نشده باشد. این موضوع ممکن است عمدا یا سهوا اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، در ارزیابی نرخ بازگشت سرمایه در یک قطعه از املاک و مستغلات، تمام هزینه های مرتبط باید در نظر گرفته شود. اینها شامل بهره وام مسکن، مالیات بر دارایی، بیمه و تمام هزینه های نگهداری می شود. این هزینه ها می توانند مقدار زیادی از نرخ بازگشت سرمایه مورد انتظار را کم کنند و بدون در نظر گرفتن همه آنها در محاسبه، ROI محاسبه شده می تواند بیش از مقدار واقعی به دست آید.
در نهایت، مانند بسیاری از معیارهای سودآوری، ROI تنها بر سود مالی، زمانی که بازده سرمایه گذاری را در نظر می گیرد، تأکید می کند و مزایای جانبی مانند کالا های اجتماعی یا زیست محیطی را در نظر نمی گیرد. یک معیار ROI نسبتاً جدید، که به عنوان بازده سرمایه گذاری اجتماعی (SROI) شناخته می شود، به تعیین کمّی برخی از این مزایا برای سرمایه گذاران کمک می کند.
سخن پایانی
ROI یک معیار ساده و شهودی از سودآوری یک سرمایه گذاری است. برای این معیار محدودیتهایی وجود دارد، از جمله اینکه دوره نگهداری یک سرمایهگذاری را در نظر نمیگیرد و برای ریسک تعدیل نمیشود. با این حال، علیرغم این محدودیتها، ROI هنوز یک معیار کلیدی است که تحلیلگران کسبوکار برای ارزیابی و رتبهبندی گزینههای سرمایهگذاری از آن استفاده میکنند.
آموزش بورس و محاسبه بازده
گروه ارج
با نسبت بازده ارزش ویژه میتوان بررسی کرد که هر یک ریال حقوق صاحبان سهام چه میزان سود خالص برای شرکت تولید میکند.
این نسبت به مدیریت مالی شرکت نیز وابسته است.
هرچه مدیریت مالی شرکت وابسته به سهامداران باشد، میزان سوداوری از حقوق صاحبان سهام نیز به مراتب بیشتر می شود.
فرمول نسبت بازده ارزش ویژه چیست؟؟؟
فروش خالص/ (سود سهام ممتاز)-سود خالص =بازده ارزش ویژه
این نسبت بیانکننده میزان موفقیت شرکت در حداکثر نمودن بازده سهامداران عادی است.
به معنای دیگر بازدهی متعلق به صاحبان سهام را نمایش میدهد.
گاهی ممکن است شرکتی سهام ممتاز نداشته باشد، لذا در فرمول از این موضوع چشم پوشی می شود.
حقوق صاحبان سهام چیست؟
حقوق صاحبان سهام مجموع سرمایهای است که در اختیار شرکت قرار دارد.
هرچه این نسبت بزرگ تر باشد برای سهامداران سودسازی بیشتر و بهتری در شرکت وجود دارد.
در واقع منظور از ارزش ویژه همان حقوق صاحبان سهام است.
سهام ممتاز چیست؟
نوع خاصی از واگذاری سهام به برخی از سهامداران شرکت است که حقوقی خاص را برای دارندگان آن محفوظ می دارد.
این دسته از سهام داران در دریافت بخشی از سود های شرکت یا مسائل مربوط به آن حق تقدم دارند.
مثال برای محاسبه نسبت بازده ارزش ویژه
در عکس بالا از سود خالص استفاده می گردد
از تفاضل فروش و بهای تمام شده، میزان فروش خالص بدست می اید.
با استفاده از دو داده ی مالی در دو عکس بالا به راحتی نسبت بازده ارزش ویژه شرکت محاسبه می گردد:
*برای راحتی در محاسبات میتوانید 4 رقم سمت راست اعداد را در نظر نگیرید تا اعداد بر اساس میلیارد تومان خوانده شود.
میزان سودخالص شرکت 4900 میلیارد تومان و میزان فروش خالص 14000 هزار میلیارد تومان است که از تقسیم این اعداد نسبت مورد نظر محاسبه می گردد:
عدد حاصل برابر است با 2.85 که برای شرکت عالی است و نشان از موفقیت شرکت می باشد.
آیا راه آسان تری برای تحلیل بنیادی است؟؟؟
اپلیکیشن بنیادی بورس را نصب کنید. به راحتی می توانید با هوش مصنوعی آن بنیاد تمامی شرکت های بورسی را به راحتی و خودکار بدست بیاورید. برای دانلود کافی است از لینک های زیر استفاده کنید
دیدگاه شما