سهام شناور آزاد چيست؟

انواع شاخص در بورس

شاخص بورس چیست؟ انواع شاخص در بورس

آنچه به گوش هر سرمایه‌گذار بورس مهم و شنیدنی می‌آید، اخبار مربوط به “شاخص” است. اما شاخص چیست؟ در این مقاله ما قصد داریم تا به تعریف مفهوم شاخص بپردازیم. در ادامه ضمن تعریف انواع شاخص، شاخص بورس تهران را معرفی میکنیم.

شاخص بورس چیست؟

“شاخص” در فرهنگ لغوی به معنای علامت و نماست. در مفهوم کلی شاخص نمایانگر عددی است که تغییرات در یک یا چند متغیر را نشان می‌دهد. شاخص کل بورس عددی است که میانگین تغییرات بازدهی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را طی یک روز کاری بازار نشان می‌دهد. با مقایسه دوره‌ای شاخص می‌توان پی برد که روند بازار صعودی بوده یا نزولی.

به طور مثال عبارت “امروز شاخص کل بازار بورس ۹ ‌هزار و ۶۳۴ واحد افت داشت. که در نهایت این شاخص به رقم یک میلیون و ۲۳۳ هزار واحد رسید” نشان می‌دهد که بورس نسبت به روز گذشته به چه میزان افت کرده است.

شاخص بورس در ازای هر روز کاری بازار به‌روزرسانی می‌شود تا میزان تغییرات بازدهی سهام کلیه شرکت‌ها را به اطلاع عموم برساند.

با مقایسه هر شاخص طی ادوار مختلف می‌توان به میزان تغییرات آن پی برد. به طور مثال با مقایسه شاخص کل بورس در تاریخ 7 اردیبهشت 1399 با مقدار 797,000 و تاریخ 7 اردیبهشت 1400 با مقدار 1,193,000 به این نتیجه می‌رسیم که روند بورس نسبت به تاریخ مشابه در سال گذشته 49% رشد کرده است.

شاخص جهانی بورس

نشان دادن روند تغییرات بازده سهام با کمک شاخص، شیوه‌ای رایج در تمامی بازارهای بورس دنیاست. از مطرح‌ترین این شاخص‌ها می‌توان به شاخص داو جونز (DOW&JONES) و نزدک (NASDAQ) به عنوان شاخص بورس آمریکا اشاره کرد.

در بورس ایران شاخص‌های مختلفی وجود دارد که فرمول محاسبه آن‌ها با هم متفاوت است و یا از سهم‌های به خصوصی تشکیل شده‌‎اند. در سهام شناور آزاد چيست؟ ادامه به توضیح این شاخص‌ها می‌پردازیم.

انواع شاخص در بورس

شاخص کل یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX)

در هر سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذار از دو قسمت منتفع خواهد شد:

1- افزایش قیمت سهام (بازده سرمایه‌ای): یعنی بازدهی که سرمایه‌گذار از محل تغییر قیمت سهام کسب می‌کند. به طور مثال اگر شما سهامی را 20000 ریال خریداری کرده باشید و آن را 25000 ریال بفروشید، 5000 ریال سود ناشی از تغییر قیمت سهام یعنی معادل 25 درصد قیمت خرید کسب خواهید کرد.

2- کسب سود نقدی (بازده نقدی): سودی که از جریانات نقدی دوره سرمایه‌گذاری به دست می‌آید. اگر در سهام سرمایه‌گذاری کرده باشید، این بازده به شکل سود و اگر در اوراق قرضه سرمایه گذاری کرده باشید، به شکل بهره خواهد بود.

بازده کل جمع بازده نقدی و بازده سرمایه‌ای است. مهم‌ترین شاخص در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص کل یا همان TEDPIX است.

TEDPIX مخفف چیست؟

TEDPIX مخفف Tehran Exchange Divedend and Price Index یا همان شاخص قیمت و بازدهی نقدی بورس اوراق بهادار تهران است.

این شاخص میانگین تغییرات بازده کل یعنی بازده نقدی و بازده سرمایه‌ای را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر شاخص کل روزانه نشان می‌دهد که میانگین تغییرات قیمت سهام و تغییرات سود پرداختی در یک روز چقدر بوده است.

البته نکته مهم این جاست که وزن سهم‌ها در محاسبه شاخص کل باهم برابر نیست. شرکت‌هایی که سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص می‌دهند تاثیر بیشتری نسبت به شرکت‌ها با سهام کمتر دارند. به عبارت دیگر تاثیر تغییرات قیمت سهم هر شرکت بر شاخص کل بستگی به وزن آن شرکت دارد. منظور از وزن، مقدار سهام و حجم معاملات شرکت است.

شاید بپرسید اگر سهمی به هر دلیلی بسته یا متوقف باشد، در محاسبه شاخص منظور نمی‌شود؟ باید گفت، در صورتی که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن به عنوان قیمت آن سهم درنظر گرفته شده و در شاخص لحاظ می‌شود.

شاخص هم‌وزن

شاخص هم‌وزن مثل شاخص کل میانگین قیمت سهام تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را نشان می‌دهد. با این تفاوت که در محاسبه شاخص هم‌وزن، وزن سهام شرکت‌ها باهم برابر در نظر گرفته می‌شود. در واقع حجم معاملات و مقدار سهم تاثیری بر محاسبه شاخص هم‌وزن ندارد. شاخص هم‌وزن میانگین قیمت سهام تمامی شرکت‌ها را با فرض یکسان بودن تاثیر آن‌ها بر میانگین نشان می‌دهد.

نکته مهم در خصوص شاخص هم وزن این است که به علت یکسان بودن تاثیر وزن سهم‌ها بر محاسبه میانگین، تغییرات شاخص نشان‌دهنده تغییرات بیش از نیمی از سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس است. به طور مثال شاخص مثبت نشان می‌دهد که سهام بیش از نیمی از شرکت‌ها رشد داشته‌اند. اما درباره شاخص کل نمی‌توانیم اینطور بگوییم. چون مثبت بودن شاخص می‌تواند تنها بر اثر رشد سهام چند شرکت بزرگ باشد در حالیکه قیمت سهام شرکت‌های کوچک کاهش‌یافته است. به عبارتی وزن بیشتر سهام شرکت‌های بزرگ باعث می‌شود که تغییرات قیمت سهام سایر شرکت ها برمحاسبه شاخص کل تاثیر کمتری بگذارد.

شاخص قیمت (TEPIX)

TEPIX مخفف Tehran Exchange Price Index به معنی شاخص بازدهی قیمت بورس اوراق بهادار تهران است. شاخص قیمت میانگین تغییرات قیمت سهام تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را نشان می‌دهد. این شاخص بخشی از شاخص کل است که تغییرات بازدهی نقدی را نشان نمی‌دهد و تنها مختص به روند تغییرات قیمت سهام است.

شاخص بازده نقدی (TEDIX)

TEDIX مخفف Tehran Exchange Divedend Index به معنی شاخص بازدهی نقدی بورس اوراق بهادار تهران است. این شاخص تنها تغییرات روند سود پرداختی به سرمایه‌گذاران از سوی شرکت‌های بورسی را نشان می‌دهد.

معمولا این شاخص کمتر دچار تغییر می‌شود و روندی با نوسانات کم دارد. اما این قاعده بستگی به تاریخ شاخص دارد. در ماه‌هایی مثل مرداد و دی نوسان شاخص بازده نقدی بیشتر می‌شود. چون اغلب شرکت‌ها در این ماه‌ها مجمع عمومی برگزار می‌کنند و نرخ سود پرداختی را به سهامداران اعلام می‌کنند.

شاخص قیمت و شاخص بازده نقدی هر دو متاثر از وزن سهام شرکت‌ها هستند. هر شرکت با وزن سهام بیشتر، تاثیر بیشتری بر شاخص می‌گذارد.

شاخص صنعت و شاخص مالی

شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات بازدهی کل سهام شرکت‌های مختص به یک صنعت است. به طور مثال وقتی می‌گوییم شاخص صنعت دارویی 212 واحد رشد کرده است؛ یعنی میانگین بازدهی سهام شرکت‌های فعال در حوزه دارویی مثل برکت، دارو، دامین، دالبر، دسینا و… نسبت به روز گذشته 212 واحد افزایش پیدا کرده است. شاخص مالی میانگین تغییرات بازدهی سهام شرکت‌های فعال در حوزه مالی مثل شرکت‌های تامین سرمایه، شرکت‌های بیمه و … سهام شناور آزاد چيست؟ ر ا نشان می‌دهد.

شاخص 30 شرکت بزرگ

منظور از 30 شرکت بزرگ، 30 شرکت فعال در بورس با بیشترین وزن است. این 30 شرکت بیشترین سهام موجود در بازار را به خود اختصاص داده‌اند و حجم معاملات سهام آن ها بالاست. تغییرات قیمت این شرکت‌ها تاثیر چشم‌گیری بر شاخص بورس می‌گذارد. شرکت‌هایی مثل فملی (به طور مثال با حجم بالای 107892341 در یک روز)، وبملت، خودرو، اخابر و…

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

TEFIX مخفف Tehran Exchange Free Float Index به معنی شاخص سهام آزاد شناور بورس اوراق بهادار تهران است. منظور از سهام آزاد شناور، حجمی از سهام هر شرکت است که در انحصار یک شخص به خصوص یا یک شرکت حقوقی نیست. معمولا بخشی از سهام هر شرکت توسط افراد با سرمایه‌های کلان یا نهادهای مالی (تحت عنوان سرمایه‌گذاران حقوقی) خریداری و با هدف مشارکت در مدیریت شرکت نگهداری می‌شود.

همین امر باعث می‌شود تا این بخش از سهام در انحصار مالکان باشد و به صورت فعال در بازار معامله نشود. آنچه از مابقی سهام شرکت باقی می‌ماند سهام شناور است که در دست سرمایه‌گذاران حقیقی بوده و هر لحظه امکان دارد که معامله شود.

شاخص سهام شناورآزاد مانند شاخص سهام کل است. با این تفاوت که به جای میانگین تغییرات بازدهی کل، میانگین تغییرات سهام شناور آزاد را نشان می‌دهد. هرچه شاخص سهام شناور آزاد به شاخص سهام کل نزدیک تر باشد، یعنی سهام شناور آزاد بیشتر و سهام در انحصار افراد و سرمایه‌گذاران حقوقی کمتر است.

شاخص بازار اول و دوم

سازمان بورس سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر اساس برخی معیارها به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌کند. معیارهایی مثل میزان سودآوری، درصد سهام شناور آزاد، عدم وجود زیان انباشته، حجم معاملات، تعداد سهام و…

شرکت‌هایی که بر اساس این معیار‌ها وضعیت مساعدی دارند در دسته بازار اول بورس قرار می‌گیرند.

شرکت‌هایی که نسبت به شرکت‌های بازار اول در رده‌های پایین تری هستند، در دسته بازار دوم بورس جا می‌گیرند. شاخص بازار اول نشان‌دهنده میانگین قیمت سهام شرکت‌هایی است که بر اساس معیارهای سازمان بورس در این بازار جا می‌گیرند. شاخص بازار دوم میانگین قیمت سهام شرکت‌های دسته دوم سهام شناور آزاد چيست؟ بازار بورس است.

اما با وجود فیلترهای تعریف شده، معمولا حجم معاملات بازار دوم بیشتر از حجم معاملات بازار اول است. هم‌چنین ممکن است درصد تغییرات شاخص بازار دوم بیشتر از شاخص بازار اول باشد.

کاربرد شاخص‌ها

هدف اصلی شاخص‌ها اطلاع‌رسانی میزان تغییرات و نوسانات بازار سرمایه به عموم مردم در غالب یک عدد کمّی است.

از دیگر کاربردهای شاخص‌ها در بازار سرمایه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- مبنایی برای ارزیابی عملکرد حرفه‌ای مدیران سرمایه‌گذاری

2- کمک به تحلیل گران برای پیش بینی حرکات آتی بازار

3-اندازه‌گیری نرخ‌های بازده بازار در مطالعات اقتصادی

4- مبنایی برای شکل‌گیری و نظارت بر صندوق های شاخصی

اصلی‌ترین مرجع اعلام شاخص سایت Tsetmc یا همان سایت مدیریت فناوری بورس ایران است. از این طریق شما می‌توانید تغییرات انواع شاخص، مقدار و درصد آن‌ها را ببینید که پیوسته به‌روزرسانی می‌شود.

شرکت‌های بورسی و معافیت‌های مالیاتی آن‌ها

بازار بورس از جمله بازارهای سرمایه‌گذاری است که بسیاری از افراد آن را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. اما شاید بخواهید بدانید که بورس چیست؟ بورس یک نوع بازار است که در آن دارایی‌های مختلفی مورد معامله قرار می‌گیرند. این بازار همچنین یک نهاد ساختار یافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می‌شود. مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت‌های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می‌شوند. همانطور که در هر بازاری ممکن است دارایی‌های مالی، فیزیکی، غیر فیزیکی و… فروخته شود، در بازار بورس هم دارایی‌های مختلف معامله می‌شوند. به همین دلیل بورس انواع مختلفی دارد.

در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت ویژه‌ای که به شرکت‌های بورسی داده می‌شود، معافیت‌های مالیاتی متعددی نیز برای آن‌ها درنظر گرفته شده است. نمایندگان مجلس در مصوبه‌ای نحوه تعیین معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی را مشخص کردند. پیش از شروع این مقاله می‌توانید به صفحه مالیات شرکت ‌ها مراجعه کنید و اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورید.

شرایط معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی

در این قسمت برای شفاف شدن معافیت‌های مالیاتی شرکت‌های بورسی، ماده 143 به همراه تبصره‌های آن را توضیح خواهیم داد.

ماده 143- معادل ده درصد (10%) از مالیات بردرآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد و ده درصد (10%) از مالیات بردرآمد شرکت‌هایی که سهام آن‌ها‌ برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود و پنج درصد (5%) از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آن‌ها‌ برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در این بورس‌ها یا بازارها حذف نشده‌اند با تأیید سازمان بخشوده می‌شود. شرکت‌هایی که سهام آن‌ها‌ برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تأیید سازمان حداقل بیست درصد (20%) سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دو برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می‌شوند.

تبصره 1 – از هر نقل و انتقال سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام و سهم‌الشرکه شرکاء در سایر شرکت‌ها مالیات مقطوعی به میزان چهاردرصد (4%) ‌ارزش اسمی آن‌ها‌ وصول می‌شود. از این بابت وجه دیگری به‌ عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد. انتقال دهندگان سهام و ‌سهم‌‌الشرکه و حق تقدم سهام مکلفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند. ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی مکلفند در موقع ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال حسب مورد گواهی پرداخت مالیات متعلق را اخذ و ضمیمه پرونده‌ مربوط به ثبت یا انتقال کنند.

تبصره 2 – در شرکت‌های سهامی پذیرفته شده در بورس اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد (5/0%) خواهد بود و به این‌درآمد مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد. شرکت‌ها مکلفند تا پایان ماه بعد از تاریخ ثبت افزایش سرمایه آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز ‌کنند.

در این قانون دو نکته مهم وجود دارد:

1. به موجب بند 36 ماده واحده قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 31/04/1394، موضوع ماده (146) مکرر در مواد (133)، (134)، (139) « به استثنای بندهای (الف)، (ب) و (ز) آن»، (142)، (143) و تبصره 1 ذیل ماده (143) مکرر به عنوان مالیات به نرخ صفر منظور می‌شود.
2. به موجب تبصره3 ماده (219) موضوع بند 53 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 31/4/1394، درتبصره (9) ماده (53)، ماده (86)، ماده (88)، تبصره (2) ماده (103)، تبصره (5) ماده (109)، ماده (126) و تبصره (2) ماده (143) عبارت «تا پایان ماه بعد» حسب مورد جایگزین عبارت‌های «ظرف ده‌روز»، «ظرف سی‌روز» و «منتهی ظرف سی‌روز» می‌شود.

همچنین مجلس شورای اسلامی، در جریان رسیدگی به لایحه دو فوریتی افزایش سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم با ماده ۲ این لایحه موافقت کردند. همچنین تبصره این ماده نیز به تصویب رسید.

در ماده ۲ آمده است: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران از جمله شرکت‌های مشمول ماده (۱) این قانون و سایر شرکت‌ها که تا پایان مدت اعتبار اجرای قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، نسبت به افزایش سرمایه از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم و عرضه عمومی اقدام نمایند، در صورت تسلیم مستندات مربوط به ثبت افزایش سرمایه به مرجع ثبت شرکت‌ها تا حداکثر چهارماه پس از پایان سال مالی و ارائه گواهی ثبت افزایش سرمایه به اداره امور مالیاتی مربوطه حداکثر تا سه ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه، تا بیست درصد (۲۰%) مبلغ افزایش سرمایه مذکور از سود سال مالی قبل آن‌ها‌، مشمول مالیات به نرخ صفر می‌شود.

تبصره این ماده نیز می‌گوید؛ توزیع نقدی اندوخته صرف سهام یا کاهش سرمایه مگر به موجب احکام قضایی ممنوع است. اشخاص حقوقی متخلف از اجرای این حکم به مجازاتی معادل پرداخت دوبرابر مشوق‌های مالیاتی متعلقه محکوم می‌شوند. در خصوص اشخاص حقیقی نیز سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است اشخاص متخلف از اجرای این حکم اعم از مدیرعامل، اعضای هیات مدیره یا هیات عامل را حسب مورد به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اعلام و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است تا سه سال تصدی مسئولیت در پست‌های مدیریت عامل و عضویت درهیئت مدیره کلیه شرکت‌های دولتی، عمومی و خصوصی را برای اشخاص مذکور لغو نماید.

معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی متناسب با میزان رعایت سهام شناور

نمایندگان مجلس، معافیت مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یا فرابورس را متناسب با میزان رعایت سهام شناور آزاد را تصویب کردند. آن‌ها در جریان بررسی لایحه افزایش سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار یا فرابورس ایران از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم، ماده ۳ این لایحه را به تصویب رساندند.

براساس ماده ۳ اصلاحی این لایحه؛ معافیت مالیاتی مذکور در صدر ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن در خصوص شرکت‏های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران براساس گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار متناسب با میزان رعایت سهام شناور آزاد شرکت اعمال می‌‏شود.

افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی با تایید شورای عالی بورس اوراق بهادار

با موافقت نمایندگان مجلس دستورالعمل‌های اجرایی لایحه دوفوریتی افزایش سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران ظرف مدت یک ماه با تصویب نهایی شورای عالی بورس اوراق بهادار تدوین و نهایی می‌شود. نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در جریان بررسی لایحه افزایش سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار یا فرابورس ایران از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم مواد ۴ و ۵ را به تصویب رساندند. براساس ماده ۴ تغییراتی در ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم ایجاد شد و عبارت «حداقل ۲۰ درصد سهام شناور آزاد» به عبارت «حداقل ۲۵ درصد سهام شناور آزاد» تغییر یافت.

ماده ۵ نیز با موافقت نمایندگان به تصویب رسید که بر اساس آن، دستورالعمل‏‌های اجرایی مواد این قانون حداکثر ظرف مدت یکماه پس از لازم ‏الاجرا شدن این قانون، توسط سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می‏‌شود و به تصویب شورایعالی سهام شناور آزاد چيست؟ بورس و اوراق بهادار می‏‌رسد.

دانا، البرز و ما بیشترین درصد سهام شناور آزاد را به خود اختصاص دادند

سازمان بورس اوراق بهادار، سهام شناور آزاد ۳۳۰ شرکت‌ پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار تهران تا پایان شهریورماه سالجاری را اعلام کرد که در این بین نماد ۶ شرکت بیمه‌ای به چشم می‌خورد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از چابک آنلاین، سهام شناور آزاد به بخشی از سهام یک شرکت سهامی گفته می‌شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشند.

همچنین سهم شناور آزاد یکی از مهم ترین معیارهای شرکت های بورسی از نظر گردش صحیح و روان خرید و فروش سهام در بازار سهام است که بالا و پایین بود آن برای هر شرکتی حاوی پیام های مهمی برای سرمایه گذاران است.

در میان 330 شرکت مورد بررسی سازمان بورس اوراق بهادار، نماد 6 شرکت بیمه ای، آسیا، البرز، پارسیان، دانا، ما و ملت به چشم می خورد.

براساس این گزارش شرکت های بیمه دانا، البرز و ما به ترتیب بیشترین درصد سهام شناور آزاد را در بین شرکت های بیمه ای به خود اختصاص دادند و شرکت های بیمه آسیا، ملت و پارسیان به ترتیب کمترین درصد سهام شناور آزاد را به خود اختصاص دادند.

سهام شناور آزاد (Free Float) چیست؟

🔹 مفهومی بنام Free Float که به فارسی آنرا سهم شناور آزاد تعریف می کنیم، مقدار سهمی است که انتظار می رود درآینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی درصورت اخذ قیمت مناسب، آن را برای فروش ارائه می کنند.

🔹 مثلاً فرض کنید ۸۰ درصد سهام شرکتی دراختیار شرکت A است و هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را بفروشد، پس این شرکت فقط ۲۰ درصد سهام شناورآزاد دارد که قابل معامله است و جابجا می شود. برای محاسبه سهام شناورآزاد باید ترکیب سهامداران بررسی گردد و سهامداران راهبردی مشخص گردند.

🔹 سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می خواهند برای اعمال مدیریت خود این سهام را حفظ نمایند.

🔹 با این فرض، درمحاسبه سهام شناورآزاد تعداد سهام متعلق به دارندگان سهام راهبردی از تعداد کل سهام موجود کسر می شود. دربسیاری از بورس های دنیا شرکت هایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آنها، شناورآزاد باشد، از فهرست شرکت های بورسی حذف می شوند. بدلیل آنکه اگر مالکین شرکتی نمی خواهند حداقل ۲۵ درصد سهام آنها بین مردم توزیع شود وعلاقه مندند سهام را برای خود نگه دارند دلیلی برای حضور آنها دربازار متشکل سرمایه وجود ندارد.

سهام شناور آزاد (Free Float) چیست؟

سهام شناور آزاد (Free Float) چیست؟

🔹 به عنوان مثال شرکتی را درنظر بگیرید که ترکیب سهامداران آن به شرح زیر است:

-فرد الف (شخص حقیقی) ۴۰%

-فرد ب (شخص حقیقی) ۲۰%

-شرکت د (شخص حقوقی) ۱۰%

-سایر سهامداران (سهامداران جزء مثلا ۱۰۰۰ نفر) ۳۰%

✅ میزان سهام شناور آزاد این شرکت ۳۰ درصد می باشد.

🔹 همچنین اگر سهمی نسبت سهام شناورآزاد بیشتری داشته باشد، امکان دستکاری قیمت آن کمتر می شود زیرا حجم منابعی که برای دستکاری آن لازم است، خیلی زیاد بوده و باید مثلاً ۱۰ میلیارد تومان به بازار تزریق شود تا قیمت این سهام دستکاری شود. همچنین برای این سهام نمی توان شایعه درست کرد، مردم را گیج کرد و توهم ایجاد نمود که قیمت این سهم افزایش می یابد و بعد سهم را فروخت و از بازار بیرون آمد. اما شرکتی که کوچک است و سهم شناورآزاد آن کم می باشد، به سادگی دچار دستکاری قیمت می‏شود. لذا یک توصیه این است که اگر کسی از بازار چیزی نمی داند، به سمت شرکت های بزرگ با سهام شناورآزاد بالا برود.

🔸معمولا سرعت رشد و افت سهامی که دارای شناوری بالایی هستند نسبت به سهم های کوچک کمتر است و از این جهت ریسک معاملاتی کمتری دارند.

تاثیر ترکیب سهامداران بر خرید سهم

اهمیت تعداد سهام در دست عموم در روانشناسی بازار

مفهوم تعداد سهام در دست عموم چیست؟ بهتر است که درصد شناور آزاد در چه محدوده ای باشد؟ آیا لازم است که برای تحلیل و ورود به یک سهم درصد سهام در دست عموم در آن نماد مطالعه شود؟

تعداد سهام شناور مناسب برای هر نماد چه درصدی است؟ اینکه چه درصد سهامی در دست عموم باشد برای سهامداران خرد بهتر است ؟

و مواردی از این قبیل از جمله سوال هایی است که هر سرمایه گذار و کسانی که به دنبال قانون جذب هستند با مشاهده سهام شناور هر نماد با آن ها مواجه می شود.

موضوع پراهمیت دومی که در روانشناسی بازار مورد بررسی قرار می گیرد تعداد سهام در دست عموم و یا سهام شناور است. این پارامتر از ویژگی های مهمی است که در نمادهای متفاوت کاملا با یکدیگر متفاوت هستند و می تواند تصمیمات تحلیل گران و سرمایه گذاران را برای وارد شدن به آن سهم یا خارج شدن از آن را به طور کلی تغییر دهد.

مزایای بالا بودن تعداد سهام شناور در دست عموم

یکی از مزایایی که بالا بودن تعداد سهام شناور در دست عموم دارد این است که قیمتی که که بازار به آن سهم می دهد یک قیمتی واقعی است و به ارزش ذاتی آن سهم نزدیک تر است. به عبارتی می توان گفت که قیمت آن سهم حباب گونه نیست و سهامدار می داند که سهم را با یک قیمت کاذب خریداری نکرده است.

مزیت دوم بالا بودن تعداد سهام شناور در دست عموم جلوگیری از سفته بازی است. آن چه که در روانشناسی بازار مورد توجه سهامداران است این است چند درصد احتمال دارد که در آن نماد سفته بازی شود. می توان گفت که در این حالت احتمال رخ دادن سفته بازی بسیار کمتر از سهامی است که درصد شناور آزاد آن بالاتر است.

مزیت سومی که در روانشناسی بازار و در میان سهام شناور آزاد با درصد بالا به آن توجه می شود این است که این گونه سهام قابلیت نقد شوندگی بالایی دارند و این موضوع همان گونه که بیان شد از مهم ترین فاکتورهای سرمایه گذاری با ریسک کم است.

در واقع می توان گفت که سهام در دست عموم با قابلیت نقد شوندگی ارتباط مستقیم دارد، به این معنی که اگر درصد شناور آزاد یک نماد بالا باشد به همان میزان قابلیت نقد شوندگی در آن نماد بالاتر است.

معیار تشخیص بالا بودن سهام در دست عموم چیست؟

معیار اصلی برای تشخیص بالا بودن سهام در دست عموم سهام شناور شرکت است که در سایت tsetmc.com است.

برای محاسبه درصد شناور آزاد ابتدا نیاز است که ضریب شناوری محاسبه شود. ضریب شناوری از تقسیم تعداد روزهایی از سال مالی که حجم معاملات بیش از یک ده هزارم تعداد سهام شرکت باشد بر نصف تعداد روزهای معاملاتی آن دوره مالی ( که معمولا یک سال است) به دست می آید.

از ضرب کردن ضریب شناوری در مجموع سهام سهامداران غیر مدیریتی سهام شناور آزاد محاسبه می شود. و لازم به ذکر است که میزان معمول و مناسب درصد شناور آزاد بین ۲۵ تا ۳۵ درصد است و بیشتر یا کمتر از این دو مقدار ممکن است مسائلی را به همراه داشته باشد.

سهامداران بالای یک درصد

اهمیت ترکیب سهامداران در روانشناسی بازار

پارامتر دیگری که در روانشناسی بازار سرمایه مورد توجه سهامداران و تحلیل گران است ترکیب سهامداران است. بسیاری از سهامدارانی که به تازگی به دنیای بازار سرمایه وارد شدند با این سوال مواجه می شود که ترکیب سهامداران به چه معنا است؟ و اینکه چطور می توانند با مشاهده لیست ترکیب سهامداران متوجه نکات منفی و یا مثبت لیست شوند؟

در واقع منظور از سهامداران، سهامدارانی است که بیش از یک درصد کل سهام شرکت را دارا هستند که معمولا یا در غالب کدهای حقیقی و یا کدهای حقوقی سهامدار شرکت محسوب می شوند.

کدهای حقیقی: افراد خرد و حقیقی هستند که اکثرا با دید سرمایه گذاری کوتاه مدت و یا میان مدت است که هدف آن ها بهره گیری از سود سهام شرکت ها است.

کدهای حقوقی مربوط به افرادی است که معمولا به صورت بلند مدت سهامدار هستند و اهداف آن ها حضور در مجامع و جلسات شرکت ها، تاثیر گذاری در مدیریت شرکت ها و استراتژی هایی از این قبیل است.

برای پیدا کردن ترکیب سهامداران یک شرکت می توان به سایت tsetmc و سربرگ سهامداران مراجعه کرد.

حال این سوال پیش می آید که بهترین ترکیب سهامداران به چه صورتی است؟ اگر درصد سهامداران بالای یک درصد در لیست سهامداران حقوقی قرار بگیرند بهتر است یا سهامداران حقیقی؟

معمولا شرکت هایی که سهامداران حقوقی لیست بالای یک درصد آن را تشکیل می دهند شرکت هایی هستند که حرکت آن ها در بازار سرمایه حرکت های آرم تری است و نمی توان انتظار سودهای بسیار زیاد را از این شرکت ها داشت. زیرا در حرکت های صعودی سهامدار حقوقی با بالا بردن میزان عرضه در بازار در واقع قیمت سهم را رقیق می کند.

مجامعی که این گونه شرکت ها برگزار می کنند حقوق سهامداران حقیقی کمتر دیده می شود و تصمیماتی که گرفته می شود در اکثر موارد در راستای منافع سهامداران حقوقی خواهد بود.

اما در شرکت هایی که سهامداران حقیقی اکثرا سهامداران بالای یک درصد را تشکیل می دهند در روندهای صعودی و زمانی که یک محرک صعودی باشد سهم با یک روند بسیار سریع رشد می کند و تمامی سهامداران از این حرکت سود بسیار مناسبی کسب می کنند.

اما با این وجود در همین شرکت ها که تعداد بیشتری از سهامداران حقیقی سهامداران بالای یک درصد آن را نسبت به سهامداران حقوقی تشکیل می دهند این ریسک وجود دارد که اگر همین سهامداران حقیقی به صورت دسته جمعی سهام خود را بفروشند و از نماد خارج شوند به یک باره تعداد زیادی سهام از آن نماد وارد بازار می شود و عرضه زیاد آن باعث می شود که ارزش سهم افت کند.

بنابراین در روانشناسی بازار باید ترکیب سهامداران سهم مورد بررسی قرار بگیرد. و بهتر است که ترکیب سهامداران نماد به صورت ترکیبی از سهامداران حقیقی و حقوقی به نسبت تقریبا یکسان باشد. در این صورت مزیت هر دو حالت شامل حال آن نماد می شود.

سایر پارامترهای دیگری که در روانشناسی بازار به آن توجه می شود eps و p/e هستند که تحلیل گر لازم است برای هر نماد آن ها را مطالعه کند.