عملیات افزایش سرمایه

ابطال صورتجلسات شرکت

بخش عمده فعالیت های تجاری جهان از طریق شرکت های تجاری صورت می پذیرد و رشد روز افزون این شرکتها مبین اهمیت قانونگذاری در این زمینه می باشد. قانوگذار ما نیز رعایت ضوابط خاصی را در مورد شرکتهای تجاری ضروری می داند. از جمله مهم ترین حوزه های قوانین شرکتهای تجاری، شرایط و مقررات نحوه اتخاذ تصمیم در ارکان اداره کننده شرکت هاست که بی توجهی به این مقررات می تواند موجب ابطال صورتجلسات شرکت و ایراد ضررهای مادی و معنوی به شرکت، شرکا و اشخاص ثالث باشد.

اهمیت دعوای ابطال صورتجلسات شرکت

تصمیمات لازم برای اداره شرکت و افزایش بهره وری آن عموما در 2 رکن هیات مدیره و مجامع عمومی اتخاذ می شود. از آنجا که نحوه اداره شرکت و تاثیر تصمیمات این 2 رکن ، اثر مستقیمی بر منافع همه افراد حاضر در شرکت و حتی طلبکاران و افراد طرف قرارداد با شرکت، دارد، بنابراین ارکان اداره کننده شرکت موظفند در تصمیمات خود تمام مقررات قانونی را مدنظر قرار دهند. در غیر اینصورت هر ذی نفع می تواند با مراجعه به مرجع صالح، ابطال این تصمیمات را تقاضا نماید. صدور رای بر بطلان صورتجلسات گاهی آثار مالی و غیر مالی مهمی بر سرنوشت شرکت دارد.

شرایط طرح دعوای ابطال صورتجلسات شرکت

مطابق ماده 270 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت هرگاه مقررات قانونی در مورد عملیات یا تصمیماتی که در هر یک از ارکان شرکت اتخاذ می گردد رعایت نشود، بر حسب مورد بنا به درخواست هر ذی نفع، بطلان عملیات یا تصمیمات مذکور به حکم دادگاه اعلان خواهد شد.

بنابراین طرح دعوای ابطال صورتجلسات شرکت مختص سهامداران و شرکا نبوده و هر ذی نفع می تواند خواهان این دعوا باشد؛ به شرط آن که تضییع حقوق خود را اثبات نماید.

تعیین خوانده این دعوا میان حقوقدانان محل مناقشه و اختلاف نظر است. گروهی معتقدند با توجه به وجود شخصیت حقوقی برای شرکت، دادخواست باید علیه شرکت تنظیم و تقدیم شود ؛ نه شرکا. در مقابل عده ای بر این باورند که خوانده دعوای ابطال صورتجلسات شرکت، شرکا هستند؛ چرا که عدم رعایت قوانین و مقررات از ناحیه شرکا بوده و ارتباطی به شرکت ندارد.

طرح دعوای ابطال صورتجلسات شرکت مقید به مهلت خاصی نبوده و گذر زمان مانع از تقدیم دادخواست توسط ذی نفع نمی باشد. همچنین ثبت تصمیمات و صورتجلسات خلاف قانون در اداره ثبت شرکتها و انتشار آگهی آن در روزنامه نیز موجب اسقاط حق طرح دعوای ابطال توسط ذی نفع نمی باشد.

آثار اعلام بطلان صورتجلسات شرکت

در صورتی که دادگاه پس از رسیدگی معتقد به عدم رعایت قوانین و مقررات در تصویب صورتجلسات بوده و رای بر بطلان آن صادر نماید، تمامی مندرجات صورتجلسه موضوع دعوا کان لم یکن و بی اثر تلقی می شود. برای مثال در صورت ابطال صورتجلسه متضمن افزایش سرمایه، سرمایه شرکت به همان میزان قبل از تنظیم صورتجلسه باقی می ماند و یا در صورت ابطال صورتجلسه ای که حاوی انتخاب اعضای جدید هیات مدیره باشد، این افراد سمتی در شرکت نخواهند داشت و مسئولیت اعضاء سابق همچنان باقی می باشد.

رفع موجبات بطلان صورتجلسات

به موجب ماده 271 قانون تجارت ، اگر در اثناء رسیدگی و پیش از صدور حکم بطلان در دادگاه بدوی، موجبات بطلان به هر نحوی بر طرف شود، دادخواست خواهان با قرار سقوط دعوا مواجه خواهد شد. با توجه به نص ماده فوق الذکر، رفع موجبات بطلان پس از صدور حکم بدوی موجبی برای صدور قرار سقوط دعوا نمی باشد؛ حتی اگر حکم بدوی هنوز قطعی نشده و یا مورد تجدیدنظر خواهی واقع شده باشد.

به عنوان مثال در صورتی که شرایط تشکیل جلسه هیات مدیره رعایت نشده باشد و ذی نفع به همین جهت دادخواست ابطال صورتجلسه هیات مزبور را تقدیم نموده باشد، اگر اعضا هیات مدیره پس از تقدیم دادخواست و پیش از صدور حکم مجددا اقدام به تشکیل جلسه با رعایت مقررات نمایند، دادگاه مکلف به صدور قرار سقوط دعوا می باشد.

تقاضای مهلت برای رفع موجبات بطلان

مطابق مفاد ماده 272 قانون تجارت در صورتی که خوانده از محضر دادگاه تقاضای استمهال جهت رفع موجبات بطلان نماید، دادگاه می تواند مهلتی که بیشتر از 6 ماه نباشد به خوانده اعطا کند. ابتدای این مهلت، تاریخ وصول پرونده از دفتر به دادگاه بوده و در صورتی که خوانده موفق به رفع موجبات بطلان در مهلت معین نشود، دادگاه اقدام به رسیدگی و صدور حکم مقتضی می نماید.

دلایل بطلان صورتجلسات شرکتها

عدم رعایت قوانین مربوطه و مفاد اساسنامه موجب ابطال صورتجلسات خواهد بود. برخی از این قوانین جزء قواعد عام بوده و برخی دیگر مربوط به قواعد خاص لازم الاجرا در مورد شرکت ها می باشد. از جمله مواردی که عدم رعایت قواعد عام موجب بی اعتباری صورتجلسات می شود می توان به حضور افراد فاقد اهلیت در جلسات و امضاء صورتجلسه توسط آنان، نامشروع بودن موضوع تصمیم یا جعلی بودن امضاهای مندرج در ذیل صورتجلسه اشاره نمود.

عدم رعایت قوانین خاص شرکتهای تجاری نیز یکی از موجبات ابطال صورتجلسات است. از جمله مهم ترین این موارد می توان به عدم رعایت حد نصاب رسمیت جلسات و رای گیری، تشریفات دعوت از صاحبان سهام، عدم رعایت دستور جلسه و … اشاره نمود.

ابطال صورتجلسه هیات مدیره

تصمیماتی که توسط هیات مدیره اتخاذ می شود عموما شامل تصمیمات روزمره و مربوط به اداره شرکت می باشد. اعضاء هیات مدیره موظفند برای تمام جلسات عملیات افزایش سرمایه خود صورتجلسه تنظیم نمایند و توافقات شفاهی در هیات مدیره واجد اثر حقوقی نمی باشد. برای آنکه جلسات هیات مدیره رسمیت داشته باشد ، حضور بیش از نصف اعضا الزامی است و تصمیمات اصولا با اکثریت آراء اتخاذ می شود. برای معتبر شمرده شدن صورتجلسات هیات مدیره، امضاء اکثریت مدیران در ذیل اوراق صورتجلسه ضروری می باشد. همچنین اعضا هیات مدیره تنها در مواردی قادر به تصمیم گیری می باشند که به موجب قوانین مربوطه و یا اساسنامه در صلاحیت این هیات قرار گرفته باشد. اقداماتی مثل انحلال شرکت ، تغییر اساسنامه و تغییرات سرمایه عموما در صلاحیت هیات مدیره قرار دارد.

به علاوه اعضاء هیات مدیره شرکت نمی توانند در تصمیمات خود از موضوع شرکت فراتر بروند، به عنوان مثال هیات مدیره شرکتی با موضوع کشاورزی صلاحیت اتخاذ تصمیم در مسائل مربوط به فناوری را ندارد. در صورت در صورت عدم رعایت هر یک از موارد مزبور از جمله تشریفات دعوت اعضا و حدنصاب رسمیت جلسه و تصمیم گیری، لزوم تنظیم و امضا صورتجلسه، رعایت صلاحیت ها، اختیارات و موضوع شرکت، هر یک از شرکا و یا افراد ثالث خارج از شرکت به شرط ذی نفع بودن، می توانند ابطال صورتجلسات هیات مدیره را از مرجع صالح بخواهند.

ابطال صورتجلسات مجامع عمومی

صلاحیت هر یک از مجامع عمومی، تشریفات دعوت از صاحبان سهام یا شرکاء، نحوه انتشار آگهی های مربوط به شرکت و اطلاع رسانی زمان و مکان تشکیل مجامع، نحوه دریافت اوراق ورود به جلسه و… در قانون و یا اساسنامه مشخص شده است.

کلیه تصمیمات متخذه در مجامعی که بدون رعایت تشریفات و مقررات تشکیل شده اند، قابل ابطال در مرجع صالح می باشد.

ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه

یکی از مهمترین تصمیمات مجامع عمومی شرکتها، تصمیم راجع به افزایش سرمایه شرکت می باشد. اگر افزایش سرمایه در مجمعی به تصویب رسیده باشد که مطابق قانون تشکیل نشده، می توان ابطال این تصمیم را از دادگاه تقاضا نمود. رعایت صلاحیت تصمیم گیری راجع به تغییرات سرمایه، حدنصاب لازم برای تصویب تغییرات سرمایه، پرداخت سرمایه قبلی شرکت به طور کامل، موافقت همه صاحبان سهام با افزایش سرمایه در صورت ایجاد تعهد برای آنها، دریافت مجوز عملیات افزایش سرمایه های لازم از مرجع ثبت شرکتها، رعایت حق تقدم سهامداران سابق و… از مقدمات ضروری برای معتبر دانستن صورتجلسه افزایش سرمایه می باشد.

در صورتی که یکی از این مقدمات مطابق مفاد اساسنامه یا قانون اجرا نشده باشد، افزایش سرمایه به درخواست هر ذی نفع قابل ابطال خواهد بود.

مرجع صالح جهت تقدیم دادخواست ابطال صورتجلسه

با توجه به ماده 22 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه عمومی حقوقی مرکز اصلی شرکت، مرجع صلاحیت دار برای رسیدگی به دعوای ابطال صورتجلسات شرکت می باشد. با توجه به غیر مالی بودن این دعوا، حکم صادره از سوی دادگاه صالح قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر می باشد.

تجدید ارزیابی چیست

بحث تجدید ارزیابی از جمله مباحث داغ بازار سرمایه است که حرف و حدیث های زیادی به دنبال دارد. اگرمی خواهید بدانید تجدید ارزیابی چیست چه مزایایی دارد و چرا شرکت ها دست به تجدید ارزیابی می زنند تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.

تجدید ارزیابی چیست:

همان طور که می دانید، دارایی های واحدهای اقتصادی به دو دسته دارایی های استهلاک پذیر مانند ساختمان و ماشین آلات و دارایی های استهلاک ناپذیر مانند سرمایه گذاری و زمین تقسیم می شوند. تجدید ارزیابی یعنی به روز کردن ارزش دارایی های یک شرکت چه استهلاک پذیر و چه استهلاک ناپذیر باشد. طی عملیات تجدید ارزیابی کلیه دارایی های غیر نقدی و مستهلک شفاف سازی شده و مطابق قانون اشخاص حقوقی باید به صورت دوره ای در هر 5 سال یک بار تجدید ارزیابی داشته باشند.

ثبت تجدید ارزیابی در دفاتر شرکت:

پس از تأسیس شرکت کلیه دارایی جاری و غیر جاری آن باید ارزش گذاری شده و ارزش مشخص شده را باید در صورت های مالی ثبت کنید. با افزایش مبلغ دفتری یکی از دارایی های شرکت که نتیجه تجدید ارزیابی است دوباره در دفاتر به عنوان مازاد تجدید ارزیابی ثبت شده و به عنوان بخشی از حقوق صاحبان سرمایه نشان داده می شود.

مازاد تجدید ارزیابی چیست:

همان طور که اشاره شد تجدید ارزیابی به معنای به روز کردن ارزش دارایی های واحد اقتصادی است. این افزایش مبلغ دفتری که در تجدید ارزیابی اتفاق می افتد مستقیماً با عنوان مازاد تجدید ارزیابی ثبت می شود که در ترازنامه هم در بخش حقوق صاحبان درج میشود.

دارایی هایی که قابل تجدید ارزیابی است:

منظوراز دارایی شرکت که قابل تجدید ارزیابی است، دارایی ثابت مشهود به علاوه سرمایه گذاری های بلند مدت شرکت است. ضمن آن که دارایی های زیستی مولد که به تولید درآمد منجر می شود را هم میتوان به سایر دارایی های شرکت افزود.

چه لزومی به تجدید ارزیابی برای شرکت ها است:

با توجه به شرایط اقتصادی ایران و نرخ تورم فزاینده، دارایی های هر شرکت در پایان سال تغییر کرده و ارزش آنها از زمان خرید تا سال بعد کاهش پیدا میکند و به یک اندازه نیست؛ اگر شرکت قصد جایگزین و به روز کردن همان دارایی های قبلی را داشته باشد باید چندیدن برابر مبلغی که در سال های اولیه برای خرید دارایی ها هزینه کرده، صرف کند.

بنابراین برای حفظ و بقای شرکت و واحدهای اقتصادی، نیاز است که هر ساله ارزش دارایی های شرکت را موازی و همگام با تورم به روز کرده و در پایان سال مطابق با استهلاک مناسب با نرخ تورم، برای افزایش سرمایه و خرید ماشین آلات جدید اقدام به سرمایه گذاری های جدید نماید.

در اقتصاد ایران که تورمی بوده نیاز مبرم است که هر 5 سال یک بار دارایی های شرکت تجدید شود تا چرخه تولید رو به زوال و فرسودگی نرود. اگر افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی با رعایت صحیح و اصولی قوانین صورت بگیرد معاف از مالیات نیز خواهد شد.

تجدید ارزیابی چگونه انجام می شود:

برای تجدید ارزیابی می توان از دو روش تجدید ارزیابی مثبت یا منفی استفاده کرد:

• تجدید ارزیابی مثبت به معنای این است که ارزش دارایی باید انعکاسی از افزایش ارزش باشد و نباید به صورت درآمد ثبت شود. در واقع سود ناشی از تجدید ارزیابی باید به یک حساب ارزش گذاری عودت شود که همه دارایی های شرکت تا زمانی که فروخته می شوند در همین حساب منظور شود.
• تجدید ارزیابی منفی زمانی اتفاق می افتد که ارزش دارایی های یک واحد اقتصادی به دلیل اختلالات موجود، کاهش پیدا کند. این ضرر را باید به صورت برابر با مازاد تجدید ارزیابی حذف کرد. اگر ضرر بیشتر از مازاد باشد باید تفاوت آن را در گزارش تحت عنوان ضرر ذکرکنید.

عوامل موثر در تجدید ارزیابی:

عواملی زیادی هستند که بر تجدید ارزیابی تأثیر مستقیم دارند. این عوامل به شرح زیر هستند.

• نوع سرمایه در تعیین تجدید ارزیابی اهمیت زیادی دارد.
• زمان از عوامل مهم در تجدید ارزیابی است که باید مد نظر قرار بگیرد.
• آگاهی داشتن از روش های افزایش سرمایه نیز در تجدید ارزیابی مهم است.
• تجدید ارزیابی باید با آگاهی کامل از نوع دارایی و فعالیت صورت گرفته بر روی آن انجام شود.

تجدید ارزیابی اجباری یا اختیاری:

تجدید ارزیابی هر چند روشی مجاز است ولی اجباری نبوده و شرکت ها می توانند از روش بهای تمام شده یا روش تجدید ارزیابی برای دارایی های ثابت مشهود و دارایی های نامشهود و نیز سرمایه گذاری های خود استفاده کند.

در سال های اخیر و با معاف شدن تجدید ارزیابی شرکت ها به سوی تجدید ارزیابی کشیده شدند و مازاد تجدید ارزیابی را مطابق قانون به حساب افزایش سرمایه اضافه کردند.

فواید و معایب تجدید ارزیابی:

یکی از خوبی های انجام تجدید ارزیابی، بهبود کیفیت اطلاعات ترازنامه شرکت ها است. به روزکردن استهلاک دارایی ها و افزایش شفافیت مالی از فواید دیگر تجدید ارزیابی است. اگر تجدید ارزیابی به صورت دقیق انجام نگرفته باشد نمیتوان به آن تکیه کرد و بر کیفیت تزارنامه نیز تأثیر منفی می گذارد.

یکی از معایب تجدید ارزیابی، تفسیر نادرست افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی در بازار سرمایه است. مطابق استانداردهای حسابداری افزایش سرمایه نباید از محل تجدید ارزیابی باشد مگر آنکه قانون اجازه این کار را به شما داده باشد. چون مازاد تجدید ارزیابی جزو درآمدهای تحقق نیافته است.

تاثیر افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی بر سهامداران:

شرکت هایی بزرگی که اقدام به افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی می کنند به سهامداران خود سهام هدیه می دهند. معمولاً 2 ماه پس از ثبت آگهی افزایش سرمایه به سهامداران سهام جایزه به صورت رایگان و قابل معامله تعلق می گیرد.

دریافت این سهام بدون پرداخت هیچ گونه مبلغ اضافی از سوی سهامداران است. به عبارت دیگر سهامدارن بدون پرداخت هیچ مبلغ اضافی مالک سهام جایزه خواهند شد. گفتنی است مالکیت سهامداران پس از افزایش سرمایه تغییری نخواهد کرد به عبارت دیگر با افزایش سرمایه تعداد سهام افراد زیاد شده و قیمت سهام نیز به همان میزان کاهش پیدا میکند ولی دارایی سهامداران با افزایش تعداد سهام تغییر پیدا می کند.

افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی خوب یا بد:

در سال های اخیر که افزایش سرمایه از طریق تجدید دارایی ها مشمول معافیت شده است این کار رونق بسیار گرفته و هر شرکتی که تصمیم به افزایش سرمایه می گیرد با استقبال سهامداران روبرو می شود چون رشد چند درصدی را نصیب سرمایه گذران می کند.

ناگفته نماند همان طورکه قبلاً گفته شد این مسئله بیشتر تأثیر روانی داشته چون با بزرگتر شدن دارایی های شرکت سهامداران انتظار دارند که قیمت سهام شان افزایش پیدا کند. چون با افزایش سرمایه، قیمت سهام با قیمت دفتری آن تفاوت فاحش پیدا می کند. اگر شرکت بتواند با انجام معاملات زیان انباشته را به صفر یا سود انباشته تبدیل کند قیمت سهام سهامداران رشد چشمگیری خواهد داشت.

5 نکته مهم در تجدید ارزیابی سرمایه شرکت:

1. مطابق قانون مالیات مستقیم، همه دارایی های بلند مدت شرکت های اقتصادی باید طبق فرمول های اعلام شده در قانون مستهلک شوند به جز زمین. زمین جزو دارایی عملیات افزایش سرمایه های استهلاک ناپذیر است ودر طی سال ها فقط در ترازنانه ارزش دفتری اش کاسته می شود.
2. اگر یک واحد اقتصادی دارای زیان انباشته به میزانی بیشتر از نصف سرمایه خود در ترازنامه باشد، مطابق ماده 141 قانون تجارت باید با برگزاری مجمع فوق العاده برای بقا یا انحلال شرکت تصمیم گیری کنند. اگر تصمیم به بقا شرکت شد شرکت موظف به افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی می شود.
3. شرکت هایی که اقدام به افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی می کنند، موظف به پرداخت 25 درصد از افزایش رخ داده در قیمت دارایی ها تحت عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی هستند. از سوی دیگرتا زمانی که دارایی های مزبور جزو املاک شرکت باشند، هر 5 سال باید مورد تجدید ارزیابی قرار می گیرند تا زمانی که دارایی ها را به فروش برسانند.
4. معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی، مشمول کسانی خواهد شد در طی سال مالی بعد اقدام به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی می کنند؛ چون طبق این افزایش سرمایه در واقع نقدینگی وارد شرکت نمی شود.
5. برای محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی باید از فرمول زیر استفاده کرد.

قیمت سهام پس از افزایش سرمایه مساوی است با قیمت سهم قبل از افزایش سرمایه تقسیم بر درصد افزایش سرمایه به اضافه یک

موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله قانون مشمولین نصب صندوق مکانیزه عملیات افزایش سرمایه فروش دعوت می نماید.

هر آنچه که باید درباره تجدید ارزیابی دارایی ها بدانید

اگر بخواهیم ارزش دارایی های شرکت، کارخانه، تولیدی و یا هر واحد دیگر را به روز کنیم به زبان ساده آن را تجدید ارزیابی می نامیم. درواقع افزایش مبلغ دفتری یک دارایی درنتیجه تجدید ارزیابی آن مستقیماً تحت عنوان مازاد تجدید ارزیابی ثبت و در ترازنامه به‌عنوان بخشی از حقوق صاحبان نمایش داده می‌شود.
منظور از دارایی، دارایی‌هایی است که مطابق استاندارد حسابداری قابل‌تجدید ارزیابی است و شامل مواردی از قبیل دارایی‌های ثابت مشهود، سرمایه‌گذاری بلندمدت و دارایی زیستی مولد است.
لغت ارزیابی در واژگان لغت به معنی تعیین ارزش چیزی است. ارزیابی در حسابداری معنا و مفهوم ویژه ایی دارد. امروزه در بازار سرمایه هر روز ارزش دارایی ها تغییر می کند و باید میزان استهلاک و سود دارایی ها و ارزش کنونی مورد بررسی قرار بگیرد. بعد از پاسخ به این سؤال که تجدید ارزیابی چیست، باید شرایط و عوامل مختلفی را مورد بررسی قرار داد و با توجه به آن ها اقدام کرد.
تجدید ارزیابی روشی است که برای ارزش ثبت شده دارایی انجام می شود تا دقیقا ارزش آن در بازار فعلی را منعکس کند به این منظور باید نسبت به این که تجدید ارزیابی چیست و چه منفعتی دارد، آگاهی کسب کرد. با استفاده از نرم افزار صورتحساب، پیگیری ارزش دارایی های شما راحت تر از همیشه است به هر حال باید درباره مدیریت دارایی شرکت اطلاعات بیشتری کسب کنید.

علت اهمیت تجدید ارزیابی در حسابداری

ارزش گذاری مجدد تغییر در قیمت یک کالا یا کالای خاص به ویژه ارز است که در این حالت مشخصاً افزایش رسمی ارزش ارز نسبت به ارز خارجی در یک سیستم ثابت نرخ ارز است. در مقابل این موضوع کاهش رسمی ارزش ارز است. تحت نرخ ارز شناور، افزایش ارزش ارز یک افزایش ارزش ارز است. تغییر ارزش چهره یک ارز بدون تغییر در قدرت خرید آن، تجدید تغییر است، نه تجدید ارزیابی این امر معمولاً با صدور ارز جدید با ارزش متفاوت، معمولاً پایین تر انجام می شود.

شایان به ذکر می باشد که ارزش دفتری دارایی های ثابت مشهود برابر بهای تمام شده تاریخی دارایی های مذکور پس از کسر استهلاک انباشته آن ها می باشد. ارزش دفتری دارایی های ثابت مشهود نشان دهنده ارزش واقعی آن ها نیست .در شرایط تورمی ارزش واقعی ( منصفانه ) دارایی های ثابت مشهود بالاتر از ارزش دفتری منعکس در دفاتر است.

استفاده کنندگان از صورت های مالی که بیشتر سهامداران شرکت ها هستند باید از تجدید ارزیابی اطلاع داشته باشند تا بتوانند در تصمیم گیری های خود مد نظر قرار دهند. در مواقعی که سهام داران شرکت قصد واگذاری سهام خود را داشته باشند، هیچگاه ارزش دفتری سهام خود را ملاک انجام معامله قرار نمی دهند. در این گونه مواقع ارزش روز دارایی ها وبدهی های شرکت مبنای تعیین بهای سهام قرار می گیرد.

در یک نگاه

ضرورت انجام تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها

با توجه به مطالبی که گفته شد با معنا و مفهوم تجدید ارزیابی دارایی شرکت های آشنا شدید در این بخش از مقاله می خواهیم ضرورت انجام تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها را مورد بررسی قرار دهیم. از آنجایی که شرایط اقتصادی ایران دچار بحران و تورم شده قطعا اموال شرکت ها پس از سال ها فعالیت به اندازه روزی که شرکت تاسیس شده نیست و اگر شرکت بخواهد همان دارایی را جایگزین یا خریداری نماید باید حداقل چندین برابر استهلاکی که طی ده سال گذشته گرفته‌شده هزینه کند. از این رو شرکت های جهت ادامه فعالیت خود باید ارزش و میزان دارایی های خود را به میزان رشد تورم همسان سازند و به این منظور اقدام به سرمایه گذاری نمایند. در جامعه هایی که نظیر ایران که دچار تورم می شوند برای اینکه چرخه تولید نابود نشود باید حداقل هر 5 سال یکبار دارایی شرکت ها در طبقات مختلف تجدید شوند. اگر افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی با رعایت قوانین و مقررات انجام شود، معاف از مالیات می باشد. تعدادی از تحلیل گران و کارشناسان بر این باورند که این قانون باید به درستی و به صورت کامل اجرا شود و هیچ نوع شکی وجود نداشته باشد تا بنگاه ها به صورت کاملا شفاف و صریح صورت های مالی خود را ارائه دهند. تعدادی از کارشناسان نیز بر این باورند که برخی از شرکت ها از این قانون سو استفاده می کنند و نگرانی خود را از افزایش بدون دلیل ارزش سهام این شرکت ها اعلام کردند.

انطباق تجدید ارزیابی دارایی‌ها با استانداردهای حسابداری و قوانین مالیاتی

استاندارد حسابداری شماره ۱۱ (دارایی‌های ثابت مشهود) بند ۳۳ عنوان می‌دارد دوره تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود وابسته به تغییرات ارزش منصفانه دارایی‌هاست (۳ الی ۵ سال) و دوره تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها یک‌ساله است.

بند ۴۲ همین استاندارد بیان می‌دارد که مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به‌عنوان درآمد تحقق‌نیافته شناسایی می‌شود و افزایش سرمایه از آن محل مجاز نیست مگر در مواردی که به‌موجب قانون تجویزشده باشد. این همان بخشی است که دولت در بودجه خود پذیرفته و درآمد حاصل از افزایش ارزش دارایی‌ها را معاف مالیات کرده است، به شرطی که هزینه استهلاک مازاد تجدید ارزیابی دارایی هزینه قابل‌قبول مالیاتی نیست.

در بند ۷۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۰، بند ۳۹ قانون بودجه سال ۱۳۹۱، بند ۴۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ و ماده ۱۷ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی (مجوز ۵ ساله از ۲۵/۰۶/۱۳۹۱ تا ۲۴/۰۶/۱۳۹۶) به شرکت‌ها اختیار داده‌شده که دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی کنند به این شرط که مازاد حتماً به سرمایه منتقل شود.

از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۴ بنگاه‌های عظیمی ازجمله بانک‌ها با ارزیابی املاک و سرقفلی، سرمایه خود را از مبلغ ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیارد ریال به چند هزار میلیارد ریال افزایش دادند (شرکت‌هایی که تا پایان سال ۱۳۹۴ مازاد را شناسایی کنند، فرصت دارند طبق مصوبه هیئت‌وزیران تا پایان سال ۱۳۹۵ نسبت به ثبت سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها اقدام نمایند).

ازآن‌پس، تبصره یک ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم (اصلاحی ۳۱/۰۴/۱۳۹۴) با این مضمون که “شرکت‌ها می‌توانند طبق استانداردهای حسابداری، دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی کنند و از معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند” تصویب شد که درواقع یعنی حق انتقال به سرمایه را ندارند.

بنابراین تا پایان سال ۱۳۹۴، باید مازاد تجدید ارزیابی به سرمایه منتقل شود تا شرکت مشمول معافیت مالیاتی شود. ولی از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵ به بعد شرکت نباید مازاد تجدید ارزیابی را به سرمایه منتقل کند تا از معافیت مالیاتی بهره‌مند شود. از طرفی در اصلاحیه ۳۱/۰۴/۱۳۹۴، ماده ۱۷ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی که تا ۲۴/۰۶/۱۳۹۶ اعتبار داشت، بر اساس ماده ۲۸۲ لغو شد.

درنتیجه شرکت‌هایی که در سال ۱۳۹۵ تجدید ارزیابی انجام می‌دهند باید:

مازاد را هرساله در حقوق صاحبان سهام نمایش دهند. (درآمد تحقق‌نیافته را هرساله مستهلک کنند)
صورت سود و زیان جامع را ارائه کنند.
معادل تفاوت استهلاک دو روش، عامل کاهش مازاد بوده و معادل همین رقم هرساله به گردش سود انباشته اضافه ‌شود (به عبارتی می‌تواند بین صاحبان سهام تقسیم شود که مشمول مالیات نیست)
در صورت فروش یا برکناری دارایی، مازاد مربوطه مستقیماً به سود انباشته منتقل ‌شود.
تجدید ارزیابی موضوع این آیین‌نامه حسب مورد توسط کارشناسی رسمی دادگستری، با معرفی کانون کارشناسان رسمی دادگستری، یا کارشناسی قوه قضاییه معرفی‌شده توسط امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضاییه صورت می‌گیرد.

تضاد افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی با استانداردهای بین‌المللی IFRS
برخی شرکت‌ها با استناد به ماده ۱۷ قانون حداکثر توان تولیدی و خدماتی و همچنین جهت خروج از ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت و یا بنا بر دلایلی چون اصلاح ساختار مالی و کاهش نسبت اهرمی، اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌ها و انتقال مازاد تجدید ارزیابی به‌حساب سرمایه اقدام می کنند.

اگرچه این امر موجب شفاف ترشدن صورت‌های مالی آن شرکت‌ها می‌شود اما به دلیل افزایش هزینه استهلاک و همین‌طور کاهش سود هر سهم و درنتیجه کاهش ارزش سهام این شرکت‌ها، در مقایسه با شرکت‌های مشابه که دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی نکرده بودند، فراگیر نشده است.

انتقال مازاد تجدید ارزیابی به‌حساب سرمایه، طبق استانداردهای حسابداری (درصورتی‌که طبق قانون مجاز باشد) امکان‌پذیر است و حال اینکه انتقال این مازاد به‌حساب سرمایه برخلاف استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی IFRS است. طبق استانداردهای بین‌المللی مزبور، شرکت‌هایی که برای اولین بار صورت‌های مالی خود را طبق این استاندارد ارائه می‌کنند، باید این استانداردها را در ارائه اقلام مقایسه‌ای سه سال قبل خود نیز رعایت کنند.

شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس که مازاد تجدید ارزیابی و دارایی‌ها را به‌حساب سرمایه منتقل کرده‌اند و قرار است صورت‌های مالی خود را بر اساس IFRS تهیه کنند، عملاً نمی‌توانند اقلام مقایسه‌ای را اصلاح و سرمایه را کاهش دهند. تنها راه‌حل شاید اخذ مجوز خاص از بنیاد IFRS باشد.

مهمترین نکات در تهیه صورت های مالی

۳- درآمد عملیاتی عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سرمایه، به جز موارد مرتبط با آوردهصاحبان سرمایه، که از فعالیت های اصلی و مستمر واحد تجاری ناشی شده باشد .

۵- درآمد ناشی از استفاده دیگران از دارایی های واحد تجاری تنها در صورتی عملیاتی تلقی می شودکه ناشی از فعالیت های اصلی و مستمر واحد تجاری باشد . (بعنوان مثال، درآمد سپرده بانکی و یا درآمد حاصل از اجاره ساختمان در یک شرکت تولید کننده لوازم خانگی درآمد عملیاتی نیست .)

۶- درآمد عملیاتی ناشی از استفاده دیگران از دارایی های واحد تجاری باید با توجه به مبانی زیر شناسایی شود :

پ) سود سهام در زمان احراز حق دریافت توسط سهامدار، به استثنای سود سهام حاصل از سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی و وابسته .

۸- هر گاه در اندازه گیری درآمد عملیاتی، دریافت ما به ازای مربوط به آینده موکول گردید، معمولاً مبلغی اضافه بر بهای فروش نقدی کالا یا ارائه خدمات دریافت می شود. که ارزش منصفانه ما به ازای مربوط، بهای فروش نقدی است و مبلغ اضافه دریافتی درآمد عملیاتی فروشنده محسوب نمی شود بلکه نوعی درآمد تأمین مالی است که باید بطور جداگانه نشان داده شود .

۹- هر گاه قیمت فروش محصول شامل یک مبلغ قابل تفکیک جداگانه در ارتباط با خدمات بعدی باشد، این مبلغ به دوره های آتی منتقل و به عنوان درآمد عملیاتی طی دوره اجرائ خدمات مورد شناخت

قرار می گیرد. چنانچه دو معامله به گونه ای به هم پیوسته باشد که اثر تجاری آن را نتوان بدون توجه کلیت آن درک کرد، معیارهای شناخت در مورد آن به طور یکجا اعمال می شود .

۱۰- اگر واحد تجاری بخش عمده ای از مخاطرات و مزایای مالکیت را حفظ کند، معامله مربوط، فروش تلقی نمی گردد و لذا درآمدی از بابت آن شناسایی نمی شود. این امر ممکن است در حالات

مختلفی اتاق بیفتد. نمونه هایی از مواردی که واحد تجاری ممکن است مخاطرات و مزایای عمده مالکیت را حفظ کند به شرح زیر است :

الف) زمانی که واحد تجاری تعهداتی را در ارتباط با عملکرد غیر مطلوب مورد معامله که توسط مفاد ضمانت نامه کالای فروش رفته پوشش نیافته باشد، به عهده بگیرد .

ب) زمانی که دریافت درآمد عملیاتی مربوط به یک فروش خاص، مشروط به تحصیل درآمد توسط خریدار از محل فروش کالای مورد معامله باشد .

ج) زمانی که ارسال کالای مورد معامله متضمن خدمات نصب باشد، لیکن خدمات نصب که بخش عمده ای از مبلغ قرارداد را تشکیل می دهد، توسط واحد تجاری به طور کامل انجام نشده باشد .

د) زمانی که خریدار حق فسخ معامله را بر اساس مفاد قرارداد داشته باشد و واحد تجاری در مورد احتمال برگشت کالای فروش رفته مطمئن نباشد .

۱۱- هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان بر حسب کارکرد و در مواردی که انجام این امر مفید نباشد برحسب ماهیت طبقه بندی می شوند .

۱۲- هزینه های عملیاتی عبارت است از کاهش در حقوق صاحبان سرمایه، به جز موارد مرتبط با ستانده صاحبان سرمایه، که از فعالیت های اصلی و مستمر واحد تجاری ناشی شده باشد .

۱۴- کاهش در حقوق صاحبان سرمایه که از مبادلات تصادفی و اتفاقی یک واحد تجاری ناشی می شود را اصطلاحاً هزینه غیر عملیاتی می نامند .

۱۵- یک بخش از واحد تجاری عبارت است از جزئی از عملیات واحد تجاری یا گروه که اهمیت نسبی دارد و به طور جداگانه قابل شناسایی است و فعالیت ها، دارایی ها و نتایج مربوط به آن را بتوان به وضوح از بقیه فعالیت های واحد تجاری تمیز داد . یک بخش از واحد تجاری معمولاً خطوط تولید یا بازارهای جداگانه خاص خود را دارد و ممکن است یک قسمت تجاری یا جغرافیایی یا کوچک تر از آن باشد .

۱۶- سود حاصل از واگذاری، در تاریخ واگذاری و زیان حاصل از واگذاری، در تاریخ تصمیم به واگذاری در حساب ها ثبت می شوند .

۱۷- چنانچه انتظار رود فروش یک بخش از واحد تجاری با زیان همراه خواهد باشد، زیان برآوردی باید در سالی که واحد آشکارا متعهد به فروش یا خاتمه عملیات می گردد شناسایی شود .

الف) تاثیر با اهمیتی بر ماهیت و زمینه اصلی عملیات واحد تجاری داشته باشد و معرف کاهش مهمی در امکانات عملیاتی ناشی از خروج از بازاری خاص (اعم از تجاری یا جغرافیایی) یا کاهش عمده در میزان بازارهای در حال تداوم داشته باشد.

ب) دارایی ها، بدهی ها، نتایج عملیاتی و فعالیتهای بخش مزبور از نظر فیزیکی و عملیاتی و برای مقاصد گزارشگری، به روشنی قابل تشخیص باشد .

ج) عملیات توقف حداکثر تا سه ماه پس از تاریخ ترازنامه یا تاریخ تصویب صورتهای مالی، هر کدام که کمتر باشد، تکمیل گردد . در صورت عدم احراز کلیه شرایط یاد شده، عملیات بخش مربوط در صورت سود و زیان به عنوان عملیات در حال تداوم منعکس می شود . لازم به ذکر است فروش یا خاتمه عملیات یک بخش از واحد تجاری که اساساً به منظور دستیا بی به بهسازی تولید یا صرفه جویی در هزینه ها صورت می گیرد، بخشی از عملیات در حال تداوم آن محسوب می گردد .

۱۹- در ارتباط یا توقف عملیات یک بخش از واحد تجاری، موارد زیر باید در یادداشت های توضیحی صورتهای مالی افشا شود :

۲۰- معامله ای که از لحاظ مبلغ با اهمیت بوده و خارج از فعالیت های عادی واحد تجاری باشد وبه طور غیر مکرر واقع شود جزء اقلام غیر مترقبه نشان داده می شود، ولی اگر یکجا دارای هر دو شرط مزبور نباشد بایستی به صورت جداگانه در صورت سود و زیان جزء اقلام سودحاصل ازعملیات مستمرنشان داده شود.

۲۱- در صورتی که انتظار رود تغییر در برآورد حسابداری اثر با اهمیتی در دوره های بعد داشته باشد باید ماهیت و مبلغ آن افشا شود . چنانچه تعیین مبلغ تغییر عملی نباشد، موضوع باید دریادداشت های توضیحی افشا گردد .

۲۲-تغییر در رویه حسابداری عبارت از تغییر از یک رویه استاندارد حسابداری به یک رویه استاندارد حسابداری دیگر می باشد .

۲۴- در صورتی که در اثر تغییر در رویه حسابداری تعیین اثر انباشته تعدیلات سنواتی ممکن، ولی ارائه مجدد اقلام مقایسه ای صورت های مالی عملی نباشد، باید اثر تعدیلات سنواتی محاسبه و در گردش حساب سود (زیان) انباشته منعکس و عملی نبودن ارائه مجدد در یادداشت های توضیحی افشاء گردد .

۲۵- گاه تشخیص بین تغییر در رویه حسابداری و تغییر در برآورد حسابدار ی ممکن است بسیار مشکل باشد . در چنین حالتی، تغییر مورد نظر باید به عنوان تغییر در برآورد حسابداری تلقی و به گونه ای مناسب افشا شود .

۲۷- منظور از اصلاح اشتباه، اصلاح اشتباهات با اهمیتی است که در صورت های مالی دوره های گذشته رخ داده و در دوره جاری کشف گردیده است . این اشتباهات ممکن است از موارد زیر ناشی شود:

۲۸- اشتباهاتی به عنوان تعدیلات سنواتی تلقی می شود که هم بر ترازنامه و هم بر صورت سود و زیان تأثیر بگذارند .

۲۹- سود جامع شامل برخی از درآمدها و هزینه های تحقق نیافته است که در صورت سود و زیان منعکس نمی گردد و مستقیماً تحت سر فصل جداگانه ای در حقوق صاحبان سرمایه منظورمی شوند .

مجمع عمومی فوق‌العاده آریا تصویب کرد: ۱۰۰ درصد افزایش سرمایه از محل سود انباشته

افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی شرکت پلیمر آریاساسول از محل سود انباشته به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده این شرکت رسید.

مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت پلیمر آریاساسول (سهامی عام) با حضور ۹۴ درصد سهامداران این شرکت صبح روز دوشنبه ۱۵ دی ۱۳۹۹ برگزار شد و افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی این شرکت از محل سود انباشته به تصویب رسید. بنابراین سرمایه این شرکت از مبلغ ۴٫۵۸۴ میلیارد ريال به مبلغ ۹٫۱۶۸ میلیارد ريال افزایش یافت.

به گزارش واحد روابط عمومی شرکت پلیمر آریاساسول، امیرحسین بحرینی مدیرعامل این شرکت در مجمع عمومی فوق‌العاده در گزارشی به سهامداران آریا اعلام کرد به منظور اجرای سریع پروژه ارزشمند احداث واحد ۳۰۰ هزار تنی پلی اتیلن جدید شرکت، افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی از محل سود انباشته در دستور کار قرار گرفت تا سرمایه شرکت از مبلغ ۴۵۸ به ۹۱۶ میلیارد تومان افزایش یابد و بخشی از منابع مورد نیاز برای طرح توسعه تامین گردد. وی اضافه کرد : با توجه به صدور مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی شرکت از محل سود انباشته به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسید.

بحرینی گفت: عملیات اجرایی طرح توسعه احداث واحد جدید پلی اتیلن، آغاز شده و با برنامه ریزی صورت گرفته در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ به اتمام خواهد رسید. وی تاکید کرد: با احداث این واحد ۳۰۰ هزار تنی پلی اتیلن دو هدف کلیدی محقق می‌شود، یکی تکمیل زنجیره ارزش و جلوگیری از خام فروشی اتیلن مازاد شرکت و دیگری توسعه سبد محصولات و تولید گریدهای متنوع و جدیدی است که در نتیجه ضمن افزایش مجموع تولید انواع پلی اتیلن شرکت به یک میلیون تن در سال و افزایش قابل توجه درآمد ارزی شرکت، سود سالانه نیز حدود ۱۰۰ میلیون دلار افزایش خواهد یافت. بر این اساس پیش بینی می‌شود با تکمیل شدن ظرفیت این واحد جدید، سودآوری شرکت در سال مالی ۱۴۰۲ به ۵۰۰ میلیون دلار در سال بالغ گردد. وی افزود: در آذر ماه سال جاری برای اولین بار در کشور موفق به کسب رتبه AA- ، به عنوان بالاترین رتبه اعتباری ایران شدیم که در تامین مالی منابع مورد نیاز پروژه نقش موثری خواهد داشت.

آریا با تولید فعلی حدود دو میلیون تن اتیلن و انواع پلی‌اتیلن در سال، یکی از پیشروترین صنایع پتروشیمی در خاورمیانه با اعتبار جهانی است که یکی از سودآورترین و بنیادی ترین شرکتهای بازار سرمایه کشور محسوب می‌شود و تا پایان آذر ماه سال جاری توانسته ۱۱۵٫۱۸۴ میلیارد ريال درآمد فروش محقق کند که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۸۹ درصد افزایش داشته، و در شش‌ماهه اول سال جاری نیز از ۶٫۰۰۰ هزار میلیارد تومان فروش حدود ۴٫۰۰۰ میلیارد تومان سود خالص محقق نموده است. همه ساله در مجامع این شرکت حداکثر سود قابل تقسیم بین سهامداران توزیع ‌گردیده‌است.

افزایش ۱۳۳ هزار تنی میزان تولید شرکت طی ۹ ماهه سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، افزایش قابل توجه قیمتهای جهانی محصولات پس از افت دو ماه ابتدایی سال به واسطه بحران کرونا در کنار ارز آوری ناشی از صادرات ۷۰ درصدی محصولات، سبب استمرار نمایش خیره ‌کننده آریا در ۹ ماهه اول سال جاری شده‌است.