احکام شرعی سرمایه گذاری

حکم شرعی بیمه های عمر و سرمایه گذاری چیست؟

چنانچه شرکت بیمه را وکیل کنید که براساس عقود شرعیه -مثل مضاربه- این سود را بپردازد و اطمینان داشته باشید طبق آن عمل می کند، گرفتن سود جایز است و همچنین است اگر شرکت مذکور را ملزم به پرداخت سود نکنید و بیمه با علم به بطلان قرارداد هم راضی به پرداخت سود باشد.

• سقط جنینی که از عمر آن تنها سه هفته گذشته، چه حکمی دارد؟
• ناصبی کیست و حکم شرعی در ارتباط با او چیست؟
• در چه سنّی لازم است پدر و مادر به فرزندانشان، احکام شرعی و عبادات را تعلیم دهند؟
• آیا بر مسکراتی که از انگور گرفته نمیشود اطلاق خمر میشود و احکام خمر را دارد؟
• دوستی با افرادی که اهل تقیّد به احکام شرع نیستند و ایمانشان ضعیف است، چگونه است؟
• زنی که در محل سکونت تابع شوهر است، در مسأله وطن و احکام سفر باید تابع شوهر باشد؟
• در گذشته برخی از مسائل مستحاضه را نمی دانستم و بدون رعایت احکام آن، نماز خوانده ام. تکلیفم در مورد آن نمازها چیست؟
• در بین فامیل صندوق خانگی ایجاد شده که در آن افراد ماهیانه مبالغ ثابتی را پرداخت می نمایند و به صورت ماهیانه قرعه کشی انجام شده و مبلغ جمع شده به یکی از اعضا پرداخت می شود. آیا مبالغی که بیش از یکسال از پرداخت آن گذشته و به نوعی پس انداز شده تا نوبت شخص برسد، مشمول خمس می گردد؟
• اپراتورهایی از کاربران خود سوال هایی مانند نتایج بازی فوتبال و والیبال و. می پرسند و بابت آن هزینه ای بیش از یک پیامک رایج از کاربر کسر می کنند و در صورت صحت پیش بینی اقدام به قرعه کشی می کنند. آیا این کار مصداق شرط بندی و حرام نیست؟

• [سایر] بیمه عمر چیست؟
• [آیت الله خامنه ای] بیمه عمر چه حکمی دارد؟
• [آیت الله فاضل لنکرانی] بر فرض صحت عقد بیمه، به نظر حضرتعالی بیمه عمر چه حکمی دارد؟ (چه بیمه عمر به شرط حیات، به شرط فوت، مختلط).
• [آیت الله علوی گرگانی] آیا به پولی که به عنوان بیمه عمر به شرکت بیمه داده می‌شود، خمس تعلّق می‌گیرد؟
• [آیت الله علوی گرگانی] آیا به پولی که بعنوان بیمه عمر، از طرف شرکت بیمه به وارث پرداخت می‌شود، خمس تعلّق می‌گیرد؟
• [آیت الله سبحانی] آیا بیمه عمر مرحوم جزء ماترک است آیا به شکل ارث تقسیم می شود؟
• [آیت الله سبحانی] در بیمه عمر که مبلغ قطعی آن مشخص نیست بلکه تابع شرایط اقتصادی کشور در زمان پایان قرارداد است آیا این نوع در بیمه صحیح است؟
• [آیت الله اردبیلی] آیا به پولی که به عنوان بیمه عمر از طرف شرکت بیمه به ورّاث پرداخت میشود، خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
• [آیت الله سیستانی] از طرف دولت مقداری پول به عنوان بیمه عمر میت به ورثه داه شده آیا این پول خمس دارد؟
• [آیت الله سیستانی] از طرف دولت مقداری پول به عنوان بیمه عمر میت به ورثه داه شدهط آیا این پول خمس دارد؟

• انسان نمی‌تواند برخی از مسائل را از یک مجتهد و برخی دیگر را از مجتهد دیگر تقلید کند، ولی اگر یکی از مجتهدین در یک باب از احکام - مثلاً در باب نماز - از دیگران اعلم باشد و مجتهد دیگر در باب دیگر - مثلاً روزه - اعلم باشد، باید در احکام نماز از مجتهد اول و در احکام روزه از مجتهد دوم تقلید کند.
• در زمان غایب بودن امام علیه‌السلام ، مستحب است بعد از نماز عید فطر و قربان، دو خطبه بخوانند و بهتر است که در خطبه عید فطر احکام زکات فطره و در خطبه عید قربان احکام قربانی را بگویند.
• کسی که نمی‌تواند وضو بگیرد، یا غسل کند، نمی‌تواند نمازهای قضای خود را با تیمم بخواند؛ مگر آن که احتمال عقلایی بدهد که با تأخیر نتواند تا آخر عمر با وضو یا غسل نماز قضا را به جا آورد و مسّ نوشته قرآن و بودن در مسجد الحرام و احکام شرعی سرمایه گذاری مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله و نیز ورود یا ماندن در سایر مساجد؛ ولو در حال عبور نباشد، با تیمم ظاهراً جایز است و احتیاط مستحب در ترک است.
• طلاق دادن زن در حال حیض، با شرایطی که در احکام طلاق گفته می‌شود باطل است.
• کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، چنانچه سابقاً کافر بوده، نجس است و چنانچه سابقاً مسلمان بوده پاک است و سایر احکام مسلمان را داراست و چنانچه حالت سابقه او معلوم نباشد، پاک می‌باشد ولی احکام دیگر مسلمان را ندارد مثلاً نمی‌تواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود، مگر آن که در سرزمین اسلام باشد که ظاهراً تمام احکام مسلمان شامل او نیز می‌شود.
• بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای روزه او را به تفصیلی که در بخش احکام نماز در مسائل 1399 به بعد گفته شد، به جا آورد.
• اگر چیزی را پیدا کند و به خیال این که مال خود او است بردارد، بعد بفهمد مال خودش نبوده، باید به احکام مال پیدا شده عمل کند.
• طلاق دادن زنی که در حال نفاس است باطل و نزدیکی کردن با او احکام شرعی سرمایه گذاری حرام می‌باشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند، احتیاط مستحب آن است که به دستوری که در احکام حیض گفته شد کفاره بدهد.
• مردی که پدر یا مادرش هنگام انعقاد نطفه او مسلمان بوده‌اند اگر مرتدّ شود عقد زن مسلمانش باطل می‌شود و باید زن وی مقداری که در احکام طلاق گفته می‌شود عدّه وفات نگهدارد.
• اگر مرد و زن ندانند که زن در عدّه است، یا ندانند که عقد در حال عدّه باطل است و با یکدیگر ازدواج کنند و بچه‌ای از آنان به دنیا آید، حلال‌زاده است و تمام احکام اولاد را دارا می‌باشد، همچنین اگر یکی از مرد و زن نداند که زن در عدّه است یا نداند که عقد در حال عدّه باطل است، بین او و بچه‌ای که بدنیا می‌آید تمام احکام اولاد جاری است، ولی دیگری که می‌دانسته که زن در عدّه است و عقد در حال عدّه باطل است، از بچه ارث نمی‌برد و بچه هم از وی ارث نمی‌برد ولی این دو به هم محرمند و احکام محرمیت را دارا می‌باشند، لذا می‌توانند همچون دیگر محرمها به همدیگر نگاه کنند و ازدواج آنها با یکدیگر جایز نیست و همانند دیگر فرزندان حقّ نفقه دارد و در هر دو صورت عقد زن و شوهر باطل است و اگر در حال عدّه نزدیکی شده باشد به یکدیگر حرام ابدی می‌باشند.

• [آیت الله اردبیلی] ظاهرا با رعایت شرایطی که ذکر شد، تمام اقسام بیمه صحیح می‌باشد، چه بیمه عمر باشد یا بیمه کالاهای تجارتی یا عمارت‌ها یا کشتی‌ها و هواپیماها و یا بیمه کارمندان دولت یا مؤسّسات یا بیمه اهل یک قریه یا شهر و بیمه عقد مستقلّی است و می‌توان به عنوان بعضی از عقود دیگر از قبیل صلح، آن را اجرا کرد.
• [آیت الله مظاهری] بیمه عقدی است بین بیمه کننده و بیمه‌گر (دولت، شرکت، شخص) و لازم الاجرا می‌باشد و با هر لفظی چه عربی و یا غیر عربی یا با هر کاری نظیر کتابت، اجرا می‌شود، و آن عقد این است که بیمه‌گر در برابر پولی که می‌گیرد خسارتهای وارده را جبران می‌کند و آن اقسامی دارد: بیمه تجارتی، ساختمانی، وسایل نقلیه، کارمندان و کارگران، بیمه عمر و مانند آن، که همه اقسام آن صحیح و لازم الاجرا است.
• [آیت الله مکارم شیرازی] بیمه قراردادی است بین بیمه کننده و شرکت یا شخص بیمه گر و بر این اساس است که در برابر پولی که به آن شرکت یا آن شخص می دهد خسارتهای وارده بر انسان یا چیزی را جبران کند و این معامله و قرارداد مستقلی است که باشرایطی که در مسائل آینده می آید صحیح است، چه بیمه کالاهای تجارتی باشد، یا ساختمانها و اتومبیلها و کشتیها و هواپیماها، یا بیمه کارمندان و کارگران، یا بیمه عمر و مانند آن که در عرف عقلاء معمول است.
• [آیت الله سیستانی] بیمه انواعی دارد از آن جمله: 1 بیمه اشخاص در برابر مرگ، بیماری و یا حوادث دیگر. 2 بیمه اموال، مانند اتومبیل، هواپیما و کشتی در برابر خطر آتش‌سوزی، غرق شدن و سرقت و مانند آنها. بیمه تقسیمات دیگری دارد که احکام شرعی آن تفاوتی با موارد مذکور ندارد، لذا نیازی به ذکر آنها نیست.
• [آیت الله نوری همدانی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد ، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است .
• [آیت الله سبحانی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
• [آیت الله صافی گلپایگانی] . موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
• [آیت الله فاضل لنکرانی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتّفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
• [آیت الله بروجردی] اگر کسی دختر نابالغی را برای خود عقد کند و پیش از آن که نُه سال دختر تمام شود، با او نزدیکی و دخول کند، احتیاط واجب آن است که تا آخر عمر از دخول به او خود داری نماید.
• [آیت الله بهجت] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می‌افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند اداست.

به مجموعه قوانين و مقرّرات اسلام، احكام شرعى می‌گویند.احکام شرعی، اعتبارات شرعیِ متعلق به افعال مکلفان را می‌گویند.

بیمه (تأمین)، نوعى تعهّد و پیمان میان دو شخص حقیقى یا حقوقى است که به موجب آن یک طرف متعهّد مى‌گردد در ازاى پرداخت مبلغى از سوى طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او یا بخشى از آن را جبران نماید.متعهّد را «بیمه‌گر»، طرف تعهّد را «بیمه گذار» و وجه پرداختى از سوى طرف تعهّد به متعهّد را «حقّ بیمه» یا «وجه بیمه» گویند.عنوان بیمه از عناوین جدید است که به فقه راه یافته و ضمن مسائل مستحدثه از آن بحث شده است.

عُمَر بن خَطّاب بن نُفَیل (درگذشت ۲۳ق) از صحابه پیامبر اکرم(ص) و خلیفه دوم (خلافت: ۱۳ - ۲۳ق) که در مکه اسلام آورد. عمر بن خطاب به وصیت مستقیم خلیفه اول، به خلافت رسید، حدود ده سال حکومت کرد و در سال ۲۳ق توسط ابولؤلؤ به قتل رسید.

قراردادی است بين مالك و «عامل» كه بر اساس آن «عامل» متعهد می‌شود، با سرمايه‌ی مالك تجارت كند و سود آن به نسبت معيّن، بين هر دو تقسيم شود.احکام شرعی سرمایه گذاری

بیمه (تأمین)، نوعى تعهّد و پیمان میان دو شخص حقیقى یا حقوقى است که به موجب آن یک طرف متعهّد مى‌گردد در ازاى پرداخت مبلغى از سوى طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او یا بخشى از آن را جبران نماید.متعهّد را «بیمه‌گر»، طرف تعهّد را «بیمه گذار» و وجه پرداختى از سوى طرف تعهّد به متعهّد را «حقّ بیمه» یا «وجه بیمه» گویند.عنوان بیمه از عناوین جدید است که به فقه راه یافته و ضمن مسائل مستحدثه از آن بحث شده است.

جریء آن‌که کاری به وی واگذار شده باشد، و به عبارت دیگر چنان‌که از متون فقهی استفاده می‌شود، وکیل نایب در تصرف را گویند.

بهره و ربح را سود گویند. به عبارت دیگر در‌آمد افزون بر سرمایه را سود گویند. از احکام آن در بابهاى زکات، خمس، تجارت، شرکت، مضاربه و ودیعه سخن گفته‌اند.

حکم شرعی سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟

بسیاری از کسانی که در ایران یا کشورهای اسلامی اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند، سوال مهمی دارند و آن این است که آیا سرمایه‌گذاری و سودی که بابت آن دریافت می‌کنند، از نظر شرعی نیز حلال است یا خیر. کسب درآمد حلال برای بسیاری از سرمایه‌گذاران و کسانی که دسترنج خود را در جایی قرار می‌دهند تا از تورم حفظ شود، اهمیت دارد. به همین دلیل نیز در مطلب حاضر به بررسی حکم شرعی سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرایطی که برخی برای آن عنوان کرده‌اند، می‌پردازیم.

راه‌های سرمایه‌گذاری حلال چیست؟

به طور کلی سرمایه‌گذاری حلال به آن دسته از سرمایه‌گذاری‌ها گفته می‌شود که سود حاصل از سرمایه‌گذاری بین سرمایه‌گذار و کسی که سرمایه را مدیریت می‌کند، تقسیم شود و طرفین در سود و زیان آن شریک شوند. در اسلام چارچوب و عقودی هم برای این مساله پیشنهاد شده است. به عقیده بسیاری از فقها در نظر گرفتن درصد سود ثابت به نوعی ربا محسوب می‌شود. در مورد سود بانکی این موضوع با این شیوه که بانک وکیل سرمایه‌گذار می‌شود و از سوی سرمایه‌گذاران مبلغ جمع شده را در راهی شرعی سرمایه‌گذاری می‌کند، حل شده است. یکی دیگر از راه‌های سرمایه‌گذاری حلال مضاربه است. در مضاربه شما سرمایه خود را در جایی قرار می‌دهید و با آن داد و ستد انجام گرفته و در برابر آن درصدی از سود بین سرمایه‌گذار و کسی که سرمایه را مدیریت می‌کند، تقسیم می‌شود. در مضاربه اگر سرمایه‌گذاری به زیان منجر شود، فقط صاحب مال خسارت می‌بیند.

حکم شرعی معامله در بورس

زمانی که شما در بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کنید، در واقع بخشی از پولتان را صرف خرید بخشی از آن شرکت کرده‌اید و مالک قسمتی از آن هستید. به همین ترتیب هم در سود و زیان آن شریک می‌‎شوید. به همین دلیل نیز سرمایه‌گذاری در بورس تا جایی که خلاف قانون نباشد، حلال محسوب می‌شود. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری‌های این چنینی می‌تواند بر ظرفیت تولیدی کشور اضافه کند و به همین دلیل شاید حتی برای اقتصاد کشور هم مفید باشد.

شرایط حلال بودن سرمایه‌گذاری در بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)

کارشناسان فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه حلال بودن خرید و فروش سهام، دو شرط را برای حلال بودن سود داده شده از این صندوق‌ها عنوان کرده‌اند. عباس موسویان، عضو شورای فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در مورد سودی که از خرید و فروش سهام در بورس به دست می‌آید، اظهار کرده بود که به طور کلی از نظر مراجع در خرید و فروش سهام دو شرط وجود دارد. یکی آن که کالاهایی که شرکت تولید می‌کند، از مسیر حرام ایجاد نشده باشد و دیگر آن که شرکت فوق سود ربوی ندهد.

یکی از گزینه‌هایی که برای سرمایه‌گذاری وجود دارد و بسیاری نیز از آن استقبال می‌کنند، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله در بورس است. این صندوق‌های سرمایه‌گذاری دسته‌بندی متفاوتی دارند و شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، صندوق درآمد ثابت و صندوق طلا می‌شوند. از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام می‌توان به صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان اشاره کرد. صندوق سکه طلا کیان نیز در زمینه طلا فعالیت می‌کند و صندوق درآمد ثابت کیان از صندوق‌های درآمد ثابت معتبر و خوب کشور است.

به عقیده کارشناسان مذهبی این حوزه، سود معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس حرام نیست. همچنین سرمایه‌گذاری و سود بردن از این صندوق‌ها تا جایی که خلاف قانون نباشد، اشکالی ندارد. عباس موسویان در این زمینه معتقد بود که بدون شک مسئولان بورس با موازین شرعی سودها را پرداخت می‌کنند.

آیا سود دریافتی از صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت از نظر شرعی حلال است؟

همانطور که مستحضرید این صندوق ها از مصادیق تعریف صورت گرفته در بند 20 ماده یک قانون بازار بهادار مصوب مجلس شورای اسلامی در آذر 1384 و بند "ه" ماده یک قانون توسعه ابزارهای و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل در اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مصوب آذر ماه 1388 می‌باشد. در خصوص صندوق درآمد ثابت کاریزما بطور اخص همانطور که در سایت این صندوق نیز قابل مشاهده است به شماره 11302 نزد سازمان بورس اوراق بهادار تهران به ثبت رسیده و تحت نظارت آن سازمان می‌باشد. از این لحاظ فعالیت این صندوق کاملاً قانونی و در سیطره حکومت جمهوری اسلامی مشغول به فعالیت است. این قوانین همگی مصوب مجلس شورای اسلامی تصویب و انطباق آن با شریعت اسلامی توسط شورای محترم نگهبان صحه گذاشته شده است.

ممکن است سوالی ایجاد شود که قانون کلی به تصویب مجلس و تائید شورای محترم نگهبان رسیده است ولی دستورالعمل ها و شیوه نامه ها آن چطور؟

در این خصوص نیز باید اشاره کرد تمامی دستورالعمل ها و شیوه نامه ها در بازار سرمایه قبل از تصویب و اجرایی شدن توسط کمیته فقهی سازمان بورس بررسی و انطباق آن با شریعت اسلامی و فقه جعفری بررسی خواهد شد و پس از تائید آن کمیته، اجازه تصویب در نهادهای مربوطه و اجرایی شدن خواهد یافت. در این خصوص نظر شما را به اظهار نظر حجت الاسلام مصباحی مقدم (ریاست محترم کمیته فقهی سازمان بورس) در خصوص شرعی بودن سرمایه گذاری در بازار سرمایه و سهام شرکت ها و همچنین تمام ابزارهای مالی جدید بکار گرفته شده در این بازار به گزارش خبرگزاری ایلنا به آدرس ذیل جلب می نمایم:

موضوع فعالیت و نحوه سرمایه گذاری وجوه اخذ شده مردم در منابع مختلف

همانطور که اشاره شد این صندوق پس از ابلاغ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید ایجاد شده است و بنظر می رسد برای یافتن جواب باید موضوع فعالیت این صندوق ها را دانست.

بر اساس اساسنامه و امیدنامه مصوب این صندوق موضوع فعالیت به شرح ذیل میباشد:

موضوع فعالیت اصلی صندوق، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (اوراق مشارکت، اوراق اجاره و اوراق بهادار رهنی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت) و سپرده های و گواهی سپرده بانکی و موضوع فعالیت فرعی آن مشارکت در تعهد پذیره‌نویسی یا تعهد خرید اوراق بهادار است. نسبت سرمایه گذاری در هر کدام از این بخش ها بنا به تشخیص مدیر صندوق متفاوت است که می توانید نصاب های مجاز را در امید نامه بارگذاری شده در سایت رسمی صندوق ملاحظه بفرمائید.

برای اینکه بدانیم سودهای پرداختی این صندوق از نظر شرعی چه حکمی دارد باید بدانیم این سودها از چه منابعی حاصل شده است بصورت کلی در صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت کاریزما و سایر صندوق های مشابه منابع جمع آوری شده در 3 قسمت ذیل سرمایه گذاری خواهد شد:

• سهام شرکت ها (در این صندوق بنا به ماهیت آن و انتظار ریسک کمتر، معمولا بخش کمتری از منابع را در سهام شرکت ها سرمایه گذاری میگردد چرا که سهام شرکت ها دارای ریسک بالاتری هستند و پاسخگوی انتظارات کم ریسک مشتریان اینگونه صندوق ها نیستند).
• اوراق های مشارکت و سایر اوراق درآمدثابت در چارچوب یکی از عقود یازده گانه مجاز در شریعت اسلامی
• سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت بانکی

بطور مثال ترکیب دارایی صندوق درآمد ثابت کاریزما در تاریخ 15 فروردین 1400 به شرح تصویر زیر میباشد:

همانطور که ترکیب دارایی های صندوق را مشاهده میکنید حدود 50% از منابع اخذ شده از مردم در جایی غیر از سپرده های بانکی است! قابل مشاهده است که حدود 50% از منابع در سهام و اوراق مشارکت یا سایر اوراق هایی که در چارچوب عقود اسلامی مجاز است سرمایه گذاری شده اند.

تکلیف در خصوص سود و یا زیان حاصل از معاملات مربوط به سهام شرکت ها تا حدودی روشن تر است ولی در خصوص سود اوراق مشارکت مباحث عدم قطعیت در سود و . مطرح می باشد که جهت استحضار نظر مراجع اعظام در خصوص سود و یا زیان احتمالی حاصل از سرمایه گذاری در دو حوزه "سهام" و "اوراق مشارکت" به شرح ذیل می باشد:

• نظر مراجع اعظام در خصوص سود اوراق مشارکت: https://b2n.ir/x86028
• نظر مراجع اعظام در خصوص سود و زیان حاصل از سرمایه گذاری در سهام شرکت ها : https://b2n.ir/b67892

در خصوص سود سپرده بانکی که بیشتر سوالات در این بخش خواهد بود، مسایل زیادی فقهی تاکنون مطرح شده است ولی به هر حال مراجع اعظام تاکنون بطور قطع و یقین سود سپرده های بانکی را حرام شرعی اعلام نکرده اند و تنها مسئله ای که قطعاً آن را حرام اعلام کرده اند مبحث دیرکرد و جرایم تاخیر تادیه دیون بوده که این موضوع برای این صندوق صادق نیست چرا که ماهیتاً صندوق ها در سمت سپرده گذار هستند و جرایم تاخیر در سمت وام گیرندگان از بانک ها و موسسات اعتباری مطرح است.

در خصوص خود سود سپرده های بانکی باید عنوان داشت مراجع بصورت کلی سود سپرده های بانکی را حلال دانسته اند به شرط آنکه بانک‌ها مسایل شرعی را رعایت کنند و فرد سپرده گذار نیز نیت دریافت سود قطعی در ازای سپرده گذاری نداشته باشد در واقع در ازای قرض نمی‌تواند قید دریافت سود نماید. در اینخصوص نظر شما را به مجموعه استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای دامه برکاته مندرج در لینک ذیل جلب می نمایم (سوال1914 و 1920 و 1926 و 1935 در اجوبه الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای دامه برکاته) https://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=167&pid=167&tid=-1

یک نکته مهم در تمام فتاوای مراجع عظام مشاهده می‌شود بحث تعیین سود قطعی در ابتدای سرمایه گذاری و . است. در این خصوص باید اشاره داشت که صندوق درآمدثابت کاریزما تاکنون سود ثابت و قطعی پرداخت نکرده است! نظر شما را به احکام شرعی سرمایه گذاری جدول سود پراختی ماهانه به ازای هر یک واحد سرمایه گذاری (یک میلیون ریال) در یک و نیم سال گذشته جلب می نماید:

برای نمونه سود اردیبهشت ماه سال 99 به ازای هر واحد سرمایه گذاری یک میلیون ریالی مبلغ 38،499 ریال بوده است که معادل نرخ 45% سالانه می باشد در ماه بعد با توجه به شرایط منابع سرمایه گذاری این نرخ به حدود 27% کاهش یافت در سایر ماه ها هم بین 20% الی 23% همواره در نوسان بوده است.

همچنین مطابق امید نامه صندوق این شرکت هیچ تعهدی برای تضمین اصل و سود سرمایه شما ندارد و صرفاً در چارچوب قوانین مربوطه به نیابت از شما در جاهای مجاز سرمایه گذاری و منافع حاصل را پس از کسر کارمزد بصورت ماهانه به شما پرداخت می نماید.

از آنجا که منابع مردم در این صندوق در جاهای کم ریسک و سودهای قابل پیش بینی (تا حدودی البته) سرمایه گذاری می شود بنابراین ریسک نکول و از بین رفتن سرمایه یا به زیان منجر شدن سرمایه گذاری بسیار پایین است از همین روی است که اینگونه صندوق ها برای افرادی که ریسک پذیری کم دارند و همچنین خواهان دریافت سود حاصل از سرمایه گذاری خود بصورت ماهانه برای رفع حوایج و نیازهای زندگی خود هستند مناسب ارزیابی می شود.

ماهیت فقهی – حقوقی صندوق سرمایه گذاری درآمدثابت

برای اینکه بیشتر بر جنبه های فقهی و مسایل حقوقی صندوق درآمد ثابت بتوان آگاهی یافت توصیه می‌کنیم اصل مقاله در اینخصوص را از طریق لینک: https://b2n.ir/x20875 دانلود و مطالعه کنید.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک با درآمد ثابت یکی از انواع واسطه های مالی و ازجمله نهادهایی است که با فروش پیوسته واحد سرمایه گذاری خود به عموم مردم، وجوهی را تحصیل و آن ها را در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار شامل سپرده های بانکی، سهام، اوراق مشارکت، ابزارهای کوتاه مدت بازار پول و دارایی های دیگر، با توجه به هدف صندوق، به طور حرفه ای سرمایه گذاری می کنند. در حال حاضر صندوق های سرمایه گذاری مشترک با درآمد ثابت بیش از سایر انواع آن در بازار سرمایه کشور فعال هستند و به دلیل مزایای آن اقبال عمومی نسبت به این نوع از صندوق ها بیشتر است. با عنایت به گسترش این صندوق ها در ایران و استقبال چشم گیر سرمایه گذاران از آن و توجه به این مطلب که صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت رایج ترین صندوق ها در کشور می باشد، ضروری به نظر می رسد که پیرامون ماهیت این دسته از صندوق های سرمایه گذاری از حیث حقوقی جستاری صورت گیرد، خصوصاً آنکه این نهاد مالی نوظهور بوده، در مورد آن فقر منابع به چشم می خورد.

در خصوص سود سپرده بانکی نیز توصیه می‌شود مقاله با آدرس : https://b2n.ir/h46776 را مطالعه نمائید.

چکیده این مقاله به شرح ذیل میباشد:

بانک‌ها با هدف جذب سرمایه مردمی، سود علی‌الحساب تضمینی تعیین کرده و پرداخت اضافه سود را به بازدهی اقتصادی بانک منوط دانسته‌اند. از دیدگاه فقهی، دریافت سود در قبال سپردن پول، بدون هیچ­گونه قبول خطر، ربا محسوب شده که حرام شرعی است. فقها دریافت سود علی­الحساب را در صورت بستن عقد شرعی همچون وکالت بانک در سرمایه­گذاری، مضاربه، مشارکت و مانند آنها و در نهایت مصالحه مجاز دانسته­اند. در این تحقیق ضمن بررسی چگونگی این عقود در فعالیت­های بانکی مرتبط با سود، دو مقوله جواز دخالت حکومت در تعیین حداقل سود و بیمه سپرده بانکی مورد بحث بوده که بر مبنای آن­ها می­توان تعیین و تضمین سود علی‌الحساب را دارای توجیه شرعی دانست. با توجه به پذیرش بیمه در قالب عقود اسلامی توسط جمهور فقها، بیمه سپرده بانکی که بازپرداخت اصل سرمایه و حداقل سود را تضمین می‌کند، منعی ندارد. همچنین دخالت دولت در قیمت‌گذاری، در صورت لزوم و به قصد تأمین مصالح اجتماعی، مورد پذیرش واقع گردیده است.

نتیجه

با در نظر گرفتن تمامی جوانب مطرح شده و نیت شما سرمایه گذاران و همچنین اعمال مدیریت این مجموعه به نیابت از شما بر سرمایه های واگذاری شده و همچنین عدم تضمین سود قطعی در ازای سرمایه گذاری می‌توان دریافت که منابع حاصل از سرمایه گذاری و پرداخت سود به سرمایه گذاران در این صندوق همانطور که جناب حجت الاسلام مصباحی مقدم به عنوان ریاست محترم کمیته فقهی سازمان بورس اوراق بهادار تهران عنوان کردند، کاملاً شرعی و قانونی است و حتی از جهاتی سود صندوق های درآمد ثابت ارجحین بیشتری نسبت به سود سپرده بانکی دارد چرا که در این گونه صندوق ها واقعاً تضمین پرداخت سود وجود ندارد و همچنین نرخ سود قطعی و ثابت نیست (اگرچه مدیر صندوق همیشه در تلاش است تا منابع را به گونه ای مدیریت کند تا سود حاصل از سرمایه گذاری نوسان کمتری داشته باشد چرا که برای سرمایه گذار دریافت سود با نوسان کم حایز اهمیت خواهد بود).

در انتها نظر شما را به دو استفتاء که از دفاتر مراجع اعظام حضرت آیت ا. خامنه ای و حضرت آیت ا.. مکارم شیرازی بطور اختصاصی در مورد سود دریافتی از صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت نموده ایم جلب می‌کند:

سایت رسمی دفتر حضرت آيت الله العظمى وحيد خراسانى

مسأله ۲۱۷۰ ـ شركت عبارت است از مالك بودن دو نفر يا بيشتر مالى را ـ چه عين باشد و چه دين ـ به نحو كسر مشاع ، مانند نصف ، ثلث و . .
و شركت به چند سبب محقّق مى شود ، به سبب غير اختيارى مانند ارث و به سبب اختيارى ، چه آن سبب اختيارى عمل خارجى باشد ، مانند اين كه دو نفر با يكديگر مالى را حيازت كنند ، يا عقد باشد ، مانند اين كه دو نفر كه صاحب دو مال هستند هر يك نصف مشاع از مال خود را به نصف مشاع از مال ديگرى به مثل بيع يا صلح معاوضه كند.
و همچنين شركت به امتزاج دو مال به طورى كه امتياز بين آن دو از ميان برود ، نيز حاصل مى شود ، چه آن دو مال از يك جنس باشند و چه از دو جنس.
و شركت عقديه ـ كه احكام آن ذكر مى شود ـ عبارت است از قرارداد دو نفر يا بيشتر برمعامله به مال مشترك كه سود براى هر يك و ضرر بر هر يك از آنها باشد.

شراکت دو نفر يا بيشتر در مزدى كه از كار خودشان مى‏ گيرند

مسأله ۲۱۷۱ ـ اگر دو نفر يا بيشتر در مزدى كه از كار خودشان مى گيرند با يكديگر شركت كنند ، مثلا چند كارگر با هم قرار بگذارند كه هر قدر مزد گرفتند با هم قسمت كنند ، شركت آنان صحيح نيست ، ولى اگر هر يك از آنان مصالحه كند كه مثلا نصف در آمد خودش را به نصف در آمد طرف ديگرى در مدّت معيّنى و آن طرف قبول كند ، در مزد شريك مى احکام شرعی سرمایه گذاری شوند ، و اگر در ضمن عقد لازمى شرط كنند كه هر يك از آنها مثلا نصف اجرتشان را به ديگرى بدهد ، هر چند شريك نمى شوند ولى واجب است به شرط عمل كنند ، و همچنين است اگر شرط در ضمن عقد جايز باشد تا وقتى كه عقد به هم نخورده باشد.

شراکت دو نفر در جنسى كه هركدام مى‏ خرند

مسأله ۲۱۷۲ ـ اگر دو نفر با يكديگر شركت كنند كه هر كدام به اعتبار خود جنسى بخرد و قيمت آن را خودش بدهكار شود ولى در استفاده جنسى كه هر كدام خريده اند با يكديگر شريك باشند ، صحيح نيست ، امّا اگر هر كدام ديگرى را وكيل كند كه جنسى را كه به ما فى الذمّه ـ نقد يا نسيه ـ مى خرد ، كسر مشاع آن را ـ نصف يا ثلث مثلا ـ به ذمّه او بخرد ، و بعد هر شريكى جنسى را براى خودش و شريكش بخرد كه هر دو بدهكار شوند ، شركت صحيح است.

شرايط كسانى كه به عقد شركت با هم شريك مى ‏شوند

مسأله ۲۱۷۳ ـ كسانى كه به عقد شركت با هم شريك مى شوند بايد عاقل و بالغ باشند ، و بايد از روى قصد و اختيار شركت كنند ، و بتوانند در مال خود تصرّف نمايند ، پس سفيه ـ كسى كه مال خود را در كارهاى بيهوده صرف مى كند ـ چون حقّ ندارد در مال خود تصرّف نمايد ، اگر شركت كند صحيح نيست.

اشتراط سود برای يكى از شرکاء

مسأله ۲۱۷۴ ـ اگر در عقد شركت شرط كنند كسى كه كار مى كند ، يا بيشتر از شريك ديگر كار مى كند ، يا ارزش كار او بيشتر است ، از سود بيشتر ببرد ، بايد آنچه را شرط كرده اند به او بدهند ، ولى اگر شرط كنند كسى كه كار نمى كند يا بيشتر كار نمى كند يا ارزش كار او بيشتر نيست از سود بيشتر ببرد ، شرط باطل است ، ولى اگر شرط كنند زيادى را به او تمليك كنند ، شرط صحيح است و بايد به آن وفا كنند.

شرط اینکه همه استفاده را يك نفر ببرد يا تمام ضرر بر يكى باشد

مسأله ۲۱۷۵ ـ اگر قرار بگذارند كه همه استفاده را يك نفر ببرد يا تمام ضرر بر يكى از آنان باشد ، اين قرار باطل و صحّت شركت هم محلّ اشكال است ، ولى اگر قرار بگذارند كه آنچه را از استفاده مالك مى شود به ديگرى بدهد ، يا به مقدار تمام ضررى كه بر ديگرى وارد مى شود از مال خود به او تمليك نمايد ، عقد صحيح و شرط لازم الوفاء است.

محاسبه سود و ضرر نسبت به سرمايه آنان در فرض عدم شرط

مسأله ۲۱۷۶ ـ اگر شرط نكنند كه يكى از شريكها بيشتر منفعت ببرد ، چنانچه سرمايه آنان يك اندازه باشد ، منفعت و ضرر را هم به يك اندازه مى برند ، و اگر سرمايه آنان يك اندازه نباشد ، بايد منفعت و ضرر را به نسبت سرمايه قسمت نمايند ، مثلا اگر دو نفر شركت كنند و سرمايه يكى از آنان دو برابر سرمايه ديگرى باشد ، سهم او از منفعت و ضرر دو برابر سهم ديگرى است ، چه هر دو به يك اندازه كار كنند ،يا يكى كمتر كار كند يا هيچ كار نكند.

شرط اینكه چه کسی از شرکاء معامله كند

مسأله ۲۱۷۷ ـ اگر در عقد شركت شرط كنند كه هر دو با هم خريد و فروش نمايند ، يا هر كدام به تنهايى معامله كند ، يا فقط يكى از آنان معامله كند ، بايد به قرار داد عمل نمايند.

در فرض عدم تعیین، كه كداميك از آنان با سرمايه خريد و فروش نمايد

مسأله ۲۱۷۸ ـ اگر معيّن نكنند كه كدام يك آنان با سرمايه خريد و فروش نمايد ، هيچ يك آنان بدون اجازه ديگرى نمى تواند با آن سرمايه معامله كند.

نحو عملکرد شريكى كه اختيار سرمايه شركت با اوست

مسأله ۲۱۷۹ ـ شريكى كه اختيار سرمايه شركت با اوست بايد به قرار داد شركت عمل كند ، مثلا اگر با او قرار گذاشته اند كه نسيه بخرد ، يا نقد بفروشد ، يا جنس را از محلّ مخصوصى بخرد ، بايد به همان قرارداد رفتار نمايد ، و اگر با او قرارى نگذاشته باشند ، بايد به طور معمول معامله كند ، و مال شركت را اگر متعارف نيست ، يا احتمال خطر براى مال است ، در مسافرت همراه خود نبرد.

تخلّف شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى‏كند از قرارداد عمل

مسأله ۲۱۸۰ ـ شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى كند ، اگر بر خلاف قراردادى كه با او كرده اند خريد و فروش كند ، يا آن كه قراردادى نكرده باشند و بر خلاف معمول معامله كند ، در اين دو صورت معامله نسبت به حصّه شريك فضولى است ، پس چنانچه اجازه نكند مى تواند عين مالش را ، و در صورت تلفِ عين ، عوض مالش را بگيرد.

افراط و تفریط شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى‏ كند

مسأله ۲۱۸۱ ـ شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى كند ، اگر زياده روى ننمايد و در نگهدارى سرمايه كوتاهى نكند و اتفاقاً مقدارى از آن يا تمام آن تلف شود ، ضامن نيست.

ادعای تلف توسط شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى‏ كند

مسأله ۲۱۸۲ ـ شريكى كه با سرمايه شركت معامله مى كند ، اگر بگويد سرمايه تلف شده و پيش حاكم شرع قسم بخورد ، بايد حرف او را قبول كرد.

برگشت تمام شريكها يا بعضى از اجازه‏ تصرف در مال يكديگر

مسأله ۲۱۸۳ ـ اگر تمام شريكها از اجازه اى كه به تصرّف در مال يكديگر داده اند برگردند ، هيچكدام نمى توانند در مال شركت تصرّف كنند ، و اگر يكى از آنان از اجازه خود برگردد شريكهاى ديگر حقّ تصرّف ندارند ، ولى كسى كه از اجازه خود برگشته مى تواند در مال شركت تصرّف كند.

تقاضای يكى از شريكها كه سرمايه شركت را قسمت كنند

مسأله ۲۱۸۴ ـ هر وقت يكى از شريكها تقاضا كند كه سرمايه شركت را قسمت كنند ـ اگر چه شركت مدّت داشته باشدـ بايد ديگران قبول نمايند ، مگر آن كه قسمت محتاج به ضميمه مالى از غير مال مشترك باشد ، كه آن را قسمت ردّ مى گويند ، يا اين كه تقسيم ضرر معتنابه بر شركاء داشته باشد.

مردن يا ديوانه يا بى هوش يا سفيه شدن یکی از شرکاء

مسأله ۲۱۸۵ ـ اگر يكى از شريكها بميرد يا ديوانه يا بى هوش شود ، شريكهاى ديگر نمى توانند در مال شركت تصرّف كنند ، و همچنين است اگر يكى از آنان سفيه شود ـ يعنى مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف نمايد ـ و يا از طرف حاكم شرع به واسطه افلاس ممنوع از تصرّف شود.

ضرر یا نفع معامله نسيه براى خود يا شركت(بنگرید مسأله ۲۸۷۶)

مسأله ۲۱۸۶ ـ اگر شريك چيزى را نسيه براى خود بخرد ، نفع و ضررش مال او است ، ولى اگر براى شركت بخرد و اطلاق شركت شامل معامله نسيه بشود ، نفع و ضررش براى شركاست ، و همچنين است اگر عقد شركت معامله نسيه را نگيرد و براى شركت بخرد و شريك ديگر اجازه نمايد.

با سرمايه شركت معامله‏ اى كنند و بعد بفهمند شركت باطل بوده

مسأله ۲۱۸۷ ـ اگر با سرمايه شركت معامله اى كنند ، بعد بفهمند شركت باطل بوده ، چنانچه طورى باشد كه اذن در معامله به صحّت شركت مقيّد نباشد ـ به اين معنى كه اگر مى دانستند شركت درست نيست ، به تصرّف در مال يكديگر راضى بودند ـ معامله صحيح است ، و هر چه از آن معامله پيدا شود مال همه آنان است ، و اگر اين طور نباشد چنانچه كسانى كه به تصرّف ديگران راضى نبوده اند آن معامله را اجازه كنند ، معامله صحيح ، وگرنه باطل مى باشد ، و در هر صورت جمعى از فقهاء «اعلى الله مقامهم» فرموده اند: «هركدام آنان كه براى شركت كارى كرده است اگر به قصد مجانى كار نكرده باشد ، مى تواند مزد زحمتهاى خود را به اندازه معمول با حفظ نسبت از شريكهاى ديگر بگيرد» ولى ظاهر اين است كه در صورت عدم اجازه استحقاق اجرت نيست ، و در صورت اجازه استحقاق اجرت محلّ اشكال است ، و احوط صلح است.

احکام شرعی سرمایه گذاری

روانپزشک کیست و چگونه یک روانپزشک خوب پیدا کنیم؟

راههای رسیدن به خودشکوفایی چیست و انسانی که به خودشکوفایی رسیده چه ویژگی هایی دارد؟

روانشناسی مثبت گرا چیست و چگونه می تواند به شما کمک کند؟

ذهن باز: چگونه ذهن باز داشته باشیم و چرا اهمیت دارد؟

سایکوتراپی چیست؟ تعریف، انواع و رویکردها

اهمیت صمیمیت بین خواهر و برادر و راههای افزایش صمیمیت

پرسونا چیست و چرا در بازاریابی مهم است؟

لیفتراک 7 الی 15 تن DALIAN◀آماده تحویل-اپال ماشین

سفید کردن دندان با مواد مخصوص در 1 جلسه

با روش‌های شرعی سرمایه‌گذاری بیشتر آشنا شوید

سرمايه‌گذاری‌ از اساسی‌ترين‌ مباحث‌ اقتصادی‌ است. بدون‌ آن، توليد شكل‌ نمی‌گيرد و ثروت‌ تحقق‌ نمی‌يابد. عدالت‌ و توزيع‌ مناسب‌ ثروت، زمانی‌ معنا می‌دهند كه‌ ثروت‌ ايجاد شده‌ باشد. توليد ثروت‌ با انجام‌ سرمايه‌گذاری‌ اتفاق می‌افتد و سرمايه‌ نقدی‌ با پس‌انداز، قرض‌گرفتن‌ و مشاركت‌ صاحبان‌ سرمايه‌ در امر توليد تحقق‌ می‌يابد.

شکی نیست که اسلام برای همه وجوه زندگی قوانینی دارد. وجود اقتصاد اسلامی مؤید این مطلب است که در حوزه اقتصاد، معیشت و تأمین رفاه هم روش‌های خاصی موجود است که باید به آنها پرداخته شود. بانکداری اسلامی و عقود اسلامی از آن دسته اند.

بانکداری اسلامی نوعی بانکداری یا فعالیت بانکی است که با احکام اسلام همخوانی دارد و در قالب اقتصاد اسلامی تعریف می‌شود. بانک نهادی حقوقی است که عملیات‌های پولی، مالی و اعتباری را بر عهده دارد. حال اگر بخواهیم این خدمات و فعالیت‌ها را طبق قوانین اسلام مدیریت و اجرا کنیم، «بانکداری اسلامی» پدید می‌آید.

در بینش اسلامی، دریافت و پرداخت بهره تحریم شده است؛ بنابراین عملیات بانکداری و مالی باید بدون بهره انجام شود. اسلام روش‌هایی را برای جایگزین کردن بهره و نهادهای اقتصادی مبتنی بر آن پیشنهاد می‌کند که از آن جمله می‌توان به عقود اسلامی به‌عنوان ابزاری کارآمد اشاره کرد.

به طورکلی عقود اسلامی در نظام بانکی به چهار گروه تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
• قرض‌الحسنه
• عقود مبادله‌ای (فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، سلف، خرید دین، جعاله، ضمان)
• عقود مشارکتی (مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، مضاربه، مزارعه، مساقات)
• سرمایه‌گذاری مستقیم

علاوه بر این‌ها باید این نکته را مدنظر احکام شرعی سرمایه گذاری قرار دهید، معمولاً‌ افرادی‌ كه‌ درصدد به‌ جريان‌ انداختن‌ سرمايه‌ خود هستند طالب‌ سود می‌باشند و اين‌ امر مورد تأييد شريعت‌ هم‌ قرار گرفته‌ است. بر همین اساس، همزمان با گسترش بازارهای مالی اسلامی، طیف وسیعی از ابزارهای مالی منطبق با قوانین و مقررات اسلامی نیز طراحی شد که یکی از رایج‌ترین آنها، صکوک (Sukuk) نام دارد.

از آنجا که اوراق قرضه مبتنی بر قرض با بهره است، از دیدگاه اسلام ربا محسوب شده و حرام است؛ لذا در کشورهای اسلامی نمی‌توان از این اوراق جهت تأمین مالی استفاده کرد. برای رفع این مشکل متخصصان مالی ابزار مالی جدید را طراحی نمودند و در نهایت با ایجاد بانکداری اسلامی، ابزارهای مالی اسلامی یا همان صکوک ایجاد گردید.

صکوک، نوعی از اوراق بهادار اسلامی است که ابزاری مناسب به عنوان جایگزین اوراق قرضه محسوب می‌شود. این اوراق با درگیر کردن یک دارایی مشخص فیزیکی و به میان آوردن قراردادهایی مانند اجاره و مضاربه منطبق با قانون بانکداری بدون ربا است.

بر همین اساس و مطابق با قوانین و مقررات اسلامی در مورد این موضوع باید روشی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرد که در مورد شرعی بودن آن شک و شبهه ای وجود نداشته باشد.