شاخص تراز تجاری

جهش تولید چگونه تراز تجاری کشور را تغییر می دهد؟

تراز تجارت خارجی مناطق آزاد بعد از ۳۰ سال مثبت شد

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، سعید محمد در برنامه زنده تلویزیونی صف اول که ۲۴ مرداد پخش شد، اظهار کرد: در دنیا ۵۴۰۰ منطقه آزاد داریم و دنیا از این فضا برای توسعه اقتصادی استفاده می‌کند در چین هم ۷۵ درصد تجارت این کشور از طریق مناطق آزاد آن انجام می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت مشوق‌های اقتصادی در مناطق آزاد برای رشد و توسعه شرکت‌ها افزود: ۱۵ منطقه آزاد و ۳۳ منطقه ویژه اقتصادی فعال داریم؛ مجوز برای ایجاد ۷۹ منطقه ویژه اقتصادی صادر شده اما چون استانداران مدیران این مناطق را معرفی نکرده‌اند و دستگاه متولی راه اندازی آن، اقدامی برای ایجاد این مناطق ویژه نکرده، بخش اعظم مناطق ویژه اقتصادی غیر فعال هستند.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی کارکرد اصلی مناطق آزاد در اسناد بالادستی را صادرات، تولید، ارزآوری، ورود تکنولوژی‌های جدید و فعالیت شرکت‌های دانش بنیان و امثال آن ذکر و تصریح کرد: اما کارکرد مناطق آزاد تا به امروز راضی کننده نبوده و نتوانسته‌اند هم پای مناطق آزاد رقبای ما در منطقه رشد کنند.

وی ادامه داد: سرجمع تراز تجاری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همواره مثبت و این شاخص در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۱ میلیارد دلار بوده است؛ اما تراز تجاری مناطق آزاد به تنهایی همواره در این ۳ دهه از عمر راه اندازی مناطق آزاد در کشور، منفی بوده است. با این حال با حل و فصل برخی مشکلات فعالان اقتصادی در این یک سال از عمر دولت سیزدهم، توانستیم کاری کنیم که از مهر ماه سال گذشته تا کنون تراز تجاری مناطق آزاد به مثبت ۳۵ میلیون دلار برای اولین بار در ۳۰ سال گذشته تغییر کند.

مشاور رئیس جمهور با تأکید بر اینکه سرمایه گذاران مایلند بار دیگر مشوق‌های مناطق آزاد احیا شود اما در ماه‌های اخیر به برخی از این مشوق‌ها خدشه وارد شده، گفت: می‌گویند مناطق آزاد مرکز قاچاق کالا هستند و می‌خواهند با این بهانه مناطق آزاد را بکوبند از دیگر مشکلات ما این است که در حالی که باید قوانین و مقررات ثابت و برای فعال اقتصادی پیش بینی پذیر باشد اما دچار ایجاد قوانین خلق الساعه شده‌ایم.

وی به ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه اشاره و تصریح کرد: این ماده قانونی، رئیس منطقه آزاد را مسئول همه امور آن منطقه می‌داند که اگر اجرا شود، می‌تواند به رشد مناطق آزاد کمک شایانی کند. رئیس شورای عالی مناطق آزاد، رئیس جمهور است و ۱۴ نفر از اعضای این شورا، از اعضای هیئت دولت هستند با اینکه رئیس جمهور اخیراً بار دیگر اهمیت اجرای این ماده قانونی را ابلاغ کرده تا همه مدیران دستگاه‌های اجرایی فعال در مناطق آزاد ذیل رئیس همان منطقه فعالیت کنند و از زمان ابلاغ آن بیش از یک ماه می‌گذرد، اما همچنان دستگاه‌های اجرایی از اجرای ابلاغیه رئیس جمهور استنکاف می‌کنند.

محمد ادامه داد: در حال حاضر فرماندار در مناطق آزاد را وزیر کشور منصوب می‌کند، شهردار را شورای شهر منصوب می‌کند بخشدار را استانداران تعیین و منصوب می‌کنند رئیس گمرک منطقه آزاد از سوی رئیس کل گمرک تعیین می‌شود رئیس مالیات منطقه آزاد با حکم رئیس کل سازمان امور مالیاتی منصوب می‌شود و…؛ این در حالی است که در شورای عالی مناطق آزاد، عالی‌ترین مقام همه این دستگاه‌ها حضور دارند ولی متأسفانه در هنگام اجرای قانون، عیناً همان قانونی که برای سرزمین‌های اصلی تدوین و تصویب شده، برای مناطق آزاد هم اجرا می‌کنند که به دلیل ناآشنایی آنها به قوانین مربوط به مناطق آزاد است که بر تسهیل فرآیندها تأکید دارد.

وی یادآور شد: از سوی دیگر مرتباً هم قوانین مزاحم تصویب می‌شود مثلاً در ۱۳ دی ماه سال گذشته قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده ابلاغ شد که این پایه مالیاتی که در سال‌های گذشته در خصوص مناطق آزاد وجود نداشت و این مناطق از مالیات معاف بودند، در قانون جدید به مناطق آزاد نیز تسری داده شد.

به گفته دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی، متن قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده برای مناطق آزاد به گونه‌ای است که ابهام دارد و سبب می‌شود فعالان اقتصادی در مناطق آزاد، بعضاً دو بار مالیات بر ارزش افزوده بدهند؛ دنبال آن هستیم تا این مشکل برطرف شود اما این عدم هماهنگی نه تنها به تسهیل فرآیندها در مناطق آزاد نمی‌انجامد بلکه به ایجاد مشکل جدید منجر می‌شود. مثلاً یک فعال اقتصادی برای راه اندازی فعالیت تولیدی یک بار از سازمان منطقه آزاد مربوطه مجوز می‌گیرد و وقتی برای دریافت تسهیلات به بانک می‌رود، می‌گوید ما به مجوزی که صمت بدهد تسهیلات می‌دهیم و مجبور است یک مجوز دیگر هم از وزارت صمت دریافت کند.

وی با بیان اینکه ابلاغیه اخیر رئیس جمهور در خصوص مدیریت واحد شاخص تراز تجاری و یکپارچه در مناطق آزاد ذیل مدیرعامل سازمان منطقه آزاد همان منطقه، در همین چارچوب بود که عدم اجرای ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه، مشکل ایجاد کرده بیان کرد: در خرمشهر و آبادان علی رغم اینکه مخالف تسری مناطق آزاد به سکونتگاه‌ها بودیم، اما مسئولیت این دو شهر با ماست ولی ابزار مدیریت شهری نداریم.

مشاور رئیس جمهور افزود: دستگاه‌ها از اجرای دستور رئیس جمهور استنکاف می‌کنند و شهرداران این دو شهر را شوراهای شهر و فرمانداران را وزیر کشور تعیین و منصوب می‌کنند؛ یا مثلاً بر اساس قانون، مناطق آزاد از گستره گمرک معافند اما می‌بینیم که در دروازه ورودی و خروجی مناطق آزاد گمرک مستقر شده است؛ یا نباید مناطق آزاد داشته باشیم یا اگر می‌خواهیم منطقه آزاد داشته باشیم، باید به قواعد آن پایبند باشیم و با هر کس که از اجرای دستور رئیس جمهور استنکاف می‌کند، برخورد جدی با عنوان ترک فعل شود؛ در ترکیه یک نفر والی مناطق آزاد است و همه فعالیت‌ها ذیل آن یک نفر است در امارات نیز یک نفر در رأس فعالیت‌های مناطق آزاد قرار دارد که ۴۰ سال است در این سمت بوده و ثبات در تصمیم گیری دارد.

وی تأکید کرد: یک بار برای همیشه بیاییم این مشکلات را در مناطق آزاد برطرف کنیم و یک نفر را مسئول همه اقدامات منطقه آزاد بدانیم؛ اگر این طرح موفق شد، می‌تواند به الگویی بای مدیریت یکپارچه در سرزمین اصلی هم مورد استفاده قرار داد. نه اینکه فعال اقتصادی آنقدر با مشکل مواجه شود که یا پول خود را در بانک بگذارد یا اینکه به خارج از کشور برود.

محمد با اشاره به سرمایه گذاری اولیه ۲.۵ میلیارد دلاری اماراتی‌ها برای ایجاد زیرساختها و روبناهای منطقه آزاد بندر جبل علی اضافه کرد: ما هنوز هم بعد از ۳۰ سال در قشم مشکل آب داریم یا در کیش مشکل شدید کمبود برق داریم و اگر این ۲۲ هزار خانه خالی ای که در کیش هست، پر از سکنه شود، با مشکل مواجه خواهیم شد.

وی درباره زمین فروشی در مناطق آزاد گفت: سازمان‌های مناطق آزاد برای حل مشکل تأمین اعتبار ایجاد زیرساخت‌های خود به سمت درآمدزایی با استفاده از فروش زمین افتادند که این روش جواب نمی‌دهد و مشکل ایجاد می‌کند؛ از سال گذشته ۷ منطقه آزاد جدید افزوده شد که در لایحه بودجه امسال درخواست تأمین اعتبار برای ایجاد زیرساخت‌های آنها کردیم اما متأسفانه در هنگام بررسی لایحه از سوی نمایندگان مجلس حذف شد؛ بار دیگر توانستیم از هیئت دولت مصوبه بگیریم که از منابع سایر مناطق آزاد به این ۷ منطقه جدید اختصاص دهیم اما بار دیگر مجلس اعلام کرد انتقال منابع سایر مناطق آزاد به این مناطق جدید، غیر قانونی است و امکان انتقال منابع میان مناطق آزاد نیست.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: بندر فجیره سالانه ۲۰ میلیون دلار از محل بانکرینگ درآمد دارد و ۴۷ هزار شناور در سال در این بندر برای دریافت سوخت و مواد غذایی پهلوگیری می‌کنند؛ جالب اینکه ۸۰ درصد سوختی که در فجیره به شناورهای خارجی فروخته می‌شود، از ایران به این بندر قاچاق می‌شود، ما می‌خواستیم در قشم بانکرینگ راه اندازی کنیم که با موانع زیادی روبه رو شده‌ایم؛ احساس کردیم این موانع غیر عادی است و هوشمندانه بر سر توسعه مناطق آزاد ایجاد می‌شود.

وی به موضوع زمین خواری در مناطق آزاد اشاره و تصریح کرد: متأسفانه در سال‌های گذشته با تابلوی سرمایه گذاری، اراضی‌ای از مناطق آزاد دریافت می‌کردند ولی فعالیت اقتصادی نمی‌کردند مشکلاتی برای ما ایجاد کرده بودند اما به دنبال بازپس گرفتن این اراضی هستیم؛ مثلاً سال گذشته ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار متر مربع معادل ۸۳ هزار میلیارد تومان به قیمت روز به بیت المال برگشت داده شد یا مثلاً در پرونده گل شرق کیش حکم گرفته‌ایم تا زمینی به ارزش ۲۰۰ هزار میلیارد تومان به بیت المال برگردد.

مشاور رئیس جمهور اذعان کرد: قرار است از این پس واگذاری زمنی ها به صورت هوشمند باشد و مجوز و زمین به عنوان آورده سازمان‌های مناطق آزاد محسوب شده و سرمایه گذار پول خود را وارد تولید و اشتغال کند.

وی درباره برخی انتقادها در خصوص تبدیل شدن مناطق آزاد به دروازه واردات اظهار کرد: در ۹ ماهه مهر ماه سال گذشته تا پایان خرداد امسال ۸۳۰ میلیون دلار واردات داشتیم که ۵۰ درصد آن واردات ماشین آلات مورد نیاز برای فعالیت‌های تولیدی همان منطقه بوده است؛ بخشی هم به واردات کالاهای اساسی ساکنان مناطق آزاد اختصاص داشته و نهایتاً تنها ۱۰۰ میلیون دلار واردات به عنوان کالاهای همراه مسافر بوده است.

محمد گفت: به طور کلی در سال ۱۴۰۰ مجموع واردات به عنوان کالای همراه مسافر ۱۱۲ میلیون دلار بود که رقم قابل توجهی نیست و سبب می‌شود مردم به جای انیکه به ترکیه برای خرید بروند، در داخل کشور خرید کنند. ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم دروازه قاچاق نبودن مناطق آزاد را تأیید کرده است.

مشاور رئیس جمهور درباره اقدامات انجام شده جهت استفاده اقتصادی از جام جهانی قطر یادآور شد: در دولت گذشته هیچ تمهیداتی در این خصوص اندیشیده نشده بود لذا زمان کمی برای برنامه ریزی داشتیم، با آغاز دولت سیزدهم، کمیته‌ای به ریاست معاون اول رئیس جمهور تشکیل شد و شورای عالی مناطق آزاد شاخص تراز تجاری مسئول تأمین زیرساخت‌ها شد؛ در این رساتا ظرفیت فرودگاه کیش با ساخت ترمینال جدید از سالانه ۱.۵ به ۶ میلیون نفر افزایش یافت که این ترمینال جدید ماه آینده به بهره برداری می‌رسد؛ اسکله‌های جدید مسافری، افزایش تخت‌های هتل‌های ۵ ستاره به ۱۰ هزار تخت، ساخت ۴ زمین فوتبال جدید و بازسازی دو زمین فوتبال دیگر، احداث مراکز بنسازی، امضای تفاهم افزایش پروازهای ایران و قطر به ۴۰۰ پرواز در هفته میان سازمان‌های هواپیمایی کشوری ایران و قطر و … از جمله این اقدامات است.

تراز تجاری ایران با روسیه مثبت شد؛ گزارش سازمان توسعه تجارت در ستاد هماهنگی اقتصادی

به گزارش حوزه دولت پایگاه خبری ارز پرس، جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شامگاه یکشنبه به ریاست آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی برگزار شد و سازمان توسعه تجارت در این جلسه گزارشی از روند همکاری‌های تجاری با روسیه و منطقه اوراسیا ارائه کرد.

در این گزارش اعلام شد پس از اختیاراتی که ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در خرداد امسال به سازمان توسعه تجارت تفویض کرد، میزان تبادل تجاری میان جمهوری اسلامی ایران با روسیه و کشورهای منطقه اوراسیا از رشد قابل توجهی برخوردار شده است.

این گزارش همچنین تایید می‌کند که ایران نه تنها در صادرات محصولات کشاورزی، بلکه در صادرات صنایع پیشرفته و پیچیده یا های‌تک به روسیه نیز موفقیت‌های خوبی به دست آورده و تراز تجاری تهران با مسکو مثبت شده است. اعضای جلسه بر اساس این گزارش مقرر کردند زیر ساخت‌های لازم از جمله فعالیت کشتی‌های مناسب در دریای خزر فراهم شود و تسهیلات بیشتری در اختیار صادرکنندگان قرار گیرد.

در ادامه جلسه پیشنهاد مشترک وزارت آموزش و پرورش و سازمان امور اداری و استخدامی کشور در زمینه استفاده از نیروهای باتجربه و حتی بازنشسته آموزش و پرورش برای تدریس در مقاطع تحصیلی ابتدایی و متوسطه مطرح و مصوب شد برای جبران کمبود معلم در مقاطع تحصیلی یاد شده این نیروها از مهرماه به کار گرفته شوند.

تجاری ایران روسیه گزارش سازمان توسعه تجارت هماهنگی اقتصادی

مطالب پیشنهادی

• تقدیر از برگزیدگان مسابقه نقاشی بانک ملی ایران و پلیس راهور فاتب
• تهیه بسته حمایتی برای جبران لطمات وارده به فعالان اقتصادی
• صادرات گاز ایران به ترکیه از سر گرفته شد
• ریزش ۱۱۵۶ واحدی شاخص کل بورس / نیمی از بازار مثبت نیمی منفی
• پاسخ به نیازهای کسب و کاری مشتریان بانک ملی ایران در گروه مالی
• بازدید هیأت اقتصادی کشور بنگلادش از موزه بانک ملی ایران
• آغاز مثبت و کم قدرت بورس
• تاکید بر توسعه همکاری‌های نمایشگاهی مشترک بازرگانی ایران و روسیه
• سند جامع ماشین‌آلات کشاورزی بر مبنای توسعه صادرات تدوین می شود
• لبنان در انتظار برق ایران/تلاش برای اتصال شبکه برق ایران و روسیه

آخرین خبر ها

• راهکارها و مسائل برنامه ملی جهش مسکن مورد بررسی قرار می‌گیرد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی مرکز، نود و چهارمین نشست علمی-تخصصی با مدیریت علمی : دکتر حمید محمدی؛ عضو هیأت علمی و رئیس.

سُهرَوَرد یکی از قطب‌های تولید گردوی کشور به شمار می‌رود، سطح زیرکشت درختان گردو در این شهرستان ۵۲۰ هکتار است که پیش‌بینی می‌شود، امسال بیش از ۳.

به گزارش به نقل از رویترز، اعتصاب کارگران پالایشگاه‌های بزرگ فرانسه وارد روز ۱۳ شده و شرایط هر روز در این کشور بحرانی‌تر می‌شود. دولت امانوئل.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی بانک ملی ایران، سرهنگ موسوی پور جانشین پلیس راهور فاتب در مراسم اختتامیه این مسابقه که ویژه اعضای.

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- علیرضا نوری کجوریان: فصل پاییز و برداشت نوبرانه ها از باغات مازندران رسید و نارنگی‌های پیش رس روانه بازار شدند و.

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- علیرضا نوری کجوریان: فصل پاییز و برداشت نوبرانه ها از باغات مازندران رسید و نارنگی‌های پیش رس روانه بازار شدند و.

مجید مختاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به ذخیره سد زاینده‌رود به کمتر از ۱۶۰ میلیون مترمکعب رسیده است، اظهار داشت: این در حالی است که در.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری مهر، قانون جدید چک مصوب سال ۹۷، وظایفی را به بانک مرکزی و بانک‌های عامل محول کرد تا ظرف مهلت سه سال و در سه گام.

به گزارش خبرنگار مهر، حسین سلاح ورزی امشب در جلسه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی اظهار کرد: بر اساس سهمی که حوزه آی تی در جی دی پی کشور دارد هر.

به گزارش خبرنگار مهر، احسان خاندوزی امشب در جلسه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی با اشاره به ناامنی‌های اقتصادی روزهای گذشته، اظهار کرد: باید.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما، علی اکبر محرابیان عصر امروز در جلسه مشترک با وزیر صمت و تعدادی از مدیران دو وزارتخانه، از جمله.

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام نصرالله پژمانفر اظهار کرد: با توجه به محدودیت منابع آبی باید به سمت حذف برداشتهای غیرمجاز آب در دشت مشهد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما، سید جواد ساداتی نژاد در نخستین اجلاس سراسری الگوی کشت محصولات کشاورزی در سال زراعی ۱۴۰۲_۱۴۰۱ دستیابی.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، رضا فروردین گفت: این شرکت در اردیبهشت‌ماه امسال با همکاری معاونت برنامه‌ریزی.

‌به گزارش خبرگزاری مهر، امید قالیباف در رابطه با ایرادات مطرح شده به آئین نامه واردات خودرو از سوی رئیس مجلس گفت: ایرادات مطرح شده به آئین نامه.

پربیننده ترین ها

• خصوصی‌سازی‌هایی که به نتیجه مطلوب نرسید

به گزارش خبرنگار مهر، سفره معیشت کارگران در گرو روشنایی چراغ کارخانه‌ها و کارگاه‌های کوچک و بزرگ است. جمعیت کارگرانی که در پایان هر نوبت‌کاری.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما، علی زندی فر گفت: طبق اعلام قبلی به منظور اجرای عملیات عمرانی جاده کرج-چالوس مسدود شد. مدیرکل.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بانک مرکزی، روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک در بخشنامه‌ای به شبکه بانکی تصریح کرده است: بر اساس مفاد بخشنامه.

نادر بذرافشان در گفت و گو با خبرنگار مهر در مورد وضعیت بازار طلا و سکه اظهار کرد: با توجه به کاهش ۱۲ دلاری قیمت اونس جهانی از هفته پیش تاکنون،.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب، مجری طرح‌های نگهداشت و افزایش تولید ناحیه اهواز و طرح توسعه میدان‌های نفتی مناطق نفت‌خیز.

به گزارش خبرنگار مهر، شاخص کل بورس با ریزش ۱۱۵۶ واحدی در معاملات امروز به یک میلیون و ۳۰۳ هزار واحد رسید، شاخص کل و شاخص کل هم وزن امروز به یک.

به گزارش خبرگزاری مهر، رستم قاسمی صبح دوشنبه در حاشیه بازدید از طرح نهضت ملی مسکن در شهر جدید امیرکبیر با اشاره به اینکه سفرهای استانی به منظور.

به گزارش خبرنگار مهر، نرخ بیکاری ۷ استان که در تابستان ۱۴۰۰، دو رقمی بود در تابستان سال جاری تک رقمی شده است. بر همین اساس، نرخ بیکاری استان.

به گزارش خبرنگار مهر، سید رضا فاطمی امین امروز در جلسه تدوین سند راهبردی ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی اظهار کرد: سند راهبردی ماشین‌های مختلف بخش.

به گزارش خبرگزاری مهر، محمد مخبر در اولین اجلاس سراسری الگوی کشت محصولات کشاورزی که امروز (دوشنبه) در وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد، با تأکید بر.

دوستان ما

گزارش تخلف

همه خبرهای سایت از منابع معتبر تهیه و منتشر می‌شود. در صورت وجود هرگونه مشکل از طریق صفحه گزارش تخلف اطلاع دهید.

شاخص تراز تجاری

تحلیل طلا

تحلیل طلا

تحلیل یورودلار

تحلیل یورودلار

تحلیل دلار

اخبار روز 26/07/2021

تراز تجاری (BOT) اختلاف میان ارزش صادرات یک کشور و ارزش واردات آن برای یک بازه زمانی معین است. تراز تجاری بزرگترین جزء تراز پرداخت های یک کشور (BOP) به شمار می آید. گاهی اوقات تراز تجاری کالاهای یک کشور و تراز تجاری خدمات آن کشور با دو رقم جداگانه نشان داده می شوند.

این تراز با نام هایی همچون تراز تجاری، تراز تجاری بین المللی، تراز تجارت یا خالص صادرات نیز شناخته می شود.

• تراز تجاری (BOT) تفاوت بین ارزش واردات و صادرات یک کشور برای یک دوره معین است و بزرگترین بخش تشکیل دهنده تراز پرداخت های (BOP) آن کشور می باشد.
• کشوری که از نظر ارزش، بیشتر از صادرات خود کالا و خدمات وارد می کند کسری تجاری دارد و کشوری که بیشتر از واردات، کالا و خدمات صادر می کند مازاد تجاری خواهد داشت.
• در سال 2019، آلمان بیشترین مازاد تجاری را داشت و در رتبه های بعدی ژاپن و چین قرار داشتند؛ در همان سال، آمریکا، علیرغم جنگ تجاری مستمر با چین، بیشترین کسری تجاری را به خود اختصاص داده بود؛ انگلیس و برزیل بعد از آمریکا قرار گرفته بودند.

آشنایی با تراز تجاری

فرمول محاسبه تراز تجاری را می توان با کم کردن ارزش کل صادرات از ارزش کل واردات ساده کرد. اقتصاددانان از تراز تجاری جهت اندازه گیری قدرت نسبی اقتصاد یک کشور استفاده می کنند. کشوری که از نظر ارزش بیشتر از صادرات خود کالا و خدمات وارد می کند کسری تجاری یا تراز تجاری منفی دارد. برعکس این حالت، کشوری که بیشتر از واردات، کالا و خدمات صادر می کند، مازاد تجاری یا تراز تجاری مثبت دارد.

در برخی کشورها احتمال قریب به یقین رخ دادن کسری تجاری وجود دارد. یکی از این کشورها ایالات متحده است که کسری تجاری برای آن اتفاقی نادر نیست. در واقع، آمریکا از دهه 1970 کسری تجاری مداوم داشته است. در اکثر قرن نوزدهم، این کشور با کسری تجاری مواجه بود (بین سال‌ های 1800 تا 1870، امریکا به جز سه سال، با کسری تجاری دست و پنجه نرم می کرد). از سوی دیگر، مازاد تجاری چین حتی با کاهش تجارت جهانی در دوران همه گیری کرونا افزایش یافته است. در جولای 2020، چین 110 میلیارد دلار مازاد کالاهای تولیدی نسبت به 230 میلیارد دلار صادرات داشت؛ پس حتی با احتساب قطعات وارداتی، چین به ازای صادرات کالاهای تولیدی برای هر کالای تولیدی وارداتی حدود 2 سود کسب می کند.

مازاد یا کسری تجاری همیشه شاخص قابل قبول و تعیین کننده برای سلامت اقتصاد نیست و باید در چارچوب چرخه تجاری و سایر شاخص های اقتصادی در نظر گرفته شود. برای مثال، در دوران رکود اقتصادی، کشورها جهت ایجاد شغل و تقاضا در اقتصاد صادرات بیشتری خواهند داشت. از طرف دیگر، در زمان رونق اقتصادی، کشورها ترجیح می دهند برای ترویج رقابت قیمتی بیشتر واردات داشته باشند؛ این عامل باعث محدود شدن میزان تورم می شود.

در سال 2019، آلمان بیشترین مازاد تجاری را از نظر تراز حساب جاری داشت. از لحاظ بیشترین میزان مازاد تجاری ژاپن و چین به ترتیب در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. از سوی دیگر، آمریکا، حتی علیرغم جنگ تجاری مستمر با چین، بیشترین میزان کسری تجاری را به خود اختصاص داد؛ انگلیس و برزیل رتبه های دوم و سوم را از آن خود کردند.

محاسبه تراز تجاری

برای مثال، آمریکا در آگوست 2020، 239 میلیارد دلار کالا و خدمات وارد کرد اما تنها 171.9 میلیارد دلار کالا و خدمات به سایر کشورها صادر کرد. بنابراین، در ماه آگوست، آمریکا تراز تجاری 67.1- میلیارد دلار یا 67.1 میلیارد دلار کسری تجاری داشت.

کشوری که کسری تجاری زیادی داشته باشد برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات خود از کشورهای دیگر وام می گیرد، اما کشوری که مازاد تجاری زیادی داشته باشد به کشورهایی که کسری تجاری دارند وام می دهد. بعضی وقت ها تراز تجاری ممکن است با ثبات سیاسی و اقتصادی یک کشور در ارتباط باشد؛ زیرا تراز تجاری نشان شاخص تراز تجاری شاخص تراز تجاری دهنده میزان سرمایه گذاری خارجی در آن کشور است.

اقلام بدهی شامل واردات، کمک های خارجی، هزینه های داخلی در خارج از کشور و سرمایه گذاری های داخلی در خارج از کشور است. اقلام اعتباری شامل صادرات، مخارج خارجی در اقتصاد داخلی و سرمایه گذاری خارجی در اقتصاد داخلی کشور است. با کم کردن اقلام اعتباری از اقلام بدهی، اقتصاددانان می توانند کسری یا مازاد تجاری یک کشور در دوره ماهانه، سه ماهه یا سالانه را محاسبه کنند.

به آکادمی آموزشی فارکس (Persian FX Academy) خوش آمدید. بازار فارکس به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان، امروزه علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کرده است اما شرایط این بازار به آن سادگی که اغلب افراد تصور می‌کنند نیست. حجم بالای سرمایه، پیچیدگی بازار و سهولت دسترسی به این بازار از عواملی است که به ضرر بسیاری از افرادی که در این بازار فعالیت می‌کنند، منجر می‌شود. در این میان جای خالی آموزش و دانش‌اندوزی به وضوح احساس می‌شود. شرایط خاص آموزش در ایران به همراه عدم وجود منابع جامع و کامل (به خصوص به زبان فارسی)، عدم امکان برگزاری کلاس حضوری در داخل ایران و شرکت در کلاس‌های خارج شاخص تراز تجاری از ایران، ما را بر آن داشت تا اقدام به ایجاد یک آکادمی آموزشی نماییم. هدف بلندمدت از ایجاد این آکادمی، تبدیل شدن آن به یک مرجع اطلاعات و دانش مربوط به فارکس است. برای رسیدن به این هدف، آکادمی سعی نموده با کمک اساتید مجرب شرایطی ایجاد کند تا افراد به هر آنچه در مورد بازار نیاز دارند دسترسی داشته باشند. از کلاس‌های مالتی مدیا گرفته، تا دوره‌های عمومی و تخصصی منسجم و پیوسته که دانشجویان پا به پای اساتید شرایط تحلیل و معامله را فرا بگیرند. ابزارهای معاملاتی، کتابخانه و تحلیل‌های روزانه و هفتگی از دیگر ابزارهای ارائه شده در این آکادمی است.

جهش تولید چگونه تراز تجاری کشور را تغییر می دهد؟

سال جاری شمسی توسط رهبر معظم جمهوری اسلامی به نام سال جهش تولید نام گذاری گردید. این شعار، با درایت تمام برگزیده شده و می تواند کمک شایانی به اقتصاد کشور انجام دهد. یکی از دستاوردهای تحقق جهش تولید، ارتقای تراز تجاری کشور است. در وضعیتی که تحریم‌های همه جانبه‌ی جامعه ی استکبار جهانی، دست کشور را از داد و ستد آزادانه کوتاه کرده، کاهش واردات و رسیدن به استقلال بیشتر در سایه‌ی جهش تولید، یکی از مهم‌ترین ملزومات اقتصاد مقاومتی خواهد بود. بنابراین در این مقاله، به عوامل موثر در تراز تجاری کشور و تاثیر شعار جهش تولید، بر ارتقای این تراز خواهیم پرداخت

جهش تولید چگونه تراز تجاری کشور را تغییر می دهد؟

تعریف ساده ی تراز تجاری

تراز تجاری که در زبان انگلیسی به آن Balance of trade می گویند و در شاخص‌های جهانی با NX نشان داده می‌شود، در تعریف ساده‌ی خود، به مقدار خالص مبادلات بین المللی یک کشور گفته می‌شود. در واقع تراز تجاری هر کشوری، از کسر کردن رقم دقیق صادرات هر کشور، از رقم دقیق واردات آن کشور به دست می آید.

مثبت بودن تراز تجاری کشور، به معنای آن است که میزان صادرات از میزان واردات بیشتر بوده و این خود به معنای پویایی و ارتقای اقتصاد آن کشور است.

همچنین منفی بودن تراز تجاری یک کشور، نشان دهنده‌ی آن است که میزان واردات کشور، نسبت به صادرات آن بیشتر بوده و این به معنای رکود در تولید و نیازمندی به سایر کشور هاست. (1)

دلایل اهمیت تراز تجاری

افزایش تراز تجاری کشورها، سبب بالا رفتن ارزش واحد پول آن‌ها می گردد و این موضوع در دنیای اقتصاد کلان، بسیار حائز اهمیت است. از آنجایی که افزایش صادرات، به معنای ورود مثبت ارز کشورهای دیگر به داخل چرخه‌ی اقتصادی است، بنابراین بالا رفتن تراز تجاری آن کشور، سبب ارتقای شاخص‌های اصلی اقتصادی، کاهش قیمت ارز، افزایش ارزش پول و بهبود بازار سهام و اوراق عرضه است.(2)

بنابراین به سادگی می توان نتیجه گرفت که کاهش نرخ واردات و افزایش نرخ صادرات در کشور، سبب توسعه‌ی ملی اقتصاد و بهبود وضعیت معشیتی نیز، خواهد شد. همچنین، تراز تجاری را می توان درباره‌ی تبادلات اقتصادی آن با هر کشوری به طور جداگانه محاسبه نمود که از این طریق، علاوه بر دسترسی به جزئیات بیشتر در مبادلات، تمرکز بیشتری نیز در رابطه با نیازهای تولیدی و وارداتی کشور به دست می آید.

از آن‌جایی که ارتقای تراز تجاری کشورها به عوامل متفاوتی بستگی دارد، آشنایی با این عوامل، پیش نیاز اصلی پیشبرد مقاله‌ی ما خواهد بود.

عوامل موثر در تراز تجاری

• هزینه‌های تولید (سرمایه اولیه، هزینه‌های نیروی انسانی، زمین و. )

• قیمت تمام شده‌ی مواد اولیه و کالا‌های واسطه و سایر ورودی ها

• نوسانات ارزی و سیر حرکتی قیمت ارز

• قوانین مالیاتی و محدودیت‌های تجاری

• عوامل غیر تعرفه‌ای در مبادلات مانند محدودیت‌های زیست محیطی، بهداشتی و ایمنی

• میزان ارز خارجی در دسترس جهت واردات

• میزان تولید ناخالص داخلی کشور

وضعیت تراز تجاری ایران

از آنجایی که تراز تجاری، شاخصی بر مبنای دوره‌های زمانی متفاوت است، نمی توان در این لحظه عدد مشخصی برای آن در نظر گرفت. اما به طور کلی، دو عامل محدود کننده در اقتصاد ایران، سبب کاهش تراز تجاری ایران است.

یکی وابستگی نسبی اقتصاد ایران به صادرات نفتی و دیگری تحریم‌های ناعادلانه‌ی استکبار جهانی علیه ملت ایران.

اگر بتوانیم بر این دو عامل (مخصوصاً عامل اول) فائق آییم، بدون شک رشد چشمگیری در تراز تجاری کشور خواهیم داشت. در سال 1396 تراز تجاری ایران بدون احتساب مبادلات نفتی 7.5- میلیارد دلار بود که این عدد، نشانگر وابستگی کشور به صادرات نفت است. (3)

البته باید خاطر نشان شد که تراز تجاری ایران با درنظر گرفتن تبادلات نفتی، عددی مثبت و قابل قبول است. این رقم در سال 2018 معادل 12900 میلیارد دلار بوده است. (4)

اگر بخواهیم این آمار را در رابطه با کشورهای مختلف تجزیه و تحلیل کنیم، به سادگی متوجه می شویم که کشورهای چین، امارات، آلمان، سوییس و فرانسه، کشورهایی هستند که بیشترین تاثیر منفی را بر تراز اقتصادی ایران دارند. واردات زیاد کالا و صادرات بسیار کم کالاهای غیر نفتی، سبب شاخص تراز تجاری شده است تا طبق تصویر زیر، این کشورها تاثیری منفی بر تراز تجاری ایران بگذارند. (5)

از سویی کشورهایی که بیشترین صادرات غیر نفتی ایران به آن‌ها انجام شده و کمترین واردات از آن‌ها صورت می‌گیرد، کشور‌های عراق، افغانستان، ترکیه، کره جنوبی و پاکستان هستند. این‌ها کشورهایی هستند که بیشترین تاثیر مثبت را بر تراز تجاری ایران دارند و طبق تصویر زیر، تراز تجاری معاملات غیر نفتی ایران با آن‌ها عددی مثبت است. (5)

البته نکته قابل توجه آن است که تبادل با این کشورها، لزوماً به ضرر یا منفعت ایران نیست. این تعامل‌ها لازمه‌ی رونق چرخه‌ی تولید است و آن چه باید در نظر گرفته شود، نقش نام گذاری سال جهش تولید، بر این معاملات و تراز تجاری ایران است.

جهش تولید و تاثیر آن بر تراز تجاری کشور

سال 1399 در راستای پیروزی در جبهه‌ی اقتصاد مقاومتی و در مسیر رونق تولید کشور، توسط رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران، به شعار جهش تولید، مزین گردیده است. این نامگذاری هوشمندانه و برنامه ریزی هایی که بر اساس فرمان رهبری انجام می پذیرد، می تواند تاثیرات شگرفی بر چرخه اقتصاد در زمینه‌ی تولید و همچنین ارتقای تراز تجاری کشور بگذارد.

وقتی درباره‌ی جهش تولید سخن می گوییم، باید بدانیم که این امر، با رونق تولید دارای تفاوت هایی است. حرکت در جهت رونق تولید، فرایندی است که در سال گذشته علی‌رغم مشکلات متعدد، فعالیت‌های مثبت بسیاری در مسیر آن اتفاق افتاد.

اما جهش تولید در واقع فرایندی نتیجه محور است که با افزایش همه جانبه‌ی بسترهای تولیدی کشور، سعی در ارتقای میزان تولید ناخالص ملی دارد. از آنجایی که افزایش تولید ناخالص داخلی کشور، نیاز به واردات را کم کرده و زمینه ی صادرات کالا را فراهم می آورد، در نتیجه تحقق شعار جهش تولید می تواند سبب افزایش چشمگیر تراز تجاری کشور گردد.

از سویی با ایجاد تحولات جهانی که در انتهای سال 98 و ابتدای سال 99 در بازار نفت اتفاق افتاد، امروز بیش از همیشه نیاز به استقلال اقتصاد از درآمد نفتی احساس می‌شود.

جهش تولید در کشور، زمینه ساز کاهش وابستگی ایران به صادرات نفت گردیده و باعث می‌شود که تراز تجاری ایران، حتی بدون در نظر گرفتن مبادلات سوخت‌های فسیلی نیز، مثبت بشود.

برای آن‌که به درک بهتری درباره‌ی تاثیر جهش تولید بر تراز تجاری کشور برسیم، بهتر است تاثیر این نام را بر عوامل موثر در تراز تجاری کشور، بررسی کنیم:

1.جهش تولید و هزینه‌های تولید

این موضوع را می توان از چند منظر متفاوت مورد بررسی قرار داد. چرا که کاهش هزینه‌های تولید، امری است که در سال جهش تولید، در صدر برنامه‌های دولت قرار دارد. از سویی تخصیص ارز دولتی و مدیریت صحیح آن، سبب کاهش هزینه‌های اولیه‌ی تولید از جمله سرمایه گذاری اولیه و تامین مواد اولیه خواهد شد.

کاهش نرخ تورم و کنترل قیمت‌ها در بازار نیز می تواند عاملی باشد که نیاز به افزایش دستمزد کارگران و در نتیجه افزودن هزینه‌های تولید را از بین خواهد برد. بنابراین با برنامه ریزی دقیق دولت در راستای جهش تولید، می توان شاهد کاهش هزینه‌های تولید برای کارآفرینان بود.

2.جهش تولید و قیمت تمام شده مواد اولیه و سایر کالا‌های ورودی و واسطه

در واقع تولید، فرایندی است که حلقه‌های آن، مانند یک زنجیر به یکدیگر متصل هستند. توجه به تولیدات داخلی، خود برابر با کمک به سایر بخش‌های تولیدی نیز هست. به این صورت که اگر تمرکز دولت در برنامه ریزی جهش تولید، بر روی رونق تولید کالاهای واسطه و یا مواد اولیه‌ی مورد نیاز صنایع باشد، این امر سبب کاهش نیاز کشور به واردات این مواد و کالا‌ها گردیده و در نتیجه می تواند تراز تجاری کشور را به صورت دوجانبه ارتقا ببخشد. به این معنا که هم واردات مواد اولیه و کالا‌های واسطه کاهش می یابد؛ هم تولید این مواد، به رونق تولید سایر بخش‌های تولیدی کشور نیز خواهد انجامید.

3.جهش تولید و سیر حرکتی قیمت ارز

همانطور که پیش از این نیز توضیح دادیم، افزایش صادرات، عامل بسیار مهمی در تعیین قیمت ارز است. چرا که باعث ورود ارز به داخل مرزها می‌شود و سبب افزایش ارزش واحد پول ما خواهد گردید. بنابراین ما می توانیم با افزایش همه جانبه‌ی تولید و کاهش واردات و افزایش صادرات به سایر کشورها، تاثیر مستقیمی بر روی سیر قیمت ارز بگذاریم و تاثیرات سیاسی موثر بر بازار جهانی نفت را در نوسانات قیمت ارز در کشور، کمرنگ گردانیم.

4.جهش تولید و قوانین مالیاتی و تجاری

به طور ساده و خلاصه می توان گفت، هرچه کشور به سوی تحقق شعار جهش تولید پیش برود، محدودیت‌های قوانین مالیاتی و تجاری نقش کمرنگ تری در تبادلات بین‌المللی خواهد داشت.

چراکه تمامی این قوانین به نفع صادرات و زیان واردات کشورها نوشته می‌شود. بنابراین کشورهای مصرف کننده همواره با این قوانین و محدودیت‌ها درگیر هستند و کشورهای تولید کننده از این قوانین و محدویت‌ها به نفع خود بهره می برند.

5.جهش تولید و موانع غیر تعرفه ای

علاوه بر قوانین بین المللی و ملی مالیات و داد و ستد‌های بین المللی، موانع دیگری مانند موانع زیست محیطی و بهداشتی و ایمنی نیز، بر سطح تراز تجاری کشور، تاثیر می‌گذارند. این موانع، اغلب اوقات برای کشورهایی که وابستگی زیادی به سایر کشورها در این زمینه دارند، دردسر ساز می‌شود.

به عنوان مثال در زمینه‌ی واردات دارو، چوب و سایر اقلام بهداشتی و. که اگر در سال جهش تولید بتوانیم نیاز خود را به این اقلام بیگانه کمتر کرده و به تولید این محصولات محدود کننده در داخل مرزها بپردازیم، بدون شک تاثیر چشمگیری بر روی تراز تجاری کشور خواهد داشت.

6.جهش تولید و میزان ارز خارجی برای واردات

افزایش تولید در کشور، دو دستاورد بزرگ به همراه دارد: نخست آنکه آنچه در کشور تولید می‌شود، دیگر نیازی به هزینه‌ی ارز برای واردات آن ندارد و دوم آن‌که کالای تولید شده در صورت صادرات می تواند به تولید ارز نیز بیانجامد.

از سویی جهش تولید همانطور که گفته شد، سبب ثبات در بازار ارز خواهد گردید. بنابراین هرچه به آرمان خود یعنی تحقق جهش تولید نزدیک می شویم، ارز بیشتری برای وارد کردن کالاهای اساسی و مورد نیاز در دسترس خواهد بود.

7.جهش تولید و میزان تولید ناخالص داخلی کشور

یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در تراز تجاری کشورها، شاخص میزان تولید ناخالص داخلی آن کشور است. به عنوان مثال کشور آلمان دارای دو رکورد هم زمان بیشترین میزان تولید ناخالص داخلی در اروپا و بالاترین تراز تجاری در کشورهای اروپایی است.

بنابراین، افزایش تولید ناخالص داخلی برابر با ارتقای سطح تراز تجاری است؛ و جهش تولید، شعاری است که بیش از هر چیز تمرکز خود را بر افزایش تولید ناخالص ملی معطوف می کند. پس جهش تولید، به معنای افزایش تولید ناخالص ملی و ارتقای سطح تراز تجاری ایران خواهد بود. (5)

جمع بندی و نتیجه گیری

بنابراین، آنچه از تمامی این صحبت‌ها حاصل می‌شود آن است که جهش تولید، بدون تردید می تواند تاثیر شگرفی بر تمامی عوامل تعیین کننده‌ی تراز تجاری ایران بگذارد. این آرمان، در راستای اقتصاد مقاومتی، می‌تواند سنگین‌ترین ضربه‌ی ایران اسلامی به استکبار جهانی باشد.

چراکه تمامی تلاش‌های آن‌ها در راستای کوچک شمردن و سر خم کردن ملت ایران در برابرشان، مثل همیشه بی نتیجه باقی خواهد ماند.

جهش تولید، نامی است که با اتکا به آن و با تلاش در جهت تحقق آن، ایران اسلامی ما سرافراز‌تر از همیشه در برابر دسیسه‌های دشمن زبون، ایستادگی خواهد کرد و از سویی بر همه‌ی ما مبرهن خواهد شد که تکیه بر رهنمون‌های ولایت، تنها راه پیروزی بر دشمنان اسلام و ایران است.

اقتصاد ترکیه در کانون تورم ناشی از افزایش نرخ ارز

بررسی وضعیت اقتصاد ترکیه بیانگر ابعاد پیچیده است که عمدتا با شاخص های مختلف اقتصادی قابل شناسایی و تحلیل می باشد. بسیاری از مردم بر این باور هستند که اقتصاد ترکیه به دلیل ارتباط با بازار جهانی و ساختار پولی این کشور بسیار مستحکم است. این در حالی است که پایه های اقتصادی ترکیه مبتنی بر صادرات و واردات بنا شده و تراز تجاری آن منفی است.

از طرفی دیگر، ترکیه چون یک کشور در حال گذار از بعد سیاسی محسوب می گردد، هرگونه موضع گیری سیاسی و رفتار حزبی بر شاخص های اقتصادی به خصوص نرخ ارز در این کشور اثر می گذارد. در این تحلیل سعی بر این است که با بررسی داده های آماری مرکز آمار ترکیه به تحلیل شاخص های اقتصادی و نرخ تورم در این کشور بپردازیم.

بر اساس شکل 1، به خوبی نشان دهنده این است که از سال 2020 تا کنون نرخ تورم در ترکیه به صورت صعودی بوده و اکنون به بالاترین میزان خود یعنی 48.69 درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ تورم در برخی از موارد که در شکل 2 نشان داده شده است، از جمله در حوزه حمل و نقل 68.89 درصد در بخش غذا 55.61 درصد و در بخش هتل و رستوران به 50.40 درصد در سال 2020 میلادی رسیده است. و این عامل می تواند اقتصاد گردشگری ترکیه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

شکل 1. نرخ تورم در ترکیه بین سال های 2020 تا 2022 میلادی (مرکز آمار ترکیه)

شکل 2.نرخ تورم در بخش های مختلف مصرفی ترکیه در سال 2022 (مرکز آمار ترکیه)

این در حالی است که میزان بیکاری طی این سال ها تا 2022 به صورت ثابت بوده و نزدیک 11 درصد است. از طرفی دیگر، افزایش پایه حقوقی در ترکیه باعث افزایش درآمد و حجم نقدینگی در جامعه شده است. لذا، افزایش نرخ ارز یکی از دلایل بسیار مهم در افزایش تورم در ترکیه بشمار می رود.

به گونه ای که با افزایش نرخ ارز دلار در ترکیه که بر مبنای اقتصادی آزاد قرار دارد، توام با افزایش پایه حقوقی یک متغییر افزایش تورم را به جامعه تزریق کرده است.بنابرابن بررسی اقتصاد ترکیه نشان می دهد سیاست های پولی ترکیه بکار گرفته شده توسط دولت عدالت و توسعه مانع از افزایش بهره بانکی شده که این خود عامل مهمی در افزایش حجم نقدینگی در سطح جامعه و در نتیجه افزایش تورم شده است.

شکل 3، به خوبی بیانگر این مطلب است که تا پایان سال 2021 میزان تولیدات صنعتی ترکیه روند نزولی داشته و در پایان سال 2021 به 11.4 درصد رسیده است و این بدین معنی می باشد که از قابلیت های صادراتی و تامین کالا در ترکیه کاسته شده است و در نهایت این کشور به واردات کالا وابستگی خواهد داشت.

شکل 3. روند تولید صنعتی در ترکیه بین سال های 2020 تا 2021 (مرکز آمار ترکیه)

به همین ترتیب بررسی میزان صادرات و واردات ترکیه بیانگر این موضوع است که تراز تجاری منفی بوده و ترکیه بیش از آنکه صادر کننده باشد وارد کننده کالاها است. اگرچه میزان صادرات این کشور از سال 2020 تا کنون افزایش چشمگیری داشته است، با این حال میزان واردات نیز افزایش داشته و این واردات که عمدتا از آمریکا، روسیه و اروپا انجام می شود باعث شده تا افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش لیر بر تورم تاثیر افزایشی داشته باشد. مطابق شکل 4، حجم صادرات ترکیه با افزایش 17.1 درصد به مبلغ 104.2 میلیارد دلار رسیده است. یعنی به صورت میانگین ترکیه روزانه 9 میلیارد دلار صادرات دارد.

شکل 4. حجم صادرات ترکیه تا پایان شاخص تراز تجاری 2021 (مرکز آمار ترکیه)

با این وجود، نرخ واردات ترکیه در مدت مشابه 25.7 درصد افزایش را نشان می دهد. بر اساس شکل 5، حجم واردات ترکیه در پایان سال 2021 بالغ بر 125.9 میلیارد دلار است. به طور میانگین این کشور روزانه 10.5 میلیارد دلار واردات از کشورهای خاورمیانه، روسیه و اروپا دارد. بررسی تراز تجاری نشان دهنده منفی بودن آن است.

به عبارتی، ترکیه در حجم تجارت خارجی جز کشورهای وارد کننده محسوب می شود و این واردات عمدتا از آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه انجام می پذیرد. البته در کنار این موضوع باید توجه داشت که ترکیه از جمله کشورهای وارد کننده انرژی نیز است و این عامل بر وابستگی هر چه بیشتر این کشور به مناسبات بین المللی می افزاید.

شکل 5. حجم واردات ترکیه تا پایان 2021 (مرکز آمار ترکیه)

در نتیجه، افزایش نرخ ارز دلار در ترکیه با عنایت به وابستگی این کشور به واردات باعث شده است تا تورم در ترکیه به شدت افزایش یابد. این بیانگر این نکته است که اقتصاد ترکیه علارغم تلاش بسیار برای افزایش تولیدات صنعتی و صادرات همچنان به واردات کالاها از کشورهای اروپایی و آمریکا وابسته است.

به همین جهت،با بررسی وضعیت اقتصاد ترکیه نتیجه می گیریم که هرگونه تنش سیاسی و تنش داخلی بر نرخ ارز و در نهایت تورم این کشور تاثیر قابل توجهی دارد که باعث می شود، رفاه و معیشت مردم را تحت تاثیر جدی قرار دهد. این روند باعث افزایش اعتراضات در ترکیه شده است به گونه ای که حتی احزاب مخالف دولت خواستار برگزاری انتخابات زود هنگام هستند.