معاملات احساسی

مدیریت احساسات در معاملات فارکس

حذف احساسات در معاملات با کمک الگوریتم

ممکن است بارها جمله “با احساسات خود معامله نکنید” را شنیده باشید. وقتی صحبت از سرمایه گذاری می شود، نمی‌توان از تأثیر احساسات چشم‌پوشی کرد. این عامل یکی از سخت‌ترین موانع برای دستیابی به معاملات موفق است. معامله کردن بر اساس غرایز و احساسات می‌تواند تاثیر منفی در بازدهی داشته باشد. احساساتی که ممکن است افراد در هنگام معامله داشته باشند عبارت است از: ترس، طمع، خشم، ناامیدی، هیجان، پشیمانی واحساس جاماندگی از بازار. در این مقاله به معرفی راه حل هایی جهت حذف احساسات در معاملات پرداخته ایم.

معامله براساس احساسات

معاملات احساسی، از جمله مهمترین اشتباهاتی است که هیچ وقت نباید مرتکب شویم. معامله احساسی چندین دام دارد و انجام این کار می تواند منجر به از دست دادن سرمایه قابل توجهی شود.

معاملات در بازار سهام، به خودی خود یک امر مخاطره آمیز است؛ همچنین، ریسک های سیستماتیک و غیرسیستماتیک مختلفی وجود دارد که باید با آنها مقابله کنید. در حالی که استراتژی‌های زیادی برای مقابله با این خطرات وجود دارد، اگر تحت احساسات معامله کنید، رویکرد نزدیک‌بینانه را در پیش می‌گیرید که باعث افزایش چند برابری ریسک می‌شود.

معامله اوراق بهادار با اصول بنیادی قوی برای افزایش ثروت، امری عاقلانه است. با این حال، هنگامی که از نظر احساسی معامله می کنید، اغلب این جنبه های ضروری را نادیده گرفته می شوند؛ به عنوان مثال، در این مواقع، زمانی که بازارها روند صعودی هیجان انگیزی را تجربه می‌کنند. بسیاری از سرمایه گذاران احساس می کنند که اگر اکنون سرمایه گذاری نکنند، اتوبوس را از دست خواهند داد.

در این فرآیند،ممکن است موارد حیاتی را نادیده بگیرید و نقاط اشتباهی را برای ورود و خروج به بازار انتخاب کنید. این تصمیمات لحظه ای، ریسک را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد و احتمال از دست دادن سرمایه زیاد است. بنابراین، عاقلانه است که حذف احساسات در معاملات را جدی بگیرید.

هنگامی که معامله غیر عاطفی انجام می دهید، قضاوت شما بر اساس منطق، واقعیت ها و ارقام است. شما با توجه به هدفی که می خواهید به آن برسید معامله می کنید و این نه تنها ثروت شما را افزایش می دهد، بلکه تجربه ای خوشایندی از سرمایه گذاری برای شما به ارمغان می آورد.

در عین حال، به شما کمک می کند تا در بازار بهتر حرکت کنید و تأثیر نیروهای مختلف بازار را درک کنید.

صرف نظر از اینکه تحت ترس یا طمع معامله می کنید، این احتمال وجود دارد که با معامله احساسی، تجربه شما از بازار ناخوشایند شود. یک تجربه بد، می‌تواند به عنوان یک تضعیف کننده عمل کند و شما را برای همیشه از بازارها حذف کند. بسیاری از سرمایه گذاران به دنبال تجربه هایی تلخ به بازارها پشت کرده اند و در نتیجه فرصت به حداکثر رساندن ثروت خود را از خود سلب کرده اند.

بازارهای سهام، پتانسیل ایجاد بازده تورمی را دارند. اگر یک تجربه تلخ باعث شود که شما به طور کلی از بازارها دست بکشید، ممکن است در بلند مدت ضرر کنید.

نکته دیگر که در اثر معاملات احساسی ایجاد می شود، معاملات انتقامی هست. زمانی که سرمایه خود را به دلیل معاملات هیجانی از دست می دهید، تمایل دارید که درگیر معاملات انتقامی شوید. بعد از اینکه ضرری در معاملات متحمل شوید، به دنبال جبران آن در کمترین زمان ممکن هستید که این عامل خود در بیشتر مواقع موجب ضرر بیشتر و انجام معاملات تصادفی می شود.

خطر به همین جا ختم نمی شود. معاملات انتقامی همچنین ممکن است منجر به معامله بیش از حد شود و هزینه های معامله شما را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. سطح استرس نیز بالا می رود و احتمال تصمیم گیری های اشتباه، زیاد است. با این حال، وقتی معامله را بر اساس استراتژی از پیش تعیین شده انجام دهید، همه چیز می تواند بسیار متفاوت باشد.

راه حل کنترل احساسات

برای حذف احساسات در معاملات، روش های مختلفی وجود دارند که عبارت است از:

الگوریتم های اجرای سفارش

استراتژی هر معامله گر متفاوت است. برای حذف احساسات در معاملات، استراتژی معاملاتی خود را بر اساس نیازها و دانش بازار تنظیم کنید. حد ضرر و حد سود، معیارهای خود را در مورد زمان ورود و خروج شناسایی و تنظیم کنید. برنامه را بارها و بارها مورد بازبینی قرار دهید تا مطمئن شوید در مسیر درستی هستید.

وقتی شما از قبل برای خود استراتژی طراحی کنید، که با رسیدن به ضرر ۱۰ درصدی دور از هیجان و با تحلیل قبلی، سهام خود را به فروش برسانید تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود، ممکن است زمان اجرای سفارش اسیر هیجانات بازار شوید و از تصمیم خود صرف نظر کنید.

لحظه فروش ممکن است برای شما امید واهی ایجاد شود که امکان بازگشت سهام وجود دارد و با تردید بیشتر، ضرر بیشتری متحمل شوید و گرفتار تله معاملات احساسی شوید.

الگوریتم های اجرای سفارش، در این مواقع به کمک شما می آیند. الگوریتم دچار ترید نمی شود و به محض برقرار شدن شرایط استراتژی شما، سفارش اجرا می شود.

بارها مشاهده شده معامله گری با وجود کسب سود زیاد بالقوه، با تردید هنگام اجرای سفارش، بخشی از سود خود را از دست داده یا حتی ضرر کرده است.

ربات های معامله گر، دچار ترس و طمع نمی شوند و نمیگذارند هیجانات بازار بر استراتژی و تصمیم های شما خللی وارد کند. همین طور این قابلیت را دارند که با اگر استراتژی شما تغییر کرد، تغییرات را اعمال کنند.

تعیین حد سود و حد ضرر کارآمدترین روش مقابله با معاملات احساسی است.

هنگامی که سرمایه گذاری روی یک دارایی مالی صورت می گیرد، در صورتی که قیمت در خلاف جهت پیش بینی حرکت کند، سرمایه گذار ریسک بالایی متحمل می شود، این امر می تواند منجر به زیان قابل توجهی شود. مگر اینکه سرمایه گذار از قبل اقداماتی برای خروج از معامله در نظر گرفته باشد. در این مواقع سرمایه گذار با قبول مقدار مشخصی ضرر از معامله خارج می شود، به این نقطه خروج حدد ضرر می گویند.

از سوی دیگر، اگر قیمت به سمتی حرکت کند که معامله در موقعیت سود قرار گیرد، سرمایه گذار باید در زمان مناسب از معامله خارج شود، چون هر موقعیت سودآوری تا ابد سود ده باقی نمی ماند و سرمایه گذار حرفه ای باید سود خود را ذخیره کند، این نقطه خروج، حد سود است.

با معاملات الگوریتمی میتوانید از زیان های سنگین جلوگیری کنید چون از قبل می توان حد سود و ضرر را برای الگوریتم مشخص کرد کرد و ریسک را مدیریت کرد. همچنین با تعیین حد سود و تعریف آن برای الگوریتم به جنگ حس طمع، در معاملات بروید.

الگوریتم سفارش شرطی

در تمام بازارهای مالی رایج جهان، امکان ثبت الگوریتم با توجه به حد سود و ضرر وجود دارد.

شرکت تحلیلگر امید در این زمینه الگوریتمی به مشتریان خود ارائه می دهد که این امکان را در بازار ایران برایشان فراهم می سازد؛ تمامی الگوریتم های تحلیلگر امید به استراتژی معاملاتی شما پایبند هستند. الگوریتم شرطی یکی از الگوریتم هایی هست که می توانید با استفاده از آن به استراتژی خود پایبند باشید و درگیر احساسات نشوید.

با استفاده از تحلیل تکنیکال یا روش های نوین دیگر، ابتدا نقاطی که حد ضرر یا حد فروش شما فعال می شود را تعیین کنید.سپس عدد محاسبه شده را به در فیلد شرط قیمت وارد کنید.

فرض کنید حد ضرر شما برای سهم الف روی قیمت ۱۲۰۰ ریال فعال می شود و شما تمایل دارید نهایتا تا عدد ۱۱۸۰ سهم را به فروش برسانید. بعد از اینکه حد ضررتان فعال شد، حجم مورد نظرتان نهایتا تا قیمت ۱۱۸۰ به فروش می رسد و شما را از ضرر بیشتر نجات می دهد.

به عنوان یک انسان، همه ما احساساتی داریم. با این حال، وقتی صحبت از معامله در بازارهای سهام می شود، دوری از آنها و اتخاذ یک رویکرد منضبط سودمند است.با استفاده از معاملات الگوریتمی می توان این احساس را کنترل کرد و سفارشات رو برپایه استراتژی از قبل تعیین شده اجرا نمود.

نحوه مدیریت احساسات در معامله

چگونه حضوری موفق در بورس داشته باشیم

اگر بدانیم هنگام معامله و انتخاب سهم و یا ترکیبی از سهام مختلف چگونه احساسات خود را کنترل کنیم می‌توانیم از بروز شکست جلوگیری کرده و موفق شویم. وضعیت روحی و روانی شما تأثیر زیادی در تصمیم‌گیری‌هایتان دارد، به ویژه اگر تازه کار هستید. حفظ آرامش برای انجام معاملات مهم است. در این مقاله، ما جنبه روانشناسی در معاملات روزانه و حتی بلند مدت را برای معامله‌گران مبتدی و باتجربه بررسی می‌کنیم و نکاتی را در مورد چگونگی انجام معامله بدون دخالت احساسات ارائه می‌دهیم.

اهمیت کنترل احساسات در حین معامله

اهمیت کنترل احساسات در معاملات را نمی‌توان نادیده گرفت.

تصور کنید که پیش از گزارش اشتغال و آمار بیکاری معامله کرده‌اید با این انتظار که اگر تعداد مشاغل گزارش شده بیشتر از پیش‌بینی‌ها باشد، قیمت طلا و یا سهمتان به سرعت افزایش می‌یابد و شما می‌توانید در کوتاه مدت سود زیادی کسب کنید.

گزارش اشتغال منتشر می‌شود و همانطور که امیدوار بودید، تعداد مشاغل از پیش‌بینی‌ها بیشتر است. اما به دلایلی، قیمتها سقوط میکنند!

شما به تمام تجزیه و تحلیل‌هایی که انجام داده‌اید، به تمام دلایلی که باعث افزایش قیمت طلا و یا سهمتان می‌شد، فکر می‌کنید و هرچه بیشتر فکر کنید، ارزش طلا و سهمتان کمتر می‌شود

همانطور که می‌بینید رنگ سهام‌هایی که خریده‌اید قرمز می‌شود، زانوهایتان بی اختیار تکان می‌خورد، احساساتتان جریحه‌دار می‌شود و واکنش «جنگ یا گریز» رخ می‌دهد، این پاسخ فیزیولوژیکی اغلب مانع رسیدن ما به اهدافمان می‌شود و می‌تواند برای معامله‌گران بسیار مشکل‌ساز باشد.

معامله‌گران حرفه‌ای به شانس اعتقادی ندارند و با یک تصمیم عجولانه به سرمایه‌ خود آسیب نمی‌رسانند. آن‌ها اجازه نمی‌دهند یک حرکت اشتباه کل زندگیشان را خراب کند.

برای یادگیری به حداقل رساندن معاملات احساسی، باید تمرینات زیادی انجام شود.

مدیریت احساسات در معاملات فارکس

تجربه رایج معامله‌گران درباره معاملات احساسی:

برخی از رایج ترین احساساتی که معامله گران تجربه می‌کنند عبارتند از ترس، عصبانیت، باور، هیجان، حرص و طمع و اعتماد به نفس کاذب.

ترس و عصبانیت

یکی از علل شایع ترس، معامله با ارقام بسیار بالا است. معاملات بسیار بزرگ نوسانات بیشتری دارند، و استرس ناشی از آن باعث می‌شود مرتکب اشتباهاتی شوید که در حالت معمول هرگز انجام نمی‌دهید.

عامل دیگر ترس (یا عصبانیت) انجام معامله «اشتباه» است، معامله‌ای که با برنامه معاملاتی شما مطابقت ندارد.پس برای تک تک معاملات خود برنامه داشته باشید و سعی کنید مانند یک خلبان همیشه چک لیست داشته باشید و همه هموارد مربوطه را قبل از ورود به معامله انجام داده باشید .اگر بتوانیم با کمی تمرین ترس را در زمان شروع ان بشناسیم احتمالا خواهیم توانست به موقع قبل از اینکه احساسات بر ما مسلط شوند گامهای موثرتری در راستای بهتر معامله کردن برداریم.

ترس از دست دادن پول و یا ترس از اشتباه و حتی ترس از جاماندن از خرید و یا فروش سهم و یا سهام از بدترین و مهلک ترین مشکلات احساسی میباشد که معامله گران میبایستی با تمرین و مشاوره و مطالعه بر یک یک ابعاد ان غلبه کنند.

باور/هیجان

باور و هیجان احساسات کلیدی هستند که احتمالاً آن‌ها را در هر معامله‌ای که انجام می‌دهید حس می‌کنید. برای انجام یک معامله خوب نیاز به باور دارید همچنین هیجان لازمه معامله است، اگر در معامله هیجانی ندارید، احتمالا به این خاطر است که در معامله مناسبی قرار نگرفته‌اید.

یک معامله خوب به برنامه معاملاتی شما بستگی دارد. اگر طبق برنامه معاملاتی عمل کنید حتی اگر در یک معامله ضرر کنید شما باز هم برنده‌اید. داشتن اطمینان نسبت به معامله بسیار موثر است.هم تجربه و هم تحقیق نشان داده است که ارتباط مستقیمی بین رفتار معامله گر و حالات احساسی وی وجود دارد و نکته ایی را که نباید فراموش کرد این است که شاید گاها باید باور اینکه قیمت سهم ما حتما به هدف ما خواهد رسید یک اندیشه کاملا غلط باشد چون دلایل زیادی هم وجود دارد که قیمتها برعکس شده و هرچه که سود بوده تبدیل به ضرر میشود بنابراین باورهای ما باید تحت کنترل کامل ذهنی ما قرار گیرد تا بر اثر باورهای غلط موجب ایجاد ضرر و زیان نشویم .

روانشناسی معاملات فارکس

حرص و طمع/اعتماد به نفس کاذب

اگر حریص هستید و برای به دست آوردن سود زیاد معامله می‌کنید، بدانید شاید گاهی نتیجه کار خوب باشد، اما اگر مراقب نباشید ممکن است دچار لغزش شده و در نهایت ضرر سنگینی را متحمل شوید.

مکانیسم‌های تجاری خود را بررسی کنید (به عنوان مثال: پایبندی به اهداف، برنامه‌ریزی، کنترل ریسک، تنظیمات تجاری خوب….) معاملات اشتباه ناشی از اعتماد به نفس بیش از حد مسبب شکست شما می‌شود.

البته همه رفتارهای معاملاتی تاثیر گذار منفی نیستند .لذت و احساسات قوی مثبت دقیقا به سادگی احساسات ناخواسته میتوانند بر معامله تاثیر منفی بگذارند .برای مثال معامله گری به علت حرکت خوب بازار در سود خوبی قرار داشت و همین باعث بوجود امدن احساس خوبی برای وی شد و به همین دلیل احتیاط کمتری کرد و طرح و برنامه ایی که برای حفظ سود داشت را فراموش کرد و همین اعتماد به نفس کاذب که فکر میکرد در بهترین حالت معامله قرار دارد باعث از دست دادن سودش شد .و حتی حرص و طمع باعث میشود که مدیریت سرمایه مناسب را فراموش کنیم و همه سرمایه را فقط در یک سهم خرید کنیم و در اندیشه شیرین کسب سود با یک بی تدبیری موجب ایجاد ضرر و زیان شویم.

تصادفی عمل نکنید:

یکی از مهلکترین ضربه هایی که موجب شکست برای ما میشود تصادفی عمل کردن است و برای مثال ما متوجه میشویم که بنا به هر دلیلی سهام شرکتی بشدت با رشد مواجه شده و ما هم بی خبر از همه جا بلافاصله اقدام به خریدی میکنیم که قبلا تحلیل و پرس و جویی در مورد ان نکردیم و احتمالا حتی برای مدت کوتاهی سود هم داشته باشیم و با فکر سود بیشتر از معامله خارج نمیشویم و بعد از گذشت مدتی میبینیم که خرید ما در ضرر قرار دارد .تصادفی عمل نکردن یعنی ما برای هر خریدی از قبل باید برنامه داشته باشیم و صرفا با هیجانی خرید کردن نمیتوان به سود مستمر رسید.

نظریه نیک کاولی درباره بی‌نظمی در معاملات:

نیک کاولی بیش از ۲۰ سال در بازارها تجربه دارد و انواع صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت را معامله کرده‌است.

«بدترین معاملات را زمانی انجام دادم که از برنامه معاملاتی خارج شدم.»

من از حد ضرر محاسبه شده ایی استفاده نمی‌کردم. من فکر می‌کردمی توانم بهتر از بازار نتایج معاملات را پیش‌بینی کنم. زمانی که معامله زیان‌ده می‌شد دست از معامله بر نمی‌داشتم و دو برابر ضرر می‌کردم و پول بیشتری به حساب معاملاتی خود واریز می‌کردم تا ضررهایم را جبران کنم.(نظریه انتقام از بازار )

«گاهی اوقات طبق برنامه معاملاتی بدون در نظر گرفتن احساسات می‌بایست از انجام بعضی معاملات خودداری می‌کردم اما نمی‌توانستم احساساتم را کنترل کنم. البته غلبه بر احساسات بسیار دشوار است اما برای موفقیت در دراز مدت ضروری است.»

چگونگی کنترل احساسات هنگام معامله

اگر می‌خواهید در انجام معامله احساسات منفی را از خود دور کنید، داشتن برنامه بسیار مهم است. یک ضرب المثل قدیمی می‌گوید:«نداشتن برنامه، برنامه‌ریزی برای شکست است» این ضرب المثل در بازارهای مالی صادق است.

در بازارهای مالی استراتژی‌ها و رویکردهای متعددی برای سودآوری وجود دارد که می‌توانند به معامله‌گران در رسیدن به اهداف‌شان کمک کند. اما مهم‌ترین نکته داشتن یک عملکرد مشخص و منظم است.

در اینجا پنج روش برای کنترل احساسات هنگام معامله‌ آورده شده است.

۱- قوانین شخصی داشته باشید

برای خود قانون تعیین کرده تا هنگام معاملات احساساتی برخورد نکنید. قوانین شما می‌تواند شامل تعیین حد ضرر و حد سود در معاملات باشد. در صورتی که معاملات شما بر اساس قوانین و چارچوب خاصی باشد از دخالت احساسات در آن جلوگیری می شود و این موضوع باعث موفقیت بیشتر شما در بازار فارکس می شود.

۲-به موقع معامله کنید

خودداری از معامله در شرایط بد بازار بسیار مهم است. اگر وضعیت بازار مناسب نیست بهترین راه وقت‌گذرانی با خانواده است.یکی از بزرگترین مشکلات معامله گران عدم کنترل در ورود به موقع در معاملات میباشد و معمولا در جای نا مناسب بدترین ورودها را انجام میدهند.

۳-حجم معاملات خود را محاسبه کنید

قبل از ورود به معامله میزان ریسک خود را بر اساس حجم و مقدار سرمایه میبایستی تعیین نماییم.برای مثال اگر حجم کلی سرمایه ما ده میلیون تومان میباشد بهتر است بدانیم و محاسبه کنیم که تا چه مقدار از سرمایه را میتوانیم ضرر دهیم تا در صورت بروز ان و از دست دادن قسمتی از سرمایه بتوانیم برای معاملات بعدی سرمایه کافی داشته باشیم .

۴- یک برنامه معاملاتی ترتیب دهید

فرق بین دستاورد‌های معامله‌گرانی که از یک برنامه معاملاتی استفاده می‌کنند و افرادی که برنامه‌ی معاملاتی ندارند بسیار زیاد است. ترتیب یک برنامه معاملاتی اولین قدم برای کنترل احساسات هنگام معامله است اما به تنهایی نمی‌تواند از بروز احساسات جلوگیری کند، اما بسیار موثر و مفید است.برای مثال میتوان گفت که برنامه معاملاتی شامل اطلاع از وضعیت اخبار و اقتصاد بورس و یا سهام و اگاهی از حرکات قیمتی میباشد.یک برنامه معاملاتی ترکیبی از استراتژیهای معاملاتی تکنیکال و اخبار و شرایط اقتصادی موجود هم میباشد بنابراین اگاهی و علم خود را در این خصوص بالاتر ببریم تا استراتژی معاملاتی درستی را جهت کسب سود داشته باشیمو همچنین در برنامه معاملاتی سعی کنید از تکرار زیان پرهیز کرده و اگر چند بار پشت سرهم متحمل ضرر شدید حتما برنامه معاملاتی خود را مجددا بررسی کنید.

۵- آرام باشید

اگر آرامش خود را حفظ کنید و از انجام معامله لذت ببرید، در تمام شرایط بازار برای یک عملکرد منطقی آمادگی خواهید داشت.سعی کنید با دقت هر جه تمام تر معامله کنید و از کسب و بدست اوردن سود لذت ببرید.سعی کنید اخر هفته و یا در شرایط بحرانی بازار کتاب بخوانید و یا تفریح کنید .

نتیجه گیری :

حرص و طمع یکی از بزرگترین مشکلات هر معامله گری میباشد که قدم اول کنترل و غلبه بر ان میباشد .در هنگام رشد بورس در ایران افراد بسیار زیادی با وجود قرار داشتن سهامشان در سودهای غیر معقول به امید بدست اوردن سودهای چند هزار درصدی اقدام به فروش نکردند و طی مدتی سود تبدیل به ضررهای بزرگی شد بنابراین بعد تحلیل تکنیکال و بنیادی خود را بالا ببرید و همیشه از مشاوران روانشناس بازار معاملات احساسی کمک بگیرید تا همیشه کسب سود کنید.

اهمیت کنترل احساسات هنگام معامله کردن

مهمترین فاکتور موفقیت در هرگونه معامله ای داشتن احساسات قوی و مثبت است. از این رو بهترین روش پیش از معامله، کسب اطلاعاتی در خصوص کنترل احساسات است. بازار بورس یکی از مهمترین بازار هایی به شمار می رود که هر روزه تعداد بیشتری از افراد را به سمت خود جذب می کند.

اما آیا تا کنون به این مسئله فکر کرده اید که چرا باید به روانشناسی معاملات توجه کنیم؟ در تمام دنیا اشخاص زیادی به این باور رسیده اند، که کنترل احساسات مقوله ای خاص و مهم در سرمایه گذاری های مالی است.

دکتر فان تارپ، در مقاله ای با عنوان جام مقدس سرمایه گذاری، به مسئله کنترل احساسات پرداخته است. در این مقاله ایشان بیان فرموده اند، که اگر زندگی تمامی افرادی که در سرمایه گذاری موفق بوده اند را بررسی کنیم، متوجه این مسئله خواهیم شد، که آنها یک درس مهم را به خوبی آموخته اند.

آن درس نیز کنترل احساسات و فرایند های درونی است که منجر می شود تا افراد در حین مواجه با سود یا ضرر در معاملات ، بتوانند به خوبی تمامی احساسات خود را کنترل کنند. روانشناسی معاملات می تواند به عنوان یک راهکار موثر در رسیدن به موفقیت افراد عمل کند.

میزان اهمیت روانشناسی احساسات در بازار های مالی چقدر است؟

اگر بخواهیم با جزئیات به این مقوله بپردازید، متوجه خواهیم شد، که روانشناسی در معاملات می تواند تغییر اساسی را در روحیات سرمایه گذاران ایجاد نماید. این که فردی قادر باشد نحوه کنترل احساسات در بازار بورس را به خوبی فرا گیرد، و بتواند تمامی احساسات درونی خود را در حین معاملات کنترل نماید، موفقیت از آن اوست.

شاید برای برخی از معامله گران و سرمایه گذاران این مسئله دشوار نباشد، اما برای اکثرت افرادی که وارد بازار بورس می شوند، این مقوله حساس و دشوار است. برخی از سرمایه گذاران بر این باور هستند که بازار بورس، همچون موجودی زنده است که با قربانی کردن دیگران، تغذیه می کند.

اگر به این مسئله باور داشته باشید، باید به این مسئله نیز بیندیشید که ممکن است برای شما هم این اتفاق رخ دهد. اما واقعیت امر این است که هیچ بازاری قادر نیست از انسان ها قربانی بگیرد. بلکه این سرمایه گذاران هستند که یکدیگر را قربانی می کنند. از این رو کنترل احساسات مسئله ای بسیار حساس و مهم خواهد بود.

هر معامله گری که وارد دنیای بورس می شود، سرنوشت خود را در دست می گیرد. به همین دلیل اگر یک سرمایه گذار درک درستی از کنترل احساسات خود نداشته باشد، در چنین بازاری قادر به کسب موفقیت نخواهد بود.

اهمیت کنترل احساسات هنگام معامله

حتما شما هم به این مسئله توجه نموده اید که بیشتر افرادی که در بازار های مختلف معاملات پرسودی انجام می دهند، در معامله بعدی خود دچار ضرر می شوند. خب این مسئله در بیشتر مواقع قابل پیشگیری می باشد. اگر تنها بتوانیم قدرت کنترل احساسات خود را داشته باشیم می توانیم از بروز هر ضرری پیشگیری نماییم.

هر فردی پس از یک بار کسب سود در بازار های بورس، به صورت ناخودآگاه دچار احساسات می شود که او را برای انجام معاملات دیگر ترغیب می کند. با این باور که تمامی معاملات دیگر نیز پر سود بوده، و به موفقیت خواهد انجامید. اما ممکن است با این مسئله مواجه نشوید.

مقوله های مهم کنترل احساسات در معامله

برای این که بتوانید پس از هر سوددهی در بازار های مالی، احساسات خود را کنترل نمایید، می توانید به چند مقوله در خصوص کنترل احساسات توجه ویژه داشته باشید. از جمله این مقوله ها باید به پایان دادن اعتماد به نفس کاذب، حتی اعتماد به هیجان پس از کسب سود، اشاره نمود.

مخصوصا افرادی که به تازگی معامله گری را آغاز نموده اند، باید حتما در زمینه کنترل احساسات خود به شرایط مطلوبی رسیده باشند. ممکن است فرد پس از کسب سود در یک معامله، با سیگنال ها، الگوها و … در بازار روبه رو شود، که به هیچ عنوان وجود خارجی ندارند.

یعنی در اصل در ناخودآگاه ما به شکل مثبتی به وجود می آیند، تا ما را راضی کنند که مجددا وارد پوزیشن معاملاتی جدید شویم. البته این نکته را نیز باید بیان نماییم که در برخی مواقع نیز، ضرر در معاملات به دلیل معاملاتی است که صرفا به دلیل آماری، دچار نوسان می شوند.

آنچه برای ما مهم است، معاملاتی می باشد که می توان ضرر دهی آنها را پیشگیری نمود. معاملاتی که ناشی از احساسات فرد بوده و تنها بر حسب ناخودآگاه ذهنی شخص انتخاب می شوند. در این زمان، نکته مهم کسب راهکارهای مناسب برای کنترل احساسات است. می توان با یک برنامه مناسب، این احساسات را کنترل نمود.

علت ضرر در معاملات پس از کسب سود چیست؟

پس از یک معامله پرسود، دقیقا خطرناک ترین زمان برای آغاز معامله ای جدید است. شاید با خودتان تصور کنید که این مسئله امری بی معنا باشد، اما متاسفانه طبق پایه های علمی و روانشناسی، این مسئله به اثبات رسیده است.

پس از انجام یک معامله پرسود، فرد با احساسات خوشایندی مواجه می شود، که به هیچ عنوان نمی تواند آنها را کنترل نماید، و نمی تواند این احساس را متوقف کند. اگر نسبت به اهمیت کنترل احساسات بی تفاوت باشید، و قادر نباشید نحوه کنار آمدن با این احساسات را دریابید، بدون تردید با فاجعه ای بزرگ روبرو خواهید شد.

در زمان خوشحالی ذهن به صورت ناخودآگاه، هورمون دوپامین ترشح می نماید، که اعتیاد به این هورمون، می تواند خطر ضرر در معاملات را برای ما به همراه داشته باشد. تصور کنید فردی در یک معامله مالی پرسود، موفق شده است. در این زمان ذهن این فرد به میزان قابل توجهی دوپامین ترشح نموده، و همین امر می تواند او را به سمت انجام یک کار احمقانه پیش ببرد.

طبق تحقیقات خاص در زمینه کنترل احساسات، در زمانی که ذهن به این حالت دچار می شود، به سرعت توانایی درک ریسک و خطر را از دست می دهد. که باعث می شود با اعتماد به نفسی کاذب، به سمت انجام معاملات دیگر جهت کسب سود بیشتر رویم.

برای مقابله با این مشکل بهتر است خود را وقف سیستم های معاملاتی خود نموده، و از انجام هر گونه فعالیت سریع و کورکورانه بپرهیزید. از سوی دیگر می توانید با داشتن یک سیستم معاملاتی یا استراتژی معاملاتی ، از ضرر در معامله ی خود جلوگیری نمایید.

۷ نکته اساسی برای احساسی عمل نکردن در انجام معاملات و کسب سود

انسان ها ذاتا موجوداتی عاطفی هستند. احساسات آنها شامل عشق، تنفر، ترس، طمع و غیره است و در تصمیمات آنها بی تاثیر نیست. تمام این احساسات و عواطف، برای یک معامله گر موفق مانند یک دشمن است.

ویکتور اسپراندو گفت:

رمز موفقیت در تجارت، انضباط عاطفی است. اگر هوش مهم بود، افراد زیادی با انجام معاملات کسب پول می کردند.

دانستن چگونگی کنترل احساسات هنگام تجارت بیت کوین یا هر دارایی دیگری تعیین کننده موفقیت و عدم موفقیت ماست. کلید کسب سود برای یک معامله گر، حفظ آرامش و سنجیدن رفتار معاملاتی خود است.

رایج ترین اشتباهات معامله گران احساسی

بعضی از اشتباهات رایج معامله گران احساسی عبارتند از انجام معاملات سنگین، معاملات هیجانی و بدون برنامه ریزی قبلی، انجام معاملاتی احساسی برای جبران ضرر، از دست دادن فرصت معامله یکی پس از دیگری، تعلل در انجام معامله، ورود دیرهنگام، گرفتن سودهای نارس، قراردادن نقاط فروش در فاصله خیلی نزدیک یا دور از روند بازار، نقض قوانین آنها یا تغییر دادن حساب های خود است.

آیا هیچ کدام از این موارد برای شما آشنا نیست؟

ویکتور اسپراندو می گوید، هنگامی که برای اولین بار شروع به تجارت حرفه ای کردم، انجام آن را بدون داشتن یک منبع درآمد دیگر، ناامید کننده دیدم. ساعات بسیاری را پشت صفحه مانیتور گذراندم و به مطالعه عملکرد قیمت و جستجوی زمان مناسب برای ورود بعدی، پرداختم.

از آنجائی که تمام وقت من تنها برای این کار بود، احساس کردم که همیشه باید در بازار حضور داشته باشم. حتی معاملاتی را که با برنامه تجاری من تناسبی نداشت، انجام دادم. زیرا این شغل من بود و تصور میکردم همیشه باید کار کنم.

وقتی حرفه ای نبودم متحمل ضرر های بزرگتری نسبت به اندازه معاملات خود شدم. اوایل، نقاط توقف ضرر را به دلیل ترس از دست دادن افزایش بزرگ بعدی یا ضررهای بزرگ در محدوده پایینی قرار می دادم. همچنین خیلی زود سود خود را دریافت میکردم زیرا می ترسیدم قیمت بر خلاف انتظار من حرکت کند و شانس بدست آوردن پول را از دست بدهم.

اینها همه تصمیمات احساسی بود که برای من هزینه در برداشت. خوشبختانه، به زودی بر احساسات خود غالب و از عادات بد خود درس گرفتم.

ترس در مقابل طمع

ترس و طمع رایج ترین احساساتی هستند که معامله گران آنها را تجربه می کنند. آنها باعث ایجاد بسیاری از تصمیمات نادرست شده که منجر به زیان می شوند.

ترس معمولا به وسیله انجام معاملات بزرگ بوجود می آید و معمولا یک تصمیم ناخوشایند را در پی خواهد داشت.

همچنین، در انجام یک معامله با اطمینان اندک، ترس می تواند یک احساس رایج باشد. شما می دانید که در حال انجام یک معامله اشتباه هستید، اما مطمئن نیستید که چگونه باید از آن خارج شوید. ترس باعث می شود فرصت پیروزی را خیلی زود از دست داده و فرصت باخت خود را طولانی کنیم.

گوردون گکو در فیلم گرگ وال استریت گفت، “طمع خوب است”. برای این که بورس بازان در ابتدا برای انجام معامله رغبت کنند، مقداری طمع ضروری است.

طمع باعث می شود معامله گران بازار را دنبال کرده و یا در موقعیت های نامطلوب باعث ایجاد ترس از دست دادن فرصت خرید(FOMO) می شود. به عنوان مثال خرید ناشی از ترس زمانی اتفاق می افتد که پس از یک حرکت بزرگ افزایشی ناگهانی (که قبل از آن بازار در معرض خرید بیش از حد قرار گرفته و تقاضا رو به کاهش است) صورت گیرد.

حرص و طمع نیز باعث می شود معامله گران در موقعیتی بعد از هدف خود قرار بگیرند که غالبا قادر به خروج از آن در زمان مناسب نخواهند بود زیرا در آن زمان روند قیمت رو به بازگشت خواهد بود. بنابراین چگونه می توان با مشکلات تجارت، با وجود این همه احساسات مقابله کرد؟

عدم برنامه ریزی، برنامه ریزی برای شکست است

یک سیستم برای معاملات خود توسعه داده و آن را دنبال کنید. برای ورود و خروج از معاملات، یک معیار خاص را مد نظر قرار دهید و همیشه بر اساس برنامه ای که برای خود تنظیم کرده اید، معامله کنید. سطوح ورود، توقف ضرر و سود خود را از قبل برنامه ریزی کنید و هنگام انجام معامله آنها را تغییر ندهید.

جهت خرید صبر کرده و منتظر بمانید. ورود به معاملات متوسط نتایج سود متوسطی را به همراه خواهد داشت. اگر بهترین موقعیت ها را برای انجام معامله انتخاب کنید، تعداد معاملات کمتر اما موفقیت های بزرگتری را خواهید داشت. قوانین خود را یادداشت کنید و تا قبل از این که هر قانون مورد رضایت واقع نشود هیچ کاری نکنید.

با مبادله مانند یک تجارت رفتار کنید

اگر یک معامله گر تمام وقت هستید، باید مانند یک تجارت به معاملات نزدیک شوید. یک برنامه تجاری برای معاملات خود ایجاد کنید و ماهانه آن را ویرایش کنید. دفتر ثبت وقایع روزانه داشته و اشتباهات گذشته خود را مطالعه کنید. برای پرداخت صورت حساب ها و تامین هزینه های خود قوانین خاصی را در نظر بگیرید. برای خود اهدافی دست یافتنی تعیین کنید و به منظور کنار گذاشتن احساسات خود، ترکیبی از فعالیت های روزانه مانند مطالعه روند بازار، خواندن اخبار اقتصادی، انجام معاملات بر روی کاغذ و غیره را انجام دهید.

بدون یک برنامه تجاری، به احتمال زیاد هر روز صبح از خواب بیدار شده و مجبور معاملات احساسی به انجام معاملاتی نامطلوب و بدون هدف واقعی خواهید شد.

هرگز به امتیازات خود نگاه نکنید

تنها امتیازی که مهم است، امتیاز شما در پایان بازی است. از چک کردن پیوسته موجودی یا وضعیت معاملات خود پرهیز کنید و تنها آن را یادداشت کرده و فراموشش کنید. هر چه بیشتر وضعیت معاملات خود را بررسی کنید، احتمال گرفتن یک تصمیم احساسی برای خروج زودهنگام یا تغییر در سطح توقف ضرر، بیشتر خواهد بود.

دانستن زمان مناسب برای انجام معامله

اجتناب از موقعیت هایی که بازار در آن پایین تر از حد مطلوب و بهینه قرار دارد، معقول به نظر می‌رسد. آن زمانی است که بازار رمزنگاری و به خصوص بازار آلت کوین ها به ندرت قابل معامله هستند. برای رسیدن لحظه مناسب برای انجام معاملات، منتظر بمانید.

تنها زمانی که در ذهنیت و شرایط فکری مناسبی قرار دارید، معامله کنید. به منظور تحول در احساس بد و منفی خود سراغ بازار نروید. اگر شرایط روحی شما برای انجام معاملات مساعد نیست، ساده ترین راه حل اجتناب از ورود به بازار است.

با مقدار مناسبی از سرمایه معامله کنید

هیچ چیز بیشتر از انجام معامله با مبالغ بزرگ ترس برانگیز نیست. معاملات را با مبالغ اندک شروع کرده و همزمان با رشد موجودی و مهارت خود می توانید مقیاس آن را بزرگتر کنید. به منظور به حداقل رساندن تراوشات احساسی برای خروج بیش از حد زود، از موقعیت خود خارج و به آن وارد شوید.

زندگی خود را فارغ از معاملات سپری کنید

با خانواده و دوستان خود وقت بگذارید. به طور مرتب به باشگاه بروید. غذای سالم بخورید. تلفن همراه خود را خاموش کرده و از چک کردن پیوسته موجودی سهام خود اجتناب کنید. به منظور انجام معاملات خود ساعاتی خاص را تعیین کنید و از انجام معاملات در اوقات فراغت خود بپرهیزید. هیچ کس قادر به انجام معاملات در ۲۴ ساعت و ۷ روز هفته نیست. این کار باعث خستگی ذهنی و اتخاذ تصمیمات نادرست می شود. زندگی کنید!

گام ها و تکنیک های بسیاری وجود دارند که یک معامله گر با استفاده از آنها می تواند دخالت احساسات را از تصمیمات خود حذف کند. مطالب موثر و مفید را برای خود پیدا کرده و به آنها عمل کنید. احساسات خود را کنترل کنید و به یک معامله گر موفق تبدیل شوید.

یک معامله گر به نام جان اسمیت معتقد است که می توان استراتژی خود را از طریق مشاوران متخصص نرم افزاری به طور اتوماتیک انجام داد و آن را در یک سرور ابری قرار داد تا طبق قوانین سفت و سخت و ضریب احساسات صفر معاملات صورت گیرد. معاملات انسانی دارای ریسک هستند زیرا ما انسان ها موجوداتی احساسی هستیم و کنترل عواطف شاید همیشه ممکن نباشد.

تاثیر ازدحام فردی در معاملات و احساسات فردی سرمایه‌گذار بر بازده اضافی سهام

1 دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد حسابداری، گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

3 استاد تمام بازنشسته حسابداری، گروه حسابداری، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.

4 دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد حسابداری، گروه حسابداری، دانشگاه اصفهان، ایران.

چکیده

دیدگاه سنتی بازده سهام اعتقاد دارد که تغییرات قیمت سهام به تغییرات سیستماتیک در ارزش های بنیادی شرکت مربوط است. ولی تحقیقات اخیر نشان می دهد گرایش احساسی سرمایه گذار نقش مهمی در تعیین قیمت ها و تبیین بازده های سری زمانی، بخصوص برای سهام هایی که از ارزیابی ذهنی بالاتری برخوردارند و محدودیت زیادی در آربیتراژ دارند ایفا می کند، علاوه براین افزایش حجم معاملات و ایجاد ازدحام برای انجام معاملات منجر به تغییر بازده اضافی سهام می گردد. این پژوهش یک رویکرد جدید جهت اندازه گیری وسنجش ازدحام فردی معاملات و احساسات فردی سرمایه‌گذار و اثرات مشترک آن ها در مورد بازده اضافی سهام ارائه می نماید. جهت دستیابی به این هدف، دو فرضیه تدوین گردید. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد و جهت آزمون فرضیه ها، با استفاده از روش حذف سیستماتیک نمونه­ای به تعداد 186 شرکت طی سال های 1391 الی 1395 انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیون چندگانه و داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از فرضیه‌های پژوهش نشان می‌دهد که تغییرات در هیجانات رفتاری سرمایه‌گذاران در بازار بورس اوراق بهاردار تهران بر مازاد سهام موثر است. علاوه بر این نتایج حاکی از آن است که تغییرات در ازدحام معاملات در بازار بورس منجر به تغییر مازاد سهام می گردد.

کلیدواژه‌ها

• ازدحام معاملات فردی
• هیجانات رفتاری سرمایه‌گذاران
• مازاد سهام

مراجع

* اسلامی بیگدلی، سعید، شعبان پور فرد، پژمان. (1395). رابطه‌ حجم‌ معاملات ‌و‌ اجزای ‌آن ‌با‌ بازده؛ ‌مطالعه ‌موردی ‌در ‌بورس ‌اوراق ‌بهادار ‌تهران ‌با‌ تمرکز ‌بر ‌معاملات ‌حین ‌روز ‌و ‌حذف‌ اثر ‌U شکل، چشم‌انداز ‌مدیریت ‌مالی، شماره 14، معاملات احساسی صص 63-45.‌

* بخردی نسب، وحید؛ ژولانژاد، فاطمه(1396)، تأثیر سایر مکانیسم های کیفیت سود بر بازده اضافی با در نظر گرفتن روند حرکت قیمت سهام بر اساس مدل سه عاملی فاما و فرنچ با تکنیک پرتفوی بندی24 گانه به صورت فصلی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، مقاله 3، دوره 10، شماره 36، زمستان 1396، صفحه 25-43

* بخردی نسب، وحید؛ ژولانژاد، فاطمه. (1396). تاثیر کیفیت سود بر رابطه بین مومنتوم و بازده اضافی سهام، فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، مقاله 2، دوره 8، شماره 32، صفحه 21-42.

* بدری، احمد و کوچکی، احمد(11392)، حجم معاملات و بازده سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران بر اساس تحلیل مالی رفتاری، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، سال پنجم، شماره 18، صفحات 24 -1.

* بشیری منش، نازنین. (1395). نقش احساس در تصمیم گیری سرمایه گذاران. فصلنامه پژوهش حسابداری، مقاله 6، دوره 6، شماره 1، صفحه 93-121.

* تلنگی، احمد.(1383)، تقابل نظریه نوین مالی و مالی رفتاری، تحقیقات مالی، شماره 17: صص 3-25.

* ثقفی، علی. (1382). تحقیقات حسابداری در جستجوی قیمت سهام. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، 8: 63-75.

* حیدرپور، فرزانه؛ تاری وردی، ید اله؛ محرابی، مریم (1392)، تاثیر گرایش های احساسی سرمایه گذاران بر بازده سهام، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 6، شماره 1(پیاپی 17)، صفحه 1-13.

* ستایش، محمد حسین و شمس الدینی، کاظم(1395)، بررسی رابطه‌ی بین گرایش احساسی سرمایه گذاران و قیمت سهام شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله پیشرفت‌های حسابداری، دوره 8، شماره 1، شماره پیاپی 70.

* سروش­یار، افسانه؛ علی احمدی؛ سعید. (1395). بررسی نقش مومنتوم و احساسات سرمایه گذاران بر رفتار توده وار در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری. مقاله 9، دوره 5، شماره 18، صفحه 147-159.

* شاهوردیانی، شادی ، احمد گودرزی و سهیلا وحدت زیرک. (1392). بررسی تاثیر رویدادهای تقویمی هجری قمری بر بازده سهام و حجم معاملات روزانه در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه گذاری، دوره 2، ش 6، ص 195-212.

* طالب نیا، قدرت اله؛ زارع نیکوپروریزدی، محمود. (1392). بررسی تاثیر متغیرهای مالی شرکت ها بر حجم معاملات آن ها در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، ش 29، ص 15-42.

* قائمی، محمدحسین و سعید طوسی. (1384). بررسی عوامل موثر بر بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پیام مدیریت، شماره17 و 18، صص 159-175.

* کرمی، غلامرضا، نظری، محمد، شفیع پـور، مهدی. (1392). ارزش افـزوده اقتصـادی و نقدشـوندگی بـازار سـهام. تحقیقات مالی، 12 (30)، 117-132.

* مهرانی، ساسان و کاوه مهرانی. (1382). رابطه بین نسبتهای سودآوری و بازده سهام در بازار بورس تهران. بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 10، شماره 3، 105-131.

* نجارزاده، رضا و مهدی زیودار.(1390). “بررسی رابطه تجربی بین حجم معاملات و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران”، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال ششم، شمار2.

* Baker, M., J. Wurgler, & Y. Yuan. (2012). Global, local, and contagious investor sentiment. Journal of Financial Economics, 104(2), 272-287. http://dx.doi.org/10.1016/j.jfineco.2011.11.002

* Baker, Malcolm. & Wurgler, Jeffrey, (2006)"Investor Sentiment and the Cross Section of Stock Returns "Journal of Finance, vol 61, pp 1645–1680

* Bheenick, E. B and Brooks, R. D. (2010) , "Does Volume Help in Predicting Stock Return? An Analysis of the Australian Market", Research in International Business and Finance, 24 (2010) , 146-157.

* Brailsford, L. Jegadeesh, N. Lakonishok, J. (1996). Momentum strategies. J. FINANC. 51 (5), 1681–1713.

* Chen, G., Firth, M, and Rui, O.M. (2001). The dynamic relation between stock returns, trading volume and volatility. Financial Review 36: 153-173.

* Chen, Hailiang. De, Prabuddha. Yu, Hu. and Hwang, Byoung-Hyoun,(2011) "Sentiment Revealed In Social Media and its Effect on the Stock Market", Available at www.ssrn.com.

* Chen, J. , Hong, H. , Stein, J. C. , (2001). "Forecasting Crashes: Trading Volume, Past Returns, and Conditional Skewness in Stock Prices". J. Financ. Econ. 61 (3) , 345–381.

* Chen, L., Lu, H., & Yang, L. (2013). Investor sentiment, disagreement, and the breadth-return relationship. Management Science, 59(5), 1076–1091.

* Chen, W. J. (2013). Can Corporate Governance Mitigate the Adverse Impact of Investor Sentiment on Corporate Investment Decisions? Evidence from Taiwan. Asian Journal of Finance & Accounting, 5(2): 101-126.

* Chen. Gongmeng, Nofsinger, .K, and Rui (2007) “Trading Performance, Disposition Effect, Overconfidence, Representativeness Bias, and Experience of Emerging Market Investors” , Journal of Behavioral Decision Making , J. Behav. Dec. Making, 20: 425–451.

* Frazzini, A., & Lamont, O. A. (2008). Dumb money: Mutual fund flows and the cross-section of stock returns. Journal of Financial Economics, 88(2), 299–322.

* Grundy, B. D., & H. Li, (2008). Investor sentiment, executive compensation, and corporate investment. Journal of Banking & Finance, 34(10), 2439-2449. http://dx.doi.org/10.1016/j.jbankfin. 2010.03.020.

* Hengelbrock, Jordis, Theissen, Erik & Westheide,Christian, (2009) "Market Response to Investor Sentiment" Available at www.ssrn.com

* Hommes, B. Veldb. F. (2016). Investor Sentiment, Accounting Information And Stock Price: Evidence From China, Pacific- Basin Finance Journal, Doi: 10-1016/J. Pacfin. 2017. 03. 010.

* Kale, D. (2016). Sin stock returns and investor sentiment. The Quarterly Review of Economics and Finance, 59, 63-70.

* Karpoff, J. M. (1987). The relation between price changes and trading volume: A survey, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 22: 109-.621

* Khoshnud, .M, Farkhondeh, .M. (2015). Investigating Relation of Stock Liquidity and Free Cash Flow in the List of Company's Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Management Perspective, 11(5), 107-124.

* Kim, Taehyuk& Ha. Aejin, (2010) "Investor Sentiment and Market Anomalies" 23rd Australasian Finance and Banking Conference 2010 Paper, Available at www.ssrn.com.

* Kumar, Alok & Lee, Charles, (2006),"Retail Investor Sentiment and Return Comovements" Journal of Finance, vol 61, issue 5, pp 2451-2486.

* Lee, E. P. K. (2013). Individual stock investor sentiment, stock issuance, and financial market anomalies Publicly Accessible Penn Dissertations. Paper 771. http://repository.upenn.edu/edissertations/771.

* Li, Feng. (2006). Do stock market investors understand the risk sentiment of corporate annual reports? Available at www.ssrn.com.

• Lin, Feng. (2006). Do stock market investors understand the risk sentiment of corporate annual reports? Available at www.ssrn.com.

* Lin, M. (2010). The effects of investor sentiment on returns and idiosyncratic risk in the Japanese Stock Market. International Research Journal of Finance and Economics, 60, 29-43.

* Ling, D., Naranjo,A. Scheik B., (2010), "Investor Sentiment and Asset Pricing in Public and Private Markets" Available at www.ssrn.com

* Liston, D. (2016). Sin stock returns and investor sentiment. The Quarterly Review of Economics and Finance, 59, 63-70.

* Mei-Chen Lin, (2010)" The Effects of Investor Sentiment on Returns and Idiosyncratic Risk in the Japanese Stock Market": International Research Journal of Finance and Economics, vol 60, pp 29.

* Parkinson, B. (1995). Ideas and realities of emotion, Taylor & Francis e-Library, 2001 page 27-70.

* Polk, C., & P. Sapienza. (2009). The stock market and corporate investment: A test of catering theory. The Review of Financial Studies, 22(1), 187-217. http://dx.doi.org/10.1093/rfs/hhn030.

* Shiller, R. J. (2011). Democratizing and humanizing finance. In Randall S. Kroszner & Robert J. Shiller (Eds.), Reforming US Financial Markets: Reflections Before and Beyond Dodd- rank. Alvin Hansen Symposium on Public Policy at Harvard University. Cambridge MA: MIT Press.

* Shiller, R. J. (2014). Speculative asset prices. American Economic Review, 104(6), 1486– 1517.

* Stambaugh, R. F., & Yuan, Y. (2015). Mispricing Factors. National Bureau of Economic Research Working paper.

* Stambaugh, R. F., Yu, J., & Yuan, Y. (2012). The short of it: Investor sentiment and anomalies. Journal of Financial Economics, 104(2), 288–302.

* Stambaugh, R. F., Yu, J., & Yuan, Y. (2014). The long of it: Odds that investor sentiment spuriously predicts anomaly returns. Journal of Financial Economics, 114(3), 613–619.

* Stambaugh, R. F., Yu, J., & Yuan, Y. (2015). Arbitrage asymmetry and the idiosyncratic volatility puzzle. The Journal of Finance, 70(5), 1903–1948.

* Tehrani, .R, PourEbrahimi, .M. (2009). Compare the performance of different models to predict volatility in Tehran Stock Exchange and analyze the impact of factors on the behavior of volatility, Iranian Journal of Economic Research, 40, 149-170.

* Wu,Yanran. Han, Liyan. Tao, Ke. & Zhang, Zhongyuan, (2010) "Investor Sentiment and the Day-of-the-Week Effect of Cross-Sectional Return" Available at www.ssrn.com

* Yang, Chunpeng Zhou, Liyun (2016). Individual stock crowded trades, individual stock investor sentiment and excess returns, North American Journal of Economics and Finance 38 (2016) 39–53.