بحران اوکراین باعث افزایش قیمت نفت و سقوط بازار بورس شد
تشدید تنش میان روسیه و اوکراین باعث ایجاد شوک در بازارهای نفت شد و قیمت نفت به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسید. حمله روسیه بازارهای بورس آسیا را هم تحت تأثیر قرار داد. ارزش روبل روسیه نیز شش درصد کاهش یافت.
پس از آن که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اعلام کرد که حمله به اوکراین را آغاز می‌کند، قیمت هر بشکه نفت برای اولین بار در هفت سال گذشته روز پنجشنبه پنجم اسفند (۲۴ فوریه) به بیش از ۱۰۰ دلار رسید. قیمت هر بشکه نفت خام برنت به بیش از ۱۰۱ دلار افزایش یافت.
حمله روسیه به اوکراین بازارهای آسیایی را نیز تحت تاثیر قرار داد. شاخص بورس سهام هنگ کنگ بیش از ۳ درصد سقوط کرد.
ارزش روبل روسیه نزدیک به شش درصد کاهش یافت. بورس مسکو تمامی معاملات خود را به حالت تعلیق درآورد. بازارهای مالی روسیه در چند روز گذشته در نتیجه بحران اوکراین به شدت سقوط کرده بودند.
تاپاس استریکلند، از مدیران بانک ملی استرالیا پیش‌بینی کرد که با بالا رفتن شدید حق بیمه در سهام به دلیل ریسک‌های ژئوپلیتیکی نرخ تورم برای مدت طولانی‌تری بالا بماند.
بی‌اعتمادی در بورس به مرز بحران رسید
بازار سرمایه همچون کودک یتیمی شده که سرپرست و دلسوزی ندارد و هر گروهی که از راه می‌رسد به فکر بهره بردن از آن است و این مساله تا جایی پیش رفته که امروز به مرز بحران رسیده است.
به گزارش نبض بورس، بازار سرمایه‌ای که قرار بود ناجی اقتصاد مولد باشد و از طریق جذب سرمایه‌های سرگردان مردمی اقتصاد را در مقابل تحریم‌ها مقاوم کند، به ابزاری برای سوزاندن سرمایه‌های مردمی تبدیل شده است.
امیرحسین قاضی‌زاده زمانی که کاندیدای ریاست جمهوری بود مدعی شد "در صورت انتخاب، اولین فرمان او به عنوان رییس جمهور، بازگشت یکصد و سی هزار میلیارد تومان پول خارج شده توسط ۲۰۰ کد حقوقی به بازار سرمایه است"! قول‌های امیرحسین قاضی‌زاده به این مورد ختم نشد. وی در ادامه مدعی شد که "سه وکیل در قوه قضاییه در حال پیگیری مطالبات زیان دیدگان در بورس هستند. ساماندهی بورس و جبران خسارت زیان‌دیدگان کار سختی نیست، چون تمام بخش‌ها در اختیار دولت است.۹۰ درصد بازار دست دولت است و اگر کسی در راس دولت باشد که با مجلس و قوه قضاییه همراه باشد ۳ روزه این موضوع پیگیری می‌شود."
ابراهیم رئیسی هم در زمانی که نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود با حضور در سازمان بورس و تجمع مالباختگان اعلام کرد: "مسأله بورس یکی از دغدغه‌های جدی ماست و معتقدم باید تمام راهکارهای حل مساله به اعتماد افزایی سهامداران و مردم منجر شود تا کاملا به بازار سرمایه اعتماد داشته باشند. "
بازار سرمایه به مانند کودک یتیمی شده که سرپرست و دلسوزی ندارد. هر گروهی که می‌آید به فکر بهره بردن از آن است و تا جایی پیش رفته که حال امروز را پیدا کرده است.
بررسی متغیرهای بنیادی شرکت‌های بورسی حکایت از پویایی و فعالیت است و در هر جایی از این کشور پهناور که بروید تولیداتشان را به وفور مشاهده می‌کنید، اما در عین ناباوری در بازار سرمایه از شرکت‌های زیان‌ده و نامطلوب محسوب می شوند! به راستی چرا؟ مگر می‌شود؟ این از منظر حقوقی و فقهی جدا جای بررسی دارد.
در شرایطی که تورم در اقتصاد کشور می‌تازد، نمادهای بازار سرمایه بین ۸۰ تا ۹۰ درصد افت دارند و با توجه به تورم ۳۰۰ الی ۴۰۰ درصدی این ایام، سرمایه سهامداران به هیچ تبدیل شده است.
بازار سرمایه‌ای که قرار بود ناجی اقتصاد مولد باشد و از طریق جذب سرمایه‌های سرگردان مردمی اقتصاد را در مقابل تحریم‌ها مقاوم کند، به ابزاری برای سوزاندن سرمایه‌های مردمی تبدیل شده است. با وجود روند صعودی بازارهای موازی مالی از طلا و دلار گرفته تا مسکن و خوراک و . در هفته‌ها و ماه‌های اخیر، اکثر تحلیلگران انتظار صعود شاخص را داشتند اما به صورت عجیب و غیرمنتظره‌ای بازار دچار ریزش شده است و این موضوع حکایتی فراتر بورس به بحران رسید بورس به بحران رسید از مسئله اقتصادی دارد.
اینها همه حکایت از این دارد ضعف نظارت بر بورس و وجود برخی دست‌های پشت پرده در رانت‌ها و معاملات بازار سرمایه بورس به بحران رسید منجر به سقوط بورس شده است. سوء استفاده‌های برخی مسئولان و افراد پرنفوذ و نوسانات دست کاری شده بورس، جامعه را در بهت و خشم فراوانی فرو برده و افت شدید شاخص تبدیل به چالشی اجتماعی شده است.
باید در انتظار عملکرد دستگاه قضایی باشیم که چه رویکردی نسبت به سوءاستفاده‌های دو سال اخیر بورس اتخاذ خواهد کرد و آیا مسئولانی که چشم خود را نسبت به سوءاستفاده‌های بورس بسته یا حتی منافعی برده‌اند توسط دستگاه قضایی محاکمه خواهند شد؟
بحران کم‌آبی به بورس رسید
بحران آب دامن بورس را هم گرفت.به نظر می‌رسد نیمی از شرکت‌های بورس که در اقلیم مرکزی ایران قرار گرفته‌اند تحت تاثیر بحران آب و خشکسالی با تغییراتی در درآمدهایشان مواجه شوند.
به‌گزارش همشهری،دامنه بحران آب روز‌به‌روز وسیع‌تر می‌شود. به غیر از بحران‌های اجتماعی که در چند ماه گذشته شهرهای اصفهان و یزد را با چالش مواجه کرد، این بحران وارد چرخه اقتصاد و بازار سهام هم شده است.
در نخستین رویداد 2شرکت مهم بورس مجبور شدند درباره بحران آب و اثری که این بحران در مقدار سودشان خواهد داشت، توضیح بدهند. اگرچه این 2 شرکت اعلام کرده‌اند که کمبود آب اثرزیادی بر تولیداتشان ندارد اما برخی برآورد‌های غیررسمی نشان می‌دهد که دست کم در کوتاه‌مدت کمبود آب بین 5تا 10درصد در مقدار سود این شرکت‌ها تاثیر خواهد گذاشت. طبق اعلام برخی فعالان بازار سرمایه، با افزایش قیمت آب، هزینه 18میلیارد تومانی سال گذشته «فولاد» از این بخش به 320میلیارد تومان خواهد رسید و در نهایت 40ریال از سود هر سهم شرکت کاسته خواهد شد.
برخی تحلیلگران بر این باورند که سازمان بورس باید از این پس شرکت‌ها را ملزم کند که درباره اثرات آب بر میزان درآمدهایشان در گزارش‌های مالی توضیح دهند. به این ترتیب در نخستین رویداد ظرف چند روز گذشته 2 شرکت فولاد مبارکه و ذوب‌آهن که در استان اصفهان واقع شده‌اند با ارائه توضیح‌هایی سهامدارانشان را آرام و اعلام کردند برای جبران منابع آبی مورد نیازشان طــرح‌هایی را برای جمع‌آوری پسماند و فاضلاب‌های شهری دارند.
معاون اقتصادی و مالی فولادمبارکه درباره اثر افزایش قیمت هر مترمکعب آب که در سال جدید از 750 تومان سال قبل به 12 هزار تومان خواهد رسید گفت: این موضوع هر چند باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش اندک سود هر سهم سال جاری فولاد مبارکه خواهد شد، اما تلاش می‌شود از طریق بهره‌برداری از طرح‌های در دست اجرا و دیگر برنامه‌ها جبران شود.
امیرحسین نادری گفت: پروژه جمع‌آوری پساب فاضلاب شهرهای اطراف تاکنون بیش از 80درصد پیشرفت فیزیکی داشته و بخشی از آن در سال جاری استحصال می‌شود. اضافه بر آن استفاده همزمان از منابع جایگزین در دست بررسی قرار گرفته، از این رو تولید شرکت با تهدید جدی به دلیل کمبود آب مواجه نشده و تغییر محسوسی در پیش‌بینی سود سال جاری انجام نمی‌شود.
شرکت ذوب‌آهن اصفهان هم اعلام کرد: ۸پروژه مهم برای کاهش مصرف آب در سال جاری اجرا بورس به بحران رسید خواهد کرد که مشابه طرح‌های فولاد مبارکه برای استفاده از فاضلاب و پساب‌های شهری است. با این حال بیم آن می‌رود که با افزایش تنش‌ها در مناطقی نظیر اصفهان که با بیشترین بحران کم‌آبی مواجه هستند، در نخستین گام روند تولیدات کارخانه برای جبران کم‌آبی دچار توقف شود.
هنوز ارزیابی دقیقی از اثرات اقتصادی کمبود آب انجام نشده اما به نظر می‌رسد شرکت‌هایی که وابستگی زیاد‌تری به آب دارند و در عین حال در مناطق خشک هم بورس به بحران رسید قرار گرفته‌اند، تاثیر بیشتری از این رویداد‌ها می‌پذیرند.
واقعیت این است که تعداد زیادی از کارخانه‌ها و شرکت‌های ایرانی که به نظر می‌رسد تقریبا نیمی از صنایع بورس را شامل می‌شود در اقلیم مرکزی ایران که مناطق خشک و کم‌آب هستند، قرار گرفته‌اند و وقوع بحران کم‌آبی در این مناطق قادر است این شرکت‌ها را دچار چالش درآمد کند و شاخص‌های بورس را هم تحت تاثیر قرار دهد. در حال حاضر اصفهان که کارخانجات زیادی در آنجا احداث شده، در کانون این بحران قرار گرفته است.
اما شاهین پاکروح، معاون راهبری و نظارت بربهره‌برداری آبفای کشور که همین دیروز در یک نشست خبری صحبت می‌کرد، اعلام کرد: از بین ۶ حوضه اصلی آبریز کشور فلات مرکزی و بعد از آن حوضه خلیج فارس نسبت به دیگر حوضه‌ها شرایط بحرانی‌تری دارند. این شرایط باعث شد رواناب کمتری در کشور وجود داشته باشد که در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده است. به گفته او مقدار بارندگی در بورس به بحران رسید ایران ۱۵۱میلیارد مترمکعب کاهش داشته است.
3سناریوی محتمل
مهدی طحانی از کارشناسان بازار سرمایه معتقد است برای بررسی بهتر موضوع باید سراغ شرکت هایی رفت که در اقلیم مرکزی ایران قرار گرفته‌اند، چرا که این شرکت‌ها بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
او درباره وقایعی که ممکن استدر نتیجه بحران آب برای وضعیت مالی شرکت‌ها اتفاق بیفتد، گفت: احتمال اول این است که قیمت آب افزایش یابد که در این صورت تاثیر چندانی برسودآوری شرکت‌ها نخواهد داشت؛ به‌طور مثال، در مورد شرکت فولاد مبارکه این افزایش قیمت فقط 4تا 5 تومان روی سود اثر می‌گذارد و این مقدار با توجه به سود 75 تومانی این شرکت رقم زیادی محسوب نمی‌شود. او افزود:نکته دوم احتمال قطعی آب است که نمی‌توان در مورد آن محاسبه‌ای انجام داد، چون مشخص نیست که آیا در نتیجه افزایش تنش‌های مربوط به بحران آب این قطعی در کارخانجات اتفاق بیفتد . باید دید این قطعی در چه مدت زمانی اتفاق خواهد افتاد.
طحانی ادامه داد: نکته سوم بحث بهینه‌سازی خط تولید است که بتواند از مصرف آب و هدررفت انرژی کم کند، چرا که کارخانه‌های ایرانی به دلیل بورس به بحران رسید تکنولوژی قدیمی هدررفت انرژی زیادی دارند. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه کم‌آبی تازگی ندارد و از قبل هم اقتصاد ایران با این چالش مواجه بود، گفت: صنایع ما در گذشته به دلایل مختلفی از جمله اینکه دولتی بودند و چشم‌انداز آینده را پیش‌بینی نکرده بودند، از آب ارزان‌قیمت استفاده می‌کردند در نتیجه موضوع استفاده بهینه از منابع آب و انرژی در آنها رعایت نشده و همین موضوع امروز به چالشی برای اقتصاد و صنعت تبدیل شده است.
طحانی با طرح این پرسش که اساسا چرا باید صنعت فولاد‌سازی در اصفهان شکل بگیرد، گفت: احتمالا احداث بسیاری از کارخانه‌ها تحت تاثیر چانه‌زنی نماینده‌های مجلسی انجام شده که از چند دهه پیش علاقه داشته‌اند صنایع را در اطراف شهرهای خود متمرکز کنند،در حالی که در اغلب نقاط دنیا صنایع فولاد‌سازی برای اینکه به راحتی از آب بهره‌مند شوند در کنار دریا تاسیس می‌شوند.
او ادامه داد: در حال حاضر بهترین راه حل تخصیص بهینه منابع، بهینه کردن تکنولوژی و سرعت دادن به طرح‌های تامین منابع آبی است؛ به طور مثال فولاد مبارکه در حال اجرای طرحی برای هدایت فاضلاب و پساب شهری برای استفاده صنعتی است. او افزود: برای حل مشکلات اگر قرار است طرح هدایت این پساب‌ها یکساله اجرا شود، باید شرایطی فراهم کرد که در نهایت پروژه ظرف 6 ماه به بهره‌برداری برسد.
نیمی از صنایع بورس در اقلیم خشک و کم‌آب مرکزی ایران قرار گرفته‌اند. وقوع بحران آب در این مناطق این شرکت‌ها را دچار چالش درآمد می‌کند و شاخص بورس را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد
بحران اوکراین، کار دست بورس می دهد
بورس بورس به بحران رسید تهران امروز یکشنبه ۲۴بهمن ۱۴۰۰ با افتی محسوس مواجه شد و به روندی که در روزهای اخیر در پیش گرفته ادامه داد.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ شاخص کل بورس تهران امروز هم روند نزولی را ادامه داده و با افتی بیش از هشت هزار واحدی همراه شد. این افت محسوس باعث شد تا شاخص بورس در محدوده یک میلیون و ۲۷۶هزار واحدی تثبیت شود. شاخص هم‌وزن نیز با تبعیت از شاخص کل، ریزشی بیش از ۱۴۰۰ واحدی را تجربه کرده و در محدوده ۳۲۴هزار و ۸۶۶ واحدی آرام گرفت.
ارزش معاملات خرد بورس و فرابورس هم با افتی محسوس نسبت به روز گذشته به دو هزار و ۳۸۵میلیارد تومان رسید، تغییر خالص مالکیت افراد حقیقی به حقوقی نیز حدود ۳۵۰میلیارد تومان بود.
بورسی ها چه می گویند؟
با وجود اینکه فضای مجازی شاهد جنب و جوش به مراتب کمتری از سوی بورسی ها در هفته گذشته است اما به نظر می‌رسد بسیاری از کاربران بورسی در وضعیتی مشابه آنچه خوف و رجا خوانده می‌شود قرار گرفته اند. از طرفی مذاکرات هنوز به نتیجه معینی نرسیده و کسی نمی داند که بالاخره توافقی در کار خواهد بود یا اینکه دیپلمات های ایرانی دست خالی به خانه بازمیگردند؟
از طرفی هم بحث تشدید تنش ها در مرز بین اوکراین و روسیه است که باعث شده چشم انداز مذاکرات ایران با پنج قدرت جهانی در وین بیش از پیش در هاله ای از ابهام قرار گیرد.
اما نکته ای که درباره بحران اوکراین می توان به آن اشاره کرد مسئله حساسیت هر دو طیف موافق و مخالف توافق در بین سهامداران بورسی است. موافقان توافق که معتقدند هرگونه تفاهمی با غرب می تواند زمینه را برای رونق بازار فراهم کنند اعتقاد دارند تشدید تنش ها بین روسیه و نیروهای ناتو که در کشورهایی نظیر رومانی به حالت آماده‌باش درآمده اند به ضرر توافق اتمی خواهد بود.
مخالفان بورسی توافق ایران با پنج قدرت جهانی هم به شکل معنی داری در قبال اوکراین موضع متفاوتی گرفته و اعتقاد دارند حالا که چنین بحرانی ایجاد شده اتفاقا تمرکز امریکایی ها از وین به بورس به بحران رسید بورس به بحران رسید سمت کی‌یف معطوف خواهد شد و همین مسئله مذاکره را برای دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران تسهیل می‌کند. به باور این دسته از کاربران بورسی در شبکه های مجازی
اما هر دو طیف موافق و مخالف برجام بر سر یک نکته اجماع نظر داشته و باور دارند چه جنگی میان روس‌ها و نیروهای ناتو در اوکراین رخ دهد و یا طرفین دعوا با یکدیگر به یک توافق ضمنی دست پیدا کنند در هر صورت روند مذاکرات تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. به اعتقاد بورسی‌ها؛ بحران بورس، کار دست بازار می‌دهد.
شوک تازه بحران اوکراین به بازارهای مالی؛ سقوط سهام و رشد قیمت نفت و طلا
صدور دستور خروج فوری آمریکایی‌ها از اوکراین از سوی کاخ سفید به دلیل نگرانی‌ها از حمله نظامی قریب‌الوقوع روسیه بازارهای مالی جهان را متاثر کرد، چنان که همزمان با افزایش قیمت نفت و طلا بهای سهام سقوط کرد.
کاهش امیدواری‌ها نسبت به حل دیپلماتیک تنش میان اوکراین و روسیه عرضه سهام در بورس‌های ایالات متحده، اروپا و آسیا را افزایش داد. شاخص صنعتی داوجونز در جریان معاملات روز جمعه ۱.۴۳ درصد و شاخص ۵۰۰ شرکت برتر بورس آمریکا ۱.۹ درصد افت کرد. همچنین شاخص ۵۰ شرکت برتر منطقه یورو نیز ۱ درصد و شاخص بورس شانگهای ۷ صدم درصد کاهش یافت. هر سهم صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله روسیه(RSX) نیز ۷ درصد افت کرد.
تحلیلگران بازارهای مالی انتشار پیش‌بینی کاخ سفید از انجام حمله هوایی روسیه به اوکراین پیش از پایان بازی‌های المپیک زمستانی پکن و نیز صدور دستور خروج فوری آمریکایی‌ها از اوکراین را علت اصلی افزایش تقاضای فروش سهام می‌دانند.
با توجه بورس به بحران رسید به تاثیرگذاری بالای حمله نظامی احتمالی روسیه به اوکراین بر عرضه انرژی، قیمت هر بشکه نفت پایه برنت نیز در مبادلات روز جمعه ۳.۳۱ درصد افزایش یافت و به ۹۴ دلار و ۴۴ سنت رسید.
تحلیلگران بانک سرمایه‌گذاری جی پی مورگان در اوایل این هفته پیش‌بینی کردند که در صورت ایجاد «اختلال» در جریان نفت از سوی روسیه، قیمت جهانی نفت به سرعت می‌تواند به ۲۱۰ دلار برسد و احتمال ثبت رکورد تاریخی ۱۵۰ دلاری نیز وجود دارد. پیش از این، اوج تاریخی قیمت نفت برنت در ژوئیه سال ۲۰۰۸ و به نرخ ۱۴۷ دلار و ۵۰ سنت ثبت شده بود.
روسیه پس از آمریکا دومین تولیدکننده نفت جهان و مهم‌ترین تامین کننده گاز اروپاست.
همزمان با تشدید بحران اوکراین، قیمت جهانی هر اونس طلا نیز روز جمعه ۱.۷ درصد افزایش یافت و به هزار و ۸۵۹ دلار رسید که بالاترین سطح در سه ماه گذشته محسوب می‌شود.
کارشناسان معتقدند که در صورت رخداد حمله نظامی روسیه به اوکراین قیمت نفت و طلا همچنان به صعود خود ادامه خواهند که نتیجه آن تحمیل تورم بیشتر به مصرف‌کنندگان خواهد بود.
دیدگاه شما