بورس چقدر درامد دارد

سازمان بورس؛ کارگزارهای بورسی و نهادهای دیگر چقدر از کارمزد معاملات بورس را برمی‌دارند؟

تب بورس هر روز داغ‌تر و داغ‌تر می‌شود؛ حداقل تا زمانی‌که سهامداران خرسند از درصدهای سبز بورسی هستند، انگیزه‌ای برای فروش ندارند و فعلا به سبزها نگاه و رویابافی می‌کنند. این تب بورس نه تنها مردم را هیجان زده کرده بلکه این روزها استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نو برای اعلام ورود به بورس هم به رقابت با هم افتاده‌اند. برخی از کسب‌وکارهای نو هم تصمیم گرفته‌اند وارد بازی بورس شوند. پیش از این خبر ورود دیجی‌کالا و تپسی به بورس به گوش منتشر شده بود در آخرین آنها شیپور که تا مدت‌ها خبر خاصی نداشت اعلام کرد که قصد ورود به بورس تهران را دارد. وضعیت جوری است که کم مانده نخودهای آش هم اعلام کنند قصد ورود به بورس دارند!

از هفته پایانی فروردین‌ماه ارزش معاملات روزانه بورس هفت هزار میلیارد تومان است. حتی در برخی از روزها که عرضه اولیه‌ای هم انجام می‌شود، این رقم به ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. معمولا وقتی پای این مقدار از پول در میان است برای برخی سوال می‌شود که آیا کسانی هم هستند که از این پول‌ها سهم ببرند؟ یعنی فارغ از این که چه کسی سود کند و چه کسی ضرر کند آیا عده‌ای همیشه منفعت می‌برند؟ حالا برای برخی این سوال پیش آمده که از این معاملاتی که در بورس تهران انجام می‌شود چه مقدار به کدام سازمان‌ها و نهادها می‌رسد و هرکدام چقدر سهم می‌برند؟ درآمد سازمان بورس درهر روز چقدر است و علاوه بر سازمان بورس چه نهادهای دیگری هم منفعت می‌برند؟

مثلا چند روز پیش امیر سیاح از چهره‌های جوان سیاسی طیف اصولگرایان توئیتی منتشر کرد که در آن نوشته بود «روزانه حدود ۹ هزار میلیارد تومان در فرابورس و بورس تهران معامله می‌شود و حدود ۵.۵ میلیارد تومان آن به سازمان بورس می‌رسد. سازمان بورس لطفاً شفاف کند با این ۵.۵ میلیارد تومان در روز چه می‌کند؟»

وقتی در بورس خریدوفروش می‌کنیم، چه کسانی منتفع می‌شوند؟

برای روشن شدن موضوع ما از خودمان پرسیدیم که وقتی در بورس خریدوفروش می‌کنیم، چه کسانی منتفع می‌شوند؟ در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و غیره مورد معامله قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم در بورس اوراق بهادار خریدوفروش سهام انجام دهیم، نمی‌توانیم به‌صورت مستقیم وارد معامله با شخصی شویم که می‌خواهد سهامش را بفروشد یا اینکه می‌خواهد سهام ما را بخرد. حال این سؤال پیش می‌آید که کارمزد واسطه‌های خریدوفروش سهام چقدر است و چگونه تقسیم می‌شود؟

در این میان برخی نهادهای واسطه‌ها وجود دارند که ما باید از طریق آنها اقدام به خرید و فروش سهام کنیم. کارگزاران بورس اشخاص حقوقی هستند که ما مستقیماً با آنها در ارتباط هستیم. کارگزاران به سازمان بورس و هسته مرکزی معاملات بورس متصل هستند. درحقیقت تمام معاملاتی که ما روزانه می‌توانیم به‌صورت آنلاین و در یک لحظه انجام دهیم از مسیری عبور می‌کند که عبور از این مسیر کارمزد و هزینه دارد و معامله‌گران بابت این تراکنش‌ها باید هزینه‌ پرداخت کنند.

برای خرید سهام نیم‌درصد مبلغ خرید به‌عنوان کارمزد و برای فروش هم یک درصد از مبلغ فروش به عنوان کارمزد پرداخت می‌شود. در هنگام خرید سهام، این کارمزد به پنج قسمت تقسیم می‌شود و بین شرکت بورس یا فرابورس، شرکت سپرده‌گذاری، سازمان بورس، شرکت مدیریت فناوری بورس و شرکت کارگزاری تقسیم می‌شود؛ هنگام فروش هم یک درصد بین این پنج شرکت به علاوه سازمان مالیات تقسیم می‌شود. در نتیجه خرید سهام، مالیاتی ندارد، اما فروش آن دارای مالیات است. پس این که گفته می‌شود درآمدهای بورسی معاف از مالیات است هم جمله درستی نیست؛ چون مالیات این درآمدها بورس چقدر درامد دارد چند بار پرداخت شده است.

بنابراین در مجموع برای در خرید سهام نیم‌درصد و در هنگام فروش سهام حدود یک درصد کارمزد پرداخت می‌کنیم. پس اگر یک سهمی را بخریم و حدوداً ۱.۵ درصد بالاتر، آن سهم را بفروشیم در واقع بدون اینکه هیچ سودی بدست بیاوریم فقط یک خریدوفروش سهام انجام داده‌ایم؛ نه چیزی از دست داده‌ایم و نه چیزی به دست آورده‌ایم.

همان‌طور که گفتیم، بابت خریدوفروش سهام مبالغی تحت عنوان کارمزد معاملات و مالیات کسر می‌شود که از آ‌نها با عنوان کسورات یاد می‌شود. در جدول زیر شیوه محاسبات مربوط به کسورات در خریدوفروش سهام بورسی و صندوق آورده شده است.

هر ذی‌نفع چقدر کارمزد می‌گیرد؟

کارمزد معاملات بورس به کارگزاری و مالیات ختم نمی‌شود. روزنامه هفت صبح در گزارشی نوشته بود که خود شرکت بورس هم بخشی از مبلغ مورد معامله در بورس را برمی‌دارد. کارمزد شرکت سپرده‌گذاری از هر معامله حدود سه‌صدم درصد است که دوصدم درصد آن بر عهده فروشنده و یک‌صدم درصد آن بر عهده خریدار است. مدیریت فناوری هم از هر معامله ۲۵هزارم درصد کارمزد می‌گیرد که ۱۵ هزارم درصد آن برعهده فروشنده و یک‌صدم درصد آن بر عهده خریدار است. سازمان بورس برای نظارت بر معاملات، متحمل هزینه می‌شود و این هزینه را با دریافت کارمزد از معاملات جبران می‌کند. حق نظارت سازمان بر معاملات بازار بورس معادل شش‌صدم درصد است که نیمی از آن بر عهده خریدار و نصف دیگر بر عهده فروشنده است. البته این کارمزد در معاملات فرابورس کمتر است. تنها تفاوت کارمزد معاملات بورسی و فرابورسی همین جاست که حق نظارت سازمان در بازار فرابورس یک صدم درصد کمتر است.

فرابورس برای نظارت بر معاملات دوصدم درصد از خریدار و سه‌صدم درصد از فروشنده کارمزد می‌گیرد که جمعاً می‌شود پنج‌صدم درصد. اگر همه کارمزد و مالیات را با هم جمع کنیم می‌بینیم در یک معامله خریدوفروش سهام حدود ۱.۴۳ درصد کارمزد دریافت می‌شود که ۹۷۵هزارم درصد آن بر عهده فروشنده و ۴۶۴ هزارم درصد آن بر عهده خریدار است. با توجه به اینکه هر معامله جمعاً یک‌ونیم درصد کارمزد دارد، با خرید هر سهم باید از سود حداقلی یک‌ونیم درصدی مطمئن باشید. چراکه اگر یک سهم را هزار تومان بخرید و هزار و ۱۵ تومان بفروشید، عملاً هیچ تغییری در سرمایه شما ایجاد نشده و کل سودتان صرف پرداخت مالیات و کارمزد شده است.

۱۰ برابر شدن ارزش معاملات نسبت به سال گذشته

از ابتدای سال شاهد هجوم زیاد مردم به دفاتر پیشخوان برای دریافت کد بورسی هستیم. تا جایی که در ۲۵ روز نخست امسال ۶۵۲ هزار نفر در سامانه سجام ثبت‌نام کردند و جمع ثبت‌نام‌کننده‌ها در این سامانه به چهار میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رسیده است. تعداد کسانی که از اول سال وارد بورس شده‌اند تا حدودی با کل سال ۹۸ برابری می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از هفته پایانی فروردین به‌عنوان پیک هجوم مردم به کارگزاری‌ها، تا دیروز میانگین ارزش معاملات روزانه بورس هفت هزار میلیارد تومان است.

سال گذشته این موقع، ارزش معاملات بازار بورس در حدود هزار میلیارد تومان در روز بود که نشان می‌دهد، در یک سال اخیر میزان جابه‌جایی پول در بازار سرمایه ۱۰ برابر شده است. حالا سهامداران هر روز ۱۰ هزار میلیارد تومان سهام خریدوفروش می‌کنند و ۱.۴۴ درصد آن را یعنی حدود ۱۴۴ میلیارد تومان کارمزد و مالیات می‌پردازند. حال باید دید که با این رقم نسبت به سال گذشته تغییری در معاملات بورس و حداقل مشکل هسته معاملاتی رخ می‌دهد؟ سوال پایانی این است: حالا که درآمدهای سازمان بورس افزایش یافته است آیا این درآمدها برای توسعه خود بورس هزینه می‌شود و ما شاهد تحول در هسته‌ای که دیگر توان کافی برای پردازش‌ تراکنش‌های بورسی را ندارد خواهیم بود؟ آیا سازمان بورس این درآمد را صرف توسعه زیرساخت‌های فناوری می‌کند یا صرف خرید ساختمان؟

با اینکه سال ۱۳۸۸ رشته روابط عمومی را انتخاب کردم، اما آمال و آرزوهایم با سازوکار این رشته سنخیتی نداشت و پا به دنیای خبرنگاری و روزنامه‌نگاری گذاشتم. در سال ۹۶ با قبولی در کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی علامه خواستم به حوزه سیاست و جامعه وارد شوم که بخت و اقبالم این بود تا در راه پرداخت با دنیای فناوری و فین‌تک آشنا شوم و حالا خبرنگار حوزه بورس این رسانه هستم.

درآمد روزانه از بازار سهام چقدر شد + جدول

منابع درآمدی روزانه بازار سهام صرف چه مصارفی میشود. آیا میشود به طور دقیق معلوم کرد که منابع موجود در کجا هزینه میشود. پرسشی که پاسخ آن جالب می تواند باشد.

به گزارش «دنیای بورس» به نقل از دنیای اقتصاد، تقریبا هیچ؛ پاسخی که سطح خدمات ارائه شده به سرمایه‌گذاران در بازارسهام را به روشنی عیان می‌سازد. محاسبات آماری «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد درآمد ارکان‌ بازار سرمایه، از محل کارمزدها، در ۵۲ روز سپری شده از بهار امسال ۹ هزار و ۲۳۶ میلیارد تومان بوده اما با توجه به مشکل پایدار سامانه معاملاتی این پرسش در میان سطوح مختلف فعالان بازار مطرح است که کارمزد و مالیات دریافتی از سهامداران صرف چه مسائلی می‌شود؟ سهم زیرساخت‌ها، ازجمله سامانه‌های معاملات و پس از معاملات از این درآمد بالا چقدر است؟

ریسک بزرگ برای بازار

بورس تهران که از پارسال به کانون توجه صاحبان نقدینگی تبدیل شده، در بهار امسال رشد ۱۲۵ درصدی نماگر اصلی خود را شاهد بوده؛ ارزش روزانه دادوستد سهام نیز که در سال ۹۶ به زحمت سطوح ۱۰۰ میلیارد تومانی را لمس می‌کرد، در برخی روزهای بهار امسال به ۲۵ هزار میلیارد تومان نیز رسید. بازارسهام به‌طور همزمان از چند جهت درحال بزرگ شدن است.

افزایش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس طی سال‌های اخیر و در پیش بودن عرضه نهادهای اقتصادی کلان در بازار سهام، افزایش ضریب نفوذ بورس در جامعه از طریق تزریق سرمایه‌های کوچک و بزرگ حقیقی و افزایش ناگزیر شناوری و نقدشوندگی سهام در بستر بورس، تنور معاملات را به شدت داغ کرده است.

در این میان اما افزایش دفعات ارسال سفارش معامله‌گران باری مضاعف بر سامانه معاملاتی وارد کرده که در روزهای کم‌رمق بازار نیز با مشکلات عدیده‌ای مواجه بود. از این رو در سال جاری با ضعف پایدار هسته معاملات سهام مواجه بودیم که داد معامله‌گران را به بیداد تبدیل کرده است. این موضوع درحال‌حاضر به‌عنوان بزرگ‌ترین معضل موجود در بازار سهام می‌تواند در آینده نه چندان دور با کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران در قالب یک ریسک بزرگ خودنمایی کند.

سامانه‌ای که سامان ندارد

مشکلات هسته معاملات و تاخیر سایت TSETMC و پنل‌های معاملاتی آنلاین در نشان دادن اطلاعات بازار و قیمت سهام شرکت‌ها و ناهمخوانی شدید قیمت‌ها در سامانه بر خط کارگزاری‌ها و سایت اطلاع‌رسانی‌ بورس هرچند دیگر به یک موضوع تکراری تبدیل شده، اما به جرات می‌توان اذعان داشت این مساله یکی از موانع توسعه بازار سرمایه است. واقعیت این است که گسترش نفوذ بازار سهام با زیرساخت‌های موجود همخوانی ندارد. اختلال متوالی سیستم‌های معاملات برخط و ناهمخوانی قیمت‌های نمایش داده شده در سایت TSETMC و حساب کاربران آنلاین به دلیل کندی هسته معاملات مرکزی باعث می‌شود معامله‌گران دچار سردرگمی شوند و برای اعمال سفارش‌های خرید و فروش خود، سقف و کف بازه روزانه را انتخاب کنند. آشفتگی به‌وجود آمده در تشدید عرضه و تقاضا از روان شدن جریان دادوستد روزانه به شدت کاسته است.

انکار مسوولان

محمد گرجی‌آرا، کارشناس بازار سهام در این‌باره به «دنیای اقتصاد» گفت: در ابتدا مسوولان امر با سطحی خواندن مشکلات سعی در انکار ضعف سامانه معاملاتی داشتند ولی در سال‌های اخیر با افزایش تعداد سفارش‌های ارسالی در هر روز، شاهد توقف معاملات و شروع با تاخیر بازار به علت مشکلات هسته معاملاتی هستیم که دیگر غیرقابل انکار شده است. در این میان اما مسوولان ذی‌ربط تنها به امیدواری برای برطرف شدن این مشکل تا ساعتی دیگر بسنده می‌کنند و به‌نظر می‌رسد برنامه‌ای برای برطرف کردن آن وجود ندارد.

این وضع در سال جاری به حدی بغرنج شده که یکی از اتفاقات نادر بازار سهام رقم خورده و شاهد چند شیفته شدن بازار و تداوم معاملات تا بعد از ساعت رسمی بازار بوده‌ایم. سیاستی که به دلیل ضعف هسته مرکزی و در سایه انفعال مقام سیاست‌گذار برای حل مشکل اصلی، اتخاذ شد. از این رو در بازه‌ای از معاملات امسال در ساعت اصلی معاملات یعنی ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر سهامی که مشکل خاصی نداشته و روند معمول خود را طی می‌کنند معامله می‌شدند.

در فاز دوم نوبت به سهام تازه‌وارد بازار می‌رسد که مبادا به سبب افزایش هیجان معامله‌گران سامانه را درگیر خود کند. از این رو دادوستد سهم‌های عرضه‌ اولیه به بعد از ساعت رسمی بازار سهام یعنی ۱۲:۳۰ موکول و عموما تا ساعت ۱۳:۳۰ ادامه پیدا می‌کرد.

فاز سوم و بعضا چهارم به مثابه وقت اضافه به سهامی اختصاص پیدا می‌کرد که از نظر ناظر بازار شرایط نرمالی نداشتند. به‌عنوان نمونه امسال دو غول خودروساز که پس از دو ماه توقف به بازار بازگشتند، در شیفت سوم و چهارم بازار دادوستد شدند. از این رو معاملات چند ‌پرده‌ای و ناهمزمانی معاملات کل بازار، عملا بازار را چند شقه کرده است. این اختلاف زمانی انجام معاملات اما نقدشوندگی را که مهم‌ترین مزیت بورس به‌شمار می‌رود، کاهش داده و متضرر اصلی این بی‌عملی سهامداران بوده‌اند.

درآمد ارکان از معاملات چقدر است؟

یکی از مسائلی که سال‌هاست ذهن فعالان بازار سهام را به خود مشغول، محل هزینه درآمد چند میلیاردی ارکان بازار سرمایه از دادوستد روزانه سهام است. برای روشن شدن موضوع آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید زمانی که در این بازار خرید و فروش می‌کنید، چه کسانی منتفع می‌شوند؟ در بازار سهام انواع اوراق مالی از سهام گرفته تا اوراق مشارکت مورد دادوستد قرار می‌گیرد اما این معاملات به‌صورت مستقیم صورت نمی‌پذیرد. به عبارت دیگر در روند روزانه معاملات برخی نهادهای واسطه وجود دارند.

درحقیقت تمام معاملاتی که سهامداران روزانه به‌صورت آنلاین و در یک لحظه انجام می‌دهند، از مسیری می‌گذرد که عبور از آن کارمزد و هزینه دارد و معامله‌گران بابت این تراکنش‌ها باید هزینه‌ پرداخت کنند. به بررسی میزان کارمزد و مالیات اخذ شده از صاحبان نقدینگی در ۵۲ روز معاملاتی سپری شده از سال ۹۹ پرداخته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد ارکان بازار سرمایه از مجموع خرید و فروش (معاملات خرد، عمده و بلوک) افزون بر ۴ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان درآمد کسب کرده‌اند. در این میان مجموع ارزش معاملات خرد بورس از ابتدای امسال تا پایان هفته قبل به ۴۴۳ هزار و ۹۰۸ میلیارد تومان رسیده، با توجه به کارمزد ۰۰۰۶۴/ ۰ درصدی این معاملات، در بورس چقدر درامد دارد مجموع درآمد بورس تهران از معاملات خرد ۲۸۴ میلیارد تومان بوده است.

در این میان شاهد دادوستد ۱۴ هزار میلیارد تومان در بخش معاملات عمده و بلوکی بورس تهران بوده‌ایم، کارمزد این معاملات نیز ۹ میلیارد تومان برآورد می‌شود. در فرابورس نیز با توجه به ارزش معاملات ۱۸۳ هزار و ۷۵۰ میلیارد تومانی در سال جاری، مجموع کارمزد اخذ شده ۶/ ۱۱۷ میلیارد تومانی بوده است.

در این میان درآمد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه (سمات) از مجموع معاملات بورس و فرابورس (خرد، عمده و بلوک) از ۵/ ۱۹۲میلیارد تومان فراتر می‌رود. اما این پایان کار نیست؛ ۷/ ۲۷۲ میلیارد تومان بابت حق نظارت سازمان و البته مالیات هم اخذ شده تا مجموع درآمد نهادهای اصلی سازمان بورس از ابتدای سال تا پایان معاملات ۲۱خردادماه به ۴ هزار و ۳۵۷ میلیارد تومان برسد.

در این میان کارگزاران نیز از دادوستد سهام ۴ هزار و ۸۷۷ میلیارد تومان درآمد کسب کرده‌اند که البته برخی از این شرکت‌ها دولتی یا شبه دولتی و بخش دیگر در مالکیت بخش خصوصی است. به این ترتیب در مجموع ۹ هزار و ۲۳۴ میلیارد تومان (روزانه ۶/ ۱۷۷ میلیارد تومان) بابت کارمزد و مالیات از سهامداران اخذ می‌شود اما بهبودی در سامانه معاملات سهام مشاهده نمی‌شود.

بورس چقدر درامد دارد

نحوه محاسبه مالیات بر سهم در معاملات سازمان بورس و اوراق بهادار مطابق قانون مالیات‌های مستقیم (مصوب ۱۳۶۶ همراه با اصلاحات ۱۳۹۴)

بورس اوراق بهادار بعنوان بخش اصلی بازار سرمایه، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشورها بعهده دارد.

همچنین در بازار بورس اوراق بهادار با پس انداز نقدینگی بخش خصوصی، به تامین مالی پروژه های بلند مدت کمک میشود و از طرفی مرجع رسمی امنی برای سرمایه گذاران خرد با سرمایه های راکد است.

در بازار بورس اوراق بهادار، سهام شرکت ها، اوراق قرضه دولتی مطابق قوانین و مقررات خاصی مورد معامله قرار میگیرد.

با بررسی قوانین و نظام مالیات ستانی کشور در رابطه با بازارهای معتبر سرمایه گذاری از جمله بورس اوراق بهادار شاید بتوان بر رونق اقتصادی این بخش از چرخه اقتصاد و مشتاقان سرمایه گذاری در آن افزود. در زیر به نحوه محاسبه مالیات بر سهام در معاملات سازمان بورس و اوراق بهادار در ایران خواهیم پرداخت.

معافیت مالیاتی سود سهام

مطابق ماده ۱۴۵ از باب چهارم قانون مالیات های مستقیم در خصوص معافیت های مالیاتی، سود سهام بورس اوراق بهادار از پرداخت مالیات معاف است دلیل اصلی این معافیت مالیاتی نیز جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف است. به عبارت دقیق‌تر، از آنجا که شرکت‌های سهامی قبل از آنکه سودی تقسیم کنند مالیات آن پرداخت کرده‌اند، لازم نیست سهامداران شرکت بابت سود نقدی که دریافت می‌کنند مالیات مضاعفی پرداخت کنند. ولی در مواد مختلفی صرفنظر از ریسک بازده سود سهام خریداری شده که ممکن است مثبت یا منفی باشد، در شرایطی که ذیلاً به آن میپردازیم، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم فعالیت های مرتبط با سهام را مشمول پرداخت مالیات نموده است که مثال بارز آن در باب نقل و انتقال سهام است.

لزوم اظهار معاملات سهام از خارج از کشور

ماده ۱ ق.م.م.[۱] در بند ۲ اشخاص حقیقی ایرانی مقیم ایران را نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل، مینماید مشمول پرداخت مالیات قلمداد میکند:

مطابق این ماده اگر اشخاص حقیقی ایرانی در خارج از کشور سهام شرکتی را معامله نمایند، بورس چقدر درامد دارد میبایست درآمد حاصل از این فعالیت را به سازمان امور مالیاتی ایران اعلام و مالیات آن را پرداخت نمایند مگر مدارک پرداخت این مالیات را به اداره مالیات کشور متبوع سهام به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند.

فعالیت های مشمول مالیات برای اشخاص حقوقی خارج از شمول پرداخت مالیات

ماده ۲ ق.م.م. (اصلاحی سال ۲۷/۱۱/۸۰) بطور کلی اشخاصی را از شمول پرداخت مالیات موضوع این قانون خارج نموده است :

اما فعالیت های اقتصادی خاص اشخاص حقوقی موضوع این ماده از جمله خرید و فروش سهام، مشمول پرداخت مالیات خواهد بود.

هزینه های غیر قابل قبول مالیاتی

باب چهارم از فصل دوم ق.م.م. به هزینه های قابل قبول پرداخته است، که مطابق آن میتوان نکاتی در خصوص هزینه های غیر قابل قبول برای سازمان امور مالیاتی ذکر نمود:

در بحث اخذ تسهیلات برای اشخاص حقوقی و نحوه ورود و استفاده آن در تشکیلات حقوقی، مواردی که میبایست رعایت گردد تا بازپرداخت تسهیلات اخذ شده بعنوان هزینه های قابل قبول دارایی تلقی شود، در قانون ذکر گردیده، نکته قابل توجه در بحث ما ردیابی موارد مصرف تسهیلات است که بورس چقدر درامد دارد برای اداره مالیات اهمیت بالایی دارد و با وجودیکه این ردیابی بسیار سخت است اما سازمان امور مالیاتی راهکارها و قراینی برای اثبات آن دارد. دلیل اهمیت این ردیابی نیز این است که تسهیلات اخذ شده برای شرکت نباید در راه سرمایه گذاری صرف شود و باید در چرخه تولید و امثال آن صرف گردد، حال اگر مدیران شخصیت حقوقی تصمیم گرفته اند با تسهیلاتی که به نام شرکت دریافت نموده اند، سهام خریداری نمایند، اداره دارایی بلافاصله بخشی از هزینه مالی شرکت را برگشت می دهد قرینه این ردیابی بعنوان مثال میتواند افزایش در سرمایه شرکت باشد.

* بطور کلی ورود سهام شرکت ها در هر دارایی اشخاص حقوقی که معاف از پرداخت مالیات است یا مالیات آن با نرخ مقطوع محاسبه می گردد، ممنوع است.

معافیت سهام حساب تعدیلات سنواتی

* مطابق دستوالعمل ۲۱۰۱۲ مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۱ با موضوع رسیدگی به حساب تعدیلات سنواتی و رأی شماره ۱۱۴۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال بند الف ـ۱ این بخشنامه، از جمله درآمد سود سهام سال های قبل که توسط مودی ابراز نشده و در دوره مالی جاری ابراز گردیده است که با توجه به رای مذکور دیوان عدالت اداری، ادراه دارایی بابت معافیت آن بخش از درآمد ثبت اصلاحی زده و آن را از درآمد مشمول مالیات خارج می نماید.

مالیات بر ارث سهام

مطابق بند ۲ ماده ۱۷ ق.م.م. مالیات سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها که در نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی انتقال می یابد، معادل یک و نیم (۵/۱) برابر نرخهای مذکور در تبصره(۱) ماده(۱۴۳) و ماده(۱۴۳مکرر) این قانون طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث، محاسبه و اخذ می گردد.

مالیات سهام شرکت ها

مطابق ماده۴۸ ق.م.م. سهام و سهم الشرکه کلیه شرکتهای ایرانی موضوع قانون تجارت به استثنای شرکت‌های تعاونی براساس ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه به ‌قرار نیم در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود.

نرخ مقطوع مالیات نقل و انتقال سهام

طبق ماده ۱۴۳ مکرر: هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مشمول پرداخت مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد (۵/۰%) ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام خواهد بود و این در حالی است که از بابت این نقل و انتقال وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام* و همچنین حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.

* در این ماده منظور از عبارت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام مطالبه نخواهد شد، همان سود حاصل از نقل و انتقال سهام (اختلاف بین قیمت خرید و فروش) است که معاف از پرداخت مالیات میباشد.

و مطابق تبصره ۱ ماده ۱۴۳: از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا در سایر شرکت‌ها (منظور شرکت هایی است که سهام آنها در بورس اوراق بهادار عرضه نشده است) مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد (۴%) ارزش اسمی آنها وصول می‌شود. از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد.

موارد مذکور در خصوص نقل و انتقال سهام شرکتها بطور خلاصه از این قرار است:

–مالیات مقطوع نقل و انتقال سهام شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار نیم درصد (۰.۵%) مبلغ فروش آن است

–مالیات مقطوع نقل و انتقال سهام سایر شرکت ها که در بورس حضور ندارند، ۴ درصد ارزش اسمی سهام است.

– پرداخت مالیات نقل و انتقال به بورس چقدر درامد دارد عهده واگذار کننده سهام است.

معافیت شرکتهای بورسی و خارج از بورس

مطابق صدر ماده ۱۴۳ : شرکتهایی که در بورس کالا حضور دارند، معادل ده درصد (۱۰%) از مالیات بردرآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا به فروش می‌رسد معاف از پرداخت مالیات هستند و شرکت های که خارج از بورس هستند معادل ۵ % معافیت دارند.

اگر سهام شناور شرکتهای مذکور بالای ۲۰ % باشد و سازمان بورس اوراق بهادار این مطلب را تایید نماید، تاییدیه را به سازمان امور مالیاتی ارسال نموده و نرخ های معافیت مذکور در ماده ۱۴۳، ۲ خواهد شد، معافیت در شرایط ۱۰ درصد، معادل ۲۰ % و معافیت در شرایط ۵ درصد ، معادل ۱۰ % اعمال میشود. به بیان ساده تر نرخ مالیات برای شرکت‌های بورسی ۲۲.۵ درصد و برای شرکت‌های بورسی دارای سهام آزاد شناور بیش از ۲۰ درصد، برابر ۲۰ درصد محاسبه می‌شود.

با مطالعه اجمالی تطبیقی چند نظام مالیات ستانی از بورس و اوراق بهادار، در میابیم که در کشورهای توسعه یافته که گردش بازارهای سرمایه برای آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، با کاهش شدید نرخ مالیات مقطوع خرید و فروش سهام، موفقیت بزرگی در جذب سرمایه گذاران کسب نموده اند و البته به این نکته باید اشاره کرد که در بحث جذب سرمایه های خارجی و رونق سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم خارجی، تفاوت پرداخت مالیات سهام از سوی سرمایه گذاران خارجی و داخلی مشهود و قابل تامل است بدینگونه که مالیات نقل و انتقال و همچنین سود سهام برای سرمایه گذاران خارجی تقریباً معادل نصف نرخ سود آن برای سرمایه گذاران داخلی است. همچنین با تفکیک سرمایه گذاری بلند مدت و کوتاه مدت در این بازار و اخذ مالیات کمتر در سرمایه گذاریهای بلند مدت نیز میتوان گام بلندی در تشویق سرمایه گذاران برای نگهداری سهام خود در بلند مدت برداشت.

با توجه به موارد مذکور و با در نظر گرفتن آیین‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس (تصویب نامه شماره ۱۷۷۹۳/۴۲۴۵۹ مورخ ۱۳۸۹/۰۱/۲۹ هیأت وزیران) به نظر میرسد با وضع قوانین مالیاتی جدید برای سرمایه گذاران خارجی در بورس اوراق بهادار و طرح تفکیک نرخ مالیات سرمایه گذاری بلند و کوتاه مدت میتوان به رونق این بخش مهم از اقتصاد کشور کمک شایانی نمود.

دولت در سال ۹۹ تاکنون چقدر از بورس درآمد کسب کرده است؟

رییس سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه برای امسال ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد از واگذاری سهام کارخانجات و شرکت‌های دولتی پیش‌بینی شده بود، گفت: حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان در چهار ماه گذشته، سهام واگذار شده است.

به گزارش شهرآرانیوز؛ رییس سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه برای امسال ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد از واگذاری سهام کارخانجات و شرکت‌های دولتی پیش‌بینی شده بود، گفت: حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان در چهار ماه گذشته، سهام واگذار شده است.

«محمد باقر نوبخت» درباره شرایط تحقق درآمدهای پیش بینی شده در بودجه، افزود: در شرایط تحریم و رکود ناشی از کرونا، میزان صادرات نفت تقلیل یافته و درآمدهای نفتی پایین آمده است. فروش نفت در سال جاری کاهش چشمگیری یافته و فقط ۶ درصد از درآمد نفتی مورد انتظار ما تاکنون محقق شده است.

وی افزود: چند منبع درآمدی دیگر نیز مانند مالیات و درآمدهای گمرک و واگذاری دارایی‌های مالی در دو بخش فروش سهام کارخانجات دولت در بورس و انتشار اوراق مالی وجود دارد، ۷۵ درصد درآمدهای مالیاتی سال جاری تاکنون محقق شده که ۲۰ درصد بیش از سال گذشته در همین تاریخ است.

او با بیان اینکه ۵۸ درصد واگذاری‌های مالی نیز محقق شده است، خاطرنشان کرد: مطابق اصل ۴۴ قانون اساسی دولت موظف به واگذاری سهام کارخانجات و شرکت‌های دولتی است که منجر به کاهش مالکیت و تصدی‌گری دولت شده و آن را در جایگاه نظارت قرار می‌دهد. بر همین اساس برای کل سال ۹۹، فقط ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد از این محل، پیش‌بینی شده بود اما قریب به ۱۶ هزار میلیارد تومان در چهار ماه گذشته، توانسته‌ایم سهام واگذار کنیم که تا حدودی کسری عدم تحقق درآمد ناشی از فروش نفت را جبران کرده است.

نوبخت تاکید کرد: جز تنخواهی که سالانه از بانک مرکزی می‌گرفتیم و تسویه هم می‌کردیم مبلغ دیگری از بانک مرکزی دریافت نکرده‌ایم. بنابراین تصور اینکه عدم تحقق منابع باعث استقراض غیر مستقیم دولت از بانک مرکزی شده کاملا باطل و نوعی توهم است.

درآمد کارگزاری های بورس در سال 1400 چقدر بود؟

این‌ها سوال‌هایی هستند که اغلب ما از سرکنجکاوی دوست داریم بدونیم، تیم توییتر بورس با بررسی کدال گزارش‌ درآمد کارگزاری‌ها در سال 1400 رو محاسبه کرده.

نکته مهم:

سال مالی کارگزاری‌ها یکسان نیست. برای همین در جداول مختلف می‌توان درآمد کارگزاری‌ها رو مشاهده کرد. به ترتیب با هم جلو خواهیم رفت.

سال مالی منتهی به 1400/12/30

حدود 30 کارگزاری صورت های مالی منتهی به 1400/12/30 ارائه داده اند. کلیه مبالغ به میلیون ریال است.

نکته: کارگزاری بانک دی صورت مالی خود را در 1400/11/30 ارائه داده است، برای همین در این جدول نمایش داده شده است.

همان گونه که مشاهده می‌شود در بین این 30 کارگزاری، کارگزاری الوند در سال 1400 زیان ده بوده!

سال مالی منتهی به 1400/10/30

فقط سه کارگزاری هستند که در این گروه جای می‌گیرند.

سال مالی منتهی به 1400/9/30

16 کارگزاری نیز در این دسته قرار می‌گیرند.

سال مالی منتهی به 1400/6/30

اما میشه گفت که 50 درصد کارگزاری ها سال مالی شهریور هستند، اینجا لیست 49 تایی از کارگزاری ها رو داریم که درآمدهاشون در جداول زیر اومده.

نکته: سال مالی کارگزاری سرمایه گذاری ملی ایرانیان 1400/7/30 هست که در این جدول جای دادیم.

نکته: 7 کارگزاری در این بین نیز در 1400 زیان ساخته اند.

جمع بندی:

حال فارغ از سال مالی یک جدولی تهیه کردیم از کارگزاری هایی که به ترتیب در سال مالی 1400 بیشترین درآمد را داشته اند!