شاخص تراز تجاری

اقتصاد ترکیه در کانون تورم ناشی از افزایش نرخ ارز

بررسی وضعیت اقتصاد ترکیه بیانگر ابعاد پیچیده است که عمدتا با شاخص های مختلف اقتصادی قابل شناسایی و تحلیل می باشد. بسیاری از مردم بر این باور هستند که اقتصاد ترکیه به دلیل ارتباط با بازار جهانی و ساختار پولی این کشور بسیار مستحکم است. این در حالی است که پایه های اقتصادی ترکیه مبتنی بر صادرات و واردات بنا شده و تراز تجاری آن منفی است.

از طرفی دیگر، ترکیه چون یک کشور در حال گذار از بعد سیاسی محسوب می گردد، هرگونه موضع گیری سیاسی و رفتار حزبی بر شاخص های اقتصادی به خصوص نرخ ارز در این کشور اثر می گذارد. در این تحلیل سعی بر این است که با بررسی داده های آماری مرکز آمار ترکیه به تحلیل شاخص های اقتصادی و نرخ تورم در این کشور بپردازیم.

بر اساس شکل 1، به خوبی نشان دهنده این است که از سال 2020 تا کنون نرخ تورم در ترکیه به صورت صعودی بوده و اکنون به بالاترین میزان خود یعنی 48.69 درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ تورم در برخی از موارد که در شکل 2 نشان داده شده است، از جمله در حوزه حمل و نقل 68.89 درصد در بخش غذا 55.61 درصد و در بخش هتل و رستوران به 50.40 درصد در سال 2020 میلادی رسیده است. و این عامل می تواند اقتصاد گردشگری ترکیه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

شکل 1. نرخ تورم شاخص تراز تجاری در ترکیه بین سال های 2020 تا 2022 میلادی (مرکز آمار ترکیه)

شکل 2.نرخ تورم در بخش های مختلف مصرفی ترکیه در سال 2022 (مرکز آمار ترکیه)

این در حالی است که میزان بیکاری طی این سال ها تا 2022 به صورت ثابت بوده و نزدیک 11 درصد است. از طرفی دیگر، افزایش پایه حقوقی در ترکیه باعث افزایش درآمد و حجم نقدینگی در جامعه شده است. لذا، افزایش نرخ ارز یکی از دلایل بسیار مهم در افزایش تورم در ترکیه بشمار می رود.

به گونه ای که با افزایش نرخ ارز دلار در ترکیه که بر مبنای اقتصادی آزاد قرار دارد، توام با افزایش پایه حقوقی یک متغییر افزایش تورم را به جامعه تزریق کرده است.بنابرابن بررسی اقتصاد ترکیه نشان می دهد سیاست های پولی ترکیه بکار گرفته شده توسط دولت عدالت و توسعه مانع از افزایش بهره بانکی شده که این خود عامل مهمی در افزایش حجم نقدینگی در سطح جامعه و در نتیجه افزایش تورم شده است.

شکل 3، به خوبی بیانگر این مطلب است که تا پایان سال 2021 میزان تولیدات صنعتی ترکیه روند نزولی داشته و در پایان سال 2021 به 11.4 درصد رسیده است و این بدین معنی می باشد که از قابلیت های صادراتی و تامین کالا در ترکیه کاسته شده است و در نهایت این کشور به واردات کالا وابستگی خواهد داشت.

شکل 3. روند تولید صنعتی در ترکیه بین سال های 2020 تا 2021 (مرکز آمار ترکیه)

به همین ترتیب بررسی میزان صادرات و واردات ترکیه شاخص تراز تجاری بیانگر این موضوع است که تراز تجاری منفی بوده و ترکیه بیش از آنکه صادر کننده باشد وارد کننده کالاها است. اگرچه میزان صادرات این کشور از سال 2020 تا کنون افزایش چشمگیری داشته است، با این حال میزان واردات نیز افزایش داشته و این واردات که عمدتا از آمریکا، روسیه و اروپا انجام می شود باعث شده تا افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش لیر بر تورم تاثیر افزایشی داشته باشد. مطابق شکل 4، حجم صادرات ترکیه با افزایش 17.1 درصد به مبلغ 104.2 میلیارد دلار رسیده است. یعنی به صورت میانگین ترکیه روزانه 9 میلیارد دلار صادرات دارد.

شکل 4. حجم صادرات ترکیه تا پایان 2021 (مرکز آمار ترکیه)

با این وجود، نرخ واردات ترکیه در مدت مشابه 25.7 درصد افزایش را نشان می دهد. بر اساس شکل 5، حجم واردات ترکیه در پایان سال 2021 بالغ بر 125.9 میلیارد دلار است. به طور میانگین این کشور روزانه 10.5 میلیارد دلار واردات از کشورهای خاورمیانه، روسیه و اروپا دارد. بررسی تراز تجاری نشان دهنده منفی بودن آن است.

به عبارتی، ترکیه در حجم تجارت خارجی جز کشورهای وارد کننده محسوب می شود و این واردات عمدتا از آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه انجام می پذیرد. البته در کنار این موضوع باید توجه داشت که ترکیه از جمله کشورهای وارد کننده انرژی نیز است و این عامل بر وابستگی هر چه بیشتر این کشور به مناسبات بین المللی می افزاید.

شکل 5. حجم واردات ترکیه تا پایان 2021 (مرکز آمار ترکیه)

در نتیجه، افزایش نرخ ارز دلار در ترکیه با عنایت به وابستگی این کشور به واردات باعث شده است تا تورم در ترکیه به شدت افزایش یابد. این بیانگر این نکته است که اقتصاد ترکیه علارغم تلاش بسیار برای افزایش تولیدات صنعتی و صادرات همچنان به واردات کالاها از کشورهای اروپایی و آمریکا وابسته است.

به همین جهت،با بررسی وضعیت اقتصاد ترکیه نتیجه می گیریم که هرگونه تنش سیاسی و تنش داخلی بر نرخ ارز و در نهایت تورم این کشور تاثیر قابل توجهی دارد که باعث می شود، رفاه و معیشت مردم را تحت تاثیر جدی قرار دهد. این روند باعث افزایش اعتراضات در ترکیه شده است به گونه ای که حتی احزاب مخالف دولت خواستار برگزاری انتخابات زود هنگام هستند.

سکته صادرات در تجارت تیرماه

دنیای‌اقتصاد : تراز تجاری تیرماه منفی شد. تجارت ایران در فروردین و خرداد‌ماه به نفع صادرات مثبت بوده و در اردیبهشت و تیر به نفع واردات حرکت کرده است. بدین ترتیب اگرچه تراز تجاری چهارماهه صفر گزارش شده؛ اما تراز اولین‌ماه تابستان منفی ۶۰۵‌میلیون دلار است. صادرات و واردات در چهارماهه منتهی به تیر به یکدیگر رسید ‌و شکاف بین دو بال تجارت را از میان برداشت.

در تیر‌ماه سال‌جاری از مبدا ایران ۴‌میلیارد و ۱۷۱‌میلیون دلار کالا صادرشده و در مقابل ۴‌میلیارد و ۷۷۶‌میلیون دلار به مقصد ایران واردشده است. این درحالی که در خرداد‌ماه ارزش صادرات ایران ۴ میلیاردو ۹۵۴‌میلیون دلار گزارش شده؛ اما در این بازه ارزش واردات ۴میلیارد و ۳۴۹میلیون بود. به باور برخی کارشناسان بخشی از آنچه امروز منجر به کاهش صادرات در تیر‌ماه شده، ناشی از کاهش صادرات محصولات کشاورزی به واسطه عدم‌ورود به فصل برداشت محصولات کشاورزی از جمله صادرات محصولاتی همچون خشکبار است. این موضوع زمانی قابل‌قبول می‌شود که نگاهی به آمارهای تجارت در تیرماه سال‌گذشته نیز بیانگر افت صادرات نسبت به‌ماه قبل (خرداد ۱۴۰۰) است. از سوی دیگر برخی اعتقاد دارند کاهش تقاضا به‌دنبال افزایش قیمت جهانی نیز در این امر دخیل بوده است.

امروز به دلیل افزایش قیمت جهانی کالا و خدمات، کشورهای مقصد مایلند با عرضه‌کنندگانی که کمترین بحران بین‌المللی را دارند، تعامل کنند. براین اساس ایران در شرایط کنونی از لیست تامین‌کنندگان بازار محصولات غذایی جا‌مانده است. البته افزایش قیمت جهانی کالا در رشد ارزشی واردات ایران هم موثر بوده است. همچنین رشد واردات نهاده‌ها نقش بسزایی در منفی شدن تراز تیر‌ماه داشته است. گذشته از این گمان‌‌‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌‌‌ها، برخی دیگر از تحلیلگران براین باورند تا زمانی‌که ارز تک‌نرخی نشود، تنظیم‌بازار و عوارض صادراتی به‌درستی تعیین‌تکلیف نمی‌شود. از سوی دیگر تا زمانی‌که قوانینی همچون جرم‌انگاری واردنکردن ارز حاصل از صادرات و ده‌ها سیاست اشتباه اصلاح نشود، نمی‌توان امیدوار بود که جهش صادراتی و رشد پایدار صادرات رقم بخورد. بر همین اساس نیز در در سال‌های اخیر سهم ایران از بازارهای تجارت‌جهانی رشد قابل‌توجهی نکرده و هنوز بسیار کم است. این را تلویحا رئیس سازمان توسعه تجارت اشاره می‌کند. به گفته علیرضا پیمان‌پاک، سهم ایران از بازار‌‌‌‌‌‌‌‌های تجارت‌جهانی بسیارکم است. در بازار ۱۲۵۰‌میلیارد دلاری کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های هدف، سهم ما ۲۵‌میلیارد دلار است. بدین ترتیب در بازار‌‌‌‌‌‌‌‌های هدف تنها یک تا ۲‌درصد نقش داریم. به باور معاون وزیر صمت اگر ایران صادرات‌محور بود، امروز دچار تعارض تنظیم‌بازار نمی‌شد.

همچنین محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات درخصوص علل افزایش واردات به کشور به «دنیای‌اقتصاد» گفت: نگاهی به ۱۰ردیف اول وارداتی در تیر‌ماه نشان می‌دهد، کالاهای اساسی شاخص تراز تجاری در ارجحیت واردات قرار گرفته‌اند. باتوجه به شرایط جهانی و بحران اوکراین که مواداولیه و خصوصا دانه‌های روغنی، گندم، جو و کنجاله از اهمیت بیشتری برخوردار شدند، دولت تصمیم گرفته ذخایر بیشتری داشته باشد و در واقع گشایش بیشتری در واردات این بخش داشته است، بنابراین اگر واردات، کمی رشد کرده و به صادرات نزدیک شده و در نهایت تفاوت ۶۰۰‌میلیون دلاری‌ماه گذشته را پر کرده است؛ به این دلیل است.

تجارت چهار‌ماهه

براساس گزارش گمرک ایران، تجارت غیرنفتی کشور در ۴ماه نخست امسال به ۴۶میلیون و ۸۱۵هزار تن کالا رسیده است. ارزش این میزان کالا ۳۴میلیارد و ۴۸۰‌میلیون دلار برآورد شده که نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته رشد۱۹درصدی داشته است. براساس داده‌های گمرک، سهم صادرات از تجارت چهار‌ماهه ایران ۳۵میلیون و ۶۵۶هزار تن کالا به ارزش ۱۷میلیارد و ۲۴۰میلیون دلار بوده که نسبت به چهار‌ماه نخست سال‌قبل با رشد ۲۲درصدی در ارزش همراه بوده است. درضمن ۱۱میلیون و ۱۵۹هزار تن کالا به ارزش ۱۷میلیارد و ۲۴۰میلیون دلار نیز در چهار‌ماه ابتدایی سال ‌وارد و از گمرکات کشور ترخیص شدند که نسبت به مدت مشابه با رشد ۱۷درصدی همراه بوده است. بدین ترتیب برآورد‌ها نشان می‌دهد، سهم واردات و صادرات در این بازه در ارزش یکسان بوده و تراز تجاری نیز به صفر رسیده است.

تجارت ‌ماه چهارم

براساس داده‌های موجود، در تیر‌ماه سال‌جاری تجارت ایران به رقم ۸‌میلیارد و ۹۴۷‌میلیون دلار رسیده؛ این رقم نسبت به ‌ماه گذشته افت کرده است. وزن کالاهای مبادله‌شده در خرداد‌ماه ۲۵‌میلیون و۵۳۳‌هزار تن اعلام‌شده است. این داده‌ها نشان می‌دهد، از مبدا ایران ۴‌میلیارد و ۱۷۱‌میلیون دلار کالا و خدمات صادرشده و در مقابل ۴‌میلیارد و ۷۷۶‌میلیون دلار کالا به مقصد ایران واردشده است. این درحالی که در خرداد‌ماه ارزش صادرات ایران ۴‌میلیارد و ۹۵۴‌میلیون دلار و ارزش واردات ۴میلیارد و ۳۴۹میلیون بود. در تیرماه امسال تراز تجاری منفی ۶۰۵ ثبت‌شده است. این درحالی است که تراز تجاری ‌ماه گذشته مثبت ۶۰۵‌میلیون دلار بود. آمارها نشان می‌دهند، این حرکت سینوسی در سال‌گذشته نیز تکرار شده است. در خرداد سال‌گذشته صادرات ایران ۴‌میلیارد و ۳۶۸‌میلیون دلار اعلام‌شده؛ صادراتی که در تیر۱۴۰۰ نیز افت کرده بود و به رقم ۳‌میلیارد و۶۵۰‌میلیون دلار رسید. این روند اما در سال‌۱۳۹۹ برعکس بود، بدین معنی که در تیر ۱۳۹۹ کشور با رشد صادرات نسبت به ‌ماه قبل خود مواجه بود. کشور در تیر۱۳۹۹ شاهد صادراتی به ارزش ۲‌میلیارد و ۳۶۵‌میلیون دلار بوده است.

پنج مقصد وارداتی و صادراتی

بر اساس این گزارش، چین با خرید ۱۰میلیون و ۶۳هزار تن کالا به ارزش پنج‌میلیارد و ۶۱۷میلیون دلار، عراق با ۶میلیون و ۹۳۲هزار تن کالا به ارزش دو‌میلیارد و ۳۹۸میلیون دلار، امارات با سه‌میلیون و ۹۵۲هزار تن به ارزش ۲‌میلیارد و ۲۶۴میلیون دلار، ترکیه با سه‌میلیون و ۳۶۳هزار تن به ارزش دو‌میلیارد و ۶۰میلیون دلار و هند با یک‌میلیون و ۳۲۷هزار تن کالا به ارزش ۵۶۷میلیون دلار، پنج مقصد اول کالاهای صادراتی ایران در چهار‌ماه نخست امسال بودند. این خبر نشان می‌دهد همچنان افغانستان از لیست مقاصد صادراتی حذف شده است. درمقابل امارات با فروش سه‌میلیون و ۶۰۰هزار تن کالا به ارزش چهار‌میلیارد و ۸۷۵میلیون دلار، چین با یک‌میلیون و شاخص تراز تجاری ۱۸۶هزار تن به ارزش چهار‌میلیارد و ۴۲۲میلیون دلار، ترکیه با ۹۸۳هزار تن و به ارزش یک‌میلیارد و ۷۸۷میلیون دلار، هند با ۵۲۸هزار تن به ارزش ۸۵۹میلیون دلار و روسیه با ۹۳۰هزار تن کالا به ارزش ۵۹۹میلیون دلار، پنج کشور اول فروشنده کالا به ایران در این مدت چهار‌ماهه بودند.

۱۰ قلم کالای وارداتی و صادراتی

براساس داده‌های موجود، گندم معمولی، برنج سفید، گوشی تلفن‌همراه، ذرت دامی، دانه سویا، روغن آفتابگردان، شکرخام، کنجاله سویا، تراکتورهای جاده‌ای و کک‌های زغال‌سنگ ۱۰قلم اول کالاهای وارده به کشور طی چهار‌ماه اخیر بودند. درمقابل پروپان مایع، متانول، گاز طبیعی مایع‌شده، اوره، بوتان مایع، پلی‌اتیلن، قیر نفت، روغن‌های سبک نفتی، شمش آهن و فولاد و فرآورده‌های سبک دارای بیش از ۷۰درصد نفت یا روغن‌های معدنی قیری، ۱۰قلم کالای اول صادراتی ایران از ابتدای فروردین تا پایان تیرماه بودند.

برنامه توسعه تجارت

رئیس سازمان توسعه تجارت با حضور در یک برنامه تلویزیونی درباره برنامه‌های سازمان توسعه تجارت سخن گفت. به گزارش سازمان توسعه تجارت، پیمان‌پاک با اشاره به اینکه یکی از رسالت‌‌‌‌‌‌‌‌های سازمان توسعه تجارت، توسعه صادرات و به نوعی ایجاد یک تراز تجاری مثبت است، افزود: وظیفه دیگر ما مدیریت واردات است. افزون بر این، طبق اساس‌نامه سازمان توسعه تجارت، انتظاری که از آن می‌‌‌‌‌‌‌‌رود، ایجاد فرماندهی واحد در حوزه تجارت خارجی است. رئیس سازمان شاخص تراز تجاری توسعه تجارت تاکید کرد: کاری که ما در طول این چند‌ماه انجام دادیم، این است که با استفاده از خرد جمعی و تجاربی که وجود داشت، یک نقشه‌راه توسعه تجارت تعریف کردیم. در این نقشه‌راه، اولین گام هدف‌گذاری روی ۷۰‌میلیارد دلار بود که به‌معنای دوبرابر کردن توسعه صادرات غیرنفتی کشور در افق۱۴۰۴ است.

او افزود: کشور‌‌‌‌‌‌‌‌ها را برای تجارت اولویت‌بندی کردیم. کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های همسایه و کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های همسو با ما همچون کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های جنوب‌شرق آسیا، آفریقایی، برخی کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های آمریکای‌لاتین و برخی کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های اروپای‌شرقی را که در شاخص تراز تجاری اسناد بالادستی مشخص شده است، در اولویت اول صادرات هستند. پیمان‌پاک گفت: در گام بعدی الزامات ورود به این بازار‌‌‌‌‌‌‌‌ها را به ۴‌رده تقسیم کردیم. اقدامات توسعه بازار، لجستیکی، پولی، مالی و بانکی و تامین زیرساخت‌های حمل‌ونقلی انجام گرفت. در برخی کشور‌‌‌‌‌‌‌‌ها این زیرساخت‌ها فراهم‌شده و رشد ۷۰ تا ۸۰‌درصدی صادرات را هم داشته‌ایم. او افزود: رویکرد بعدی سازمان توسعه تجارت، مانع‌زدایی است. سیاست‌های ارزی باید متوازن و هماهنگ با سیاست‌های تجاری باشد. در حوزه ارزی، تجار درخصوص بازگشت ارز صادراتی مشکل داشتند که با همکاری بانک مرکزی این سیاست‌ها اصلاح شده است.

رئیس سازمان توسعه تجارت درخصوص مزیت‌‌‌‌‌‌‌‌های نسبی ایران در بازار‌‌‌‌‌‌‌‌های هدف همچون آمریکای‌لاتین، آفریقا، اروپا، جنوب‌شرق آسیا و آسیای‌مرکزی گفت: ما در برخی کشور‌‌‌‌‌‌‌‌ها استفاده از توان حوزه دانش‌بنیان داریم. در برخی کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های تبادلات تجاری بر پایه مواد پتروشیمی و مواداولیه و نیمه‌خام داریم که به سمت ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر هم حرکت می‌کنیم. در برخی کشور‌‌‌‌‌‌‌‌ها بحث مزیت ترانزیت مطرح است؛ به‌طور مثال کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب مزیت محسوب می‌شود. در این گفت‌وگو رئیس سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: اصلی‌ترین مساله‌‌‌‌‌‌‌‌ای که در سازمان توسعه تجارت داشتیم، استفاده از دانش و تجربه بخش‌خصوصی در برنامه‌ریزی‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مانع‌زدایی‌‌‌‌‌‌‌‌ها بوده است. ما تقابل اتاق‌ها با دولت را به قرابت تبدیل کردیم. کشور‌‌‌‌‌‌‌‌ها را به اتاق‌های استانی وصل کرده‌ایم. باید به‌جایی برسیم که دولت فقط تنظیم‌گر باشد و بازیگر اصلی، بخش‌خصوصی باشد. معاون وزیر صمت درخصوص روند رتبه‌بندی صادرکنندگان گفت: رتبه‌بندی صادرکنندگان تاکنون خیلی موفق نبوده، چراکه برخی مولفه‌‌‌‌‌‌‌‌ها قابل نرم‌افزار کردن نبوده‌اند. ما تاکید بر سامانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای‌شدن رتبه‌بندی داریم تا زمینه امضا‌‌‌‌‌‌‌‌های طلایی و رانت از بین برود. با همکاری که با اتاق بازرگانی داشته‌ایم، این رتبه‌بندی سامانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای می‌شود و اقدامات اولیه آن انجام‌شده است و اتاق‌های استانی یکی یکی به این سامانه متصل می‌شوند.

فارکس یار

بطور کلی ما می توانیم شاخص های اقتصادی یا عوامل تاثیر گذار بر روی روند تغییرات قیمت را به دو دسته شاخص هایی که بر روی روندهای بلندمدت تاثیر می گذارند و شاخص هایی که بصورت کوتاه مدت هم باعث تغییرات قیمت می شوند، تقسیم بندی کرد.

در درس امروز بحث ما مطالعه و بررسی شاخص هایی است که باعث تغییرات بلندمدت قیمت ها میشوند. اما قبل از این کار باید چندین تعریف برای شما داشته باشیم:

اولین مبحث تراز پرداخت ها یا Balance Of Payments می باشد.

تراز پرداخت ها در واقع صورتی از خلاصه کلیه معاملات یک کشور با سایر کشورهای جهان طی دوره زمانی مشخصی می باشد. در صورتیکه تراز پرداخت یک کشور مثبت باشد، بدین معناست که ورود سرمایه شاخص تراز تجاری بیش از خروج آن بوده، بنابراین از لحاظ تئوری این عامل می تواند باعث افزایش ارزش پول هر کشوری شود.

تراز پرداخت ها از سه بخش عمده تشکیل شده است:

اول: تراز تجاری (Trade Balance)

تراز تجاری = ارزش صادرات کالا - ارزش واردات کالا

بنابراین اگر تراز تجاری (Trade Balance) یک کشور مثبت باشد یعنی اینکه کالای بیشتری صادر شده و کالای کمتری وارد شده است. یا به عبارت دیگر ارزش کالاهای صادراتی بیش از ارزش کالاهای وارداتی است.

از آنجا که کالاهای صادراتی توسط خریداران خارجی صورت می پذیرد، پس این سرمایه گذاران یا خریداران خارجی باید برای خرید کالای آن کشور پول رایج در آن مملکت را پرداخت نمایند ( یا یک واحد پولی مرسوم جهانی مثل دلار آمریکا را ).

بعنوان مثال اگر ژاپن را در نظر بگیریم که یک کشور کاملا صادراتی است، خریداران اجناس ژاپنی که می توانند از تمام دنیا باشند، برای خرید محصولات تولید ژاپن، باید واحد پولی آن کشور یعنی "یــن" را پرداخت کنند. برای این منظور باید پول رایج کشور خودشان را تبدیل به "یـــن" ژاپن بکنند. پس به این ترتیب می بینیم که تقاضا برای خرید "یــن" ژاپن افزایش پیدا می کند. که این عامل می تواند روی افزایش ارزش "یــن" ژاپن در مقابل ارزهای اصلی دیگر شاخص تراز تجاری هم تاثیر مثبت داشته باشد.

همین قضیه را نیز می توان برای واردات کالاها داشت. یعنی هر چه قدر که یک کشور کالای بیشتری را وارد بکند، برای وارد کردن آن کالا باید پول رایج در کشور خود را به ارزهای خارجی تبدیل نماید. پس بنابراین می بینیم که ما به تفاوت دو مقدار ارزش صادرات کالا و ارزش واردات کالا تراز تجاری یک کشور را تعیین می کند.

دوم: تراز حساب جاری (Current Account Balance)

تراز حساب جاری در واقع بررسی یکجا ارزش صادرات کالا و خدمات است.

تراز حساب جاری = (صادرات کالا + صادرات خدمات) - (واردات خدمات + واردات کالا)

پس بنابراین همانطور که مثبت تراز تجاری (Tracde Balance) می تواند به افزایش ارزش پول یک کشور کمک بکند، طبیعتا مثبت بودن تراز حساب جاری (Current Account Balance) هم می تواند همین شرایط را بوجود بیاورد و یا بالعکس.

سوم: تراز سرمایه (Capital Account Balance)

عبارت است از تفاوت سرمایه گذاری و وام از خارج با سرمایه گذار و وام به خارج

تراز سرمایه = سرمایه گذاری و وام از خارج - سرمایه گذاری و وام به خارج

مجموع تراز سرمایه و تراز حساب جاری و تراز تجاری، تراز پرداخت ها را خواهند ساخت. که همانطور که گفته شد مثبت بودن تراز پرداختهای یک کشور ارزش پول آن کشور را بالاتر و منفی بودن آن ارزش پول آن کشور را پایینتر می آورد.

امید بهبود شاخص تراز تجاری افغانستان

وزیر خارجه ایالات متحده در سفر ناگهانی که به کابل داشت در باره آخرین تحولات صلح افغانستان با رهبری حکومت وحدت ملی دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار درباره مسایل مختلفی بحث صورت گرفته است و به گفته وزیر خارجه آمریکا از جمله در باره مقابله با تروریسم و این که افغانستان دیگر لانه تروریسم قرار نگیرد این کشور با طالبان به توافق ‌ هایی دست یافته است.
روند گفتگوهای صلح در ماه ‌ های اخیر دچار افت ‌ وخیزهایی شده است که متاسفانه تقریبا همه مسایل طرح شده در این گفتگوهای طولانی تا کنون از افکار عمومی پنهان مانده است. تنها کلیاتی در مورد موضوعات مورد بحث و احیانا تفاهمات صورت گرفته در رسانه ‌ ها به نشر رسیده است که نمی ‌ توان به طور دقیق در مورد آن ‌ ها قضاوت کرد. یکی از موضوعات مهمی که بارها در سخنان آقای خلیلزاد هم مطرح شده است و در سفر مایک پمپئو در کابل نیز تکرار گردیده است، تفاهمات صورت گرفته میان ایالات متحده و گروه طالبان در مورد مبارزه مشترک با تروریسم و گروه ‌ های افراطی بوده است. جالب این است که گروه طالبان ظاهرا تعهد سپرده است که دیگر افغانستان لانه امن تروریسم قرار نگرفته و از خاک افغانستان علیه منافع هیچ کشوری استفاده صورت نگیرد.
این توافق اگر صورت گرفته باشد یکی از عجایب روزگار است و از آن خنده آید خلق را. چنان ‌ که بارها مقامات آمریکای تاکیده کرده اند و این بار وزیر خارجه آن کشور نیز یادآور شده است که ایالات متحده هرگز نمی ‌ خواهد به جای مردم افغانستان با طالبان مذاکره کند. به گفته آنان هر گونه تصمیم و توافق در مورد مسایل افغانستان تنها در صلاحیت مردم و دولت افغانستان است و ایالات متحده تنها زمینه گفتگوهای بین الافغانی را فراهم می ‌ کند.
اولا؛ چنان توافقی اگر با طالبان صورت گرفته باشد در تناقض آشکار با گفته های مقامات آمریکایی است. زیرا آنان از یک سو تاکید دارند که هرگز به جای مردم و دولت افغانستان در پروسه صلح حضور ندارند و تنها زمینه گفتگوهای بین الافغانی را فراهم می کنند و از سوی دیگر در مورد استفاده و یا عدم استفاده از خاک افغانستان با طالبان تفاهم می کنند. طالبان چه صلاحیت و مشروعیتی در باره تفاهم و یا توافق با یک کشور خارجی را آن هم در مورد خاک افغانستان دارد؟ طالبان این صلاحیت را به لحاظ حقوقی از کجا به دست آورده اند؟
ثانیا؛ طالبان هنوز به عنوان یک گروه تروریستی و افراط گرا در عرصه بین المللی مطرح است. هنوز هیچ گونه میکانیزم حقوقی که طالبان را مبرا از رفتارهای تروریستی به رسمیت شناخته باشد وجود ندارد. نه تنها در عرصه حقوقی و قانونی بلکه به لحاظ عینی و واقعی نیز هنوز طالبان دست از جنگ علیه مردم افغانستان برنداشته اند و هم چنان مشغول جنگ با دولت مشروع افغانستان هستند. طالبان همین اکنون در بسیاری از نقاط افغانستان در حالی با نیروهای امنیتی ما می ‌ جنگند که هیچ دلیلی برای این جنگ ‌ ها ندارند. طالبان نه تنها به طور مسلحانه با دولت و مردم افغانستان در جنگ هستند بلکه به طور دوامدار مشغول انجام حملات انتحاری و تروریستی در سطح کشور هستند. جالب این است که هیچ نشانه ‌ ای بر توقف حملات تروریستی این گروه و هیچ علامتی بر انجام آتش بس از سوی این گروه در جنگ با نیروهای امنیتی افغانستان وجود ندارد.
ثالثا؛ این گروه به لحاظ تیوریک و نظری نیز هنوز از داعیه ‌ های افراط ‌ گرایانه و متحجرانه خود دست بر نداشته است. در آخرین گفتگوهای قطر، نمایندگان طالبان به طور واضح خواستار برقراری امارت اسلامی شده اند و پیش از آن نیز بارها قانون اساسی و ارزش ‌ های مندرج در آن را مردود شمرده اند. هیچ نشانه ‌ ای از تغییر در بینش و عملکرد طالبان به وجود نیامده است. بنابراین گروه طالبان هم ‌ چنان به عنوان یک گروه تروریستی خطرناک در حال جنگ با دولت افغانستان است. علاوه بر آن این گروه هنوز ارتباطات مستحکم با گروه ‌ های تروریستی که در سطح بین المللی فعال هستند دارد. در طی هفته ‌ های اخیر گزارش ‌ های موثق از حضور افراد القاعده در صفوف طالبان منتشر شده است و این گروه نیز آن ‌ ها را تایید کرده است.
حال این پرسش جدی مطرح است که ایالات متحده چطور با گروهی به منظور مقابله با تروریسم به توافق رسیده است که نامش در صدر گروه های تروریستی قرار دارد؟ طالبان به معنای واقعی کلمه یک گروه تروریستی است و هم چنان بر داعیه ‌ های تروریستی تاکید دارند و بر مبنای همین داعیه ‌ ها نیز به طور مستمر در حال کشتار مردم افغانستان هستند.

مازاد تراز تجاری چین با آمریکا

مازاد تراز تجاری چین با آمریکا در ماه سپتامبر نشان از رشد قابل ملاحظه و 16.6 درصدی صادرات به آمریکا بوده است که با وجود جنگ تجاری این دو کشور رقم قابل ملاحظه ای است.

بازارهای آسیایی آخرین روز کاری هفته را در حالی پشت سر گذاشتند که پس از یک هفته معاملات کمرنگ توانستند با کمی افزایش، معاملات را آغاز کنند.

پس از این که بازار شانگهای با افزایش نسبی همراه شد و توانست کمی روند بهبود را نسبت به هفته گذشته به ثبت برساند، بازارهای دیگر نیز به پیروی از بازار چین، حرکتی صعودی را تجربه کردند.

افت شدید شاخص ها در چین در ماه های گذشته، ارزش شاخص این کشور را به 4 سال پیش بازگرداند و جنگ تجاری میان این کشور و آمریکا اقتصاد چین را به روزهای اسفناکی کشاند.

این در حالی است که، پس از ماهها روند نزولی در بازار چین، در معاملات امروز شاخص تراز تجاری این بازار توانست با کمی افزایش شاخص همراه شود.

اما در بازار امروز، افزایش شاخص ها موجب اعتماد نسبی سهامداران به بازار شد در حالی که پیش از این بازار این کشور با افت های پی در پی موجب خروج سهامداران و سرمایه ها شده بود.

دراین بین بازارهای اروپایی نیز به دنبال آسیایی ها روند صعودی را در پیش گرفتند.

فوتسی لندن رشد 0.4 درصدی داشت و داکس آلمان نیز 0.3 درصد مثبت شد در حالی که کک فرانسه با رشد یک درصدی معاملات را ادامه داد .

رشد 0.8 درصدی شاخص شانگهای چین پس از آن که در جلسه پیشین معاملاتی افت 1.8 درصدی را به ثبت رسانده بود، توانست کمی تب بازار را کاهش دهد.

در بازارهای آمریکا شاخص تراز تجاری نیز افزایش شاخص ها پس از اظهارات وزیر دارایی امریکا آغاز شد. پمپئو پس از سقوط شاخص های بازار این کشور در روز چهارشنبه اعلام داشت که افت شاخص ها موقتی است.

در این بین، تازه ترین آمار صادرات و واردات چین در ماه سپتامبر نشان از این بود که واردات آمریکا به چین با اختلال رو به رو بوده است.

مازاد تراز تجاری چین با آمریکا در ماه سپتامبر نشان از رشد قابل ملاحظه و 16.6 درصدی صادرات به آمریکا بوده است که با وجود جنگ تجاری این دو کشور رقم قابل ملاحظه ای است.

در حالی که صادرات آمریکا به چین تنها افزایش 1.6 درصدی داشته است و این امر می تواند آمریکا را نسبت به وضع تعرفه های جدید دیگر ترغیب کند.

در این بین شاخص بهای مصرف کننده در آمریکا طی ماه سپتامبر رشد 0.1 درصدی نسبت به ماه قبل داشته است و نتوانسته پیش بینی کارشناسان را برآورده کند که این موضع موجب کاهش شاخص دلار شده است.