تنوع بخشی سبد سهام

تنوع بخشی سبد سهام

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / استراتژی های مدیریت پرتفوی سهام باید چگونه باشند؟

استراتژی های مدیریت پرتفوی سهام باید چگونه باشند؟

ما در این مطلب قصد داریم شما را با انواع استراتژی مدیریت سبد سهام و مهم‌ترین عواملی که مدیر پرتفوی باید برای تعیین نوع استراتژی خود در نظر بگیرد و استراتژی های تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و متنوع آشنا کنیم.

قطعا موفقیت در بازار سهام شرکت ها مانند هر بازار دیگری نیاز به انتخاب یک استراتژی، رویکرد مناسب، نظم فکری و … دارد در غیر این صورت سرمایه گذاری فقط خرید و فروش های بدون برنامه ای می شود که سود یا زیان سرمایه گذار را بیشتر به بخت و اقبال و شانس وابسته خواهد ساخت نه به مهارت هایی مانند قدرت تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیال ، پشت شکار در تحقیق، توانایی تصمیم گیری و …

قطعا اگر می خواهید یک سرمایه گذاری موفق در بورس انجام دهید باید استراتژی های مدیریت پرتفوی سهام را فرا بگیرید.

مدیریت سبد سهام و یا مدیریت پرتفوی چیست؟

عموما به انجام معاملات بورسی با در نظر گرفتن تمامی جوانب اقتصادی و سیاسی و با بکارگیری انواع استراتژی های مدیریت سهام و استفاده از ابزار و روش های تحلیل سهام همچون تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال را مدیریت سبد دارایی و مدیریت پرتفوی می گویند. در ادامه به انواع استراتژی مدیریت سبد سهام بیشتر آشنا خواهید شد.

انواع استراتژی مدیریت سبد سهام

برای انتخاب سیستم مدیریتی، باید از شاخص ریسک سیستماتیک (بتا) استفاده کرد. بتا حساسیت پرتفوی موردنظر با بازده بازار را مشخص می‌کند. مدیریت تهاجمی و فعال در بازار، بتای مخالف یک و مدیریت منفعل، بتای نزدیک به یک دارد و هرچه اختلاف بتا از یک بیش‌تر باشد، مدیریت باید فعال‌تر باشد.

برای مدیریت سبد سهام به‌طوری کلی دو استراتژی منفعل و فعال وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

استراتژی منفعل برای مدیریت سبد سهام

در استراتژی منفعل یا انفعالی، هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص موردنظر می باشد که دلیل آن عدم توانایی پیش‌بینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام می باشد.

در استراتژی منفعل، نوع مدیریت پرتفوی به‌ صورت خرید و نگهداری می باشد که در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام‌ شده و تا پایان دوره سرمایه‌گذاری، حفظ می‌شود. بنابراین هیچ‌گونه فعالیت خرید و فروشی پس از ایجاد پرتفوی وجود نخواهد داشت.

استراتژی منفعل، نام‌های مختلفی همچون استراتژی سرمایه‌گذاری در شاخص نیز، دارد. در این حالت مدیریت هیچ‌گونه تلاشی جهت شناسایی سهام با قیمت پایین یا با قیمت بالا از طریق روش‌های تجزیه‌ و تحلیل نمی‌نماید و همچنین هیچ‌گونه تلاشی در جهت پیش‌بینی حرکات کلی در بازار انجام نمی‌ده.

چگونه پرتفوی شاخص انفعالی تشکیل دهیم؟

برای ایجاد پرتفوی با نگاه استراتژی انفعالی، سه روش مرسوم وجود دارد:

1. پیگیری کامل: در این روش همه سهام موجود در شاخص به نسبت وزنشان در آن شاخص خریداری می شوند
2. نمونه‌گیری: در این روش، مدیر پرتفوی تنها به خرید نمونه‌ای از سهام که در شاخص مبنا وجود دارد، می‌پردازد.
3. بهینه‌سازی یا برنامه‌ریزی غیرخطی: در این روش از اطلاعات تاریخی تغییرات قیمت‌ها و همبستگی بین سهام (ارتباط هر سهم با سهم دیگر) استفاده خواهد شد و بر این اساس ترکیب پرتفوی مشخص می شود.

استراتژی فعال برای مدیریت سبد سهام

استراتژی فعال عمدتاً به‌ منظور هماهنگی با پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت یا میان‌ مدت بازار و سهم بکار می‌رود به معنی اینکه مدیر پرتفوی در حال خرید و فروش سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار (بازدهی متوسط بازار) کسب نماید.

سه نوع استراتژی برای مدیریت فعال پرتفوی، وجود دارد:

در این نوع استراتژی برای مدیریت فعال پرتفوی، سرمایه‌گذار با پیش‌بینی آینده بازار، حجم سرمایه‌گذاری را در بین اوراق‌ بهادار تغییر می‌دهد و در صورت پیش‌بینی بازده بالاتر از متوسط برای پرتفوی، نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام می‌نماید.

به بیان ساده مدیر پرتفوی اگر بداند بازار در روند نزولی (صعودی) قرار خواهد گرفت، بیشتر (کمتر) در اوراق بهادار با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت یا اوراق خزانه اسلامی، سرمایه‌گذاری می‌کند و حجم سرمایه‌گذاری در سهام را کاهش (افزایش) خواهد داد.

در این نوع استراتژی برای مدیریت فعال پرتفوی، سرمایه‌گذار وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام بالای قیمت را کاهش خواهد داد. از این طریق ریسک پرتفوی نیز متنوع می‌شود و انتخاب‌های سهم بر سایر سهام اثر می‌گذارد.

این نوع استراتژی برای مدیریت فعال پرتفوی، مشابه استراتژی گلچین سهام است، با این تفاوت که واحد موردنظر به‌جای سهام، صنعت است.

مهم‌ترین عوامل برای تعیین نوع استراتژی خود

و اما مهم‌ترین عواملی که مدیر پرتفوی باید برای تعیین نوع استراتژی خود در نظر بگیرد، به شرح زیر می باشد:

توجه داشته باشید که یک مدیر پرتفوی موفق در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکودی از استراتژی مدیریت منفعل در بازار بهره خواهد گرفت.

در بازاری که میزان کارایی آن در سطح بالا قرار دارد، مدیریت منفعل استفاده خواهد شد و مدیران به سمت سرمایه‌گذاری در صندوق‌های شاخصی و متنوع حرکت می‌کنند. در مقابل در بازارهای غیرکارا به‌ تناسب وجود شکاف‌ها، مدیران به سمت بهره‌گیری از توان تحلیل‌گری و مدیریت فعال حرکت خواهند کرد.

میزان و ظرفیت ریسک‌پذیری مدیران پرتفوی، نوع استراتژی که آن‌ها در سبد سهام خود به کار می‌گیرند را مشخص می‌کند.

مدیران پرتفوی‌ هایی با ارزش و حجم بالا، از سیستم مدیریتی منفعل استفاده می‌کنند و دلیل آن حجم بالای معاملاتی می باشد که در صورت تغییر پرتفوی، باید انجام دهند و در مقابل مدیر یک پرتفوی کوچک به‌ سادگی می‌تواند با اجرای مدیریت فعال به جابه‌جایی سهام در پرتفوی خود بپردازد.

هرچه تحمل ریسک پرتفوی بالاتر رود از استراتژی منفعل به سمت استراتژی مدیریت فعال حرکت خواهد کرد.

سهام‌داران محافظه‌کار معمولاً استراتژی منفعل را به کار می‌گیرند و در مقابل سهام‌دارانی که انتظار سود بیش‌تری دارند از مدیریت پرتفوی فعال استفاده می‌کنند.

استراتژی های تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و متنوع

برای سرمایه گذاری در بازار سهام، تشکیل یک سبد متنوع به عنوان یک روش غیر فعال اما تقریبا مطمئن شناخته شده که میزان ریسک را کاهش می دهد و بازده سرمایه گذاری را در سطح نزدیک به بازده کل بازار نگه می دارد.

اما یک سبد متنوع می تواند به چارچوبی برای آزمودن توانایی های یک شخص برای مدیریت دارایی تبدیل شود که در این صورت نمونه کامل مدیریت فعال خواهد بود.

تنوع بخشی برای کاهش ریسک

تنوع بخشی یک روش برای کاهش ریسک غیرسیستماتیک محسوب می شود. ریسک غیرسیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت ها مرتبط بوده و لزوماً کل شرکت ها و یا کل بازار را مستقیما تحت تاثیر خود قرار نمی دهد.

برای نمونه، مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است سبب تضعیف موقعیت آن شرکت در برابر رقبا شده و سودآوری شرکت را نسبت به بقیه کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت منجر شود.

بعنوان مثال همین رویداد به طور مستقیم بر بازده سهام شرکت های مرتبط اثر خواهد گذاشت و نه کل بازار.

توجه داشته باشید که “تنوع بخشی” از طریق ساختن یک سبد متشکل از سهام شرکت های مختلف می تواند ریسک غیرسیستماتیک را کاهش دهد.

اما در مقابل ریسک غیرسیستماتیک، ریسک سیستماتیک قرار دارد. ریسک سیستماتیک به تنوع بخشی سبد سهام تاثیرات مجموعه ای از رویدادهای کلی بر بازده طیف گسترده ای از شرکت ها و صنایع گفته می شود که به سادگی قابل پیش بینی یا کنترل نیستند.

بعنوان مثال، سیاست های مالی و پولی دولت ها، عملکرد کلی اقتصاد، مناقشات سیاسی، حوادث طبیعی، و تغییرات دائمی شرایط روانی بازار نمونه هایی از این رویدادها هستند که هر یک می تواند بازده کل بازار را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر قرار دهد.

توجه داشته باشید که ریسک سیستماتیک با “تنوع بخشی” قابل کاهش نیست و ریسکی است که سرمایه گذار با ورود به یک بازار و با هدف کسب بازده بیشتر قبول خواهد کرد. به همین دلیل به ریسک سیستماتیک اصطلاحا ریسک بازار هم گفته می شود.

راه های تنوع بخشی

هر چه قدر تعداد سهم های یک سبد بیشتر و وابستگی بازده سهم ها به هم کمتر باشد و یا حتی منفی باشد، ریسک غیرسیستماتیک هم کمتر می شود. اما تنوع بخشی در عمل با چالش هایی همراه است که یکی از مهمترین آن ها “هزینه” می باشد.

برای نمونه حتی اگر یک سرمایه گذار بتواند سهام تمام شرکت های بورس را خریداری کند در عمل هزینه های معاملاتی (کارمزد) آن قدر بالا می رود که مزیت های ناشی از تنوع بخشی را بی معنا خواه کرد. علاوه بر هزینه اداره یک سبد بزرگ نیازمند صرف زمان و امکانات قابل توجهی می باشد.

سبد مبتنی بر ارزش بازار

در سبد مبتنی بر ارزش بازار، وزن سهام هر شرکت در سبد با توجه به ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم های سبد تعیین می شود.

به عنوان مثال، اگر ۱۰ سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب شده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم۲۰ درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید ۲۰ درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد.

ارزش بازار شرکت برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم است. وزن هر سهم در سبد هم با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد مشخص می شود.

بطور مثال یک میلیون تومان برای خرید ۱۰ سهم جهت تشکیل یک سبد در نظر گرفته شده اگر ۱۰۰۰ سهم یک شرکت به قیمت ۲۰۰ تومان خریداری شود ارزش خرید آن سهم ۲۰۰هزار تومان و وزن آن سهم در سبد معادل ۲۰ درصد است (۲۰۰هزار تومان تقسیم بر یک میلیون تومان).

برای اینکه این سبد یک سبد مبتنی بر وزن بازار باشد می بایست نسبت وزن سهم ها در سبد با نسبت ارزش بازار شرکت های مربوط به هر سهم موجود در سبد مطابقت داشته باشد.

سبد هم وزن

ساختار این سبد ساده است، چرا که وزن تمام سهم ها در سبد با یکدیگر برابر هستند؛ بدون توجه به اینکه ارزش بازار شرکت های مربوطه چقدر است. برای مثال در همان سبد یک میلیون تومانی، می بایست ۱۰۰ هزار تومان برای خرید هر یک از ده سهم اختصاص داده شود. خود سهم ها می توانند از میان بزرگ ترین شرکت ها بر اساس ارزش بازار انتخاب شوند.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

تنوع بخشی سبد سهام

به صندوقی که بر روی تعدادی ازVC ها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر) سرمایه‌گذاری کند فراصندوق وی‌سی‌ها گفته می‌شود. از آن جایی که سرمایه‌گذاری در تنها یک وی‌سی ریسک به مراتب بالایی دارد، سرمایه‌گذاری بر روی چند صندوق وی‌سی باعث تنوع بخشی نسبتا مناسبی می‌شود.

اهداف فراصندوق‌ها

استراتژی اصلی این نوع سرمایه‌گذاری تکیه بر دو هدف اصلی دارد:

1. تنوع بخشی هر چه بیشتر
2. تخصیص بهینه دارایی‌ها (به صورتی که سرمایه‌گذاران با ریسک‌های به مراتب کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم مواجه اند.)

یک مدیر سبد سرمایه‌گذاری با استفاده از دانش و تخصصش در زمینه بهینه‌سازی سبد سهام به دنبال انتخاب بهترین صندوق‌ها با توجه به سوددهی و عملکرد گذشته‌ی آن‌ها جهت سرمایه‌گذاری می‌باشد. بسته به تخصص مدیر پورتفولیو، فراصندوق پتانسیل به دست آوردن سود بیشتر از بازده متوسط را دارد. همچنین FOF می‌تواند به دو صورت محدود یا بدون محدودیت طراحی شود که در نوع اول یا همان محدود می‌تواند تنها در صندوق‌هایی سرمایه‌گذاری کند که توسط همان شرکت مدیریت می‌شود در حالیکه در نوع بدون محدودیت این قید نمی‌باشد. اولین FOF در سال 1962 توسط برنی کرنفلد پایه گذاری شد.

انواع فراصندوق

انواع مختلف از فراصندوق‌ها در نوع خاصی از طرح‌های سرمایه‌گذاری جمعی سرمایه‌گذاری می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان این موارد را نام برد:

1. mutual fund FOF یا فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
2. hedge fund FOF یا فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری پوشش ریسک
3. private equity FOF یا فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی
4. investment trust FOF یا فراصندوق‌های امانت داری سرمایه‌گذاری FOF یا فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر

ارتباط فراصندوق‌ها با VCها

قبل از پرداختن به فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر ، لازم است مفهومی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر را بدانید؛ سرمایه‌گذاری خطرپذیر که از آن با نام‌های “سرمایه‌گذاری جسورانه” یا “سرمایه‌گذاری کارآفرینی” نیز یاد می‌شود، به تأمین مالی استارتاپ ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا که احتمال رشد فراوان آن‌ها می‌باشد می‌پردازد. این نوع سرمایه‌گذاری طبق قاعده‌ی اساسی ریسک با توجه به احتمال سودهی زیاد آن دارای ریسک بسیاری نیز می‌باشد.

سرمایه خطرپذیر به سرمایه‌ای گفته می‌شود که در اختیار شرکت‌های نوپا و کوچک که به سرعت در حال رشد هستند قرار می‌گیرد تا با کمک‌های مدیریتی از طرف این سرمایه‌گذارها، آتیه اقتصادی مناسبی را تحقق بخشند.

تعریف دیگر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا همانVC هاست؛ وی‌سی‌ها را می‌توان واسطه مالی میان موسسات سرمایه‌گذاری اصلی و شرکت‌های کوچکی که با سرعت زیادی در جهت فرآیندی با محوریت نوآوری رشد می کنند دانست.

فرآیندی مبتکرانه که در آن ایده‌های جدید و نوآورانه به رشد اقتصادی می‌انجامد مهم‌ترین روند اقتصادی دو قرن اخیر است. صنعت سرمایه‌گذاری جسورانه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) به عنوان هسته‌ی آن، بخش مهمی از این فرآیند را شامل می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر علاوه بر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا (استارتاپ‌ها) در امور دیگری مانند مشارکت در مدیریت شرکت‌ها ، ارزیابی ریسک های شرکت‌های نوپا و پذیرش ریسک های شرکت مربوطه شریک می‌شوند و به امید تحقق اهداف بلند مدت خود ریسک های کلانی را می پذیرند هر چند لازم به ذکر است این صندوق‌ها قبل از پذیرش استارتاپ‌ها تا حد ممکن به ارزیابی آن‌ها پرداخته و تنها بر روی کسب‌وکارهایی که احتمال سوددهی بالایی دارند سرمایه‌گذاری می کنند.

یکی از دلایل اصلی توجه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر این است که این صندوق‌ها ، ایده های نوآورانه بنیادی را به مولفه های اصلی رشد اقتصادی تبدیل می کنند. توسعه ی شرکت اپل نمونه ای از این تغییرات بنیادی مرتبط با VC هاست. در سال 1978 دو شریک تجاری به ن��م های سکویا و ماتریکس که دو صندوق VC به حساب می آمدند حدود 1.2 میلیون دلار بر روی شرکت اپل که ارزش حدودی 3 میلیون دلار را داشت سرمایه‌گذاری کردند و حال ارزش این شرکت به بیش از 1000 میلیارد دلار رسیده است.

نقش متفاوت صندوق‌های وی‌سی به عنوان واسطه های مالی به صورت رابطه خاص میان آن‌ها و سرمایه‌گذاران نهادی که اکثر سرمایه را فراهم می کنند ، بیان می‌شود. در حالی که اکثر واسطه‌گری‌های مالی ( مانند انتقال پس انداز ها به بازار های سهام و بدهی ) توسط کارکنان و سرمایه‌گذاران نهادی صورت می گیرد صندوق‌های وی‌سی بازوی واسطه گری هایی است که برای آن‌ها با سرمایه‌گذاران نهادی قرارداد منعقد شده است.

فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه

به صندوقی که بر روی تعدادی ازVC ها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر) سرمایه‌گذاری کند فراصندوق وی‌سی‌ها گفته می‌شود. از آن جایی که سرمایه‌گذاری در تنها یک وی‌سی ریسک به مراتب بالایی دارد (با توجه به ذات فعالیت وی‌سی‌ها و خطرپذیر بودن آن‌ها)، سرمایه‌گذاری بر روی چند صندوق وی‌سی باعث تنوع بخشی نسبتا مناسبی می‌شود که این امر موجب کاهش ریسک ناشی از سرمایه‌گذاری می‌گردد و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خیال راحت‌تری بر روی این فراصندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

ویژگی‌های FOF

سرمایه‌گذاری در یک طرح دست جمعی و چندین صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌تواند منجر به افزایش تنوع بخشی در مقایسه با سرمایه‌گذاری خرد و مستقیم در یک استارتاپ یا وی‌سی گردد. با توجه به تئوری سبد سهام مدرن مزیت تنوع بخشی در کاهش نوسان پذیری سهام volatility هم‌زمان با ثابت نگه داشتن متوسط بازدهی می‌باشد. هرچند این مزیت نیز گاهی با افزایش هزینه‌های معاملات در سطوح مختلف فراصندوق‌ها از بین می‌رود.

هزینه‌های مدیریت در روش FOF غالباً از هزینه‌های سرمایه‌گذاری سنتی(خرید و فروش مستقیم سهام، اوراق قرضه و …) بیشتر می‌باشد که دلیل آن محاسبه شدن هزینه‌های مدیریت سبد سهام در روش سنتی در دارایی‌های پایه می‌باشد. دارایی پایه تنوع بخشی سبد سهام نیز اصطلاحی است که در معاملات ابزار مشتقه استفاده می‌شود. مشتقه نوعی ابزار مالی است که قیمت و ارزش آن از یک دارایی دیگر نشأت می‌گیرد. دارایی‌های پایه نیز معمولاً یکی از انواع ابزارهای مالی نظیر سهام، کالاها، ارز و شاخص است که بر اساس آن، قیمت ابزار مشتقه تعیین می‌شود. همچنین از لحاظ تاریخی صندوق‌های FOF نشان داده اند هزینه‌های این استراتژی لزوما شامل هزینه‌های دارایی‌های پایه نمی‌باشد.

صندوق‌های ETF

ساختار فراصندوق‌ها می‌تواند برای ETFها یا همان صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و همچنین برای Mutual Funds ها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک) نیز مفید باشد. به طور خلاصه صندوق سرمایه‌گذاری مشترک به صندوقی گفته می‌شود که وجوه دریافت شده از سرمایه‌گذاران در بازارهای مختلفی از جمله سهام، اوراق بهادار، اوراق قرضه و سایر ابزارهای پولی و مالی دیگر سرمایه‌گذاری شده، می‌شود.ETF ها در مقایسه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، پدیده نسبتا جدیدی هستند که نشان دهنده سهمی از مالکیت اعتبار سرمایه‌گذاری واحد یا همان UIT هستند که اسناد دارایی سهام، اوراق قرضه، ارزها و کالاها را در اختیار دارد.

برای مثال IShares از مدل FOF صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله بهره می‌گیرد در حالی که شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی Vanguard از مدل FOF صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک استفاده می‌کند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری هدفمند

این صندوق‌های سرمایه‌گذاری همانند مورد قبلی می‌باشند با این تفاوت که تخصیص دارایی‌ها بر اساس زمان طراحی شده است و دارای هدف زمانی می‌باشند. همچنین لازم به ذکر است هر دو شرکت IShares و Vanguard که در بالاتر معرفی شدند از این استراتژی نیز بهره می‌برند با این تفاوت که دارای موعد زمانی برای سرمایه‌گذاری می‌باشند که این امر واضحا از دوباره‌کاری جلوگیری می‌کند.

مدیریت پرتفوی و انواع استراتژی مدیریت سبد سهام

موفقیت در بازار سهام مثل هر بازار دیگری نیاز به رویکرد و استراتژی مناسب دارد. اما افراد زیادی ممکن است در چیدمان سبد سهام و مدیریت پرتفو خود به مشکل بخوردند و مدیریت مناسبی روی سبد سهام خود نداشته باشند.

در واقع آگاه بودن نسبت به نحوه تشکیل سبد سهام موجب می شود که افراد، بیشترین سود را به دست آورند و کمترین ضرر را متوجه سرمایه‌شان کنند.
این موضوع، یعنی کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، مورد توجه تمام سرمایه‌گذاران دنیا است و همه به دنبال کاهش ضرر و سود بیشتر هستند.

اما چگونه می‌توان این کار را انجام داد؟
مثلا شخصی را تصور کنید که تمام سرمایه خود را برای یک سهام بگذارد و فقط آن سهم را بخرد.

اگر آن سهم به مشکل بخورد و ضرر بدهد، آن شخص هم که تمام سرمایه خود را برای این سهام گذاشته است ضرر زیادی را متحمل می‌شود و به نوعی تمام سرمایه خود را از دست می‌دهد.

بنابراین چیدمان و انتخاب سهام از شرکت‌های مختلف برای سرمایه‌گذاری در بازه‌ی زمانی می‌تواند بسیار سودده باشد.

البته اگر تصمیمات درست نگیرید و استراتژی مناسب را برای خودتان در نظر نگیرید در نهایت نه تنها سود نمی‌کنید که موجب ضرر هم می‌شوید.

برای درک بهتر این موضوع شاید بهتر باشد تعریف دقیقی از پرتفوی داشته باشیم.

پرتفوی چیست؟

پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری با کنارهم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌های مختلف با هدف تنوع بخشی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری می‌گویند.

مدیریت پرتفو به چه معناست؟

مدیریت پرتفو در معنی لغوی به انجام معامله‌های بورسی با رعایت تمامی جوانب اقتصادی و سیاسی و استفاده از ابزار و روش‌های تحلیل سهام را مدیریت پرتفوی می‌گویند.

یکی از وظایف مهم شرکت‌ها، مدیریت دارایی و یا مدیریت پرتفوی است که به معنی تعیین نقطه ضعف و قوت، تهدیدها، فرصت‌ها، رشد و… در مسیر افزایش سرمایه است.

انواع استراتژی‌های مدیریت سهام کدامند؟

برای انتخاب سیستم مدیریتی باید از شاخص ریسک بتا استفاده کرد.

وظیفه بتا این است که حساسیت پرتفوی مورد نظر با بازده بازار را مشخص می‌کند.

مدیریت فعال در بازار، بتای مخالف 1 و مدیریت منفعل، بتای نزدیک به یک دارد و هرچقدر اختلاف بتا از یک بیشتر باشد، باید مدیریت هم فعال تر باشد.

به طور کلی برای مدیریت سبد سهام و مدیریت پرتفو دو استراتژی فعال و منفعل داریم.

استراتژی فعال

از استراتژی فعال عمدتا برای هماهنگی با پیش‌بینی‌های میان مدت یا کوتاه مدت بازار و سهم، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یعنی مدیر پرتفوی در حال تلاش و معامله سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار به دست آورد.

برای مدیریت فعال پرتفوی سه روش مرسوم وجود دارد:

استراتژی گلچین سهام

در این استراتژی سرمایه‌گذار، وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام تنوع بخشی سبد سهام بالای قیمت را کاهش می‌دهد.
بنابراین ریسک پرتفوی متونع می‌شود و انتخاب‌های سهم بر دیگر سهم‌ها اثر می‌گذارد.

استراتژی موقعیت بازار

در این نوع استراتژی، سرمایه‌گذار با پیش‌بینی آینده بازار، حجم سرمایه‌گذاری را میان اوراق بهادار تغییر می‌دهد و در صورت پیش‌بینی بازده بالاتر متوسط برای پرتفوی نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام می‌کند.

به بیان ساده‌تر، مدیر پرتفوی اگر بداند بازار در روند صعودی قرار خواهد گرفت کمتر در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند و حجم سرمایه‌گذاری در افزایش خواهد داد.

استراتژی تمرکز بخش

این روش مشابه روش و استراتژی گلچین است با این تفاوت که واحد مورد نظر به جای سهام، صنعت در نظر گرفته شده است.

استراتژی انفعالی

در این استراتژی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص مورد نظر است که دلیل آن عدم توانایی پیش‌بینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام است.

نوع مدیریت پرتفو در استراتژی منفعل، به صورت خرید و نگهداری است که در این شرایط خرید سهام بر مبنای چند معیار انجام شده و تا پایان دوره سرمایه‌گذاری حفظ می‌شود پس هیچ فعالیت خرید و فروشی پس از ایجاد پرتفوی وجود نخواهد داشت.

چگونه پرتفوی شاخص انفعالی تشکیل بدهیم؟

به این منظور سه روش شاخص و مرسوم وجود دارد.

روش نمونه‌گیری

در این استراتژی مدیر پرتفوی فقط برای خرید نمونه‌ای از سهام که در شاخص مبنا وجود دارد، اقدام می‌کند.

روش پیگیری کامل

در این استراتژی تمامی سهام‌های موجود در شاخص به نسبت وزنی که در آن شاخص دارند، خریداری می‌شوند.

استراتژی تنوع‌بخشی برای کاهش ریسک

ریسک غیر سیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می‌شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت‌ها مرتبط است و لزوما کل شرکت یا کل بازار را مستقیما تحت تاثیرش قرار نمی‌دهد.

تنوع‌بخشی توسط ساختن یک سبد متشکل از سهام شرکت‌های مختلف می‌تواند موجب کاهش ریسک غیر سیستماتیک شود.

اما در مقابل، ریسک سیستماتیک به تاثیرات مجموعه‌ای از رویدادهای کلی بر بازده طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها و صنایعی می‌گویند که به راحتی قابل پیش‌بینی و کنترل نیستند.

روش بهینه‌سازی یا برنامه‌ریزی غیر خطی

در این استراتژی از اطلاعات تاریخی، تغییرات قیمت‌ها و همبستگی میان سهام استفاده می‌شود و بر اساس آن ترکیب، پرتفوی مشخص می‌شود.

استراتژی سبد مبتنی بر ارزش بازار

در این استراتژی وزن سهام هر شرکت در سبد، بر اساس ارزش بازار آن شرکت در قیاس با سایر سهم‌های سبد مشخص می‌شود.

یعنی ارزش بازار شرکت برابر با تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم است.

وزن هر سهم در سبد با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد تعیین می‌شود.

عوامل موثر برای تعیین نوع استراتژی

چندین عامل موثر برای تعیین نوع استراتژی وجود دارد که بهتر است به آن‌ها توجه داشته باشید:

کارایی بازار

زمانی که بازاری میزان کارایی‌اش در سطح بالایی قرار دارد از مدیریت منفعل استفاده می‌شود و مدیران به سمت سرمایه‌گذاری و صندوق‌های شاخصی و متنوع حرکت می‌کنند.

از طرفی در بازارهای غی کارآمد، مدیران، متناسب با شکاف‌ها به سمت بهره‌گیری از توان تحلیل‌گری و مدیریت فعال حرکت خواهند کرد.

ویژگی شخصیتی مدیران

اندازه و ظرفیت ریسک‌پذیری که مدیران دارند، نوع استراتژی که در سبد سهام استفاده می‌کنند را مشخص می‌کند.

شرایط حاکم بر بازار

اصولا یک مدیر پرتفوی موفق در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکود از استراتژی منفعل در بازار استفاده می‌کند.

میزان تحمل ریسک پرتفوی

هرچقدر تحمل ریسک پرتفوی بالاتر برود، از استراتژی منفعل به استراتژی فعال حرکت خواهد کرد.

اندازه و حجم پرتفوی

مدیران پرتفوی‌هایی که ارزش و حجم بالایی دارند از سیستم مدیریتی منفعل استفاده می‌کنند و دلیلش هم، حجم بالای معاملاتی است که در صورت تغییر پرتفوی باید انجام بدهند.

در مقابل مدیر یک پرتفوی کوچک به راحتی می‌تواند با استفاده از استراتژی مدیریت فعال به جابجایی سهام در پرتفوی خود بپردازد.

توقع سرمایه‌گذار

اصولا سهام‌داران محافظه‌کار، استراتژی منفعل را استفاده می‌کنند و در مقابل سهام‌دارانی که قدرت ریسک بیشتر و انتظار سود بالاتری دارند از مدیریت پرتفوی فعال استفاده می‌کنند.

اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید 🙂

سبد سهام چیست؟ نکاتی درباره پرتفوی بورسی

در این مقاله قصد داریم به صورت اجمالی به بررسی مفهوم سبد سهام یا پرتفوی بورسی بپردازیم. این مقوله میتواند تا حد بسیار زیادی ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهد. افراد مبتدی معمولا به این نکته توجه نمی‌کنند و آن را جدی نمی‌گیرند. سبد سهام چیست و یک پرتفوی خوب چه ویژگی‌هایی دارد. با ما همراه باشید تا با جزئیات این مبحث آشنا شوید.

سبد سهام چیست؟

سبد سهام یا پُرتفُوی بورسی ترکیبی مناسب از انواع سهام است، که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده‌ است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم‌هایی از انواع گروه‌های بورسی است که میتواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: “همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید”. حتی مادر بزرگ‌های ما هم با این مقوله آشنا بوده‌اند و همیشه به بقیه توصیه می‌کردند که همه پول‌ها رو در یک جیب قرار ندهید چرا که در صورتی که جیب شما را بزنند همه دارایی شما نابود خواهد شد. بنابراین پرتفوی بورسی یعنی یک سبد از سهام شرکت های مختلف.

سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟

یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروه‌های بورسی باشد. میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرفوی بورسی میتواند شامل شرکت‌های سرمایه گذاری، گروه خودروییریال دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و غیره باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه گذاری این کار را کرده‌اند و شما میتوانید‌ سهام این صندوقها را خریداری کنید. بسیاری از کارشناسان سرمایه‌گذاری توصیه می‌کنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکت‌ها و هولدینگ‌ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید. تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس است. بهترین حالت این است که در پرتفوی خود از سهم هایی که مخالف هم حرکت میکنند، داشته باشید. برای مثال گروه خودرویی و پتروشیمی در ایران معمولا روند‌های مخالفی دارند.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

نحوه تقسیم سرمایه در سبد سهام

حال که تصمیم گرفتید که سبد سهام تشکیل بدهید و سهام مورد نظر خود را بر اساس تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال انتخاب کرده‌اید، زمان آن رسیده است که سرمایه خود را بین آنها تقسیم کنید. این تقسیم بندی نباید الزاما به طور مساوی انجام گیرد. تقسیم سرمایه نیز باید بر اساس میزان تحمل ریسک و شرایط بازار و همچنین شرایط سن و سال شما باشد. بله حتی سن شما در این مورد اهمیت دارد. یک فرد کهنسال نباید 70 در صد سرمایه خود را در یک سهم سرمایه گذاری کند. البته این مسئله به نوع سرمایه شما هم بستگی دارد. آیا شما پاداش بازنشستیگی خود را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کرده اید یا خانه خود را فروخته و به بورس آورده اید!! همیشه توصیه می‌شود پولی را در بورس سرمایه گذاری کنید که لازم ندارید! اما مگر می‌شود کسی پولش را لازم نداشته باشد؟! این مسئله میتواند برای هر کسی یک معنی خاص داشته باشد. به هر حال شما نباید خانه خود را بفروشید و سهام بخرید. اما اگر به هر دلیلی این کار را کرده اید، باید توازن را در پرتفوی خود رعایت کنید. به این معنی که سرمایه خود را به طور مساوی بین سهام های پرتفوی خود تقسیم کنید و همیشه 30 درصد نقد باشید. گاهی شرایط بازار به گونه‌ای است که همه گروه های بورسی و همه 500 سهام بورسی نزولی می‌شود و اگر 30 درصد سرمایه خود را نقد باقی گذاشته باشید میتوانید از فرصت بوجود آمده به خوبی استفاده کنید و زودتر از ضرر خارج شود.

تک سهم شدن نقطه مقابل تشکیل پرتفوی یا سبد سهام است

تک سهم شدن مثل یک قارچ سمی برای سهامدار بورس مضر است. باید بدانید رم یک شبه ساخته نشده است اما هیروشیما یک شبه خراب شده است! این مطلب را هرگز فراموش نکنید. شاید تک سهم شدن گاهی نتیجه بدهد و شما را به سرعت به سود زیاد برساند اما یک باره همه آن را پس خواهد گرفت. همه کارشناسان بر این باورند که نخستین و ساده‌ترین اصل سرمایه‌گذاری در بورس، تقسیم دارایی‌ها یا تشکیل سبدی از سهم‌های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری در بورس به‌ طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی‌هایتان از تنوع بیشتری برخوردار باشد، سرمایه‌گذاری مطلوب‌تری خواهید داشت، البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی‌هایتان را آن‌قدر خرد کنید که کنترل سهم‌های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده‌ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل سبد سهام است.

تک سهم شدن و خرید یک سهم و سرمایه گذاری تنها بر روی یک شرکت، میتواند آخرین سرمایه گذاری شما در بورس باشد! بنابراین تشکیل سبد سهام را فراموش نکنید.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.

همه چیز درباره سبد سهام (پرتفوی سهام)

برای شروع هر بیزینس و تجارتی، آموزش اصطلاحات و مبانی اولیه آن ضروری است. به عنوان مثال برای ورود به بازار بورس، یادگیری اصطلاحاتی مانند پرتفوی، سبد خرید، سبد فروش، درصد ریسک، کارگزاری، سفارش‌ها، عرضه و تقاضا از واجبات است. هر نام و اصطلاح بیانگر اطلاعاتی است که مطمئناً در طول مسیر به آن نیاز خواهید داشت.

در این مقاله به سراغ یکی از کاربردی‌ترین موضوعات به نام پرتفوی سهام یا همان سبد سهام رفته و سعی خواهیم کرد شما را با مفهوم آن آشنا کنیم. اگر دوست دارید در مورد اصطلاحات بازار بورس و داد و ستد در آن بیشتر بدانید، در این مبحث همراه ما باشید.

فهرست عنواوین مقاله:

سبد سهام یا پرتفوی چیست؟

برای ورود به بورس، نیاز به خرید و فروش سهم شرکت‌ها، کارخانه‌ها و اجناس است. این کار با انجام معاملات بخشی از سهام آن‌ها صورت گرفته که در سازمان بورس به اشتراک می‌گذارند. هر سهامدار، با ثبت‌نام در کارگزاری‌های منتخب و مورد تائید سازمان بورس کشور، اقدام به دریافت کد بورسی کرده و می‌تواند به معامله در این حوزه بپردازد. مقدار سهام پرتفوی یا همان سبد پرتفوی، مجموعه سهم‌هایی است که سهامدار اقدام به خرید آن‌ها کرده و جمع‌آوری کرده است.

درصورتی‌که بتواند با قیمت بالاتر یا بررسی حد ضرر با کمترین میزان سود بفروشد، اصول اولیه بورس را یاد گرفته است. حال که تا اینجای مقاله با ما همراه بوده‌اید، در ادامه به نحوه تشکیل سبد پرتفوی پرداخته و ریسک‌های آن را بر می­شمریم.

مقدار سهام مجاز هر پرتفوی

سبد پرتفوی هر شخص، در بر گیرنده کلیه سهم‌هایی است که شخص یا کارگزار او تشخیص به خرید داده و می‌تواند با آن‌ها معامله کند. اینکه چه مقدار سهام خریداری یا به فروش برسد حد مشخصی نداشته و یک امر کاملاً وابسته به میزان پولی است که به اشتراک گذاشته می‌شود. اگر شخص سهامدار علاقه‌مند به ریسک‌پذیری بالاتری در بازار بورس باشد می‌تواند خرید خود را افزایش داده و از تنوع سهمی بالاتری در سبد سهام خود بهره‌مند گردد.

با این وجود رعایت میزان ریسک نکته حائز اهمیتی است؛ چرا که لازم است این سبد در زمان مقتضی به فروش رسیده و سود قابل‌توجهی را عاید سهامدار کند. بدین ترتیب تعداد سهم، به حجم سرمایه‌گذاری بستگی داشته و معیار مشخص و تعیین شده‌ای ندارد. رعایت این نکته در تشکیل سبد پرتفوی مهم است که تعادل خرید سهم حفظ شود. سرمایه‌گذاری صرفاً در یک شاخه مطمئناً کار عاقلانه‌ای نیست. هر سرمایه‌گذار لازم است از چندین نوع سهم با اصالت و پشتوانه قوی استفاده کرده و وارد بازی‌های هیجانی نشود.

آنچه در بازار بورس تضمین کننده موفقیت شماست، نه ورودهای هیجانی، بلکه بررسی‌های دقیق و دست به عصا است. در کل داشتن تعداد میانگین ۶ الی ۷ سهم مناسب با پیشینه قوی سرمایه‌گذاری کافی است. پخش بی‌رویه سرمایه نیز از ارزش مبالغ سود عایدی می‌کاهد. آنچه در تعیین مقدار سهم هر سبد تأثیرگذار است، استراتژی معاملاتی سرمایه‌گذار بسته به میزان سرمایه خود است.

منظور از بازدهی هر سبد سهام چیست؟

واضح است که هر فرد از سرمایه‌گذاری در بازار بورس، به دنبال دریافت سود قابل توجهی است. آن میزان سود مورد نظر سهامدار که از سرمایه‌گذاری در بورس انجام داده و انتظار دارد در بازه زمانی مشخصی دریافت نماید را، بازدهی پرتفوی سهام می‌نامند. جهت محاسبه و بررسی میزان سود در بازه زمانی مشخص لازم است از فرمول‌های ریاضی استفاده کرده و معاملات خود را علمی‌تر بررسی کنید. سبد سهام هر شخصی نشانگر میزان دانش او از معاملات اقتصادی و علم او از شاخه‌های ریاضی و ضریب ریسک است.

فرمول ریاضی برای درک و پیش‌بینی مقدار سود دریافتی در بازه زمانی دارای آیتم‌های میزان هر سهم، درصد آن سهم از سبد پرتفوی و درنهایت بازدهی کل سبد است. برای بیان این بررسی سود می‌توان این‌گونه نیز مطلب را بیان کرد که بازدهی سبد پرتفوی هر فرد شامل میانگین سود هر سهم نسبت به‌کل سهام‌های موجود در سبد هر سرمایه‌گذار است.

ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟

اینکه سرمایه‌گذار بتواند بهترین انتخاب را از میان سهم‌های ارائه شده داشته و سبد خود را با انواع سهام‌های کم ریسک‌تر اما پر بازه‌تر پر کند، از هوشمندی اقتصادی او نشانه دارد. به همین جهت است که اقتصاددانان معتقدند برای چیدمان پرتفوی سهام به میزان ریسک سهم‌ها، پشتوانه مالی سهامدارانش و شفافیت مالی شرکت‌ها بسیار توجه باید کرد. ریسک کردن، جزء جدایی‌ناپذیر بازار بورس است. تعدادی از فاکتورها هستند که در میزان ریسک برابر با سرمایه‌گذاری مؤثر هستند. این موارد عبارت‌اند از:

• نسبت موجود بین هر سهم به‌کل دارایی‌های موجود در پرتفوی
• انحراف معیار سنجیده شده نسبت مقدار کل دارایی‌های سبد
• کوواریانس محاسبه شده از مقدار بازدهی اقلام متنوع دارایی‌های موجود در سبد
• بررسی نرخ بازدهی سهام‌های مختلف موجود با یکدیگر. اگر این رابطه مستقیم باشد، کوواریانس به‌دست‌آمده دارای رشد مثبتی است، اما در صورت معکوس بودن، مقدار کوواریانس منفی خواهد شد. این بدان معنا است تنوع بخشی سبد سهام که در صورت کاهش بازدهی میان سهام‌های اصلی، تأثیر آن بر کلیت سبد سهام، چشمگیر است.

پیشنهاد میکنیم مقاله روش های اندازه گیری ریسک را مطالعه کنید.

انواع ریسک در سبد سهام

در بازار بورس، برای تشکیل یک سبد مؤثر لازم به پذیرش ریسک قابل کنترل و عاقلانه بازار است. در این جا به بیان دو مورد از ریسک‌های تعریف شده پرداخته و با آن‌ها آشنا می‌شویم. ریسک غیر سیستماتیک و ریسک سیستماتیک. هر کدام از این موارد جزئیات و نکات مخصوص به خود را دارند.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک‌های غیر سیستماتیک، غیرقابل‌پیش‌بینی و اجتناب هستند. به هنگام تغییرات فروش در بازار سهام، تغییر و تحولات مدیریتی در سطح کلان، هزینه‌ها و سودهای به دست آمده توسط شرکت‌ها و سازمان‌های دخیل در بورس، تحولات بنیادین در راستای سهام‌های به فروش گذاشته شده و فعالیت بازار، همگی در ایجاد ریسک‌های غیرمنتظره مؤثر است. برای شناخت این میزان ریسک باید تا حدی از دانش رفتار بازار در شرایط مختلف آگاهی داشت. برای مقابله و موفقیت در چنین شرایطی تنوع در سبد پرتفوی بسیار مؤثر است. این کار باعث می‌شود تا در صورت کاهش قیمت یک سهم، سایر سهم‌ها جبران آن ضرر را کرده و سرمایه‌گذار دچار ورشکستگی نشود.

راه‌حل‌های فرار از ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر

• انتخاب سهم‌های متنوع از شرکت‌هایی با زیرساخت‌های کاری گوناگون. این کار در زمان ثبات کم بازار به حفظ سود سبد کمک خواهد کرد.
• سبد سهام خود را از سهم‌های مطمئن پر کنید. برخی از سهم‌ها مربوط به شرکت‌ها و سازمان‌هایی است که امتحان خود را پس داده‌اند. آن‌ها از بازار خود اطمینان داشته و محصولات خود را طبق استراتژی‌های کاملاً علمی می‌فروشند. در واقع از نیاز میدانی خرید و فروش با خبر بوده و همین کار موجب می‌شود ارزش سهام خود را برای مدت‌های طولانی حفظ کنند. خرید چنین سهم‌هایی باعث افزایش وزن سهام پرتفوی شما شده و در مواقع بزنگاه به نجات سود دریافتی حاصل از هر سهم می‌آید.
• رعایت درصد هر سهم خریداری شده نسبت به کل سبد. این گزینه تأثیر فوق‌العاده مؤثری بر ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر و غیر سیستماتیک می‌گذارد. اگر سهم سبد شما به‌صورت همگن تقسیم شده باشد، در چنین مواردی دچار ضررهای جبران‌ناپذیر نخواهید شد. به همین سبب است که کارشناسان توصیه می‌کنند درصد هر سهم از سبد را کاملاً تخصصی رعایت کنید.
• هم‌وزنی در سبد بورسی یکی از عواملی است که فرد را از پذیرش ریسک‌های غیرقابل کنترل مصون می‌دارد. لازم است سهامداران برای خرید سهم‌های مورد نظر خود، به تحلیل و بررسی کلی شرکت‌ها پرداخته و ارزش ریالی هر سهم را به‌خوبی در نظر بگیرند؛ اما توجه به این نکته هم حائز اهمیت است که انتخاب درست و توجه به مقدار خرید از هر سهم برای نگه داشتن توازن سبد سهام بسیار مهم بوده و بر میزان سود دریافتی اثرگذار خواهد بود. به عنوان مثال خرید ده سهم از صد سهم مناسب خیلی بهتر است از خرید چهل سهم یکسان از یک شرکت و از بین بردن شرط همگنی سبد سهم‌های خریداری شده.

سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف، کاهش ریسک ضرر

افزون بر توجه بر تنوع تعداد سهم، رعایت وزن سهمی و همگن بودن میزان سبد تهیه شده، لازم است به موقعیت‌های اقتصادی کلان نیز توجه کنید. در بازه‌های زمانی مختلف، برخی بازار اجناس روی بورس بوده و خریداران بهتری دارند. همین امر موجب بالا رفتن سهام این کارخانه‌ها، شرکت‌ها یا سازمان‌های واردکننده آن کالای خاص است. توجه به اقبال بازار، موجب افزایش سود برای سرمایه‌گذار شده و این نکته نیز فاکتور مهمی در کاهش ضررهای غیر سیستماتیک به شمار می‌رود. از دیدی دیگر خرید سهم از صنایع و تولیدکننده‌های گوناگون به کاهش ضرر و چه‌بسا افزایش سود کمک بسیار بزرگی خواهد کرد.

ریسک سیستماتیک

نوعی دیگر از ریسک‌های موجود در بازار سهام به نام ریسک سیستماتیک شناخته می‌شود. این مدل ریسک، جزء جدایی‌ناپذیر و غیرقابل تغییر بازارهای سهام و بورسی است. در واقع این مدل ریسک را نمی‌توان با پیش‌بینی‌های تنوع سبد یا تغییر شرکت سهام دهنده مهار کرد. ریسک‌های سیستماتیک شامل کلیه سهم‌های ارائه شده در بازار بورس است. تحولات بنیادین در سطح کلان کشوری، بین‌المللی، سیاسی، جنگ، اقتصاد جهانی، محیط‌زیست و تحولات خارج از حیطه کنترل انسانی مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و … را می‌توان جزئی از ریسک‌های سیستماتیک شمرد.

درصورتی‌که فرد سهام‌دار موفق به چینش یک سبد فوق‌العاده با درصد سهام‌های متنوع گردد و بتواند ارزش سبد سهام را بالا ببرد تنها می‌تواند ریسک‌های غیر سیستماتیک را کنترل نماید؛ اما برای پیشگیری از ریسک سیستماتیک، تقریباً کاری از دست سرمایه‌گذار بر نخواهد آمد و تأثیر آن بر روی سبد پرتفوی همچنان محرز است. فاکتور بسیار مهمی که در ریسک سبد هر سهام‌دار مؤثر بوده و میزانش با آن مقایسه می‌شد، ریسک کل بازار سهام است که مستقیماً بر ریسک سیستماتیک سبد در ارتباط است.

سنجش ریسک سیستماتیک یا ریسک کل بازار

ضریب βشاخص ریسک سیستماتیک است. این ضریب نشان دهنده نوسان بازدهی بازار بورس و میزان تغییرپذیری سبد پرتفوی هر سهامدار ناشی از بازار کل است. در واقع ضریب β نمایشگر تغییرات ریسک کل بازار به نسبت اوراق و سهم‌هایی است که در داخل هر سبد موجودیت دارد. با استفاده از این عدد تغییرات موجود در شاخص کل بازار قابل اندازه‌گیری بوده و می‌توان بر اساس آن بررسی‌های میدانی انجام داد:

• ضریب β < 1:نشان دهنده ارزش کمتر سهام نسبت به ارزش کل بازار است. با این مقدار شاخص بازدهی سود کاهش پیدا کرده و سیر نزولی دارد. این میزان درصد ریسک در مواقعی ایجاد می‌شود که بازار در حال رکود بوده و روند نزولی را طی می‌کند.
• ضریب β > 1: نشان دهنده ریسک سیستماتیک بالاتر از ریسک کل بازار است. در این حالت بازدهی سهم‌های خریداری شده بالاتر بوده و نگهداری سهم عاقلانه‌تر و سودآور است. این مقدار در شرایط رونق بازار ایجاد شده و سیر صعودی به خود می‌گیرد.
• ضریب β = ۱: اگر شاخص ریسک سیستماتیک برابر یک باشد یعنی شرایط بازار کل و سرمایه‌گذاری در سبد سهام برابر است. چنین سهم‌هایی سودآوری متناسبی با فروش و تنش‌های بازار کل داشته و معمولاً انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.

توصیه های سرمایه گذاری در بورس

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس بالأخص بازارهای پر ریسک بورسی ایران، دانش، تجربه و صبر زیادی لازم است. بهره‌مندی از مقالات، کلاس‌های آموزشی و دوره‌های کسب تجربه خرید و فروش سهام، پیش نیاز ورود به این بازار پرخطر است. ازآنجایی که کسب سود همیشه شیرین است گاهی کمتر به حواشی و ضررهای ناگهانی آن توجه می‌شود. خصوصاً افرادی که مطالعات اقتصادی عمیقی نداشته و صرفاً به پشتوانه سرمایه خود قدم بر این بازار می‌گذارند، باید نسبت به خطرات و ضررهای ناگهانی و کلان آن آگاه‌تر گردند.

پیش از ورود به بازارهای بورسی ایران و جهان، به افزایش دانش خود کمک کنید. درصورتی‌که تجربه‌ای از گذشته نداشته و اولین بار است که برای سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنید، از بزرگان این میدان کمک بخواهید. به عنوان مثال با صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا کارگزاری‌های دارای مجوز قرارداد بسته و از قدرت و دانش آن‌ها در این مقوله بهره ببرید. از مقادیر کم برای سرمایه‌گذاری آغاز کنید. به‌یک‌باره و تحت تأثیر جو بازار سبد پرتفوی خود را سرشار از سهم‌های ناشناخته نکرده و بسیار محتاطانه قدم بردارید.

سود کمتر به‌مراتب بهتر از ضررهای کلان و سرسام‌آور است. توجه به سیاست‌های سرمایه‌گذاری بازار سهام، تأثیر مستقیمی بر کشف راه خرید سهام مؤثر خواهد گذاشت. از ورود سرمایه‌های اولیه زندگی به بازار سهام جداً خودداری کنید. این کار عواقب جبران‌ناپذیری داشته و تأثیرات به‌مراتب عمیقی بر زندگی شما خواهد گذاشت. سرمایه‌گذاری در بازار بورس و چینش یک سبد سهام خوب، نیازمند سال‌ها تجربه و کسب دانش است.

جمع‌بندی سبد سهام

در این مقاله با مفهوم پرتفوی سهام و تشکیل سبد از سهم های گوناگون آشنا شدیم. پرتفوی سهام هر شخص نمایانگر میزان دانش بورسی او خواهد بود. بررسی سهام‌های روز، اقبال بازار سهام و دانش اقتصادی می‌تواند در پیشبرد و حفظ سرمایه سرمایه‌گذاران، کمک‌کننده باشد. ترکیب سهم‌های خریداری‌شده نتیجه‌ای مستقیم بر سود سهامدار گذاشته و باید به همگن بودن و تنوع‌پذیری در آن دقت شود.